MARS - De Missies! Deel 7

Welkom op Mars!


Deel 1: MARS - de missies
Deel 2: [CENTRAAL} MARS - de missies
Deel 3: [CENTRAAL} MARS - de missies [DEEL 3]
Deel 4: MARS - de missies (DEEL 4)
Deel 5: MARS - de missies (DEEL 5)

VORIG TOPIC: MARS - De Missies #6 - Phoenix Mars Lander!!!


We gaan verder met het laatste artikel uit het vorige topic:


21-01-2009

Zuiver ijs op noordelijke pool van Mars



Op de noordelijke pool van de planeet Mars heeft het waterijs met 95 procent een zeer grote graad van zuiverheid, zo heeft een internationaal onderzoeksteam bericht in het jongste nummer van het wetenschappelijke vakblad Geophysical Research Letters.





Zeer grote graad van zuiverheid
Gegevens van de sonde Mars Reconnaissance Orbiter (MRO) "bevestigen het veelvuldig voorkomen van water op Mars in de vorm van ijs, maar ook de zeer grote graad van zuiverheid (95 procent), met een concentratie van onzuiverheden aan de periferie van de noordelijke poolkap", aldus het team dat onder leiding staat van onderzoekers van het Labo voor Planeetwetenschappen in Grenoble (CNRS-INSU).
Grote watervoorraden

De hoeveelheeden ijs onder de polen van Mars vormen de grootste waterreservoirs op het oppervlak van de Rode Planeet met een totaal volume van "2 tot 3 miljoen km3". Maar de fysieke eigenschappen van dat ijs zijn weinig gekend.

De onderzoekers hebben 140.000 meetpunten nagetrokken in het gebied Gemina Lingula dat zowat een kwart is van de hele noordelijke poolkap, via de Saharad-radar op de sonde van de NASA.
"Deze studie toont nogmaals het op grote schaal voorkomen van waterijs aan op Mars, wat zijn hoofdrol in de evolutie van de planeet bevestigt", beklemtoont het Insu (Institut national des sciences de l'univers). De analayse van de verdeling van onzuiverheden in het ijs, met een hogere concentratie aan de rand van de poolkap, is een indicatior voor het klimaat op onze buurplaneet, zegt het onderzoeksinstituut ook. (belga/vsv)

(HLN)

[ Bericht 2% gewijzigd door ExperimentalFrentalMental op 25-01-2009 10:18:34 ]

29-01-2009

Problemen met Marsjeep Spirit



Er zijn problemen met de Amerikaanse Marsjeep Spirit. Tijdens zijn 1.800ste Marsdag bleek dat de zeswielige jeep zich zondag niet had verplaatst, niettegenstaande hij daartoe opdracht had gekregen van de vluchtleiding. Bovendien bleek de robot de dagactiviteiten niet te hebben opgeslagen in zijn permanent geheugen.

Ingenieurs proberen het probleem nu op te lossen. Mogelijk heeft kosmische straling tijdelijk de elektronische apparatuur beïnvloed van het tuig dat volgens de NASA voor de rest nog gezond is.

Oospronkelijk had de begin 2003 gelande Spirit maar 90 Marsdagen moeten werken. Samen met tweelingbroer Opportunity heeft de robot de kennis over de buurplaneet serieus aangescherpt. (belga/bdr)

(HLN)

31-01-2009

Rusland richt zijn aandacht terug op de Maan én op Mars.



Het Russische ruimtevaartbureau wil een basis op de Maan bouwen, zodat ze gemakkelijk naar Mars kan. Het bureau zal de Russische regering ook de bouw van een ruimtestation in de lage baan voorstellen. Dat meldt het Russische staatspersbureau Ria Novosti op gezag van een hoge funcionaris van Roscosmos gemeld.

Maanbasis
Aleksei Krasnov, directeur bemande ruimtevaart bij Roscosmos, zei aan Novosti dat zijn land samen met andere naties naar de Maan kijkt in een "middellang perspectief. Wij willen er niet alleen heen gaan en terugkeren, maar ook een Maanbasis bouwen, wat ons moet toelaten de toekomstige Marsexploratie op te starten".

Dit alles gaat gepaard met de bouw van een ruimtestation in een lage baan. Krasnov hoopt van de regering-Poetin de nodige "financiële en legislatieve steun" te krijgen.

De topman van Roscosmos zei ook dat zijn land zal voorstellen het gebruik van het Internationaal Ruimtestation tot minstens 2020 te verlengen.

Race naar de Maan
Nadat de voormalige Sovjet-Unie in de jaren zestig de race naar de Maan had verloren ondanks alle technologische voorsprong in de eerste jaren van de ruimtevaart, verdween de Maan uit beeld in Moskou. De interesse kwam er terug dankzij allerhande internationale projecten rond de natuurlijke satelliet van de Aarde.

Nadat Moskou de Maan had opgegeven, specialiseerde de Sovjet-Unie zich in ruimtestations, met de Saljoets en vooral Mir. Rusland neemt ook toonaangevend deel in het Internationaal Ruimtestation, waarvan het bijvoorbeeld in november 1998 de basismodule lanceerde. (belga/edp)

(HLN)

02-02-2009

Marsvliegtuig kan ideale speurhond voor methaan zijn



Met de teloorgang van de Phoenix Lander, eind vorig jaar, en de achteruitgang van de Marsrovers Spirit en Opportunity zoekt NASA naar een nieuwe onbemande missie naar de Rode Planeet. Een team van onderzoekers test nu de mogelijkheid en haalbaarheid van een opmerkelijke missie: een vliegtuig dat door de Martiaanse atmosfeer vliegt en op zoek gaat naar de herkomst van de methaanpluimen op Mars.

Het ARES-project (Aerial Regional-scale Environmental Survey), dat gevestigd is in het Langley Research Centre in Hampton, Virginia, is momenteel bezig met het uittesten van verschillende modellen, om te bepalen welke het beste zal vliegen in de Martiaanse atmosfeer.

Op een hoogte van 1 tot 2 kilometer boven het oppervlak van Mars is de temperatuur en luchtdruk vergelijkbaar met die van de aardatmosfeer op 30 kilometer hoogte. Dat betekent dat de vliegtuigen sneller moeten vliegen om voldoende opwaarts druk te genereren. Hierbij is één factor in het voordeel van de bouwkundigen: het feit dat de zwaartekracht op Mars drie keer zwakker is dan op aarde, zodat iedere vracht drie keer minder zal wegen.

De evolutie van de ARES technologie zal resulteren in vliegtuigen die kunnen landen en opstijgen en die aangedreven worden door zonne-energie, of wellicht brandstof kunnen opwekken vanuit de Martiaanse atmosfeer.

Tot nu toe is de verkenning van Mars slechts uitgevoerd door satellieten in hoge omloopbanen en rovers en landers op de grond. Een vliegtuig op enkele kilometers hoogte zal het beste van deze twee werelden kunnen combineren en een unieke blik leveren op het oppervlak van de Rode Planeet.

Eén van de belangrijkste doelen van het ARES-project (dat nog niet geheel is goedgekeurd door NASA) is het in kaart brengen van de verspreiding van atmosferische gassen die afkomstig zijn vanaf het oppervlak. De recente ontdekking van methaanpluimen van mogelijk biologische oorsprong maakt het vooruitzicht van een vliegtuig “interessanter en relevanter dan ooit tevoren”.



Bron: New Scientist

(Astrostart)

04-02-2009

NASA en Google maken 'virtuele verkenning' van Mars mogelijk

AMSTERDAM - Het programma Google Earth heeft er een nieuwe optie bij. Iedereen kan nu beschikken over een gedetailleerde, driedimensionale voorstelling van de planeet Mars: Google Mars 3D.

In de nieuwe modus kan de rode planeet op soortgelijke wijze worden verkend als de aarde.

Het is bijvoorbeeld mogelijk om virtuele vluchten door de enorme ravijnen op Mars te vliegen en de reusachtige schildvulkanen te verkennen. Ook kan Mars worden bekeken door de 'ogen' van de Marswagentjes Spirit en Opportunity.

Oceaanbodem

De nieuwe versie van Google Earth kent overigens nóg een belangrijke toevoeging: ook de oceaanbodem van de aarde kan nu worden verkend.

Kijk hier het filmpje

© NU.nl/Govert Schilling

(nu.nl)

04-02-2009

Marswagentje Spirit weer in beweging

AMSTERDAM - Het Marswagentje Spirit is weer in beweging gekomen. Zaterdag is de robot weer gaan rijden. De dag daarvoor waren technici tot de conclusie gekomen dat het oriëntatievermogen van de mobiele onderzoeksrobot niet is aangetast.

Daarover was enige twijfel ontstaan, nadat een week eerder een grote storing was opgetreden, waarbij Spirit nogal warrig op diverse commando's had gereageerd.

Waardoor die storing is veroorzaakt is nog steeds onduidelijk, maar het lijkt vooralsnog een tijdelijk probleem te zijn geweest.

Korte duur

De rit die zaterdag werd hervat was overigens van korte duur: na 30 centimeter te hebben afgelegd, kwam Spirit (tijdelijk) tot stilstand tegen een steen.

© NU.nl/Govert Schilling

(nu.nl)

05-02-2009

Water was belangrijke factor op Mars


Veel kraters op Mars vertonen 'watergeulen'.

Wetenschappers van het Planetary Science Institute in Arizona hebben opnieuw aanwijzingen gevonden dat vloeibaar water een grote rol heeft gespeeld bij de vorming van het landschap op Mars.

De planeet zou afwisselend verscheidene 'natte' en koude klimaatperioden hebben doorlopen. En met name in kraters lijken de tijdelijke waterstromen hun sporen te hebben achtergelaten.

Een en ander blijkt uit onderzoek van een honderdtal kraters, groter dan 20 kilometer, die door verschillende Marssondes zijn gefotografeerd. Daarbij is specifiek gelet op structuren die door stromend water of ijsgletsjers veroorzaakt kunnen zijn.

Gebleken is dat de waargenomen geulen en andere erosiekenmerken vooral te zien zijn aan dié kanten van kraters, die in het warme seizoen de meeste zonnewarmte ontvangen.

(allesoversterrenkunde)

13-02-2009

Ruimtesonde Dawn koerst af op Mars



De Amerikaanse ruimtesonde Dawn koerst met steeds hogere snelheid af op een ontmoeting met de planeet Mars. Op 18 februari zal Dawn op relatief kleine afstand langs Mars vliegen. Daarbij wordt de baan van de ruimtesonde beïnvloed door de zwaartekracht van de planeet. De scheervlucht is zo uitgekiend dat Dawn vervolgens in een langgerektere ellipsbaan om de zon beweegt, en in een baan die ongeveer vijf graden is geheld ten opzichte van het baanvlak van de aarde.

Dat is nodig voor een geslaagde ontmoeting met de asteroïde Vesta, die in 2011 zal plaatsvinden. Na het onderzoek aan Vesta zal Dawn nog doorvliegen naar de grootste asteroïde in het zonnestelsel, de dwergplaneet Ceres, waar hij in 2015 zal aankomen. Dawn is in september 2007 gelanceerd, en is de eerste ruimtesonde die een bezoek brengt aan deze grote hemellichamen.

Dawn is uitgerust met een revolutionaire ionenmotor, die veel minder brandstof verbruikt dan een reguliere raketmotor, terwijl er toch grotere baanwijzigingen mee mogelijk zijn. Tijdens de vlucht langs Mars zullen de wetenschappelijke instrumenten van de ruimtesonde worden uitgetest.Terwijl Dawn als gevolg van de zwaartekracht van Mars een hogere baansnelheid krijgt, zal de planeet zelf juist een tikje worden afgeremd: over 70 miljoen jaar is er sprake van een afwijking van één centimeter.



Bron: NU.nl

(Astrostart)

[ Bericht 14% gewijzigd door ExperimentalFrentalMental op 15-02-2009 01:32:49 ]

18-02-2008

Waterdruppels op Mars?



NASA's Phoenix-marslander is waarschijnlijk eind mei 2008 geland in een plas water op de rode planeet. Dat leiden wetenschappers af uit de analyse van foto's die het ruimtetuig doorstuurde. Op die foto's zijn druppels te zien op het landingsgestel. Dat meldt de website van het gerenommeerde tijdschrift New Scientist.

Te koud?
De aanwezigheid van water op Mars is niet nieuw. Maar tot nu werd aangenomen dat het alleen in de vorm van ijs aan de oppervlakte was. De nieuwe ontdekking versterkt het idee dat er in de bodem van Mars flink wat water zit.

Grote canyons en rivierachtige kanalen in het landschap van Mars suggereren dat er vroeger aan de oppervlakte flink wat water heeft gestroomd. In eerste instantie verwierpen de wetenschappers de notie van waterdruppels toen ze de foto's zagen, want het is immers te koud op de plaats waar Phoenix landde. Gedurende de vijf maanden dat Phoenix data doorstuurde van aan de Martiaanse pool, werd het daar nooit warmer dan -20 graden.

Zout
Maar in de bodem van Mars zitten perchlorate zouten, die werken als antivries. Zelfs bij -70 zou daardoor het water - dat weliswaar vreselijk zout is - dan vloeibaar blijven.

Een ander probleem waar de wetenschappers mee worstelden: de druppels werden op de foto's steeds groter. Dat verklaren ze nu door de hygroscopische eigenschappen van het zout. Zout trekt immers waterdamp aan. De vochtigheidsgraad van de atmosfeer op de landingsplaats van Phoenix blijkt nu te kloppen met de groeiratio van de druppels op de foto's. (mvl)

(HLN)

21-02-2009

Dawn sonde schiet langs Mars



Afgelopen woensdag vloog de asteroïde-missie Dawn langs Mars. Dawn's dichtste nadering tot Mars was 549 kilometer. Voor de wetenschap hoefde het niet. Er hangen al andere sonders om de rode planeet op lagere hoogte met goede cameras. Het was bedoeld om Dawn een slinger richting de asteroïde Vesta (in augustus 2011) en de dwergplaneet Ceres (februari 2015) te geven. NASA maakte wel van de gelegenheid gebruik om de instrumenten te testen en een foto te schieten.



Op het punt van de dichtste nadering, schoot Dawn dit plaatje van Tempe Terra:


Tempe Terra is een gebied op het noordelijk halfrond van Mars. Het is een overgangszonde tussen een oude, bekraterde oppervlakte en geologisch jongere laaglanden. De Dawn sonde schoot er afgelopen week langs, toen de zon er opkwam.

Bron: The Planetary Society.

(Astrostart)

04-03-2009

Nieuwe bron van mogelijk leven gevonden op Mars



Er is nog een bron van mogelijk leven gevonden op de planeet Mars. De vondst van water in een vulkaan kan een omgeving zijn voor primitief leven. Dat zegt de website space.com op basis van een artikel in het wetenschappelijke vakblad Geology.

Olympus Mons
Geofysicus Patrick McGovern van het Lunar and Planetary Institute in Houston en geologe Julia Morgan van de Rice Universiteit legden zich toe op de vorm en de structuur van de Olympus Mons, de hoogste berg en vulkaan op Mars. Zij verbonden die dan met data die Marsverkenners opleverden.

3x Mount Everest
Olympus Mons is drie keer zo hoog als "onze" Mount Everest en de hellingen van de berg strekken zich over tientallen kilometers uit. Het wijdverspreid vulkanisch materiaal suggereert de aanwezigheid van door water gevormde klei die frictie kan reduceren, een effect dat ook te zien is bij vulkanen op Hawai.

Klei
McGovern en Morgan gebruikten computermodellen om te simuleren hoe de Olympus Mons zich heeft gevormd. Zij kwamen tot de slotsom dat enkel oude kleiafzettingen verantwoordelijk kunnen zijn voor de asymmetrische vorm van de vulkanische berg. En waar er afzettingen zijn, moet er ergens water aan te pas zijn gekomen.

Echt verrassend is dat niet. De Amerikaanse Phoenix Lander heeft vorig jaar waterijs op onze buurplaneet gevonden, terwijl de Europese Mars Express had aangetoond dat er op de planeet veel klei is.

Belangrijke lagen
Dit alles steunt een theorie die zegt dat er op de plaats van de Olympus Mons nog een sedimentaire laag is die honderden meters dik kan zijn geweest. Wat daaronder zit, is van groot belang, menen de onderzoekers.

Speculatie
Er kunnen vloeistoffen in een bekken of "pockets" diep onder de grond zitten, opgewarmd door geothermische gradiënten en magmatische hitte, en beschermd tegen tegenovergestelde condities aan het oppervlak.

Hierdoor er zich organismen kunnen ontwikkelen die van warmte houden en er kunnen gedijen. Zulke organismen bestaan al heel diep in Aardse oceanen nabij onderwatervulkanen.

Maar dit alles blijft speculatie. Marsverkenners zouden warmte moeten ontdekken, zoals een magmastroom of een actieve vulkaan. (belga/edp)

(HLN)

06-03-2009

Nieuw bewijs voor recent water op Mars



Planetaire geologen van de Brown University hebben een geulensysteem ontdekt op Mars. Dit systeem is ongeveer 1,25 miljoen jaar oud en is vermoedelijk gevormd door smeltwater van nabije sneeuw- en ijsafzettingen. Dit is mogelijk de meest recente periode in de geschiedenis van de Rode Planeet waarin vloeibaar water aan het oppervlak gestroomd heeft. Daarnaast levert dit bewijs voor het voorkomen van periodieke ijstijden op Mars.

Het geulensysteem laat vier tijdsperiodes zien, waarin sedimenten (afkomstig van de steile hellingen) zijn meegenomen door water en zijn afgezet in de vorm van puinwaaiers. Uiteindelijk zal nooit sprake zijn geweest van een vijver waarin je goudvissen zou kunnen laten zwemmen, maar desondanks heeft vloeibaar water degelijk een rol gespeeld. Normaal gesproken gaat waterijs op Mars direct over in waterdamp (sublimeren), maar schijnbaar is er sprake geweest van korte periodes waarin gesmolten water is gaan stromen en hierbij sedimenten heeft meegevoerd en afgezet.

Dit is niet het enige bewijs dat gevonden is voor het bestaan van stromend water op Mars. Veel van deze bewijzen hebben echter betrekking op het verre verleden van de Rode Planeet, maar de ontdekking van een geulensysteem van slechts 1,25 miljoen jaar oud biedt intrigerende mogelijkheden voor een veel langere natte geschiedenis van Mars dan gedacht.

De ontdekking levert ook bewijs voor een recente ijstijd op Mars, waarbij poolijs getransporteerd is richting de evenaar en hierbij gletsjers gevormd heeft, die vervolgens gesmolten zijn – zonder direct te sublimeren. Dat zou kunnen betekenen dat de huidige gortdroge omstandigheden op Mars slechts een klimatologische periode vormen, die ooit zal worden afgewisseld door een periode met veel nattere omstandigheden.



Bron: Brown University

(Astrostart)

15-03-2009

Zoek zelf naar buitenaards leven op Mars

Google laat sinds zaterdag live beelden zien van de planeet Mars. Miljoenen mensen kunnen nu zelf op zoek gaan naar buitenaards leven op de rode planeet. 'We betreden onontgonnen gebied,' zo spreekt een woordvoerder van Google.


De live beelden zijn een onderdeel van het programma Google Earth 5.0

Google Earth lanceerde Google Mars in samenwerking met NASA vorige maand, maar het is nu mogelijk om live beelden te ontvangen vanaf de ruimtesonde Mars Odyssey die zich sinds 24 oktober 2001 in een baan rond Mars bevindt.

De Mars-beelden zijn een onderdeel van het programma Google Earth 5.0. Naast de live beelden van de planeet is het ook mogelijk om historische plattegronden van Mars te bekijken, inzoomen op het beroemde 'gezicht' van Mars en virtueel meevliegen met een van de ruimtesondes.

Primitief leven
Wetenschappers ontdekten vorig jaar vloeibaar water op Mars en denken dat er misschien primitief leven is te vinden.


Mars in Google Earth


Door Gina ter Elst

(Elsevier)

19-03-2009

Verzin een naam voor toekomstige Marswagen


De Marswagen heet nu nog gewoon Mars Science Laboratory.

Vanaf 23 maart mag iedereen een stem uitbrengen op één van de negen namen die zijn voorgesteld voor een mobiel onderzoekslaboratorium dat in 2012 op het oppervlak van de planeet Mars gaat rijden. De verkiezing, uitgeschreven door het Amerikaanse ruimteagentschap NASA, duurt een week en is niet bindend. Het staat NASA dus vrij om alsnog voor een andere naam te kiezen.

De winnende naam wordt uiterlijk begin mei bekendgemaakt. Maandag 23 maart start ook de actie 'Send your name to Mars', waarbij iedereen zijn of haar naam kan laten toevoegen aan een microchip die de Marswagen met zich meedraagt.

De 850 kilogram wegende Marswagen, die ruwweg de grootte van een personenauto heeft, zal onderzoeken of er ooit (microscopisch) leven in de Marsbodem kan zijn geweest.

Online Poll for NASA's Mars Rover Naming Contest Opens March 23
Name NASA's Next Mars Rover
Mars Science Laboratory

(allesoversterrenkunde)

25-03-2009

Zout water op Mars?

Ondergrondse perchloraat-brijn niet uit te sluiten

Vlak onder het oppervlak van de planeet Mars zouden zich watervoorraden kunnen bevinden die zó veel opgeloste zouten bevatten dat de vriespuntsdaling ze bij de heersende temperatuur vloeibaar houdt. Dat stelde Mike Hecht (Nasa-JPL, Pasadena) tijdens de 40th Lunar and Planetary Science Conference in Woodlands, Texas.

Hecht wijst er op dat de Phoenix-marssonde een redelijke hoeveelheid perchloraten heeft aangetroffen in de Marsbodem. Ook bleek vlak onder de oppervlakte bevroren water te zitten.

Als die twee stoffen met elkaar in contact komen, kun je niet uitsluiten dat de ene in de andere oplost. En als je de juiste hoeveelheid perchoraat oplost in water, kun je een brijn krijgen die bij 70 graden onder nul nog niet bevriest.

Helaas is deze hypothese voorlopig niet te verifiëren.

bron: BBC News

(c2w)

25-03-2009

Inzoomen op maan en Mars mogelijk

AMSTERDAM - Gedetailleerde opnamen van de maan en de planeet Mars, gemaakt door onbemande Amerikaanse ruimtesondes, zijn binnenkort voor iedereen beschikbaar.

Dit dankzij een unieke samenwerkingsovereenkomst tussen de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA en softwaregigant Microsoft.

Microsoft's World Wide Telescope - een gratis interactieve applicatie om de sterrenhemel op verschillende golflengten te bekijken - toont straks ook closeups van hemellichamen in ons eigen zonnestelsel, waaronder foto's van de Mars Reconnaissance Orbiter en van de toekomstige Lunar Reconnaissance Orbiter.

In totaal zal NASA meer dan 100 terabyte aan data beschikbaar stellen. Gebruikers van World Wide Telescope, dat gratis kan worden gedownload, zullen dan gemakkelijk in kunnen zoomen op het oppervlak van de maan of van Mars, ongeveer zoals dat nu gebeurt met Google Earth.

In World Wide Telescope zijn overigens ook gedetailleerde hemelopnamen verwerkt die gemaakt zijn met de Hubble Space Telescope.

(nu.nl)

31-03-2009

Zes vrijwilligers simuleren 105 dagen reis naar Mars



Zes Russische en Europese vrijwilligers hebben zich in Moskou voor 105 dagen opgesloten om een bemande missie naar Mars voor te bereiden.

Een Fransman, een Duitser en vier Russen sloten om 12u Belgische tijd het luik van hun speciale habitat in het Instituut voor Biomedische Problemen, dat zich met de medische kant van bemande ruimtevaart bezig houdt. De zes zullen alle aspecten van een Marsmissie simuleren, waarbij hun taken dezelfde zullen zijn als tijdens een echte vlucht.

Er komt later nog een Marssimulatie, maar dan voor een volle vlucht van 520 dagen, met een andere zeskoppige bemanning. (belga/bdr)

(HLN)

05-04-2009

Marssimulatie van start gegaan



Zes vrijwilligers zitten sinds dinsdagochtend voor lange tijd opgesloten in een nepruimteschip in Moskou. Ze doen mee aan een gesimuleerde marsmissie die 105 dagen zal duren. Het experiment met de denkbeeldige ruimtereizigers moet uitwijzen of de mens psychologisch in staat is tot een reis naar de rode planeet. De simulatie met de naam Mars-500 wordt georganiseerd door het Russisch Instituut voor Biomedische Problemen (IBMP).

Er zitten behalve vier Russische ‘astronauten’ ook een Brit en een Fransman in het nagebouwde ruimteschip. De bewoners van de Marscapsule zijn net als echte ruimtereizigers bijna volledig afgesloten van de buitenwereld. Ze mogen alleen via een speciaal communicatiesysteem contact hebben met de onderzoeksleiders. De berichten worden echter met 20 minuten vertraging verstuurd, omdat de communicatie vanuit de ruimte ook vaak niet rechtstreeks plaatsvindt.

“Dit experiment is net een echte ruimtevlucht, maar dan zonder de gewichtsloosheid en het gevaar voor ons leven”, vertelt deelnemer Sergei Ryazansky in de New York Times. “Binnen zullen we nauwelijks informatie van buitenaf krijgen. Het wordt interessant om te zien hoe onze zintuigen met dat gemis om zullen gaan.” Ook het dagelijks leven van astronauten wordt nauwkeurig nagebootst tijdens het project Mars-500. De proefpersonen vullen hun dagen met routinewerkzaamheden en experimenten.

Ze eten alleen gedroogd voedsel, ademen lucht in uit een zuurstoftank en kunnen geen gebruik maken van een douche. Er is wel een soort sauna in het ruimteschip aanwezig, waarin ze het vuil van hun huid af kunnen schrapen. Niemand mag de capsule in Moskou verlaten, tenzij er sprake is van een noodgeval. Het gedrag van de proefpersonen in het ruimteschip wordt 24 uur per dag in de gaten gehouden door psychologen. Als de gesimuleerde reis naar wens verloopt, wordt het project volgend jaar nog eens herhaald. Het vervolgexperiment zal echter 520 dagen duren, net zo lang als een echte reis naar Mars.

“We zijn trots op dit experiment en de internationale aandacht ervoor”, aldus onderzoeksleider Mark Belakovsky. “We doen dit niet voor onszelf, maar voor de toekomst van de mensheid.”



Bron: NU.nl

(Astrostart)

06-04-2009

Beeld van voorjaar op Mars’ zuidpool


Foto NASA

Het voorjaar is aangebroken op de Mars-zuidpool. De temperatuur, die in de poolwinter wel min 140 graden Celsius kon zijn, loopt langzaam op en de metersdikke laag ‘droogijs’ (vast kooldioxide) begint te verdampen. Dit levert op bepaalde plaatsen het bijgaande beeld op. De grillige vlekken worden ‘spiders’ (spinnen) genoemd. Het is nog niet zeker hoe ze ontstaan, aannemelijk is dat zich onder de sterke korst van vast CO2 geleidelijk aan gasvormig CO2 ophoopt en dat dit op den duur door zwakke plekken heen breekt. Daarbij komt ook wat bodemmateriaal omhoog dat vervolgens door de wind wordt meegenomen. Tot op heden is zo’n explosie zelf niet gefotografeerd.

De gedetailleerde opname is gemaakt door Nasa-sonde Mars Reconnaissance Orbiter, die in maart 2006 bij Mars aankwam. De foto (van 4 februari) toont een terrein van ongeveer 1 bij 1 kilometer.

De planeet Mars heeft net als de aarde seizoenen omdat de Mars-as scheef staat op de baan waarin Mars om de zon draait. Maar de seizoen ontwikkelen zich anders dan op aarde, mede doordat Mars zo ver van de zon staat.Het belangrijkste onderscheid komt van het verschil in atmosfeer. Mars heeft een uiterst ijle dampkring die voor 95 procent bestaat uit CO2 en verder wat stikstof en argon en een spoortje waterdamp. De bulk van het CO2 komt voor als droogijs dat met het wisselen van de seizoenen van de ene naar de andere pool verhuist. Onder het CO2 zit ook een flinterdun laagje waterijs.

(nrc)

13-04-2009

Marswagentje baart NASA zorgen



Het afgelopen weekend heeft het Marswagentje Spirit zijn boordcomputer om nog onbekende redenen zeker twee keer herstart.

Spirit bevindt zich nu in een stabiele toestand, de 'automodus': hij wacht op nadere instructies en dopt tot die tijd zijn eigen boontjes. Dat geeft de technici van NASA's Jet Propulsion Laboratory de tijd om rustig naar de oorzaak van de storingen te zoeken.

Omdat een van de herstarts optrad op het moment dat Spirit gebruik maakte van zijn 'high gain' antenne (bedoeld voor snelle communicatie met de aarde), wordt overwogen om deze tijdelijk maar niet meer te gebruiken. Het Marswagentje heeft nog twee andere middelen om met de buitenwereld te communiceren.

Het is echter ook denkbaar dat Spirit, die al meer dan vijf jaar over het oppervlak van Mars rijdt, domweg last heeft van slijtage.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)

17-04-2009

Spirit hikt, Opportunity rijdt door.



De Mars-rovers Spirit en Opportunity verblijven nu ruim meer dan vijf jaar en zij reizen nog altijd voort. Opportunity maakt meters op weg naar de grote krater Endeavour. Onderweg heeft een stofhoos Opportunity's zonnepaneel schoongeveegd, waardoor deze rover veel meer energie ontvangt. Spirit wist afgelopen weken zich los te rijden uit kuilen met stof en voor het eerst sinds tijden kon Spirit enkele tientallen meters te rijden. Maar ondertussen dreigt een nieuwe storm.

Mars-rover Opportunity heeft inmiddels in zijn hele carrière op Mars meer dan 15 kilometer gereden. Er is nog 12 kilometer te gaan naar de krater Endeavour, een krater van 22 kilometer doorsnede. Opportunity blijft een bofkont. Op 7 april heeft een stofhoos de zonnepanelen van Opportunity schoongeveegd en dat betekent dat het zonnepaneel nu 64,2 procent van het zonlicht ontvangt, een verbetering van 40%. Dus aan de hoeveelheid energie ligt het niet.

De bestuurders van de andere Mars-rover, Spirit, proberen hem bij twee objecten te krijgen, die ze Goddard en Von Braun hebben genoemd. Bij deze plaatsen hoopt men meer te weten te komen over een explosieve geschiedenis van water en vulkanisme. Spirit heeft een lange tijd stilgestaan, maar nu heeft de rover al weer 119 meter afgelegd. Goddard en Von Braun liggen echter nog enkele honderden meters onderweg.


Spirit is onderweg naar de piek links, die Von Braun genoemd is.

Spirit moest eerst kijken of het pad naar de beoogde doelen begaanbaar is, maar tijdens het paasweekend vertoonde Spirit opeens kuren. De computer van de Mars-rover herstartte twee keer. Drie keer werd Spirit niet "wakker" voor geplande taken. Waarom dat gebeurde, is nog niet duidelijk. De dagen erna traden geen problemen op.

"We hebben er nog geen verklaring voor", zei project manager John Callas van NASA's Jet Propulsion Laboratory. "De batterijen zijn opgeladen, de zonnepanelen leveren energie en de temperatuur is keurig tussen de kritische limieten. We hebben in ieder geval tijd om de oorzaak op te sporen." Spirit zal even in "stable mode" moeten draaien, zodat de rover-bestuurders de tijd krijgen om het probleem te analyseren.

Ondertussen dreigt er wel weer een stofstorm vanaf het zuidelijk halfrond (waar Spirit zich bevindt). Het Mars Climate Sounder instrument op de Mars Reconnaissance Orbiter meet de laatste tijd hogere temperaturen in de hogere atmosfeer van Mars. Een ander instrument, de Mars Color Imager heeft de storm inmiddels ook al in beeld.

"Dankzij metingen aan eerdere stormen tijdens de Mars Global Surveyormissie (1998 t/m 2007), weten we wat we ongeveer kunnen verwachten van deze storm", zegt Michael Malin van Malin Space Science Systems in San Diego, hoofdonderzoeker van de Mars Color Imager. "Het weer op Mars herhaalt zich voorspelbaarder dan het weer op Aarde. Stofstormen komen niet elk jaar voor, maar als ze voorkomen, dan is het in deze tijd van het Mars-jaar."


De stofstorm komt in beeld.

Mocht het tot een grote stofstorm komen, dan kan dat zowel voordelig als nadelig uitpakken. De storm kan stof van de zonnepanelen afwaaien. Zeker voor Spirit, die nu slechts 31,6 procent zonlicht ontvangt, kan dat goed uitpakken. Maar het kan ook zijn dat als het stof in de atmosfeer weer neerdaalt, dat een Mars-rover zo weinig zonlicht op de zonnepanelen ontvangt, dat er niet genoeg energie over is om de electronica warm genoeg te houden en er scheuren in de electronica onstaan. Met alle gevolgen vandien.

Bronnen: Planetary Society, NASA, Space Daily.

(Astrostart)

24-05-2009

Marswagentje Spirit rijdt weer, maar is nog niet 'genezen'



Afgelopen donderdag heeft het Amerikaanse Marswagentje Spirit, dat begin 2004 een zachte landing op Mars maakte, weer een klein stukje gereden: 1,7 meter om precies te zijn. Het is voor het eerst sinds 8 april dat het robotwagentje weer in beweging is gekomen.

De afgelopen weken zijn er tot drie keer toe problemen geweest met het flashgeheugen van Spirit. Ook heeft de boordcomputer zichzelf een aantal keren opnieuw opgestart. Vluchtleiders en technici voeren uitgebreide tests en analyses uit om de oorzaken van de problemen te achterhalen, en om herhaling in de toekomst te voorkomen. Na het versturen van nieuwe commando's (voor een iets andere 'dagindeling') leek het echter veilig om Spirit weer een stukje te laten rijden, op weg naar 'Von Braun Mound' - een volgende onderzoeksdoel op ca. 150 meter afstand.

De geheugenproblemen en de automatische herstarts zullen ongetwijfeld nog vaker voorkomen, maar juist door andere onderdelen van de elektronica van het robotwagentje weer in bedrijf te nemen, kan de oorzaak wellicht gemakkelijker worden getraceerd.

Aan de andere kant van de planeet legt het tweelingkarretje Opportunity dagelijks ongeveer honderd meter af.

© Govert Schilling

(allesoversterrenkunde)

12-05-2009

Marsjeep Spirit zit vast in het zand



De Amerikaanse Marsjeep Spirit, die al meer dan vijf jaar met zijn tweelingbroer Opportunity de Rode Planeet verkent, zit al weken vast in het zand. De vluchtleiding in het Jet Propulsion Laboratory (JPL) van de NASA in Pasadena slaagt er niet in de robot weer los te krijgen.

Slippen
Tijdens recente pogingen om te rijden, zijn de vijf nog werkende wielen van de Spirit flink aan het slippen gegaan en half in de Marsbodem verdwenen. Het team wetenschappers en ingenieurs heeft beslist de jeep tijdelijk niet meer te proberen de jeep te laten rijden. De mensen in het JPL bestuderen de omgevende grond en plannen simulaties met een testjeep in het JPL.

Voorzichtig
"De Spirit verkeert in een zeer moeilijke situatie", zei projectmanager John Callas voor beide Marsrobots. "Wij gaan methodisch en voorzichtig te werk. Het kan nog weken duren eer we opnieuw proberen de Spirit te laten rijden. Ondertussen gebruiken we de wetenschappelijke instrumenten van de Spirit om de fysieke eigenschappen van de bodem die ons in de problemen brengt, te bestuderen".

De Spirit is op 4 januari 2004 op onze buurplaneet geland en zou normaal slechts drie maanden werkzaam zijn. Het is ondertussen al meer dan vijf jaar later en de jeep heeft zoals zijn broertje meer afstand afgelegd dan ooit was gedacht.

Lijdensweg
Het rechtervoorwiel doet het echter al drie jaar niet meer. Onlangs kende de robot problemen met zijn geheugen, herstartte de computer zichzelf en raakte het ding niet wakker voor communicatie met het JPL. Wat daarvan de oorzaak is, is nog altijd niet bekend.

Toch is de NASA er naar eigen zeggen steeds in geslaagd ouderdomssymptomen van beide jeeps te boven te komen.

Energie
Het goede nieuws is ook dat de sirocco het vuil heeft verwijderd van de zonnepanelen van de Spirit, zodat de robot volop energie kan krijgen. Terwijl het ding stil staat, kan het ook wetenschappelijke data leveren, minstens tot aan de winter op Mars, zo maakt het Amerikaanse ruimtevaartbureau zich sterk. (afp/belga/eb)

(HLN)

21-05-2009

Marskrater Victoria getuigt van waterrijk verleden



Onderzoek van het Amerikaanse Marswagentje Opportunity aan de 800 meter grote inslagkrater Victoria toont aan dat er op Mars miljarden jaren geleden waterrijke perioden voorkwamen, afgewisseld met langere droge perioden waarin het landschap vooral gemodelleerd werd door wind.

Opportunity kwam in september 2006 bij de rand van de krater aan, en heeft er tot augustus 2008 onderzoek gedaan, onder andere door een stukje langs de steile kraterwand af te dalen. Er zijn gesteentelagen van meer dan tien meter dik ontdekt. Geologisch onderzoek wijst uit dat het om zandsteen gaat, ontstaan door de inwerking van water op zandduinen.

Ook de vondst van kleine sferulen (de zogeheten 'blueberries') duidt op de grote rol die water in het verleden heeft gespeeld. Net buiten de kraterrand is meteorietgesteente gevonden, dat mogelijk afkomstig is van het rotsblok dat miljoenen jaren geleden op Mars terecht kwam.

De krater moet oorspronkelijk 600 meter in middellijn en 125 meter diep zijn geweest, maar door erosie (voornamelijk van wind) is hij vijfentwintig procent groter en veertig procent minder diep geworden. De resultaten van Opportunity's onderzoek aan Victoria worden deze week gepubliceerd in Science.

Het onvermoeibare Marswagentje is momenteel op weg naar de veel grotere krater Endeavour.

© Govert Schilling

(allesoversterrenkunde)

25-05-2009

Hebben Marslanders het bewijs voor leven op Mars vernietigd?



In 1976 werd de hoop op de aanwezigheid van leven op Mars de bodem in geslagen. De twee Vikinglanders die op het Marsoppervlak waren neergedaald en bodemmonsters onderzochten, vonden geen spoor van organische verbindingen - de koolstofhoudende moleculen die cruciaal zijn voor leven zoals wij dat kennen.

Het ontbreken van deze moleculen was eigenlijk heel opmerkelijk. Want Mars wordt, net als de aarde, voortdurend getroffen door (brokstukken van) kometen en planetoïden, en die bevatten wel degelijk organisch materiaal. Je zou dus verwachten dat daar wel iets van terug te vinden zou zijn.

Het onderzoek dat vorig jaar door de Marslander Phoenix is gedaan, heeft dit raadsel mogelijk opgelost. In de Marsbodem blijken namelijk zogeheten perchloraten te zitten. Bij lage temperaturen zijn deze chemische verbindingen tamelijk onschuldig. Maar als je ze tot honderden graden verhit, geven ze veel zuurstof af, waardoor het omringende materiaal oxideert.

Bij hun onderzoek van de Marsbodem hebben zowel de beide Vikings als Phoenix gebruik gemaakt van een oventje waarin de verzamelde bodemmonsters sterk werden verhit, om de vrijkomende gassen te kunnen analyseren. Het perchloraat van Mars zou deze experimenten wel eens verprutst kunnen hebben. Na soortgelijke behandeling van perchloraathoudende bodemmonsters werd op aarde namelijk óók geen organisch materiaal gevonden.

Mogelijk dat pas de komende Europese Marsmissie (ExoMars), die in 2016 wordt gelanceerd, aan alle onzekerheid een einde kan brengen. Deze zal de door hem verzamelde bodemmonsters oplossen in water alvorens ze te verwarmen.

(allesoversterrenkunde)

27-05-2009

NASA kiest naam voor volgend Marswagentje



Het Marswagentje dat het Amerikaanse ruimteagentschap NASA in 2011 in het kader van het Mars Science Laboratory-project zal lanceren, heeft een naam gekregen: Curiosity ('nieuwsgierigheid').

Deze naam is gekozen door een NASA-panel, dat vooral inspiratie putte uit een nationale wedstrijd voor scholieren, die hun voorstellen met een kort opstel konden motiveren. De winnende naam is gekozen door de 12-jarige Clara Ma uit Kansas. Zij mag naar het Jet Propulsion Laboratory in Pasadena (Californië), om haar handtekening op het Marswagentje te zetten.

Curiosity moet, na Pathfinder, Opportunity en Spirit, de vierde mobiele robot worden die over het oppervlak van onze buurplaneet rijdt. Daar zal hij onderzoeken of de omstandigheden op Mars ooit geschikt zijn geweest voor het ontstaan van leven.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)

28-05-2009

Victoria krater geeft historie Mars bloot



Twee jaar reed de Mars-rover Opportunity rond en in de 750 meter grote krater Victoria. In het wetenschappelijk tijdschrift Science zijn deze week de resultaten gepubliceerd. De Victoria krater blijkt gevormd door wind- en watererosie. Er zijn dankzij Opportunity's onderzoek aanwijzingen dat er water is geweest rond deze krater, maar zelden aan het oppervlak.

In september 2006 arriveerde Opportunity bij Victoria krater en na een zorgvuldige inspectie, besloten de rover-bestuurders de krater in te gaan bij een inham die men Duck Bay noemde. De zandstenen kliffen aldaar lieten laag voor laag iets zien van de geologische historie van de rode planeet. Men denkt dat de krater over de tijd een kwart wijder is geworden, omdat winderosie ervoor zorgde dat de rand van de krater afbrokkelde. Daarmee werd de krater ook minder diep, tot zijn huidige diepte van 75 meter.


Cape St. Vincent, de muur waarlangs Opportunity de Victoria krater in ging, laat lagen gesteente zien. Door bestudering van die lagen komen we meer te weten over het geologisch verleden van Mars. Het roverteam heeft de naam Cape St. Vincent verzonnen.

Hoe dieper Opportunity de krater in ging, hoe ouder het gesteente was. Lager in Duck Bay vond Opportunity meer aluminium en silicium en minder zwavel en ijzer. Ook vond de Mars-rover relatief grote "blueberries", kleine bolletjes van het mineraal hematiet, dat gevormd wordt in aanwezigheid van water.


De 750 meter brede Victoria krater.

In de hogere lagen en rond de krater werden minder en kleinere blueberries gevonden, een aanwijzing dat water vooral diep ondergronds aanwezig was, voordat de krater enkele miljoenen jaren geleden die lagen blootlegde. Onderweg naar de krater vond Opportunity rotsen met mineralen als nikkelijzer en pyrrhotiet (een mineraal dat bestaan uit ijzersulfide). Deze mineralen vindt men vaak in meteorieten. Het is zo maar mogelijk dat deze rotsen fragmeneten waren van het object dat insloeg in de Victoria krater.

De bevindingen bij de Victoria krater komen overeen met die van de zes kilometer verderop liggende Endurance krater, waar Opportunity in 2004 onderzoek deed. "En dat wijst erop dat de gevonden processen op zijn minst regionaal voorkomen, wellicht in het hele gebied van Meridiani Planum", zegt Steve Squyres, hoofdonderzoeker van het Mars-rover project.

Ondertussen is Opportunity al weer op weg naar de nog grotere krater Endeavour. Deze is 22 kilometer breed en de rover moet er nog 16 kilometer naar afleggen. Dat is precies de afstand die Opportunity inmiddels in meer dan vijf jaar heeft afgelegd. De kraterrand is nog maar nauwelijks te zien op de foto's.


De voorwielen van Spirit (die achterstevoren rijdt) in de zandkuil.

Met Opportunity's tweeling, Spirit, gaat het minder hard. Spirit zit vast in een zandkuil en de rover-bestuurders zullen nog even bezig zijn om een "exit-strategie" te bedenken. Een extra hindernis is dat een van de wielen onbewegelijk is en dat dus als een dood gewicht door het zand gesleept moet worden. Een voordeel: Spirit's zonnepanelen zijn door een stofstorm vrij goed schoongeveegd. Dat betekent dat, bij wijze van spreke, het gaspedaal indien nodig helemaal ingedrukt kan worden.


Met een kopie van Spirit proberen medewerkers van het Jet Propulsion Lab de situatie waarin de rover verzeild is geraakt na te bootsen.

Opportunity werd ingeschakeld om iets te testen wat Spirit zou kunnen helpen. De bestuurders lieten Opportunity's arm zo bewegen dat ze onder de "buik" van de rover keken met de microscopische camera. De bedoeling was om de middelste wielen op de foto te zetten. Deze camera is alleen bedoeld voor foto's op korte afstand. De focus reikt niet verder, maar toch heeft men nuttige details . Deze actie wordt nu ook bij Spirit uitgevoerd, zodat NASA kan zien hoe de wielen in het zand staan en of er misschien rotsen in de weg staan.


Een van de foto's van de wielen van Opportunity, genomen door de microscopische camera. Nee, de foto is niet scherp, maar het biedt detail genoeg om de wielen te zien.

Bronnen: Spaceflightnow.com, Spacedaily.com.

(Astrostart)

28-05-2009

Google Earth krijgt nieuwe Marsfuncties



Wetenschappers van Arizona State University hebben hun steentje bijgedragen aan Google Earth 5.0. Deze online applicatie beschikte al over uitgebreide verkenningsmogelijkheden van de aarde, de sterrenhemel en de planeet Mars.
Om het virtuele verblijf op deze laatste wat te veraangenamen zijn twee nieuwe opties toegevoegd.

De eerste betreft de mogelijkheid om suggesties te doen voor gebieden op Mars die met een camera aan boord van de Mars Odyssey gefotografeerde moeten worden.
De tweede nieuwe functies van Google Earth betreft het in beeld brengen van de meest recente infraroodbeelden die met diezelfde camera, THEMIS geheten, zijn gemaakt.

De beelden komen direct na ontvangst beschikbaar.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)

03-06-2009

Marswagentje Spirit fotografeert eigen onderkant



Het Amerikaanse Marswagentje Spirit, dat vastgelopen is in zachte Marsgrond, heeft met behulp van een microscoopcamera foto's van zijn eigen onderzijde gemaakt. Doel van de fotosessie was om erachter te komen of Spirit op een steen is vastgelopen, zoals werd vermoed.

De foto's doen inderdaad vermoeden dat de onderzijde van het Marswagentje in contact is met een puntige steen. De opnamen zijn onscherp omdat de microscoopcamera ontworpen is om alleen op zeer kleine afstanden te fotograferen.
Op basis van de foto's zullen vluchtleiders de komende dagen de mogelijkheden onderzoeken om Spirit uit zijn benarde positie te bevrijden.

© Govert Schilling

(allesoversterrenkunde)

04-06-2009

Mars-sonde schakelt zichzelf opnieuw uit



De Amerikaanse Mars Reconnaissance Orbiter, die sinds voorjaar 2006 vanuit een baan om Mars gedetailleerde foto's maakt van het oppervlak van de rode planeet, heeft zichzelf op woensdag 3 juni opnieuw 'uitgeschakeld'. Dat gebeurde nadat de boordcomputer om onbekende redenen een plotseling herstart uitvoerde. Uit veiligheidsoverwegingen is de ruimtesonde zo geprogrammeerd dat hij zichzelf in zo'n geval in 'safe mode' zet.
Er is wel radiocontact met de aarde. Daaruit blijkt dat de ruimtesonde in goede gezondheid verkeert.

In februari gebeurde iets soortgelijks; indertijd werd aangenomen dat de herstart toen veroorzaakt werd door een energierijk elektrisch geladen deeltje uit de kosmische straling. Vluchtleiders van NASA's Jet Propulsion Laboratory verwachten dat de ruimtesonde begin volgende week weer volledig in bedrijf zal zijn.

© Govert Schilling

(allesoversterrenkunde)

08-06-2009

Zeven keer gepoetste Marsrobot

Schoonmaakprotocol voorkomt contaminatie met Aards materiaal



Een nieuw schoonmaakprotocol in zeven stappen ontdoet onderdelen van Marsrobots gegarandeerd van elk spoor van leven. Mocht die robot wat vinden op Mars, dan weet je zo tenminste zeker dat het echt Martiaans is en niet per ongeluk meegenomen van de Aarde.

Op de website van het tijdschrift Astrobiology beschrijven onderzoekers van NASA en de universiteit van Leeds het protocol. Het schrijft poetsbeurten voor met achtereenvolgens gedestilleerd water, een desinfecterende cocktail, isopropanol, nogmaals gedestilleerd water, natriumhypochloriet, waterstofperoxide en ethanol.

Volgens co-auteur Liane Benning is het vooral belangrijk dat de Marslander niet alleen wordt gesteriliseerd, maar ook wordt ontdaan van ‘dood’ organisch materiaal dat later zou kunnen worden aangezien voor een Martiaans product.

Bovendien is het in principe mogelijk om de procedure buiten het lab (lees: op Mars) te doorlopen, al zijn de onderzoekers de eersten om toe te geven dat de uitvoering daar wat praktische probleempjes gaat opleveren.

Het protocol is uitgetest op een prototype van een Marsrobot. Die mocht vervolgens ijs- en grondmonsters nemen op Spitsbergen, waar condities heersen die vergelijkbaar zijn met die op Mars. Via in situ-detectie van lipopolysacchariden met een endotoxine-assay en moleculaire detectie met GC-MS werd getest of het schoonmaakprotocol werkte. Dat bleek volgens de onderzoekers inderdaad het geval.

bron: University of Leeds

(c2w)

09-06-2009

Mars Reconnaissance Orbiter hervat waarnemingen



De Amerikaanse Mars Reconnaissance Orbiter, die in een baan om de planeet Mars draait, is weer in bedrijf. Op woensdag 3 juni schakelde de ruimtesonde zichzelf uit, nadat de boordcomputer om onbekende redenen een plotseling herstart uitvoerde.
Uit veiligheidsoverwegingen is de ruimtesonde zo geprogrammeerd dat hij zichzelf in zo'n geval in 'safe mode' zet.

In februari gebeurde iets soortgelijks. Over de precieze oorzaak van deze storingen tast NASA nog in het duister. Mogelijk ontstaan ze als een elektronische component door een energierijk deeltje van de kosmische straling of de zonnewind wordt getroffen, maar zeker is dat niet.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)

10-06-2009

Schedel op Mars?



Waarschijnlijk is het grote nieuws hier dat de zomer nadert en her en der de komkommers boven worden gehaald, maar desalniettemin: een Australische UFO-onderzoeker zegt op foto's van de NASA een menselijke schedel te herkennen meldt de Duitse krant Bild.

De onderzoeker vergrootte foto's van het oppervlak van de rode planeet en vond zo de schedel. Een wetenschappelijke verklaring is nog niet gegeven, volgens Bild.

Er kwamen eerder foto's van skeletten op Mars naar buiten, maar die bleken vervalst te zijn. Het beroemde 'Mars face,' dat in 1976 door de ruimtesonde Viking werd gefotografeerd, bleek een schaduw te zijn toen de rotsformatie in 1998 opnieuw werd gefotografeerd.

Toch zijn er nog een pak merkwaardige, niet verklaarde dingen gefotografeerd op Mars. Wie wel van dit soort intrige houdt, surft maar eens naar de leuke site http://www.marsanomalyresearch.com/. (mvl)







(HLN)

16-06-2009

ESA slankt Europese Exomars-missie af

De Europese robotmissie ExoMars naar de Rode Planeet verliest een belangrijk wetenschappelijk instrumentarium vanwege het feit dat het kostenplaatje niet ingevuld raakte, zo heeft de BBC opgetekend uit de mond van functionarissen van het Europese Ruimtevaartbureau ESA op de Parijse Lucht- en Ruimtevaartshow Le Bourget.

Toonaangevende missie
ExoMars is een toonaangevende missie van ESA naar onze buurplaneet, om met een jeep (annex boor) te zoeken naar sporen van vroeger of nog bestaand leven. Maar op de ministerconferentie van het Europese Ruimtevaartbureau in november in Den Haag, raakte de organisatie niet aan de gevraagde 1,23 miljard euro die nodig was voor de "totaal" herziene missie. De ministers gaven slechts 850 miljoen euro. Daardoor is het Humboldt-pakket gesneuveld om vanop het Marsoppervlak het weer te bestuderen en om bijvoorbeeld te luisteren naar "Marsbevingen".

Meer tijd voor ingenieurs
Naast het financiële plaatje heeft de ingreep ook het voordeel dat ingenieurs, die vreesden dat het ontwerp van de robot tot het maximumgewicht voor zo'n missie zou kunnen brengen, extra marge krijgen, aldus directeur-generaal Jean-Jacques Dordain van ESA tegenover de BBC. Bovendien laat een en ander toe de lanceerdatum van 2016 te halen.

Participatie NASA
De topman van het Europese ruimtevaartbureau voegde eraan toe dat de VS nu waarschijnlijk zullen deelnemen in het project, wat goed nieuws is voor de Europese belastingbetaler. De NASA kampt zelf met financiële problemen en is erop uit de kosten van de exploratie van Mars met de Europeanen te delen. Op 30 juni zullen de NASA en ESA in Plymouth daarover een intentieverklaring tekenen, waardoor in de toekomst alle missies naar de Rode Planeet de Amerikaanse en ESA-vlag zullen dragen, berichtte de Britse openbare omroep.

Atlantis-draagraket
Voor ExoMars zouden de VS een Atlas-draagraket leveren, alsmede het platform dat de jeep op de Marsbodem moet afzettten en een "orbiter" die als tussenstation zal dienen voor het sturen van gegevens naar de Aarde. Indien mogelijk zou de NASA gebruikmaken van "vele elementen van de Europese (ruimtevaart)industrie", vervolgde de BBC. Anderzijds impliceert het "voor wat hoort wat" ook dat Europa investeert in toekomstige Amerikaanse missies.

Belgische participatie
België heeft voor ExoMars 9,21 miljoen euro toegezegd, waarmee het volgens federaal wetenschapsminister Sabine Laruelle een van de grootste geldschieters werd van het project. (belga/vsv)

(HLN)

22-06-2009

Mars-orbiter heeft nieuwe baan



De al bijna acht jaar om Mars draaiende ruimtesonde Mars Odyssey heeft zijn nieuwe omloopbaan bereikt.

De afgelopen acht maanden is zijn baan zodanig aangepast, dat hij de dagzijde van de planeet niet langer laat in de middag aan zich voorbij ziet trekken, maar ruim een uur eerder. Rond dat tijdstip straalt het Marsoppervlak meer warmte- c.q. infraroodstraling uit, waardoor Mars Odyssey nauwkeuriger infraroodonderzoek kan doen.

De eerste zeven jaar van zijn carrière moest rekening worden gehouden met het beste kijkmoment voor een ander instrument: een gammaspectrometer.
Mars Odyssey volgt een zogeheten zonsynchrone baan, wat wil zeggen dat zijn (polaire) baan ten opzichte van de zon steeds dezelfde stand inneemt, terwijl Mars ondertussen om zijn as draait.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)

25-06-2009

Vastzittende Marsrobot maakt er het beste van



Het Amerikaanse Marswagentje Spirit, dat vast is komen te zitten in zachte Marsbodem, heeft zijn penibele situatie benut door de gelaagde ondergrond ter plaatse nader te onderzoeken. Volgens NASA-onderzoekers is de locatie, die Troy (Troje) is gedoopt, een van de meest interessante die Spirit op Mars heeft aangetroffen.

Een van Spirits wielen heeft zich diep in de bodem gewerkt, waarbij kleurrijke zandmaterialen en gecementeerd zand zijn ontdekt. Dat laatste wijst erop dat er in een niet al te ver verleden kleine hoeveelheden water in de bodem hebben gezeten.

Het zand is overduidelijk heel los, waardoor het nog een hele toer zal zijn om Spirit daar weer uit te krijgen. Een steen die onder het Marswagentje ligt, raakt mogelijk zijn onderkant, maar dat lijkt niet de hoofdoorzaak van het oponthoud te zijn.

De komende weken wordt, met behulp van een identiek Marswagentje op aarde, naar het beste scenario gezocht om Spirit uit zijn 'valkuil' te krijgen. Ondertussen gaat hij verder met het onderzoeken van de zandlagen.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)

29-06-2009

Mars was 'kort' geleden regelmatig warmer dan nu



Mars was in het recente verleden warmer dan nu. Slechts een paar miljoen jaar geleden - geologisch gezien zeer recent - vertoonde de planeet regelmatige cycli van dooi en bevriezing. Dat concludeert Matthew Balme van de Open University in Londen op basis van gedetailleerde foto's van Mars, gemaakt door de Amerikaanse Mars Reconnaissance Orbiter.

De foto's tonen opmerkelijke structuren in een brede 'stortvloedgeul' in het evenaargebied van Mars, zoals veelhoekige patronen, vertakte geulen en kegelvormige bergen. Volgens Balme, die zijn theorie publiceert in Earth and Planetary Science Letters , ontstaan zulke structuren door periodieke krimp en uitzetting van smeltend en bevriezend ijs.

De leeftijd van de geul is vastgesteld op ca. 2 à 8 miljoen jaar, en de gefotografeerde structuren moeten jonger zijn. Algemeen wordt aangenomen dat Mars al miljarden jaren een bevroren planeet is, maar volgens Balme heeft er dus vrij kort geleden nog regelmatig water gestroomd in het evenaargebied.

© Govert Schilling

(allesoversterrenkunde)

03-07-2009

Aanwijzingen dat Mars warmer is geweest



De afgelopen dagen zijn resultaten van onderzoeken met de Mars Phoenix lander en de Mars Reconnaissance Orbiter gepubliceerd. Twee van die onderzoeken wijzen erop dat Mars warmer geweest kan zijn. Dankzij de Mars Phoenix konden deze week overigens maar liefst vier wetenschappelijke studies gepubliceerd worden over verschillende bevindingen. Al met al is er meer bewijs dat Mars een tijd lang leefbaar voor microorganismen is geweest.

Allereerst is er het onderzoek van Dr. Matthew Balme, van de Open University in Groot Britannië. Hij heeft gekeken naar foto's van landschappen die gewormd zijn door het smelten van ijsrijke bodems met de Mars Reconnaissance Orbiter. Dr. Balme concludeert dat er perioden zijn geweest waarin het ijs tussen 8 miljoen en 2 miljoen jaar geleden gesmolten is geweest en daarna weer bevroren.

"De kenmerken in het landschap waren voorheen geïnterpreteerd als vulkanische kenmerken", zegt Dr. Balme, "maar de ongelofelijk gedetailleerde beelden van de HiRISE camera van de Mars Reconnaissance Orbiter laten zien dat de kenmerken zijn veroorzaakt door expansie en krimpen van ijs. Dat suggereert een heel ander klimaat dan wat we vandaag zien."


In deze foto vond men onder andere bewijs dat ijs meerdere keren optrok en weer ontdooide. In de details onder is te zien dat er in de inhammen lagen ijs van verschillende omvang zijn geweest

Deze week werden vier studies gepubliceerd in Science, die mogelijk waren dankzij de Mars Phoenix lander die met zijn analyseapparatuur vijf maanden lang de noordpool van Mars onderzocht. Die missie kwam in november 2008 ten einde, toen de winter inzette en de zonnepanelen van Mars Phoenix niet genoeg energie meer opwekten.

Hoofdonderzoeker Peter Smith van de Universiteit van Arizona is enthousiast over de resultaten: "Niet alleen vonden we water, wat we verwachtten, maar de chemie van de bodem en de mineralen die we gevonden hebben doet ons geloven dat het klimaat natter en warmer is geweest in een recent verleden -- in de laatste miljoenen jaren -- en dat het weer warmer zou kunnen worden in de toekomst."

Mars Phoenix vond aanwijzingen dat de bodem meerdere keren vloeibaar water had gezien en potentiële voedingsstoffen. Dit betekent dat er een of meerdere perioden geweest kunnen zijn waarin Mars aan de criteria voor leven heeft voldaan.


Door Mars Phoenix gegraven troggen. Witte plekken wijzen op het bestaan van waterijs. Monsters hiervan werden onderzocht in het Wet Chemistry Laboratory van Mars Phoenix.

De grootste verrassing is de vonst van het "veelzijdig chemisch talent" perchloraat in de bodem van de Martiaanse noordpool. "Deze vondst betekent de verandering van de 'volg het water'-strategie in een 'volg de chemie'-strategie in het Mars-onderzoek", zegt Michael Hecht van NASA's Jet Propulsion Laboratory in Californië, een van de 10 coauteurs van een van de publicaties. "Met perchloraat (ClO4-), bijvoorbeeld, zien we links met atmosferische vochtigheid, vocht in de bodem en een mogelijke energiebron voor microben en straks zelfs misschien voor mensen".


Nadat bodemmonsters in de analyseinstrumenten gebracht zijn, is het op Mars Phoenix een beetje een zooitje.

Perchloraat, dat sterk hygroscopisch is (trekt water aan), is in drie bodemmonsters voorgekomen met een concentratie van een paar tiende van procenten. Het kan vochtigheid uit de Martiaanse lucht trekken. Bij hogere concentraties zou het zelfs kunnen combineren met water tot een pekel dat vloeibaar blijft bij de huidige temperaturen op Mars. Sommige microben op Aarde gebruiken perchloraat zelfs als voedsel. Mensen zouden het zelfs kunnen gebruiken als raketbrandstof of om zuurstof mee te genereren.

Nog een verrassing van Phoenix is dat ijskristallen en neerslag meer Aardachtig voorkomen dan gedacht. Een Canadees laserinstrument voor de bestudering van de atmosfeer detecteerde sneeuw dat uit wolken viel. In een van de publicaties zegt Jim Whiteway van York University en nog 22 coauteurs dat door die sneeuw verder in de winter, zich waterijs zou kunnen ophopen op en in de grond.

"Voor Phoenix wisten we niet of er neerslag zou zijn", zegt Whiteway. "We wisten dat de ijskap op de polen groeit in de winter tot aan waar Phoenix staat. Nu we weten dat het er sneeuwt, en dat dit onderdeel is van de hydrologische cyclus op Mars."

Bewijs dat waterijs in het gebied rond Phoenix soms genoeg dooit om de bodem te bevochtigen, komt van de vonst van calcium carbonaat in de bodem bij experimenten in de oven en in het natte chemielab aan boord van Phoenix. Niet onlogisch gezien de interactie van kooldioxide en water in laagjes rond deeltjes in de Martiaanse bodem tot de vorming van calcium carbonaat kan leiden.

Wat nog niet in deze publicaties staat, is of de bodemmonsters ook organisch materiaal bevatten. Perchloraat kan in de ovens afgebroken zijn tot eenvoudige organische verbindingen, hetgeen zou verhinderen dat echte organische moleculen werden aangetoond.

Bron: Spaceflight Now, SpaceDaily.com.

(Astrostart)

07-07-2009

IJs kan onbeweeglijke Marsduinen niet in toom houden



Sommige zandduinen op Mars worden al meer dan dertig jaar in de gaten gehouden. En in al die tijd zijn deze duinen geen meter opgeschoven. Daaruit trokken wetenschappers de conclusie dat het zand van deze duinen wellicht bijeen wordt gehouden door sneeuw en ijs. Maar uit recent onderzoek blijkt dat dit niet helemaal kan voorkomen dat zulke duinen zich verplaatsen. Er moet dus nog een andere factor zijn die het wandelen van de duinen verhindert.

Omdat soortgelijke duinen op Antarctica wél in beweging zijn - zij het veel trager dan hun soortgenoten in warme klimaten - wordt de oorzaak van de onverzettelijke duinen op Mars gezocht bij de omstandigheden die specifiek zijn voor deze planeet.

Mogelijk is de zeer ijle Marsatmosfeer de doorslaggevende factor of het feit dat het ijs op Mars voor een deel uit bevroren kooldioxide bestaat.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)

08-07-2009

ESA en NASA bundelen krachten bij Marsonderzoek



Op 29 en 30 juni hebben het Europese ruimteagentschap ESA en zijn Amerikaanse tegenhanger NASA een akkoord bereikt over een het opzetten van een gezamenlijk onderzoeksprogramma voor de planeet Mars.

Binnen dit Mars Exploration Joint Initiative zullen de beide ruimteagentschappen hun wetenschappelijke en technologische doelstellingen omtrent het Marsonderzoek vastleggen. Afgesproken is om samen plannen te maken voor het lanceren van sondes en landers naar Mars in 2016, 2018 en 2020.

In het daaropvolgende decennium zou de samenwerking moeten resulteren in een missie waarbij de eerste bodemmonsters van Mars worden opgehaald. De eerste missie waarbij ESA en NASA samenwerken, is ExoMars.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)

[ Bericht 65% gewijzigd door ExperimentalFrentalMental op 10-07-2009 00:28:47 ]

09-07-2009

Zoek naar verdwenen Marslander!



De verdwijning van de Mars Polar Lander, kort nadat deze in december 1999 de atmosfeer van Mars binnenging, is tot op de dag van vandaag onverklaard gebleven. Mogelijk heeft een softwarefout ertoe geleid dat de parachute waaraan de Marslander afdaalde te vroeg is losgekoppeld. Maar pogingen om de waarschijnlijk neergestorte Marslander op te sporen op opnamen die door om Mars draaiende orbiters zijn gemaakt, zijn tot nog toe op niets uitgelopen.

Onlangs is een eerste strook van het vermoedelijke crashgebied in meer detail gefotografeerd door de Mars Reconnaissance Orbiter (MRO). Eerder lukte het al om op MRO-beelden de beide Marswagentjes Spirit en Opportunity terug te vinden, evenals de Marslander Phoenix. Dat was echter relatief makkelijk, omdat hun posities goed bekend waren.

Bijkomend probleem is dat de restanten van de Mars Polar Lander inmiddels waarschijnlijk met een laagje stof en ijs bedekt zijn. Wie wil helpen bij de zoektocht naar de verdwenen Marslander, kan terecht op onderstaande website!

Search for the Mars Polar Lander

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)

13-07-2009

Belg onderzoekt sneeuwval op Mars



Onderzoeker Frank Daerden van het Belgisch Instituut voor Ruimte-Aëronomie (BIRA) helpt als enige Europeaan bij de analyse van sneeuwval die door de Amerikaanse robot Phoenix is waargenomen op Mars, zo heeft het onderzoeksinstituut op het plateau van Ukkel gemeld.

Nachtelijke wolkenlaag
De Phoenix landde in mei vorig jaar op de noordelijke pool van Mars en timmerde de kennis over de rode planeet grondig bij. In november eindigde het onderzoek van de succesvolle robot. Aan boord van Phoenix bevond zich onder meer een Canadees weerstation voor het meten van de lokale weersomstandigheden. Zo werd ontdekt dat tijdens de lokale zomer en herfst een nachtelijke wolkenlaag tot stand kwam op een hoogte van vier kilometer.

IJskristallen meten
De meest opmerkelijke ontdekking was die van neerslag van ijskristallen, komende uit deze wolken. In vele gevallen bereikte deze neerslag het Marsoppervlak. Dit fenomeen was nooit eerder waargenomen op een andere planeet. Er kan gesproken worden van ijsregen of zelfs sneeuw.

Aan de analyse hiervan werkt de Belg Frank Daerden mee. Met name bepaalt hij de grootte van de vallende ijskristallen. Daerden heeft volgens ESA een jarenlange expertise op het vlak van het onderzoek van ijswolken op de Aarde en Mars. (belga/ka)

(HLN)

14-07-2009

'Astronauten' uit isolement

MOSKOU - Na 105 dagen in een nagemaakte ruimtecapsule, mochten zes 'astronauten' dinsdag in Moskou uit hun isolement komen. De vier Russen, een Duitser en een Fransman stapten glimlachend uit de capsule.

Het lijkt erop dat de nep-ruimtevaarders in goede gezondheid verkeren.

Het experiment was onder meer bedoeld om te zien hoe de mannen zouden reageren op stress en claustrofobische gevoelens gedurende een lange periode in een kleine ruimte.

De omstandigheden waarin de mannen verkeerden, waren zo gesimuleerd dat ze hetzelfde zijn als tijdens een reis naar Mars, inclusief de landing.

Ook kampten de 'astronauten' met een vertraging in de communicatie van wel twintig minuten, omdat ze 'zo ver weg' waren.


Mars-500

Het onderzoek is een gezamenlijk project van de Europese ruimtevaartorganisatie ESA en de Russische ruimtevaartorganisatie Roskosmos. Het onderzoek maakt deel uit van een experiment dat Mars-500 heet.


Straling

Met de huidige ruimtevaartuigen zou het vijfhonderd dagen duren om de planeet Mars te bereiken. Astronauten zouden blootgesteld worden aan enorme doses straling en zo'n reis zou miljarden euro's kosten.

Volgens Russische functionarissen zou een ruimtereis naar Mars op zijn vroegst in 2030 kunnen plaatshebben.

© ANP

(nu.nl)

20-07-2009

Amerikaanse astronauten willen naar Mars



Buzz Aldrin
Verschillende Amerikaanse oud-astronauten pleiten voor een missie naar Mars. De rode planeet, met sporen van water en mogelijk ook van leven, is "het ultieme doel van de ruimtevaart", zeggen ze op NASA-TV naar aanleiding van het veertigjarige jubileum van de eerste mens op de maan.

"Yes we can"
Apollo-astronauten Edwin 'Buzz' Aldrin en Michael Collins zien de tijd rijp voor een nieuwe fase in de ruimtevaart. "De beste manier om al wie deel uitmaakte van het Apollo-programma te eren en te herinneren, is om in onze voetsporen te treden; om dapper een nieuwe ontdekkingsmissie te beginnen", zo verwoordde Aldrin het. En met nieuw bedoelen ze: mensen op Mars. "Yes we can", zo recycleerde Aldrin de overbekende slogan.

Hij ziet niet in waarom een bemande basis om de maan voorrang krijgt op een Mars-missie. "Op de maan is er geen leven!", argumenteerde de 79-jarige Aldrin. De NASA zou tegen 2020 naar de maan willen terugkeren en er een blijvende, bemande basis neerpoten. Pas rond 2037 zou een vlucht naar Mars op het programma staan. Het is ook nog onduidelijk of president Obama die plannen zal steunen.

Kritiek
De astronauten bekritiseerden niet enkel de toekomstplannen, ze waren ook niet mals voor de NASA-politiek van de voorbije veertig jaar en spraken van een gemiste kans. "We hadden zoveel meer kunnen doen", zei Aldrin, maar de NASA vond het niet nodig om de mensen blijvend voor de ruimtevaart te begeesteren.

Ook voor het ISS waren ze niet mals. Ze omschreven het Internationaal Ruimtestation, waarin momenteel onze landgenoot Frank De Winne huist, als een "witte olifant" die het onderzoek en de ruimtevaart niet bevorderd heeft. "Het ISS was de grootste vergissing", verwoordde ex-astronaut David Scott het.

Ceremonie
De herdenking van 20 juli 1969 krijgt in de VS vanzelfsprekend ook een officieel luik. Om 20.00 uur Belgische tijd ontvangt president Obama in het Witte Huis de drie astronauten die de historische Apollo 11-missie bemanden: Neil Armstrong en Michael Collins, beiden 78, en Buzz Aldrin. (belga/sam)

(HLN)

27-07-2009

Snel naar Mars met ionenmotor

Prototype ionenmotor kan Marsreis tot 39 dagen inkorten
Een nieuw ontwikkelde raketmotor zou de reis van aarde naar Mars kunnen inkorten tot 39 dagen. De motor gebruikt een plasma van hete ionen om een raket voort te stuwen. NASA heeft aangekondigd de motor te zullen testen.

Mensen naar Mars sturen: het moet er ooit van komen. Er zijn nog een aantal grote hordes te nemen onderweg naar de eerste bemande Marsreis. Eén van de struikelblokken is de duur van de reis, die maar liefst zes maanden zou zijn met de huidige raketten. Dat is een lange tijd, vooral voor een groep mensen die al die tijd in een hele kleine capsule samen moet leven. Bovendien is tijdens zo’n lange reis het risico op zonnewind groot, en hoe een raket een stormvlaag van geladen deeltjes moet doorstaan is nog niet uitgevonden.


Maansatelliet SMART-1 gebruikte een ionenmotor voor zijn reis door de ruimte. Het plasma van ionen is te zien als een blauwe of paarse pluim achter het ruimtevoertuig. © ESA

.De Ad Astra Rocket Company in de Verenigde Staten presenteerde onlangs een nieuw soort motor voor raketten, die de reistijd van aarde naar Mars drastisch kan verkorten. Zo moet het mogelijk worden om niet zes maanden, maar slechts 39 dagen onderweg te zijn. De nieuwe motor gebruikt voor de voortstuwing een plasma van ionen (geladen deeltjes), dat met behulp van sterke magnetische velden tot een hele hoge temperatuur wordt verhit. Het is geen nieuwe techniek, maar wel een verbetering van de bestaande ionenmotoren die het mogelijk zal maken om grote ruimteschepen ermee voort te stuwen.

Twee motoren
Een raket heeft om twee redenen motoren nodig: om buiten de dampkring van de aarde te komen en om in de ruimte te vliegen en te sturen. Voor die twee functies heeft een motor heel verschillende eigenschappen nodig. Een motor die een raket lanceert moet vooral heel snel enorm veel energie kunnen produceren. De brandstof van zo’n raket moet heel snel verbranden zonder te exploderen. Om in de ruimte te sturen en te vliegen heb je veel minder energie nodig, want in het vacuüm heeft zelfs een piepklein zetje grote gevolgen. Het liefst wil je daarvoor een brandstof die heel lang meegaat en niet teveel plaats inneemt.


Het prototype van VASIMR is hier schematisch afgebeeld. Links stroomt neutraal argongas de motor binnen. Dat wordt in een buis van kwarts verhit met behulp van magneten (4) en radiostraling (3 en 5). Het hete plasma wordt aan de achterkant uitgestoten, zodat de raket vooruit wordt geduwd. © NASA/Ad Astra Rocket Company

In de praktijk hebben raketten alleen verbrandingsmotoren. Daarmee kunnen ze uit de dampkring ontsnappen, en eenmaal in de ruimte doen ze niet zoveel meer. Af en toe sturen ze de raket een beetje bij om hem in de juiste baan te krijgen. Verder vertrouwen de raketbouwers op de leegte van het heelal: de snelheid waarmee de raket uit de dampkring ontsnapt blijft behouden. Met zo’n raket duurt de reis naar Mars ongeveer een half jaar. Maar als je een raket naast de verbrandingsmotor ook een motor voor onderweg meegeeft, kan je de snelheid in de ruimte verhogen. De ionenmotor van Ad Astra, VASIMR (Variable Specific Impulse Magnetoplasma Rocket), is juist daarvoor gebouwd.

Zo heet als de zon
Het grote verschil tussen VASIMR en de bestaande ionenmotoren is de kracht die VASIMR uitoefent. Die is veel groter dan die van andere ionenmotoren, en om dat te bereiken zijn wat trucs noodzakelijk. In de eerste fase worden argonatomen met behulp van radiogolven verhit totdat de elektronen eraf vallen. Dan heb je een plasma van argon-ionen, maar dat is nog niet genoeg voor een krachtige voortstuwingsmotor. Daarom worden de ionen in een sterk magnetisch veld nog verder verhit tot ongeveer een miljoen graden – vergelijkbaar met het binnenste van de zon. Het hete plasma wordt door magnetische velden uit de motor geworpen, en de derde wet van Newton (actie = -reactie) verzorgt dan de versnelling van de raket als tegenreactie.



Het huidige prototype van VASIMR bereikt een vermogen van 50 kilowatt, genoeg om een duizendtal gloeilampen van de laten branden. Dat lijkt weinig, maar in de lege ruimte is een kleine kracht al voldoende om een raket een flinke duw te geven. De ontwikkelaars hopen de komende jaren een motor met een vermogen van 200 kW te ontwikkelen, die sterk genoeg zou zijn om een lading van 2 ton voort te stuwen. Zo’n motor zou ook bruikbaar zijn voor bemande raketten, en zou de reis van aarde naar Mars kunnen inkorten tot 39 dagen. Een niet te onderschatten horde bij het ontwikkelen van zo’n motor is de energie die nodig is om het plasma te verhitten. Daarvoor zou een kleine kerncentrale aan boord van de raket noodzakelijk zijn. NASA heeft toegezegd om VASIMR in 2012 of 2013 te testen op het internationale ruimtestation ISS.

(Kennislink)

28-07-2009

JPL optimistisch over bevrijden van Spirit



Sinds eind april staat de Mars-rover Spirit in een kuil met stof, die men Troy heeft genoemd. Medewerkers van het NASA Jet Propulsion Laboratory in Pasedena, Californië, hebben sinds die tijd onderzocht hoe Spirit uit die kuil kan komen. Het heeft enige tijd geduurd, omdat men bij JPL het scenario helemaal na wilde spelen met een kopie van de rover. Nu denkt men klaar te zijn om tussen 5 tot en 10 augustus een poging te wagen.


Bij JPL is ben bezig om met een kopie van Spirit tests uit te voeren om uit de kuil genaamd Troy te komen.

Voor het zover is wil men bij JPL nog een experiment doen op Aarde met nieuw stof dat de situatie op Mars beter benadert. Tevens worden diverse rijtechnieken toegepast om de rover uit de benarde situatie te bevrijden. De poging op Mars wordt begin augustus gestart, maar het kan nog wel weken kosten voor Spirit echt helemaal vrij komt. De zonnepanelen leveren in ieder geval voldoende energie voor een grondige poging.

Spirit's broertje, Opportunity, is ondertussen nog steeds op weg naar de grote Endeavour krater. De roverbestuurders hebben Opportonity een stukje uit de route laten rijden om ondoorgaanbare duinen te vermijden. NASA zit bepaald niet te wachten om twee rovers uit het zand te moeten begeleiden. En eerdere ervaringen hebben geleerd dat de duinen in het gebied waar Opportunity rijdt verraderlijk kunnen zijn voor de wielen. Onderweg kwam Opportunity weer een aparte steen in het landschap tegen, vermoedelijk een meteoriet.


De donkere rots die roverbestuurders "Block Rock" genoemd hebben. De Mars-rovers zijn al eens eerder dit soort eenzame stenen op het oppervlak tegengekomen. Het zou een meteoriet kunnen zijn of een stuk vulkanisch gesteente van Mars zelf.

Opportunity heeft inmiddels de richting naar Endeavour weer hervat. De Mars-satelliet Mars Reconnaissance Orbiter (MRO)heeft ontdekt dat de rover klei-achtig gesteentes gaat tegenkomen. De Mars-rovers zijn zoiets nog niet tegengekomen. "Deze ontdekking van MRO is belangrijk voor ons, want klei is een indicator voor processen in aanwezigheid van water en een neutrale zuurgraad", zegt Steve Squyres, hoofd van het Mars-roverproject. "Klei is niet alleen een aanwijzing voor de aanwezigheid van een ruime hoeveelheid water, maar ook voor een omgeving die meer geschikt is voor leven.

Het roverteam had nooit gedacht dat ze zo'n omgeving zouden aantreffen, Spirit en Opportunity zijn ook niet toegerust om leven onbetwistbaar aan te tonen. Maar het onderzoek ervan zou een mooie aanloop zijn de materialen die de veel grotere rover Mars Science Laboratory in 2012 moet gaan tegenkomen (lancering in 2011).

De Mars Science Laboratory, een rover ter grootte van een kleine personenauto, zal er trouwens nog niet zomaar zonder slag of stoot zijn. MSL is een enorm ingewikkeld project en budgetten beginnen op te raken. En net nu blijkt dat de nucleaire aandrijving niet voldoende capaciteit heeft en er eigenlijk een zonnepaneel extra op MSL gemonteerd zou moeten worden.

Daarom is het te hopen dat Opportunity de rit van ruim 15 kilometer naar de kleigesteenten volhoudt en de tijd heeft om phyllosilicaat te detecteren in de gesteenten. Dat betekent nog eens 12 tot 18 maanden extra benodigde levensduur, terwijl de 5,5 jaar oude rover aanvankelijk maar voor 3 maanden berekend was. Gelukkig blijken de rovers iedere keer weer taaier te zijn dan de ontwerpers ooit dachten.

Bron: SpaceFlightNow.com

(Astrostart)

10-08-2009

Marswagentje Opportunity vindt tweede meteoriet



Voor de tweede keer heeft het Amerikaanse Marswagentje Opportunity een meteoriet gevonden op het oppervlak van de rode planeet. De eerste ruimtesteen op Mars werd eind 2004 ontdekt en bestudeerd. Kort geleden reed Opportunity op ca. 200 meter afstand langs een tweede, veel grotere meteoriet. Vluchtleiders op aarde zagen de merkwaardige steen op navigatiefoto's van het Marswagentje, en besloten tot nader onderzoek.

Block Island, zoals de steen is gedoopt, meet ongeveer 60 x 30 centimeter, en heeft een geschatte massa van een paar honderd kilogram. Uit foto's en metingen, onder andere met de röntgenspectrometer van Opportunity, blijkt overduidelijk dat het hier om een nikkelijzermeteoriet gaat, zoals ze ook op aarde veel voorkomen. Zulke meteorieten zijn afkomstig uit de planetoïdengordel tussen de banen van de planeten Mars en Jupiter.

De vondst van de meteoriet biedt informatie over de evolutie van de ijle dampkring van Mars. Een steen ter grootte van Block Island zou nu met zo'n grote snelheid op het Marsoppervlak terecht komen dat hij bij de inslag volledig verbrijzelt. Het feit dat hij intact is aangetroffen, wijst er dus op dat de Marsdampkring in het verleden veel minder ijl was, zodat de meteoriet sterker afgeremd kon worden.

Er is niet bekend wanneer de inslag van de meteoriet plaats vond. Misschien enkele miljarden jaren geleden, toen Mars een dichtere dampkring (en een bijbehorende hogere temperatuur) had. Planeetdeskundigen sluiten echter niet uit dat de meteoriet in een recenter verleden is neergekomen. In dat geval moet de dampkring van Mars nog steeds grote schommelingen in dichtheid vertonen, mogelijk samenhangend met de klimaatschommelingen die de planeet de afgelopen honderden miljoenen jaren heeft ondergaan.

© Govert Schilling

(allesoversterrenkunde)

11-08-2009

De 'monoliet' op Mars

Een foto van wat een geheimzinnig rotsachtig monument op Mars lijkt te zijn heeft zowat de hele internetwereld afgereisd. De 'monoliet' werd op een hoogte van 265 kilometer gespot door de hoge resolutie camera aan boord van de Mars Reconnaissance Orbiter. Na een publicatie van de foto's op de website Lunar Explorer Italia ging de warboel aan het rollen en kwam her en der de onvermijdelijke vraag 'was er ooit intelligent leven op Mars?' nog maar eens de kop opsteken. Maar wetenschappers bij de universiteit van Arizona - die de originele beelden kregen - zeggen dat het nog maar eens een merkwaardige, maar natuurlijke rotsformatie is.


(Foto gepubliccerd op Lunar Explorer Italia)
Yisrael Spinoza, woordvoerder voor de afdeling HiRISE van het Lunar and Planetary Laboratory van bovengenoemde universiteit stuurde de originele beelden de internetwereld in zodat lezers een eigen mening konden vormen. Spinoza zegt dat het niet verstandig is om naar de formatie op de foto te verwijzen als 'monoliet' of 'structuur', omdat die woorden iets kunstmatigs suggereren. In werkelijkheid is het meer waarschijnlijker dat deze steen - die ongeveer 5 meter groot is - ontstaan is door af te breken van de bedrock en daardoor een rechthoekige vorm heeft.


(Originele HiRISE-foto)

Alfred McEwen, hoofd van het onderzoek bij de afdeling HiRISE: "Er zijn een heleboel stenen op aarde, Mars en andere planeten met rechthoekige vormen. Lagen met rotsafzettingen creëren in combinatie met tektonische scheuren rechte vlakken die door verzwakking neigen om af te scheuren van de bedrock om uiteindelijk hier en daar ook los te komen van de bedrock."



De hele zaak rond de 'monoliet' op Mars ging pas helemaal de tent in toen Edwin Aldrin, de tweede man op de maan, tijdens een Amerikaans tv-interview zinspeelde op het feit dat er een gelijkaardige monoliet op Phobos (een maan van Mars) gezien werd. "We zouden de maan van Mars moeten bezoeken. Er is daar een monoliet. Een zeer ongewone structuur op dit kleine aardappelvormig object dat iedere zeven uur rond Mars draait. Als mensen dat te weten komen dat vragen ze: "Wie zette dat ding daar?". Wel, het universum zette het daar neer, of als je wil: God plaatste het daar."



In 2007 financierde het Canadese ruimteagentschap een onderzoek voor een onbemande missie naar Phobos, bekend onder de naam PRIME (Phobos Reconnaissance and International Mars Exploration). De plaats waar de huizenhoge 'monoliet' staat is de belangrijkste naar voor gedragen landingsplaats, maar niet omdat wetenschappers er UFO-activiteiten vermoeden. Ze geloven dat dit object een vrij recent afgebroken stuk steen is, in een gebied dat net als de maan blootgesteld is aan meteorieten. Volgens Dr. Alan Hildebrand, betrokken bij PRIME, zou de rechthoekige steen vragen kunnen beantwoorden over de samenstelling en geschiedenis van de maan. Hij vertelde zijn team dan ook: "Als we dicht bij dat object kunnen landen, dan hoeven we nergens anders heen te gaan."

Voor de echte ruimtefanaten visten we nog snel onderstaande video uit het YouTube-aquarium:


(Grenswetenschap)

13-08-2009

NASA heeft geen geld voor bemande maan- en Marsmissies



Terwijl het de bedoeling is dat de NASA tegen 2020 opnieuw astronauten naar de Maan stuurt, en later naar Mars, ontbreekt het geld daarvoor. Dat zegt een panel dat op last van president Obama de toekomst van de bemande Amerikaanse ruimtevaart onder de loep nam.

Terugkeer naar de Maan als aanloop naar een bemande vlucht naar Mars tegen pakweg 2040, dat was de kern van het ruimtevaartbeleid dat het Witte Huis onder de Republikeinen uitdokterde na het dodelijke ongeluk met het ruimteveer Columbia in 2003.

"Jaarlijks 3 miljard dollar extra nodig"
Maar de door Obama aan het werk gezette onafhankelijke denktank onder leiding van Norman Augustine zegt dat dit niet met de realiteit overeenstemt. Het NASA-budget van 9 miljard dollar is onvoldoende: er is per jaar nog minstens drie miljard dollar nodig. (belga/tw)

(HLN)

13-09-2009

Stofhoos op Mars



Met de HiRISE-camera van de Amerikaanse planeetverkenner Mars Reconnaissance Orbiter is een zogenaamde 'dust devil' (stofhoos) op Mars gefotografeerd.

Zulke stofhozen komen regelmatig voor, en zijn op het Marsoppervlak ook gefotografeerd door de robotwagentjes Spirit en Opportunity. Deze opname is echter vanuit een baan om Mars gemaakt.

Linksboven is de schaduw van de stofhoos te zien; rechtsonder het spoor dat hij op de Marsbodem heeft achtergelaten.

De foto is gemaakt op 15 juni 2009.

© Govert Schilling

(allesoversterrenkunde)

13-08-2009

Victoria-krater in perspectief



Met de HiRISE-camera aan boord van de Amerikaanse planeetverkenner Mars Reconnaissance Orbiter is een 'perspectief'-foto gemaakt van de Marskrater Victoria. Het robotwagentje Opportunity deed van september 2006 tot augustus 2008 onderzoek aan de rand en op de hellingen van deze krater. Eerder was Victoria al een keer pal van boven gefotografeerd; op die foto kon het Marswagentje zelfs herkend worden. De nieuwe foto is onder een hoek van ruim twintig graden genomen, en laat duidelijker zien hoe steil de kraterhellingen zijn. Ook gelaagde structuren aan de binnenrand van de krater kunnen op de opname beter worden onderzocht. Op de bodem van de krater is een uitgestrekt duinenveld zichtbaar.

© Govert Schilling

(allesoversterrenkunde)

26-08-2009

Mars houdt NASA flink bezig



Het Marswagentje Spirit, dat al twee maanden vastzit in het Marszand, heeft er een probleem bij. In zijn omgeving is een stofstorm losgebarsten, waardoor er veel stofdeeltjes in de lucht rondzweven. Dat zorgt ervoor dat de opbrengst van Spirits zonnepanelen geleidelijk afneemt. In vijf dagen tijd is de hoeveelheid beschikbare elektriciteit bijna gehalveerd.

De stofstorm komt op een ongelukkig moment, omdat binnenkort geprobeerd gaat worden om het Marswagentje uit zijn benarde situatie te bevrijden. Een extra complicatie is dat de Mars Reconnaissance Orbiter, die vanuit een baan om Mars het weer ter plaatse in de gaten houdt, opnieuw kuren vertoont. Voor de vierde keer dit jaar zette de orbiter zichzelf spontaan in veilige modus. En net als de vorige keren weten NASA-technici niet waardoor dat komt.

Tot nog toe kan de Reconnaissance Orbiter echter zonder problemen weer worden opgestart. En ook voor Spirit ziet het er nog niet al te somber uit: de stofstorm lijkt in hevigheid af te nemen.

© Govert Schilling

(allesoversterrenkunde)

31-08-2009

India wil tussen 2013 en 2015 Marsmissie lanceren


Een beeld van de Chandrayaan-1, de Maansonde die zondag formeel werd opgegeven.

Een dag nadat het Indiase ruimtevaartbureau ISRO een einde moest maken aan de missie van de Maansonde Chandrayaan-1, heeft New Delhi aangekondigd tussen 2013 en 2015 een eerste Marsmissie te zullen lanceren. Dat meldt het Chinese persbureau Xinhua.

"Wij hebben een oproep tot voorstellen (voor onderzoek) gedaan aan de onderscheiden wetenschappelijke gemeenschappen", zei voorzitter C. Madhavan Nair van de ISRO tegen plaatselijke Indiase media. "Afhankelijk van het type experimenten die zij voorstellen, zullen wij de missie kunnen plannen. De missie is in een conceptueel stadium en zal na (de tweede Maanmissie) Chandrayaan-2 ter hand worden genomen. Eens in de twee jaar is er een opportuniteit voor de missie (naar Mars)."

Nadat het Indiase ruimtevaartbureau het radiocontact was kwijtgespeeld met zijn eerste (onbemande) Maanverkenner, is de missie zondag formeel opgegeven. Nair zegt dat de missie niettemin een groot succes is geweest en dat 95 procent van de doelstellingen zijn behaald. (belga/lpb)

(HLN)

03-09-2009

Duizenden nieuwe, detailrijke Marsfoto's vrijgegeven



Op de website van het Lunar and Planetary Laboratory in Arizona (VS) zijn nu duizenden nieuwe opnamen van het Marsoppervlak te zien.

De foto's zijn gemaakt met de hoge-resolutiecamera van de Mars Reconnaissance Orbiter, die sinds 2006 om Mars draait. Op de beelden, die tussen april en augustus van dit jaar zijn opgenomen, zijn geulen, duinen, kraters en tal van andere markante geologische structuren te zien.

De scherpste foto's tonen details die slechts een meter groot zijn.

© Govert Schilling

http://hirise.lpl.arizona.edu/releases/sept_09.php?page=1

(allesoversterrenkunde)

05-09-2009

Mars-sonde tijdelijk op non-actief



De Amerikaanse planeetverkenner Mars Reconnaissance Orbiter zal de komende weken geen wetenschappelijke waarnemingen verrichten. NASA heeft de ruimtesonde tijdelijk op non-actief gezet vanwege een nog onbegrepen computerprobleem.

Het afgelopen jaar heeft de boordcomputer van Mars Reconnaissance Orbiter zichzelf vier maal spontaan gereset. Voor het laatst gebeurde dat op 26 augustus. De oorzaak van de spontane resets zijn niet bekend.

Volgens technici kan de ruimtesonde geheel onklaar raken wanneer twee van zulke resets binnen een paar minuten plaatsvinden. Die kwetsbaarheid wil men nu eerst zien te omzeilen voordat de Marsverkenner weer aan het werk gezet wordt.

Mars Reconnaissance Orbiter draait sinds 2006 in een baan om Mars. Hij heeft de afgelopen jaren extreem gedetailleerde foto's van het Marsoppervlak gemaakt.

© Govert Schilling

(allesoversterrenkunde)

05-09-2009

Paneldiscussie over toekomst Marsonderzoek



Van 9 tot en met 11 september wordt aan de Arizona State University in Tempe een grotendeels openbare paneldiscussie gehouden over de toekomst van het Amerikaanse Marsonderzoek. De paneldiscussie wort geleid door Marsdeskundige Phil Christensen.

De komende tijd worden vergelijkbare paneldiscussies gehouden over andere deelgebieden van het zonnestelselonderzoek. Uiteindelijk moet er in 2011 een rapport met aanbevelingen liggen voor het Amerikaanse planeetonderzoek in de periode 2013-2022.

NASA overweegt om op het gebied van Marsonderzoek intensiever samen te werken met ESA, onder andere bij het voorbereiden van een toekomstige onbemande ruimtevlucht waarbij bodemmonsters van Mars worden opgehaald voor onderzoek op aarde.

© Govert Schilling

(allesoversterrenkunde)

16-09-2009

CO2-ijskappen op Mars geven geheimen prijs



Dankzij jarenlange metingen van twee Amerikaanse Marsverkenners hebben planeetdeskundigen een beter inzicht gekregen in het periodiek aangroeien en afsmelten van de poolkappen van Mars. Hoewel die poolkappen ook bevroren water bevatten, bestaan ze voornamelijk uit bevroren kooldioxide (CO2). Dat is tevens het belangrijkste bestanddeel van de zeer ijle dampkring van Mars. Het aanvriezen en verdampen van de ijskappen speelt dan ook een belangrijke rol in de klimaathuishouding van de planeet.

Gedurende twee Marsjaren is de omvang en de dikte van de CO2-ijskap in kaart gebracht, onder andere met de neutronernspectrometer van de ruimtesonde Mars Odyssey 2001. De resultaten worden gepubliceerd in Journal of Geophysical Research .

Rond de noordpool blijkt de ijskap het snelst aan te groeien in de richting van het gebied Acidalia, mogelijk als gevolg van extreem koude winden die door het canyonsysteem Chasma Borealis blazen. Ook aan de zuidpool ligt de CO2-kap asymmetrisch. Dat heeft waarschijnlijk te maken met een verschil in samenstelling van de ondergrond, aldus de onderzoekers.

© Govert Schilling

(allesoversterrenkunde)

16-09-2009

Herfststormen op Mars



De windsnelheden in het noordpoolgebied van Mars zijn in de herfst veel hoger dan in de zomer. Dat blijkt uit metingen van Telltale - een Deens instrument aan boord van de Amerikaanse Marslander Phoenix, die in mei 2008 een zachte landing maakte op de planeet.

Tijdens de Marszomer lagen de windsnelheden tussen de 15 en 20 kilometer per uur. Toen het op het noordelijk halfrond van Mars herfst begon te worden, namen de windsnelheden toe, met uitschieters tot 60 kilometer per uur. In die periode waren er ook veel meer stofhozen aan het oppervlak zichtbaar.

De wind kan op Mars hoge snelheden bereiken doordat de dampkring zo ijl is. Overigens ontdekte Phoenix ook dat er voor de verplaatsing van grote hoeveelheden stof in de dampkring niet per se hoge windsnelheden nodig zijn.

De nieuwe metingen worde vandaag gepresenteerd op het European Planetary Science Congress in Potsdam, Duitsland.

© Govert Schilling

(allesoversterrenkunde)

18-09-2009

Rode kleur van Mars mogelijk ontstaan door verwering



De opvallend rode kleur van de planeet Mars is mogelijk ontstaan door verwering van het Marszand, en niet door oxidatie van ijzerhoudende mineralen, zoals tot nu toe algemeen werd aangenomen.

Het Marsoppervlak bevat veel oranjerood stof. Daardoor heeft de hele planeet een opvallend rode kleur. Zelfs aan de sterrenhemel ziet Mars eruit als een oranje ster.

Tot nu toe is altijd aangenomen dat de rode kleur veroorzaakt is door oxidatie van ijzerhoudende verbindingen, waarschijnlijk onder invloed van water in een ver verleden. Mars zou een 'roestige' planeet zijn.

Laboratoriumexperimenten van Deense onderzoekers hebben nu echter uitgewezen dat er puur door verwering van Marszand roodgekleurde mineralen ontstaan. Dat zou kunnen betekenen dat het rode Marsstof veel jonger is dan altijd is gedacht.

De resultaten van de Deense experimenten worden vandaag gepresenteerd op het European Planetary Science Congress in Potsdam, Duitsland.

© Govert Schilling

(allesoversterrenkunde)

22-09-2009

Russen stellen graafmissie op Marsmaan Phobos uit



Mars
De voor begin volgende maand voorziene lancering van de ambitieuze Russische Marsmissie Phobos-Grunt is uitgesteld tot 2011. Bedoeling is onder meer dat een lander stalen van de Marsmaan Phobos naar de Aarde brengt. Reden is het krappe tijdschema, waarbij de finale tests van de systemen meer tijd vergen. Ook China neemt deel aan de missie.

Ambitieus
Moskou wou de (onbemande) Phobos-Grunt tussen 6 en 16 oktober lanceren met een Zenith-raket van op Bajkonoer. Het is een van de meest ambitieuze missies uit de geschiedenis van de Marsexploratie, met als meest in het oog springende exploot een landing op de Marsmaan Phobos. Daar zal de lander boren in de bodem om stalen te verzamelen die dan in een capsule ter grootte van een voetbal naar de Aarde worden gebracht. Op het ruimtetuig vliegt ook een Chinese sonde mee die zich losmaakt voor de landing. (belga/sam)

(HLN)

22-09-2009

Poolkap van Mars verraadt klimaatschommelingen



Radarwaarnemingen van de noordelijke poolkap van Mars wijzen uit dat de planeet in de afgelopen vier miljoen jaar ingrijpende klimaatschommelingen heeft ondergaan. Er is al langer bekend dat de draaiingsas van Mars in de loop van de tijd regelmatig van stand verandert, waardoor het klimaat van de planeet sterk fluctueert. Momenteel is de helling van de draaiingsas van Mars ongeveer gelijk aan die van de aardas, maar in het verleden heeft die ashelling grote variaties vertoond.

Het radarinstrument aan boord van de Amerikaanse Mars Reconnaissance Orbiter heeft nu de gelaagde structuur van de twee kilometer dikke noordelijke poolkap van Mars in kaart gebracht. Uit die gelaagde afzettingen valt af te leiden dat zich de afgelopen paar miljoen jaar inderdaad grote klimaatschommelingen hebben voorgedaan.

De metingen zijn in goede overeenstemming met een van de bestaande klimaatmodellen van Mars. Volgens dat model zijn de variaties in de ashelling van de planeet in de afgelopen 300.000 jaar minder groot geweest dan in de 600.000 jaar die daaraan voorafgingen.

© Govert Schilling

(allesversterrenkunde)

25-09-2009

Nu ook bevroren water gevonden in kraters op Mars



De Mars Reconnaissance Orbiter (MRO) heeft bevroren water ontdekt op de Rode Planeet. Het gaat om helder ijs, dat werd ontdekt op vijf plaatsen waar recente kraters zijn ontstaan na de inslag van meteorieten. Op een van de vijf plaatsen gaat het heel zeker om waterijs, meldt de NASA op gezag van een publicatie in Science.

Plaats
De vondst suggereert dat er zich halfweg tussen de noordelijke pool en de evenaar van Mars waterijs in de bodem zit, op een lagere lengtegraad dan was gedacht op basis van het klimaat van de planeet. "Dit ijs is een overbijfsel van een meer vochtig klimaat, misschien nog maar van enkele duizenden jaren geleden", zegt Shane Byrne van de Universiteit van Arizona.

Verdamping
In de dagen na de eerste observaties werden de betrokken plaatsen donkerder. Het vrijgekomen ijs is immers beginnen verdampen in de atmosfeer. Had de in september 1975 gelande Amerikaanse Vikingsonde enkele centimeters dieper gegraven, dan had de robot misschien toen al op ijs kunnen stoten, zegt de NASA nog. (belga/sam)

(HLN)

quote:

Op zaterdag 26 september 2009 01:28 schreef Dynd het volgende:

[..]

De eerste keer dat er iets vanuit mars naar de aarde zal worden gestuurd toch?

ja, zover ik weet

02-10-2009

Marswagentje vindt weer een meteoriet



NASA's Marswagentje Opportunity heeft voor de tweede keer in korte tijd een meteoriet gevonden.

In juli vond hij de eerste, die de bijnaam 'Block Island' kreeg. Deze meteoriet is zes weken lang door Opportunity onderzocht. En nog geen drie weken later, ongeveer 700 meter verderop, vond hij dus de volgende: 'Shelter Island'.

De meteoriet is een pokdalige stuk gesteente van ongeveer 47 centimeter lang.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)

05-10-2009

Carl Sagan-medaille voor Marsonderzoeker Squyres



De Amerikaanse planeetonderzoeker Steve Squyres van de Cornell-universiteit in Ithaca, New York, is de winnaar van de Carl Sagan-medaille voor 2009.

Deze onderscheiding van de American Astronomical Society wordt uitgereikt aan astronomen die zich bijzonder verdienstelijk hebben gemaakt voor de popularisering van hun vakgebied. Hij is genoemd naar de Cornell-astronoom Carl Sagan (1934-1996), die onder andere beroemd werd met zijn tv-serie Cosmos .

Squyres is wetenschappelijk projectleider van de zeer succesvolle Marswagentjes Spirit en Opportunity die sinds januari 2004 rondrijden op Mars. De medaille wordt deze week uitgereikt tijdens de 41e bijeenkomst van de Division of Planetary Sciences (DPS) van de American Astronomical Society in Fajardo, Puerto Rico.

© Govert Schilling

allesversterrenkunde)

14-10-2009

Opnieuw uitstel voor Europese ExoMars



De Europese ExoMars-missie, die op de planeet Mars moet gaan zoeken naar sporen van leven, eventueel in de vorm van microfossielen, is opnieuw met twee jaar uitgesteld. Dat meldt de BBC.

Oorspronkelijk zou de geavanceerde Marswagen in 2011 worden gelanceerd, maar jaren geleden bleek al dat dat niet haalbaar is. In twee fasen werd het project uitgesteld tot 2016, maar nu is er dus opnieuw uitstel, tot 2018.

ExoMars zal worden uitgevoerd in samenwerking met de Amerikaanse NASA. Wel wordt nu in 2016 mogelijk een kleine lander naar Mars gestuurd, als voorbereiding op het ExoMars-project.

De ESA-lidstaten hebben tot nu toe 850 miljoen euro toegezegd voor ExoMars. Omdat het project voor dat bedrag niet gerealiseerd kan worden, is samenwerking met NASA noodzakelijk.
Voor de lancering wordt mogelijk een beroep gedaan op Rusland.

(allesoversterrenkunde)

19-10-2009

Marswagentje vindt derde meteoriet in korte tijd



Op Mars liggen de meteorieten plaatselijk voor het oprapen. Die conclusie mag je wel trekken, nadat het NASA-Marswagentje Opportunity voor de derde keer in evenzovele maanden een meteoriet heeft opgespoord.

Net als de voorgaande heeft ook deze een bijnaam gekregen: Mackinac, naar een eiland in de Amerikaanse staat Michigan.

De nieuwe meteoriet lijkt qua samenstelling veel op de eerder ontdekte exemplaren. Het zijn zogeheten ijzermeteorieten.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)

20-10-2009

Neem in Moskou deel aan simulatie van Marsvlucht van 520 dagen



Het Europese Ruimtevaartbureau zoekt kandidaten om vanaf midden volgend jaar in Moskou deel te nemen aan een simulatie gedurende 520 dagen van een retourtje Mars.

Effecten meten
In opvolging van vroegere soortgelijke, maar minder langdurige, simulaties zoekt ESA twee kandidaten en twee reserves voor de simulatie in een afgesloten ruimte in het Instituut voor Biomedische Problemen in Moskou dat zich op de medische aspecten van bemande ruimtevaart toelegt. Bedoeling is de psychologische, medische en fysiologische effecten te meten van zo'n vlucht. Die omvat ook een "exploratie" van Mars waarbij gedurende 30 dagen de helft van de deelnemers naar een andere module verhuist.

ESA stelt een aantal eisen aan de kandidaten. Meer informatie en kandidaatstelling vind je hier. Deadline voor kandidaatstelling is 5 november.

(HLN)

20-10-2009

Internationale primeur: NASA "zendt zes Belgen naar Mars"



Het Amerikaanse ruimtevaartbureau NASA heeft een voorstel van de Belgische Mars Society aanvaard om met zes Belgen tegelijk een Marsexpeditie te simuleren, zo heeft voorzitster Nancy Vermeulen bekendgemaakt. Het is de eerste keer dat één land op zich het project naar zich toe kan trekken, voegt de wetenschapper van het KMI eraan toe.

Woestijn van Utah
Het gaat om een programma waarbij studenten in de woestijn van het Amerikaanse Utah een Marsexploratie kunnen simuleren en waarbij de Belgische wetenschapper Vladimir Pletser begin dit jaar ook al gezagvoerder van een internationale "bemanning" is geweest.

Livecontact met scholen
De NASA heeft nu een voorstel van Vermeulen van de Belgische Mars Society goedgekeurd om met zes Belgen tegelijk in Utah van 7 tot 20 februari 2010 de simulatie te doen. Bedoeling is om met 3 enthousiaste Vlamingen en 3 Walen twee weken te leven en te werken zoals echte toekomstige astronauten op Mars. "Ons volgstation op Aarde is het Euro Space Center in Redu en we gaan zoveel mogelijk scholen in Vlaanderen en Wallonië de kans geven met ons te communiceren via livecontacten", aldus Vermeulen die gezagvoerder zal zijn.

Zowel Pletser als Vermeulen heeft eerder in Europa gekandideerd om astronaut te worden. (belga/odbs)

(HLN)

04-11-2009

Winterse Phoenix-lander gefotografeerd op Marsoppervlak



Met de gevoelige HiRISE-camera aan boord van de Amerikaanse planeetverkenner Mars Reconnaissance Orbiter zijn foto's van het winterse noordpoolgebied van Mars gemaakt waarop de Marslander Phoenix zichtbaar is. Phoenix landde voorjaar 2008 op Mars en deed onderzoek aan ijs in de Marsbodem. In november 2008, toen het winter werd op het noordelijk halfrond van de planeet, gaf de Phoenix-lander de geest.

Op de HiRISE-foto's is te zien dat het landschap waar Phoenix zich bevindt bedekt is met kooldioxide-rijp. Ook de lander zelf is door een wit laagje koolzuurijs bedekt. De foto's zijn gemaakt op 30 juli en 22 augustus 2009. De komende weken en maanden begint het op het noordelijk halfrond van Mars weer zomer te worden, en zullen de temperaturen weer toenemen. Het lijkt echter uiterst onwaarschijnlijk dat de lander nog in staat zal zijn met de aarde te communiceren.

© Govert Schilling

(allesoversterrenkunde)

06-11-2009

Spectaculair Marslandschap in beeld gebracht



De Europese ruimtesonde Mars Express heeft spectaculaire opnamen gemaakt van een chaotisch landschap op de planeet Mars.

Het afgebeelde gebied, ongeveer half zo groot als Nederland, ligt aan de rand van het voormalige waterstroomgebied Kasei Valles. Een andere opvallende structuur is een 35 kilometer grote inslagkrater waarvan de rand duidelijke sporen van watererosie toont.

Op de opnamen, die gemaakt zijn met de High Resolution Stereo Camera (HRSC), zijn details te zien die slechts een meter of twintig groot zijn.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

Bekijk hier de foto's

(allesoversterrenkunde)

09-11-2009

Amerikaanse Marssonde zag met ijs bedekte Amerikaanse Marslander staan

Een instrument op de onbemande Amerikaanse sonde Mars Reconnaissance Orbiter (MRO) heeft foto's gemaakt van de met ijs bedekte Amerikaanse Marslander Phoenix op het oppervlak van onze buurplaneet, zo heeft de NASA bekendgemaakt.

De HiRISe-camera op de MRO kiekte de Phoenix Marslander op 30 juli en 22 augustus, toen de zon over de horizon van de noordelijke polaire vlaktes begon te piepen. De lente in het noordelijk halfrond begon op 26 oktober.

Met ijs bedekt
De camera had de lander ook al in juni 2008 gefotografeerd, maar nu zat de Phoenix onder CO2-ijs. De maximale ijsbedekking zou in september zijn geweest. Maar gezien de MRO zich op 26 augustus in een veilige modus heeft gezet, was opvolging niet mogelijk.

De Phoenix zette in november 2008 een punt achter zijn werkzaamheden, na een succesvolle missie. Begin 2010 wil de vluchtleiding opnieuw luisteren naar de Phoenix om te weten te komen of de lander nog steeds kan communiceren, wat echter weinig waarschijnlijk is. (belga/dea)

Bekijk hier de beelden

(HLN)

09-11-2009

NASA en ESA gaan samenwerken in het onderzoek van Mars



Eigenlijk kun je je soms verbazen dat de twee ruimtevaartorganisaties dat nog niet eerder gedaan hebben. Beide organisaties zochten naar water, beide organisaties willen een soort lab op wielen laten landen op Mars (NASA's MSL en ESA's ExoMars). Dus waarom de inzet niet combineren? NASA directeur Charles Bolden en ESA directeur Jean-Jacques Dordain hebben vandaag een overeenkomst getekend om dat te doen.

Ik heb me wel eens afgevraagd of NASA en ESA wel eens met elkaar spraken, voor ze hun missies naar Mars op papier zetten. NASA ging water zoeken met Mars Odyssey, ESA ging water zoeken met Mars Express en hoge resolutie foto's maken. Daarna kwam de NASA Mars Reconnaissance Orbiter met zijn hogere resolutie camera. En in de toekomst moet NASA's Mars Science Laboratory rover aanwijzingen vinden voor micro-organismen op Mars (dood of levend) en ook ESA's ExoMars rover moet dat gaan doen. Er blijkt nogal eens een overlap te zijn. Uiteindelijk zoeken wetenschappers van beide organisaties toch ongeveer hetzelfde.


ESA's ExoMars rover.

Dat hebben eide ruimteorganisaties ook erkend en in juni dit jaar begonnen gesprekken in Plymouth. De intentie van samenwerking is nu vastgelegd in het Mars Exploration Joint Initiative (MEJI). Waarschijnlijk heeft het krimpende budget van beide organisaties een rol gespeeld. ESA's ExoMars rover, bijvoorbeeld is al drie keer uitgesteld, de laatste keer naar 2018. NASA's MSL is ook uitgesteld, maar dan meer om technische redenen, maar ook hier speelde het overschrijden van budgetten een rol.

De eerste missie waarop de ruimteorganisaties gaan samenwerken, is een weerstation dat ESA naar Mars wil brengen in 2016. NASA wil de lancering van deze en de ExoMars missie voor haar rekening nemen. In 2018 zou ook een netwerk van landers gelanceerd kunnen worden, iets dat ESA al een tijd op haar verlanglijstje heeft staan.

Bron: Universe Today.


(Astrostart)

12-11-2009

Reddingsactie Marswagentje gaat van start



Komende maandag (16 november) begint NASA met de pogingen om het vastgelopen Marswagentje Spirit te bevrijden.

Spirit kwam in april vast te zitten in het zand, en sindsdien is uitgebreid onderzocht hoe het robotwagentje het best bevrijd kan worden. Daarbij is gebruik gemaakt van computersimulaties en tests met een identiek robotwagentje op aarde. NASA-technici verwachten dat het niet makkelijk zal zijn om Spirit in beweging te krijgen. Spirit heeft zes wielen, maar het wiel rechtsvoor is buiten werking.

Als eerste zal het commando worden gegeven om de overige vijf vielen zes omwentelingen te laten maken. De volgende dag zal Spirit laten weten wat dat heeft opgeleverd. Afhankelijk van het resultaat krijgt het Marswagentje nieuwe instructies - een procedure die zo nodig tot begin 2010 herhaald zal worden.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)

18-11-2009

NASA en Microsoft openen interactieve site rond Mars



De NASA en softwaregigant Microsoft hebben een interactieve website gelanceerd waarop gebruikers Mars kunnen exploreren. De site 'Be a Martian' ('Wees een Martiaan') roept het brede publiek op wetenschappers bij de staan in hun onderzoek van Mars, bijvoorbeeld door kaarten te verbeteren.

Iedereen onderzoeker
"Wij leven in een tijdperk waarin iedereen een onderzoeker kan zijn", zegt Doug McCuistion, directeur van het Marsonderzoeksprogramma bij de NASA. "Met zoveel data die binnenkomen van Marsmissies is de exploratie van Mars een gedeelde menselijke opdracht geworden". Iedereen ter wereld heeft de mogelijkheid de inspanningen van de wetenschappers bij te springen en effectief bij te dragen tot de kennis over onze buurplaneet.

Foto's
Zo kunnen geïnteresseerden helpen het onnoemelijk aantal kraters op Mars te tellen en de kaarten bij te stellen. De site serveert duizenden foto's van de buurplaneet waarvan een groot deel nooit is gepubliceerd. (belga/sam)

(HLN)

21-11-2009

Belgische team voor Marsvluchtsimulatie compleet



Het Belgische team dat een Marsexpeditie zal simuleren, is compleet. Dat heeft teamleidster en voorzitster van de Belgische Mars Society Nancy Vermeulen bekendgemaakt.

Het is de eerste keer dat een ploeg bestaande uit één nationaliteit zal deelnemen aan de expeditie. De simulatie vindt plaats in februari, in de woestijn van de Amerikaanse staat Utah.

Goedkeuring NASA
De NASA had een voorstel van Vermeulen van de Belgische Mars Society goedgekeurd om met zes Belgen tegelijk in Utah van 7 tot 20 februari 2010 de simulatie te doen.

Bedoeling van het team MDRS90 is twee weken te leven en te werken zoals echte toekomstige astronauten op Mars, in een Marshabitat van twee verdiepingen hoog en met een doorsnede van 8 meter. Het ding is volledig geïsoleerd van de buitenwereld. Buitenkomen kan enkel in aangepaste ruimtepakken.

Wetenschappelijke experimenten
De groep zal meerdere wetenschappelijke experimenten verrichten, onder meer aangaande waterrecyclage en zonne-energie.
De 'bemanning' bestaat uit Nancy Vermeulen (34, Antwerpen), Nicky Demunster (48, Waregem) , Arjan Van Der Star (32, Lanaken), Pierre-Emmanuel Paulis (45, Ferrières), Nora Martiny (52, Malmédy) en Margaux Hoang (17, Sprimont).

Het "volgstation" op Aarde is het Euro Space Center in Redu. Vermeulen wil scholen in Vlaanderen en Wallonië zoveel mogelijk de kans geven met het team te communiceren via livecontacten. (belga/edp)

(HLN)