[Deel 1540] Het Wilders Westen

quote:

Op maandag 26 januari 2009 12:19 schreef Reya het volgende:

[..]

Je struikelt tegenwoordig wel over de labiele psychologiestudentes.

quote:

Op maandag 26 januari 2009 14:30 schreef Boze_Appel het volgende:

[..]

Het je niet een iets minder duidelijk plaatje?

quote:

Obama’s boodschap: werken aan integer populisme in Nederland

Naar de inauguratie van Barack Obama keken in Nederland vier keer zoveel mensen als naar Prinsjesdag. Geen eerlijke vergelijking? Doet een nieuwe Amerikaanse president er meer toe dan de plannen van onze eigen regering voor het volgende jaar? Voor 2,7 miljoen mensen kennelijk wel. Mijn stelling is dat hier iets anders aan de hand is dan een hype of hysterie.

Ook voor Amerikaanse begrippen was de opkomst bij drie graden onder nul in Washington dinsdag ongekend. Tussen het Capitool en de Monumenten stond op de Mall naar schatting de hele bevolking van Botswana, tegen de twee miljoen mensen. Uit alle berichten en e-mails van Amerikaanse vrienden die erbij waren kan ik maar één conclusie trekken: de gemeenschappelijke drijfveer was opgetogenheid, bij vol verstand.

Er is genoeg gezegd over hoop die moet worden omgezet in daden. Obama begon daar op zijn eerste werkdag direct mee. Guantánamo en andere rechteloze terreurstortplaatsen gaan dicht, martelen is weer verboden. En de regering gaat voortaan uit van openheid. Bush-maatregelen om geschiedschrijvers decennia buiten de deur te houden, zijn teruggedraaid.

De praktijk zal weerbarstig zijn, maar het begin had nauwelijks beter kunnen zijn. Tijdens een ceremonie op het Witte Huis legde Obama uit waarom hij de luiken open zet: Wij zitten hier niet om onze eigen belangen of die van onze vrienden en klanten te bevorderen. Wij dienen de publieke zaak. Daartoe moeten we het vertrouwen in de overheid herstellen. Transparantie wordt de norm. „Stukken zullen niet geheim blijven alleen omdat ik dat wil.”

Sommige commentatoren zien in Obamerika een ‘nieuw tijdperk van verantwoording en verantwoordelijkheid’. Tot in Palestina riep die nieuwe dageraad positieve reacties op. Zou het kunnen zijn dat Obama’s verkiezing en ambtsaanvaarding ook in Nederland zo veel respons krijgt omdat hier aan dezelfde ingrediënten in de verhouding tussen overheid en burgers behoefte bestaat? Stel dat velen in Nederland snakken naar nieuwe vormen van inspiratie en verantwoording, hoe zou dat kunnen?

1. Geleidelijk maakt dit land van zwijgers en mopperaars zich een iets meer verbale cultuur eigen. Alleen al door de blootstelling aan Angelsaksische welsprekendheid en de veelheid aan tv-praaturen groeit het aantal mensen dat de publieke zaak helder kan bespreken. Met alle ongeschreven regels van charismagebruik. Retorica is spannend en nuttig. Oefenen op school. Beoefenen in het parlement en op het plein.

2. Publieke functionarissen moeten zichtbaarder verantwoording afleggen. Daarbij hoort ook een nieuwe trots en transparantie in hun aanwijzing of verkiezing. Angst voor de mediademocratie moet nu maar eens plaats maken voor gekozen burgemeesters, wethouders en provinciebestuurders die kunnen uitleggen waar zij voor staan. Hun installatie moet niet in het geniep van de bestuurskamer maar in een openbare vergadering plaatsvinden, buiten bij mooi weer.

3. Logisch sluitstuk is toch de verkiezing van de minister-president. Tegenwerpingen over ons stelsel met coalitieverplichtingen overtuigen steeds minder. Het vertrouwen van de bevolking wiebelt niet voor niets mee met de crisis. Mensen zijn niet gek. Zij zien dat de premier in Europa een grotere broek moet aantrekken dan hij van thuis meekrijgt. Ook in landen met een sterkte minister-president worden dagelijks compromissen gesloten; daar is de MP gedwongen uit te leggen waarom en hoe.

4. Als verkiezingen de meest directe uitdrukking van de volkswil zijn, dan moeten ze overtuigen. De laatste verkiezingen in Nederland, die voor de waterschappen, waren een aanfluiting. Politieke partijen liepen onwennig op kaplaarzen, de stembiljetten waren amateuristisch, de opkomst was miniem. Waarom niet geëxperimenteerd met het bundelen van verkiezingen: Europese en gemeenteraden op één dag. Dan wennen we vast eraan om voor meer functies en kwesties te stemmen. De opkomst is waarschijnlijk hoger als er meer te kiezen valt.

5. Zonder Nederlands Oranjegeluk overhoop te halen en het staatshoofd te kiezen (waar hier en daar in de wereld mee wordt geëxperimenteerd), zou bij voldoende draagvlak voor de nieuwe vorst gedacht kunnen worden aan een meer publieke intronisatie. Een grote plechtigheid op de Dam, het Malieveld, de Hoge Veluwe. Of het strand, daar hebben de Oranjes ervaring mee. Feest moet het zijn.

6. Bij nieuwe verhoudingen, waarin meer verantwoordelijkheid wordt afgelegd, hoort ook het opnieuw vaststellen wat publieke taken zijn. Eerst zuchtten we onder bureaucratische- en poldertraagheid, nu onder de gevolgen van kritiekloze vermarkting. Andere omstandigheden vragen om een andere afweging, een nieuw evenwicht.

7. Het is niet voor niets dat de Grote Opbouwwerker in het Witte Huis begon met meer openheid af te kondigen. Hij wil dat zijn regering werkelijk van en voor de mensen werkt. Hij lijkt koppig genoeg om daaraan vast te houden. Het aardige is dat daar in de Nederlandse verhoudingen geen ingewikkelde wijziging van de Grondwet en andere wetten voor nodig is. Regeren zonder het volk gaat altijd maar een eindje, daarna wordt het naar. Stel, je hebt een paar jaar geleden politieke steun aan een oorlog gegeven die werd ondernomen door je grote sponsor, en men wil weten waarom ook al weer, dan zou je gewoon kunnen zeggen: hier zijn de spullen. Of, we werken vanzelfsprekend mee aan een onderzoek dat het parlement wil instellen. Het is maar een voorbeeld.

8. Een hernieuwde wil tot vanzelfsprekende verantwoording kan in slepende zaken zoals de aanleg van grote infrastructurele werken, OV chip- en gezondheidszorgsystemen, helpen tijdig de reële feiten beschikbaar te hebben. Dan blijkt dat de overheid, die veel deskundigheid heeft geprivatiseerd, vaak afgaat op rapporten van private consultants die ook maar wat roepen. Openheid kan een therapie zijn die leidt tot een zelfbewuster en krachtiger openbaar bestuur.

Wat Nederland zoekt is een opener democratie. Misschien biedt Obama’s integer populisme een weg. Zijn variant is aantrekkelijker dan die van Fortuyn.

_{PS. Geweldig idee trouwens om Nuon aan het ongesplitste Italiaanse staatsbedrijf ENI te verkopen.}