Ik vind dit wel een mooi stukje:
Linkquote:
Er is veel discussie over geloof. Er wordt over waarheid gesproken. Volgens mij wordt er voorbij gegaan aan een eenvoudig idee: er is ik en er is de rest van de wereld. Er zijn een heleboel ikken en de enige manier waarop die contact met elkaar maken is via de rest van de wereld. Dat is mijn overtuiging. Eigenlijk heb ik de clou van mijn verhaal nu al verklapt maar ik vind het belangrijk genoeg om er over uit te weiden. Misschien lees je niks nieuws. Des te beter. Het kan geen kwaad om het weer eens goed op een rijtje te zetten. Wie weet komen er dingen voorbij die nog niet in jou rijtje staan. Dus als je een momentje hebt...
Stel je voor dat er een verkeersongeluk is gebeurd. Ik ga er van uit dat het een opeenvolging van feitelijke gebeurtenissen is. Zo je wilt is dit een absolute waarheid, vanaf nu noem ik dit 'de werkelijkheid'. De werkelijkheid is altijd complex. Een aantal aspecten ervan zijn goed vast te stellen. In dit geval bij voorbeeld: auto A kwam van die kant en reed zo hard en brommer B werd daar geraakt door auto A enzovoort. Als er toevallig een video-opname is gemaakt van het ongeluk, kunnen we die honderd keer afspelen zonder dat er iets aan de gebeurtenissen zal veranderen. Andere aspecten zijn moeilijker vast te stellen, vooral achteraf. Bij voorbeeld: de stuurinrichting van de auto is stuk, maar was dat al zo of is het een gevolg van het ongeluk? Of je er nou ooit achter komt of niet, dat neemt niet weg dat er maar één werkelijkheid is.
Ik heb als waarnemer in mijn brein een afbeelding gemaakt van het ongeluk. Dat is mijn persoonlijke waarheid. Vanaf nu zal ik die aanduiden met 'mijn waarheid'. Mijn waarheid is mijn enige waarheid en voelt net zo echt als de echte werkelijkheid, omdat het mijn enige waarneming van de werkelijkheid is! Logisch hè? En toch ben ik bang dat we heel makkelijk vergeten dat mijn waarheid iets anders is dan de werkelijkheid! Terwijl we waarschijnlijk allemaal weten dat verschillende getuigen van een verkeersongeluk allemaal een ander verhaal hebben. En als ik voor de tiende keer naar de video kijk, is het heel goed mogelijk dat ik iets zie dat ik eerder niet heb gezien. Maar dat betekent niet dat het er eerder niet was, alleen dat ik het eerder niet heb waargenomen. Opnieuw heel logisch, maar toch negeren we dit fenomeen meestal. Helaas moet ik nu toegeven dat mijn waarheid toch niet mijn enige waarheid is, want na het herhalen van de video is er iets veranderd!
Er is dus één werkelijkheid maar er zijn vele waarheden. Het is om gek van te worden, wat moeten we ermee? We zetten alle getuigenissen van het ongeluk naast elkaar, we doen een sporenonderzoek en we kijken honderd keer naar de video-opnames. Hopelijk kunnen we het dan in meerderheid eens worden over wat er nou gebeurd is. Dat zouden we de democratische waarheid kunnen noemen en dat is dan de beste benadering die we met z'n allen kunnen maken van de enige echte werkelijkheid. Evengoed hebben we toch een klein detail over het hoofd gezien dat een totaal ander licht op de zaak werpt. Helaas is de werkelijkheid vaak te complex.
Iets anders is de vraag wie er moet boeten voor het verkeersongeluk. Ik ken de statistieken niet, maar ik vermoed dat dat vaak veel makkelijker is dan het compleet in beeld krijgen van wat er precies allemaal is gebeurd. Er hoeft misschien maar één regel duidelijk overschreden te zijn om de schuldige aan te wijzen. Stel dat de automobilist voorrang had moeten geven aan de brommer en dat hij zelf ook toegeeft dat hij de brommer gewoon niet heeft gezien. Hooguit zou je de bromfietser kunnen verwijten dat hij het ongeluk had kunnen voorkomen als hij iets alerter had gereageerd. De automobilist krijgt de boete en we zijn snel klaar. Het was geen kwade opzet. Hij had beter op moeten letten en meer verantwoordelijkheid moeten nemen. Het was een fout, een pijnlijke vergissing. In zekere zin is de dader ook een beetje slachtoffer want hij heeft ook schade.
Lekker simpel hè? En kom me nou niet aan met parallelle universums en onzekerheidsprincipes. De nieuwste wetenschappelijke inzichten vind ik heel interessant ook al kan ik het maar een klein beetje volgen. Maar ik denk niet dat ze veel zullen veranderen aan de feitelijkheden die een rol hebben gespeeld in ons verkeersongeluk. Mogelijk zal blijken dat we een aantal natuurwetten, die over krachten en zo gaan, niet helemaal goed begrijpen, maar hoe die wetten zich in dit concrete geval uiten zal in grote lijnen niet veranderen. Dat weten we omdat we instrumenten hebben, zoals de videocamera, die veel zaken beter kunnen waarnemen, opmeten en vastleggen dan wij mensen dat kunnen met onze blote waarneming en ons geheugen.
Er is meer tussen hemel en aarde. De rest van dit veelgebruikte citaat ken ik niet en ik ga het ook even niet opzoeken. Wat er meestal wordt bedoeld is dat niet alles te begrijpen is. Waarom zou dat zo moeten zijn? Wat schieten we daarmee op? We kunnen er beter van uit gaan dat theoretisch alles te begrijpen is, al zullen we dat punt nooit bereiken. Laten we vooral ons best doen om wel op alle manieren te blijven zoeken. Waarom? Als er een ongeluk gebeurt is het zaak dat we alle omstandigheden zo goed mogelijk in kaart brengen zodat er zo min mogelijk kwesties over blijven waar we ruzie over kunnen maken. Je kunt altijd nog roepen: 'Ik vind van niet!' Maar daarmee zeg je eigenlijk dat jij dus wel precies begrijpt hoe het zit en dat jouw waarheid de werkelijkheid is.
Het blijft lastig dat de werkelijkheid complex is. Om het nog erger te maken: ook mijn waarheid is complex. Er gebeurde ooit vlak naast mij een ongeluk. Een brommer reed frontaal op een auto. Ik zag de bromfietser over de auto heen vliegen, maar even later lag hij voor de auto op de grond. Ik wist meteen dat er iets niet klopte in mijn waarneming, maar toch is dit wat ik gezien heb. Ik denk niet dat er in de werkelijkheid iets gebeurde dat niet klopt met de gangbare natuurwetten, hoewel ik best iets zou kunnen verzinnen, de bromfietser ging bijna dood en zijn geest trad uit zijn lichaam maar keerde toch weer terug, maar ik denk dat er alleen in mijn brein iets fout ging. Dat was niet zo gek want het gebeurde heel snel en totaal onverwacht. Ik begon ook pas goed op te letten toen het al bezig was want ik zat bij mijn broer achterop de fiets wat rond te kijken. Mijn brein had de helft niet meegekregen maar wilde er toch meteen een compleet verhaal van maken. Zo zit het in mijn hoofd en het zal bijna onmogelijk zijn voor een ander om het er uit te praten.
De afbeelding van de wereld om me heen die ik in mijn brein maak is eigenlijk nooit compleet, hoe graag ik dat ook zou willen. Het is een groot bouwwerk dat nooit af komt. Soms moeten er stukken afgebroken worden om verder te bouwen en dat kan ontzettend moeilijk zijn. Kan ik de goede brokken die ik los in mijn hand heb straks weer verbinden met de rest? Is er überhaupt nog sprake van verbindingen? Ik kan zeggen: 'Tot hier en niet verder, zo is het wel mooi' en dat doe ik ook wel eens, maar dat wil ik niet altijd, ik wil mezelf niet voor de gek houden. Ik ga te rade bij anderen maar uiteindelijk sta ik er alleen voor. Zo is het. Ik sta met mijn waarheid in de werkelijkheid die gevuld is met andere ikken met hun waarheden en het is voortdurend in beweging.