F&L Filosofie & Levensbeschouwing
Een plek om te discussiëren over filosofische vragen, filosofen, religieuze vraagstukken of religie en levensbeschouwing in het algemeen.
er zijn best veel mensen die stellen dat je meerdere waarheden kunt hebben. ik ben dr eentje die maar in 1 waarheid geloofd. wat vinden jullie daarvan?
Sink or swim.
Ach.. wat is waarheid.
Ik zie het zo:
De waarheid is een leugen die zo vaak is verteld, dat het waarheid is geworden.
Ik zie het zo:
De waarheid is een leugen die zo vaak is verteld, dat het waarheid is geworden.
Zoek eens wat op over Kant (inter-subjectiviteit), sofisten, rationalisten, empiristen, nominalisten, Descartes, Locke, Berkley, en Hume (synthetisch, analytisch en onzin).
Succes;P.
Succes;P.
An eye for an eye makes the whole world blind.
Hoezo? Omdat die allemaal een andere waarheid hadden?quote:Op woensdag 3 maart 2010 22:35 schreef Splet het volgende:
Zoek eens wat op over Kant (inter-subjectiviteit), sofisten, rationalisten, empiristen, nominalisten, Descartes, Locke, Berkley, en Hume (synthetisch, analytisch en onzin).
Succes;P.
ik geloof ook dat er maar een waarheid is.
je kunt best allemaal verschillende gezichtspunten hebben, uitendelijk is er een realiteit, een waarheid.
Mischien een goed voorbeeld:
iemand gelooft niet dat hij zijn hand verbrand als die hem in het vuur houdt, mischien omdat die persoon nog nooit met vuur te maken heeft. dat is voor hem "waarheid".
verbrandt zijn hand nou niet als die hem in het vuur houdt??
je kunt best allemaal verschillende gezichtspunten hebben, uitendelijk is er een realiteit, een waarheid.
Mischien een goed voorbeeld:
iemand gelooft niet dat hij zijn hand verbrand als die hem in het vuur houdt, mischien omdat die persoon nog nooit met vuur te maken heeft. dat is voor hem "waarheid".
verbrandt zijn hand nou niet als die hem in het vuur houdt??
Ik vind dit wel een mooi stukje:
Link
Link
quote:Er is veel discussie over geloof. Er wordt over waarheid gesproken. Volgens mij wordt er voorbij gegaan aan een eenvoudig idee: er is ik en er is de rest van de wereld. Er zijn een heleboel ikken en de enige manier waarop die contact met elkaar maken is via de rest van de wereld. Dat is mijn overtuiging. Eigenlijk heb ik de clou van mijn verhaal nu al verklapt maar ik vind het belangrijk genoeg om er over uit te weiden. Misschien lees je niks nieuws. Des te beter. Het kan geen kwaad om het weer eens goed op een rijtje te zetten. Wie weet komen er dingen voorbij die nog niet in jou rijtje staan. Dus als je een momentje hebt...
Stel je voor dat er een verkeersongeluk is gebeurd. Ik ga er van uit dat het een opeenvolging van feitelijke gebeurtenissen is. Zo je wilt is dit een absolute waarheid, vanaf nu noem ik dit 'de werkelijkheid'. De werkelijkheid is altijd complex. Een aantal aspecten ervan zijn goed vast te stellen. In dit geval bij voorbeeld: auto A kwam van die kant en reed zo hard en brommer B werd daar geraakt door auto A enzovoort. Als er toevallig een video-opname is gemaakt van het ongeluk, kunnen we die honderd keer afspelen zonder dat er iets aan de gebeurtenissen zal veranderen. Andere aspecten zijn moeilijker vast te stellen, vooral achteraf. Bij voorbeeld: de stuurinrichting van de auto is stuk, maar was dat al zo of is het een gevolg van het ongeluk? Of je er nou ooit achter komt of niet, dat neemt niet weg dat er maar één werkelijkheid is.
Ik heb als waarnemer in mijn brein een afbeelding gemaakt van het ongeluk. Dat is mijn persoonlijke waarheid. Vanaf nu zal ik die aanduiden met 'mijn waarheid'. Mijn waarheid is mijn enige waarheid en voelt net zo echt als de echte werkelijkheid, omdat het mijn enige waarneming van de werkelijkheid is! Logisch hè? En toch ben ik bang dat we heel makkelijk vergeten dat mijn waarheid iets anders is dan de werkelijkheid! Terwijl we waarschijnlijk allemaal weten dat verschillende getuigen van een verkeersongeluk allemaal een ander verhaal hebben. En als ik voor de tiende keer naar de video kijk, is het heel goed mogelijk dat ik iets zie dat ik eerder niet heb gezien. Maar dat betekent niet dat het er eerder niet was, alleen dat ik het eerder niet heb waargenomen. Opnieuw heel logisch, maar toch negeren we dit fenomeen meestal. Helaas moet ik nu toegeven dat mijn waarheid toch niet mijn enige waarheid is, want na het herhalen van de video is er iets veranderd!
Er is dus één werkelijkheid maar er zijn vele waarheden. Het is om gek van te worden, wat moeten we ermee? We zetten alle getuigenissen van het ongeluk naast elkaar, we doen een sporenonderzoek en we kijken honderd keer naar de video-opnames. Hopelijk kunnen we het dan in meerderheid eens worden over wat er nou gebeurd is. Dat zouden we de democratische waarheid kunnen noemen en dat is dan de beste benadering die we met z'n allen kunnen maken van de enige echte werkelijkheid. Evengoed hebben we toch een klein detail over het hoofd gezien dat een totaal ander licht op de zaak werpt. Helaas is de werkelijkheid vaak te complex.
Iets anders is de vraag wie er moet boeten voor het verkeersongeluk. Ik ken de statistieken niet, maar ik vermoed dat dat vaak veel makkelijker is dan het compleet in beeld krijgen van wat er precies allemaal is gebeurd. Er hoeft misschien maar één regel duidelijk overschreden te zijn om de schuldige aan te wijzen. Stel dat de automobilist voorrang had moeten geven aan de brommer en dat hij zelf ook toegeeft dat hij de brommer gewoon niet heeft gezien. Hooguit zou je de bromfietser kunnen verwijten dat hij het ongeluk had kunnen voorkomen als hij iets alerter had gereageerd. De automobilist krijgt de boete en we zijn snel klaar. Het was geen kwade opzet. Hij had beter op moeten letten en meer verantwoordelijkheid moeten nemen. Het was een fout, een pijnlijke vergissing. In zekere zin is de dader ook een beetje slachtoffer want hij heeft ook schade.
Lekker simpel hè? En kom me nou niet aan met parallelle universums en onzekerheidsprincipes. De nieuwste wetenschappelijke inzichten vind ik heel interessant ook al kan ik het maar een klein beetje volgen. Maar ik denk niet dat ze veel zullen veranderen aan de feitelijkheden die een rol hebben gespeeld in ons verkeersongeluk. Mogelijk zal blijken dat we een aantal natuurwetten, die over krachten en zo gaan, niet helemaal goed begrijpen, maar hoe die wetten zich in dit concrete geval uiten zal in grote lijnen niet veranderen. Dat weten we omdat we instrumenten hebben, zoals de videocamera, die veel zaken beter kunnen waarnemen, opmeten en vastleggen dan wij mensen dat kunnen met onze blote waarneming en ons geheugen.
Er is meer tussen hemel en aarde. De rest van dit veelgebruikte citaat ken ik niet en ik ga het ook even niet opzoeken. Wat er meestal wordt bedoeld is dat niet alles te begrijpen is. Waarom zou dat zo moeten zijn? Wat schieten we daarmee op? We kunnen er beter van uit gaan dat theoretisch alles te begrijpen is, al zullen we dat punt nooit bereiken. Laten we vooral ons best doen om wel op alle manieren te blijven zoeken. Waarom? Als er een ongeluk gebeurt is het zaak dat we alle omstandigheden zo goed mogelijk in kaart brengen zodat er zo min mogelijk kwesties over blijven waar we ruzie over kunnen maken. Je kunt altijd nog roepen: 'Ik vind van niet!' Maar daarmee zeg je eigenlijk dat jij dus wel precies begrijpt hoe het zit en dat jouw waarheid de werkelijkheid is.
Het blijft lastig dat de werkelijkheid complex is. Om het nog erger te maken: ook mijn waarheid is complex. Er gebeurde ooit vlak naast mij een ongeluk. Een brommer reed frontaal op een auto. Ik zag de bromfietser over de auto heen vliegen, maar even later lag hij voor de auto op de grond. Ik wist meteen dat er iets niet klopte in mijn waarneming, maar toch is dit wat ik gezien heb. Ik denk niet dat er in de werkelijkheid iets gebeurde dat niet klopt met de gangbare natuurwetten, hoewel ik best iets zou kunnen verzinnen, de bromfietser ging bijna dood en zijn geest trad uit zijn lichaam maar keerde toch weer terug, maar ik denk dat er alleen in mijn brein iets fout ging. Dat was niet zo gek want het gebeurde heel snel en totaal onverwacht. Ik begon ook pas goed op te letten toen het al bezig was want ik zat bij mijn broer achterop de fiets wat rond te kijken. Mijn brein had de helft niet meegekregen maar wilde er toch meteen een compleet verhaal van maken. Zo zit het in mijn hoofd en het zal bijna onmogelijk zijn voor een ander om het er uit te praten.
De afbeelding van de wereld om me heen die ik in mijn brein maak is eigenlijk nooit compleet, hoe graag ik dat ook zou willen. Het is een groot bouwwerk dat nooit af komt. Soms moeten er stukken afgebroken worden om verder te bouwen en dat kan ontzettend moeilijk zijn. Kan ik de goede brokken die ik los in mijn hand heb straks weer verbinden met de rest? Is er überhaupt nog sprake van verbindingen? Ik kan zeggen: 'Tot hier en niet verder, zo is het wel mooi' en dat doe ik ook wel eens, maar dat wil ik niet altijd, ik wil mezelf niet voor de gek houden. Ik ga te rade bij anderen maar uiteindelijk sta ik er alleen voor. Zo is het. Ik sta met mijn waarheid in de werkelijkheid die gevuld is met andere ikken met hun waarheden en het is voortdurend in beweging.
Er is ook maar 1 waarheid maar die is bekend bij God alleen. De waarheid kan je weten als je overzicht van alles hebt en alle kennis hebt. Dat heeft alleen God.
Als mens kan je de waarheid alleen maar benaderen aangezien je nooit alle kennis kan vergaren.
Als mens kan je de waarheid alleen maar benaderen aangezien je nooit alle kennis kan vergaren.
---o---
iedereen gelooft maar in één waarheid, nl zijn eigen waarheid....die overigens best kan inhouden dat er meerdere waarheden bestaan...maar goed, da's ook maar een mening, natuurlijkquote:Op woensdag 3 maart 2010 22:14 schreef steef360 het volgende:
er zijn best veel mensen die stellen dat je meerdere waarheden kunt hebben. ik ben dr eentje die maar in 1 waarheid geloofd. wat vinden jullie daarvan?
Give a man a fire and he'll be warm for a day. Set a man on fire and he'll be warm for the rest of his life.
Kan god van zijn eigen bewustzijn bewustzijn? Zoja, kan ie zich daar bewust van zijn? Zoja kan ie zich daar bewust van zijn? etc.quote:Op donderdag 11 maart 2010 11:34 schreef mariox het volgende:
Er is ook maar 1 waarheid maar die is bekend bij God alleen. De waarheid kan je weten als je overzicht van alles hebt en alle kennis hebt. Dat heeft alleen God.
Als mens kan je de waarheid alleen maar benaderen aangezien je nooit alle kennis kan vergaren.
Als god iets is, dan is ie niet alles, anders was ie niets.
waarover men niet spreken kan, daarover moet men zwijgen.
quote:Op donderdag 11 maart 2010 11:38 schreef Gubbe85 het volgende:
[..]
Kan god van zijn eigen bewustzijn bewustzijn? Zoja, kan ie zich daar bewust van zijn? Zoja kan ie zich daar bewust van zijn? etc.
Als god iets is, dan is ie niet alles, anders was ie niets.
Ik ben een pure Turk.
Ik geloof in één waarheid. Als je waarheid definieert als hetgeen wat corrrespondeert met de realiteit kan er volgens mij maar één waarheid zijn. Of wij in staat zijn de waarheid te kennen is een andere vraag.
"A little philosophy inclineth man's mind to atheism, but depth in philosophy bringeth man's minds about to religion." - Sir Francis Bacon
"Heb je vijanden lief, wees goed voor wie jullie haten." - Jezus
"Heb je vijanden lief, wees goed voor wie jullie haten." - Jezus
Als het waarheid zou zijn dat er meer waarheden zijn dan is dat een soort van overkoepelende waarheid. En dan eindig je alsnog met één enkele waarheid.
Dus het is eigenlijk een beetje een onmogelijke vraag.
Dus het is eigenlijk een beetje een onmogelijke vraag.
Nee, omdat die theorieen over 'waarheden' hebben.quote:Op woensdag 10 maart 2010 21:39 schreef Ribbenburg het volgende:
[..]
Hoezo? Omdat die allemaal een andere waarheid hadden?
An eye for an eye makes the whole world blind.
Aha, dus daarom is het om tequote:
en te 
Zeg dat dan meteen..
waarover men niet spreken kan, daarover moet men zwijgen.
Heet dat niet ontologie?quote:Op donderdag 11 maart 2010 13:30 schreef Splet het volgende:
[..]
Nee, omdat die theorieen over 'waarheden' hebben.
Maarja, zij lijken alles alleen maar nodeloos ingewikkeld te maken.
Eerder kennistheoriequote:Op donderdag 11 maart 2010 14:55 schreef Ribbenburg het volgende:
[..]
Heet dat niet ontologie?
Maarja, zij lijken alles alleen maar nodeloos ingewikkeld te maken.
. Ik vind het wel erg handig hierbij, iig :p.Ze maken het wel redelijk ingewikkeld, ja...maar als je eenmaal doorhebt wat ze bedoelen, gaat de rest ook wel
.
An eye for an eye makes the whole world blind.
Kennistheorie/epistemologie gaat toch niet over waarheid, maar hoe we die kunnen kennen?quote:Op donderdag 11 maart 2010 15:02 schreef Splet het volgende:
[..]
Eerder kennistheorie
[...]
Volgens mij gaat ontologie over 'de aard van het zijnde', over wat waarheid is dus.
Epistemologie bedoel je? Dan ben jij de eerste die dat heeft begrepen. Leg uit hoe en wat wij wetenquote:Op donderdag 11 maart 2010 15:02 schreef Splet het volgende:
[..]
Eerder kennistheorie
Ze maken het wel redelijk ingewikkeld, ja...maar als je eenmaal doorhebt wat ze bedoelen, gaat de rest ook wel
---o---
Ik beweer niet dat wij kunnen weten.quote:Op donderdag 11 maart 2010 15:07 schreef mariox het volgende:
[..]
Epistemologie bedoel je? Dan ben jij de eerste die dat heeft begrepen. Leg uit hoe en wat wij weten
An eye for an eye makes the whole world blind.
Hoe weet je dat je dat beweerd?quote:Op donderdag 11 maart 2010 15:17 schreef Splet het volgende:
[..]
Ik beweer niet dat wij kunnen weten.
Hehe, srry. Maar ja ontopic...beetje een onmogelijke vraag.
^^quote:Op donderdag 11 maart 2010 15:29 schreef Odysseuzzz het volgende:
[..]
Hoe weet je dat je dat beweerd?
An eye for an eye makes the whole world blind.
Is waarheid en kennis dan niet onlosmakelijk met elkaar verbonden?quote:Op donderdag 11 maart 2010 15:05 schreef Ribbenburg het volgende:
[..]
Kennistheorie/epistemologie gaat toch niet over waarheid, maar hoe we die kunnen kennen?
Volgens mij gaat ontologie over 'de aard van het zijnde', over wat waarheid is dus.
---o---
Geen idee. Maar ze hebben in ieder geval hun eigen filosofische vakgebied, en die zijn bij filosofen nooit geheel van elkaar gescheiden geloof ik.quote:Op donderdag 11 maart 2010 15:35 schreef mariox het volgende:
[..]
Is waarheid en kennis dan niet onlosmakelijk met elkaar verbonden?
Wat dit betreft ben ik een aanhanger van het perspectivisme. De centrale stelling daarvan is dat de wereld 'is' zoals de mens ernaar kijkt: al onze ideen, observaties en oordelen worden bepaald door ons perspectief - en zijn dus nooit 'objectief', maar altijd 'subjectief' van aard. In de essay Over waarheid en leugen in buiten-morele zin (1873) schrijft Nietzsche dan ook enigszins bombastisch: 'Er zijn geen feiten, slechts interpretaties.'
Volgens Nietzsche bestaat een 'juist' wereldbeeld overigens niet; waarheden zijn 'illusies waarvan men vergeten is dat het illusies zijn', aldus Nietzsche. Een 'absoluut' perspectief is onmogelijk: alle observaties en oordelen zijn door de mens bemiddeld. Deze bemiddeling vindt volgens Nietzsche plaats op drie niveaus. Wellicht volgt later een uitleg m.b.t. de drie niveaus.
Waar heb je het nou over? Ik vond het een mooie reactie.quote:Op donderdag 11 maart 2010 14:45 schreef Gubbe85 het volgende:
[..]
Aha, dus daarom is het om te
Zeg dat dan meteen..
Ik ben een pure Turk.
Waarheid is dat wat werkt. Elke waarheid is nou eenmaal een contextuele waarheid: het gekende is contextueel evenals de kenner. Een ieder die beweert de absolute waarheid te kennen, kent eigenlijk slechts zijn of haar absolute waarheid.
For art to exist, for any sort of aesthetic activity to exist, a certain physiological precondition is indispensable: intoxication.
- Friedrich Nietzsche
- Friedrich Nietzsche
Nee, integendeel zelfs, denk ik.quote:Op donderdag 11 maart 2010 15:35 schreef mariox het volgende:
[..]
Is waarheid en kennis dan niet onlosmakelijk met elkaar verbonden?
QFT.quote:Op vrijdag 12 maart 2010 18:40 schreef TheJewishGuy het volgende:
Waarheid is dat wat werkt. Elke waarheid is nou eenmaal een contextuele waarheid: het gekende is contextueel evenals de kenner. Een ieder die beweert de absolute waarheid te kennen, kent eigenlijk slechts zijn of haar absolute waarheid.
Hangt perspectivisme soms ook samen met maatschappelijke positie?quote:Op donderdag 11 maart 2010 16:11 schreef AryaMehr het volgende:
Wat dit betreft ben ik een aanhanger van het perspectivisme. De centrale stelling daarvan is dat de wereld 'is' zoals de mens ernaar kijkt: al onze ideen, observaties en oordelen worden bepaald door ons perspectief - en zijn dus nooit 'objectief', maar altijd 'subjectief' van aard. In de essay Over waarheid en leugen in buiten-morele zin (1873) schrijft Nietzsche dan ook enigszins bombastisch: 'Er zijn geen feiten, slechts interpretaties.'
Dit heb ik vaker horen vertellen, het zal dus wel een leugen zijnquote:Op woensdag 3 maart 2010 22:15 schreef Pluis_Konijn het volgende:
Ach.. wat is waarheid.
Ik zie het zo:
De waarheid is een leugen die zo vaak is verteld, dat het waarheid is geworden.
Exaudi orationem meam
Requiem aeternam dona eis, Domine.
Et lux perpetua luceat eis.
Requiem aeternam dona eis, Domine.
Et lux perpetua luceat eis.
Wat is dit nou voor onzin vraag? Dat zie ik je overigens wel vaker doen. Op een (lap) tekst van iemand reageren met één ridicule vraag. Stop eerst maar eens wat niveau in je post en dan wil ik wellicht nog wel reageren.quote:Op vrijdag 12 maart 2010 19:19 schreef Ribbenburg het volgende:
[..]
Hangt perspectivisme soms ook samen met maatschappelijke positie?
Huh?quote:Op vrijdag 12 maart 2010 21:05 schreef AryaMehr het volgende:
[..]
Wat is dit nou voor onzin vraag? Dat zie ik je overigens wel vaker doen. Op een (lap) tekst van iemand reageren met één ridicule vraag. Stop eerst maar eens wat niveau in je post en dan wil ik wellicht nog wel reageren.
Als je zegt een aanhanger van het perspectivisme te zijn lijkt het me aannemelijk dat je ook weet waar je het over hebt. Daarom stel ik je er een vraag over. Of probeer je zo je eigen gebrek aan kennis te maskeren?
Als iedereen een ander perspectief heeft, dan vraag ik mij dus af waar dat vandaan komt.
Een korte vraag over het perspectivisme aangezien ik me nog nooit in Nietzsche heb verdiept. Kan ik enige vergelijkenis zien tussen Kant's Ding fur mich/Ding an sich en dit perspectivisme? Kant beweerd dat wij slechts de fenomenale wereld kunnen aanschouwen, omdat waarnemen altijd een bepaalde subjectiviteit kent, laat staan dat ons empirisch vermogen zijn gebreken kent. Dit verhaal zou je enigszins ook weer kunnen herleiden tot Popper's theoriegeladenheid van de observatie, terwijl dit meer een wetenschapsfilosofie tintje kent. Maar nogmaals, kan ik Nietzsche in het rijtje stoppen van deze hierboven besproken grootheden wat betreft subjectiviteit van de ervaring?
Neem mij niet kwalijk. Ik dacht dat je mijn stuk probeerde te ridiculiseren door te refereren aan het feit dat ik eerder in een ander topic schreef dat de mate van morele waardigheid en respect die een mens toekwam grotendeels afhankelijk was van de economische positie die hij in de maatschappij bekleeddequote:Op zaterdag 13 maart 2010 07:34 schreef Ribbenburg het volgende:
[..]
Huh?
Als je zegt een aanhanger van het perspectivisme te zijn lijkt het me aannemelijk dat je ook weet waar je het over hebt. Daarom stel ik je er een vraag over. Of probeer je zo je eigen gebrek aan kennis te maskeren?
Prima. Ik kom hier - nadat ik heb gegeten - op terug.quote:Als iedereen een ander perspectief heeft, dan vraag ik mij dus af waar dat vandaan komt.
"Een mens zonder geduld is als een lamp zonder olie.'', aldus Musset. De vraag is hoe het komt dat een 'absoluut' perspectief onmogelijk is. Zoals ik al eerder schreef komt het volgens Nietzsche doordat alle observaties en oordelen door de mens zijn bemiddeld. Volgens Nietzsche vindt deze bemiddeling plaats op drie niveaus:
Ten eerste is taal niet objectief. Woorden zijn altijd abstracties en daardoor per definitie een incomplete afspiegelijk van wat ze beschrijven. Zo noemen we iedere boom 'een boom', terwijl geen enkele boom hetzelfde is. Taal ontstaat zodoende 'door het gelijkstellen van het niet-gelijke', zegt Nietzsche. Iedere boom, ieder takje of blaadje apart benoemen is onmogelijk. Een beschrijving kan dus nooit 'volledig' zijn, tenzij we alles wat we in taal benoemen tot in het oneindige zou specificeren - en dat kan niet.
Hierdoor zijn, ten tweede, ook de oordelen die wij in taal uitdrukken niet objectief. Want oordelen bestaan uit die generaliserende termen, die bovendien ook nog door onszelf bedachte betekenissen hebben. Zinnen als ' de aarde is rond' of 'de lucht is blauw' zeggen dus niet zozeer iets over de realiteit als wel over hoe mensen die realiteit zijn, ervaren en omschrijven. Nietzsche zegt het zo: 'Als ik de definitie van een zoogdier opstel en vervolgens verklaar, na een kameel te hebben gezien: zie aan, een zoogdier, dan wordt daarmee weliswaar een ''waarheid'' aan het licht gebracht, maar die is van beperkte waarde. Ik bedoel, zij is door en door een antropomorf, en behelst geen enkel punt dat los van de mens ''waar op zich'' op ''algemeen'' geldig'' is.
Ten derde is dus ook ons (morele) wereldbeeld niet objectief. Onze opvattingen over wat goed en kwaad is, zijn persoonlijke voorkeuren die voortkomen uit ons metaforisch wereldbeeld. Objectieve morele waarheden bestaan volgens Nietzsche niet. Morele waarheden, zegt hij, zijn niets anders dan uitingen van een 'wil tot macht': pogingen om jouw persoonlijke opvattingen 'waar' te lijken om ze op die manier aan anderen op te dringen.
Met dank aan o.a. Wijnberg voor zijn heldere uitleg
Ten eerste is taal niet objectief. Woorden zijn altijd abstracties en daardoor per definitie een incomplete afspiegelijk van wat ze beschrijven. Zo noemen we iedere boom 'een boom', terwijl geen enkele boom hetzelfde is. Taal ontstaat zodoende 'door het gelijkstellen van het niet-gelijke', zegt Nietzsche. Iedere boom, ieder takje of blaadje apart benoemen is onmogelijk. Een beschrijving kan dus nooit 'volledig' zijn, tenzij we alles wat we in taal benoemen tot in het oneindige zou specificeren - en dat kan niet.
Hierdoor zijn, ten tweede, ook de oordelen die wij in taal uitdrukken niet objectief. Want oordelen bestaan uit die generaliserende termen, die bovendien ook nog door onszelf bedachte betekenissen hebben. Zinnen als ' de aarde is rond' of 'de lucht is blauw' zeggen dus niet zozeer iets over de realiteit als wel over hoe mensen die realiteit zijn, ervaren en omschrijven. Nietzsche zegt het zo: 'Als ik de definitie van een zoogdier opstel en vervolgens verklaar, na een kameel te hebben gezien: zie aan, een zoogdier, dan wordt daarmee weliswaar een ''waarheid'' aan het licht gebracht, maar die is van beperkte waarde. Ik bedoel, zij is door en door een antropomorf, en behelst geen enkel punt dat los van de mens ''waar op zich'' op ''algemeen'' geldig'' is.
Ten derde is dus ook ons (morele) wereldbeeld niet objectief. Onze opvattingen over wat goed en kwaad is, zijn persoonlijke voorkeuren die voortkomen uit ons metaforisch wereldbeeld. Objectieve morele waarheden bestaan volgens Nietzsche niet. Morele waarheden, zegt hij, zijn niets anders dan uitingen van een 'wil tot macht': pogingen om jouw persoonlijke opvattingen 'waar' te lijken om ze op die manier aan anderen op te dringen.
Met dank aan o.a. Wijnberg voor zijn heldere uitleg
Overigens besefte Nietzsche als geen ander wat de gevolgen van perspectivisme zouden zijn. Door te laten zien dat alles 'een perspectief' is, dreigt het gevaar van nihilisme, stelt Nietzsche. Dat is voor de machthebbers een probleem: macht wordt immers ontleend aan 'waarheden'. Wie macht wil hebben zal de illusie in stand moeten houden dat hij de waarheid in pacht heeft. Zou hij eerlijk zijn en zeggen dat zijn beeld van de wereld ook maar 'een beeld' is, dan raakt hij zijn overtuigingskracht en dus zijn machtspositie kwijt.
Dat nihilisme dreigt, dat snap ik wel, want ik herken het.
Maar dat macht gebaseerd is op waarheden, vraag ik me af.
Ik denk aan Cohen. Niet mijn favoriete politicus, maar er is een ding dat hij heel goed kan. Zoals iemand het verwoordde: "Bij overleg luistert hij en hij zit ondertussen na te denken. En dan komt hij opeens met een idee dat aan iedereen recht doet."
Dat is geen waarheid, en al helemaal geen vaststaande waarheid, maar eerlijkheid en rechtvaardigheid. Althans: binnen het kader van dit overleg.
Maar dat macht gebaseerd is op waarheden, vraag ik me af.
Ik denk aan Cohen. Niet mijn favoriete politicus, maar er is een ding dat hij heel goed kan. Zoals iemand het verwoordde: "Bij overleg luistert hij en hij zit ondertussen na te denken. En dan komt hij opeens met een idee dat aan iedereen recht doet."
Dat is geen waarheid, en al helemaal geen vaststaande waarheid, maar eerlijkheid en rechtvaardigheid. Althans: binnen het kader van dit overleg.
Onderschat nooit de kracht van domme mensen in grote groepen!
Der Irrsinn ist bei Einzelnen etwas Seltenes - aber bei Gruppen, Parteien, Völkern, Zeiten die Regel. (Friedrich Nietzsche)
Der Irrsinn ist bei Einzelnen etwas Seltenes - aber bei Gruppen, Parteien, Völkern, Zeiten die Regel. (Friedrich Nietzsche)
Dat hangt denk ik samen met de rol van charisma en rationaliteit waar moderne autoriteit zich op beroept zoals uit de doeken gedaan door Weber.quote:Op zondag 14 maart 2010 22:42 schreef Kees22 het volgende:
Dat nihilisme dreigt, dat snap ik wel, want ik herken het.
Maar dat macht gebaseerd is op waarheden, vraag ik me af.
Ik denk aan Cohen. Niet mijn favoriete politicus, maar er is een ding dat hij heel goed kan. Zoals iemand het verwoordde: "Bij overleg luistert hij en hij zit ondertussen na te denken. En dan komt hij opeens met een idee dat aan iedereen recht doet."
Dat is geen waarheid, en al helemaal geen vaststaande waarheid, maar eerlijkheid en rechtvaardigheid. Althans: binnen het kader van dit overleg.
Daar heb je wel een punt. Ik zat me al af te vragen over wat voor soort macht het nou ging.quote:Op zondag 14 maart 2010 23:51 schreef Ribbenburg het volgende:
[..]
Dat hangt denk ik samen met de rol van charisma en rationaliteit waar moderne autoriteit zich op beroept zoals uit de doeken gedaan door Weber.
De macht die gebaseerd is op waarheid is dan de macht om te dwingen en daarvoor moet een geldige, dus ware reden zijn.
De macht van de rationaliteit is het vermogen om het nut van een bepaalde gedrag te (laten) zien en dat is geen kwestie van waarheid, maar van welbegrepen eigenbelang van de deelnemers.
Onderschat nooit de kracht van domme mensen in grote groepen!
Der Irrsinn ist bei Einzelnen etwas Seltenes - aber bei Gruppen, Parteien, Völkern, Zeiten die Regel. (Friedrich Nietzsche)
Der Irrsinn ist bei Einzelnen etwas Seltenes - aber bei Gruppen, Parteien, Völkern, Zeiten die Regel. (Friedrich Nietzsche)
Het benoemen dat iets de waarheid is of de ware kijk is vaak het proberen te overtuigen met een gebrek aan argumenten of bewijslast.
[ Bericht 5% gewijzigd door barthol op 15-03-2010 01:36:52 ]
[ Bericht 5% gewijzigd door barthol op 15-03-2010 01:36:52 ]
Huidige trend atmosf. CO2 Mauna Loa: 411 ppm ,10 jaar geleden: 387 ppm , 25 jaar geleden: 358 ppm
Ja, er zijn meer waarheden, temeer er soms niet een objectieve waarheid is.
Mijn vriendin vond dat het koud was, ik vond dat het wel warm was. We ervoeren beide iets anders, terwijl we wel in dezelfde ruimte zaten.
De zoon van mijn vriendin heeft pdd-nos en voelt zich snel uitgedaagd, terwijl de ander vind dat hij niets verkeerd deed. Weer twee waarheden, elk door een ander ervaren.
Mijn vriendin vond dat het koud was, ik vond dat het wel warm was. We ervoeren beide iets anders, terwijl we wel in dezelfde ruimte zaten.
De zoon van mijn vriendin heeft pdd-nos en voelt zich snel uitgedaagd, terwijl de ander vind dat hij niets verkeerd deed. Weer twee waarheden, elk door een ander ervaren.
Liever goed bedacht dan slecht gejat.
Inderdaad, geen verheven Platoonse of Descartiaanse maar toegepaste/praktische rationaliteit.quote:Op zondag 14 maart 2010 23:58 schreef Kees22 het volgende:
[..]
Daar heb je wel een punt. Ik zat me al af te vragen over wat voor soort macht het nou ging.
De macht die gebaseerd is op waarheid is dan de macht om te dwingen en daarvoor moet een geldige, dus ware reden zijn.
De macht van de rationaliteit is het vermogen om het nut van een bepaalde gedrag te (laten) zien en dat is geen kwestie van waarheid, maar van welbegrepen eigenbelang van de deelnemers.
Dat hangt natuurlijk samen met democratische verantwoording, i.t.t. botte autocratische machtsuitoefening.
Ik denk dat de deugden eerlijkheid en rechtvaardigheid hierdoor ook beter tot hun recht komen. Maar een deugd als slagvaardigheid misschien wat minder.
Daar heb je dan weer gelijk in. Maar ja, zolang er geen noodsituatie is, is slagvaardigheid ook niet de meest noodzakelijke deugd. En bij recht doen hoort ook een vlotte afhandeling en geen getreuzel.quote:Op maandag 15 maart 2010 13:59 schreef Ribbenburg het volgende:
[..]
Inderdaad, geen verheven Platoonse of Descartiaanse maar toegepaste/praktische rationaliteit.
Dat hangt natuurlijk samen met democratische verantwoording, i.t.t. botte autocratische machtsuitoefening.
Ik denk dat de deugden eerlijkheid en rechtvaardigheid hierdoor ook beter tot hun recht komen. Maar een deugd als slagvaardigheid misschien wat minder.
Onderschat nooit de kracht van domme mensen in grote groepen!
Der Irrsinn ist bei Einzelnen etwas Seltenes - aber bei Gruppen, Parteien, Völkern, Zeiten die Regel. (Friedrich Nietzsche)
Der Irrsinn ist bei Einzelnen etwas Seltenes - aber bei Gruppen, Parteien, Völkern, Zeiten die Regel. (Friedrich Nietzsche)
tja, waarheid. Waarheid is een user hier op Fok.
Maar goed, wat waarheid is is simpelweg een taalconstructie die een waardeoordeel geeft aan een bepaald zienswijze. Het kan 'waar' of 'onwaar' zijn. Er zijn veel andere taalconstructies weer afhankelijk van, zoals een feit, of een leugen. Kun je een absolute waarheid krijgen? Kun je meerdere waarheden hebben? Dat ligt er vooral aan hoe je naar het woord en zijn betekenis kijkt. je kunt er gigantisch moeilijk over gaan doen, maar waarheid is slechts een concept die wij als mens hebben bedacht om te kunnen functioneren. De natuur an sich kent an sich dat concept niet. Het bestaat gewoon, en of dat waar is of niet, maakt niet uit.
Maar goed, wat waarheid is is simpelweg een taalconstructie die een waardeoordeel geeft aan een bepaald zienswijze. Het kan 'waar' of 'onwaar' zijn. Er zijn veel andere taalconstructies weer afhankelijk van, zoals een feit, of een leugen. Kun je een absolute waarheid krijgen? Kun je meerdere waarheden hebben? Dat ligt er vooral aan hoe je naar het woord en zijn betekenis kijkt. je kunt er gigantisch moeilijk over gaan doen, maar waarheid is slechts een concept die wij als mens hebben bedacht om te kunnen functioneren. De natuur an sich kent an sich dat concept niet. Het bestaat gewoon, en of dat waar is of niet, maakt niet uit.
For every fact, there is an equal and opposite opinion.
Twitch.tv/bensel15
Twitch.tv/bensel15
Wat is een noodsituatie? Als je ziet dat het alweer een tijd geleden is dat een Nederlands kabinet de voorgeschreven vier jaar heeft volgemaakt...quote:Op maandag 15 maart 2010 21:07 schreef Kees22 het volgende:
[..]
Daar heb je dan weer gelijk in. Maar ja, zolang er geen noodsituatie is, is slagvaardigheid ook niet de meest noodzakelijke deugd. En bij recht doen hoort ook een vlotte afhandeling en geen getreuzel.
Hoewel die imperfectie ook wel en charmante kant van democratie is.
Nou ja, als je leven bedreigd wordt. Of als de grootste bank omvalt.quote:Op woensdag 17 maart 2010 19:50 schreef Ribbenburg het volgende:
[..]
Wat is een noodsituatie? Als je ziet dat het alweer een tijd geleden is dat een Nederlands kabinet de voorgeschreven vier jaar heeft volgemaakt...
Hoewel die imperfectie ook wel en charmante kant van democratie is.
Maar de meeste situaties kunnen het best hebben als je even wacht met beslissen om te overleggen.
En dan nog: die basishouding van een ander het zijne gunnen werkt altijd dempend. Ik denk dan niet alleen aan Cohen na de moord op van Gogh, maar zelfs aan Bush na de aanslag op de WTC of aan die Britse commandant in Basra (die zijn soldaten niet liet schieten op een opdringende menigte (geloof ik)).
Onderschat nooit de kracht van domme mensen in grote groepen!
Der Irrsinn ist bei Einzelnen etwas Seltenes - aber bei Gruppen, Parteien, Völkern, Zeiten die Regel. (Friedrich Nietzsche)
Der Irrsinn ist bei Einzelnen etwas Seltenes - aber bei Gruppen, Parteien, Völkern, Zeiten die Regel. (Friedrich Nietzsche)
|
|
