Deflatievrees opgestoken bij Nederlandse consument
Het aantal consumenten dat rekening houdt met deflatie in Nederland is sterk toegenomen. Dat zegt Michiel Vergeer, hoofdeconoom van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS),
Als de huizenprijs sterk zou dalen, neemt het gevaar voor een breedgedragen prijsdaling met de bijbehorende negatieve gevolgen voor de economie echter toe.
Het aantal Nederlanders dat voor de komende twaalf maanden rekening houdt met een daling van de prijzen voor diensten en goederen is in januari gestegen naar 17%. "Niet eerder lag dit percentage zo hoog", aldus het CBS. Gedurende de afgelopen tien jaar was het aantal respondenten dat deflatie voorzag - een vraag die wordt gesteld binnen de maandelijkse peiling van het consumentenvertrouwen - verwaarloosbaar.
De plotselingen sterke toename van deflatievrees onder Nederlanders is volgens Vergeer van het CBS het gevolg van de daling van de prijs van autobrandstoffen en voedsel. Dit merkt de consument bij zijn dagelijkse uitgaven. "Begin 2008 heerste er nog paniek over de sterk stijgende voedselprijzen. Dat is inmiddels helemaal omgeslagen."
Enerzijds is de afkoeling van de voedsel- en energieprijzen positief, omdat de koopkracht van de consument daardoor toeneemt. Maar in het grotere plaatje is deflatie overheersend negatief, zegt de CBS-econoom. "Deflatie heeft tot gevolg dat consumenten niets meer kopen, omdat ze verwachten dat het een dag later misschien nog goedkoper is", zegt Vergeer. Als consumenten massaal hun uitgaven uitstellen loopt de economie nog sterker achteruit dan nu al het geval is.
In die zin is deflatie een 'self-fulfilling prophecy'. Doordat consumenten denken dat de economie nog verder verslechtert en winkeliers daarom gedwongen zijn om de prijzen nog verder te verlagen, blijven ze op hun geld zitten, waardoor de economische malaise zich verder verdiept. Bedrijven gaan failliet, werknemers worden ontslagen en de lonen dalen.
Zover is het nog lang niet, zegt Vergeer. Hij adviseert echter de ontwikkelingen op de woningmarkt goed in de gaten te houden, want daar zijn de deflatoire risicos het grootst, aangezien potentiele huizenkopers in het geval van een daling van de huizenprijzen eerst de kat uit de boom zullen kijken. "Als de woningprijzen met 5% of 10% zouden dalen, dan zullen mensen afwachten of de prijs nog verder daalt en de koop van een huis uitstellen."
Over het algemeen is het raadzaam om de prijsontwikkeling van duurzame goederen in het oog te houden, adviseert Vergeer, aangezien consumenten de aanschaf van bijvoorbeeld een nieuwe keuken kunnen uitstellen, in tegenstelling tot die van goederen die ze dagelijks nodig hebben zoals voedsel en energie.
National Suicide: How Washington is Destroying the American Dream