quote:
Het kind als vette larf
Paul Steenhuis
`Je moet een kind niet als een mens behandelen', zegt Midas Dekkers. De tegendraadse bioloog schreef een boek over kinderen en opvoeding. Paul Steenhuis sprak met hem.
Kinderen krijgen is volgens Midas Dekkers een hobby geworden, en wat hem betreft is het een hobby die niet moet worden aangemoedigd.
De bioloog en schrijver uit Weesp heeft net een boek over kinderen, pubers en ouders geschreven: De larf, over kinderen en metamorfoses heet het. Het is een boek `geschreven op biologische basis, en nu eens niet op pedagogische basis', vertelt Dekkers (56), die met graagte tegendraadse meningen verkondigt.
Dekkers: ,,Ik heb me vergist in de gevolgen van de pil. Ik had gedacht: nu zal het wel afgelopen zijn met die blinde drang tot voortplanting. Want het feministische ideaal luidde altijd: de vrouw moet zich van de man bevrijden. Maar dat is natuurlijk onzin. Ze bedoelden in feite: de vrouw moet zich van het kind bevrijden. Want dat is de echte handenbinder. Maar tot mijn stomme verbazing is er weinig veranderd. Het baren is doorgegaan.''
Hij begrijpt het niet, `die drang om je hele leven in een gezinsverband te persen'. Wat hem betreft is het gezin helemaal niet `de hoeksteen van de samenleving', ,,zoals sommige religieuze domoren nu nog steeds beweren''.
,,In het begin gaat het meestal nog wel goed in zo'n gezinnetje. Maar als de eerste lichting Ikea meubilair versleten is, gaat het schrijnen.''
Biologisch gezien is het onverstandig om een kind te krijgen, volgens Dekkers. ,,Het is een aanslag op je vrijheid als individu, op je gezondheid, op je tijd. Je wordt kwetsbaarder. Als individu ben je beter af zonder kind. Vanaf het moment dat het bevruchte eitje zich in de baarmoederwand nestelt, begint het uitvreten. Je kunt wel zeggen: het is het belang van de soort dat er wordt voortgeplant, maar `de soort' is een abstractie. Die bestaat uit individuen. En het belang van de soort is strijdig met dat van het individu. En wij hebben als individu de keuze. Ik ben niet tegen kinderen krijgen, maar je moet er wel goed over nadenken.''
Maar is het geen biologische drang van een vrouw om toch kinderen te willen?
,,Dat is een van die onuitroeibare biologische mythes. Er bestaat geen biologisch verlangen naar een kind. Het verlangen om te neuken is biologisch bepaald. Er is een drang om te paren, niet om te baren. Pas als een vrouw gebaard heeft, krijgt ze een hormoon, oxytocine, dat in haar de moederkloek wakker maakt. Ik verbaas me over die bereidheid van vrouwen om kinderen te krijgen, ik bedoel, wij zijn de enige diersoort die weten dat van paren baren komt, en sinds kort hebben we ook prima middelen om dat verband te doorbreken, de pil en het condoom. Ik denk dat het nog wel een eeuw duurt voor we zo verstandig zijn om ons gedrag daar echt goed aan aan te passen.''
Als het geen biologische krachten zijn die tot de kinderwens leiden, wat is het dan?
,,Ik denk dat het een sociale drang is. Vrouwen nemen kinderen omdat ze moeder willen spelen. Dat is een rol die hoog aangeslagen wordt in deze maatschappij. Mensen die geen kinderen willen, zoals ik, worden altijd ter verantwoording geroepen. Terwijl het omgekeerd zou moeten zijn.''
Waarom wijdt iemand met zo'n reserve ten opzichte van kinderen toch een heel boek aan zulke wezens?
,,De meeste boeken over kinderen worden geschreven door mensen die heel veel van kinderen houden en weinig van biologie weten. Dat levert een enorme berg pedagogische onzin op, waar ik me helemaal doorheen heb moeten worstelen.
,,Ik ben iemand die met een zekere afstand naar kinderen kijkt, maar veel verstand heeft van biologie. Dat levert andere gezichtspunten op.''
Zoals?
,,Het gangbare beeld in de opvoedkunde is dat je een kind toch min of meer als een gemankeerd volwassen menselijk wezen moet benaderen, een onvolgroeid mens, dat stapje voor stapje meer volwaardig menselijk wordt. Die visie heeft geen biologische grond. Je moet een kind niet als mens behandelen. Het is geen mens, het is een larf, en als zodanig functioneert hij volwaardig. Je moet een kind daarom ook als larf behandelen. De parallel met een vlinder, maar ook met veel andere diersoorten, trek ik in mijn boek. Die stadia beschrijf ik: de larf, wiens voornaamste taak het is te groeien. Dat kunnen kinderen heel goed. Dan de gedaanteverwisseling rond de puberteit, als de mensenlarf zich gaat verpoppen. Dan komt er uiteindelijk een volwassen mens tevoorschijn. In mijn visie hebben alle 56-jarigen meer met elkaar gemeen dan iemand met het kind dat hij was.''
Die visie heeft ook consequenties voor de opvoeding?
,,Natuurlijk. De meeste pedagogen gaan uit van het idee: met de opvoeding kunnen we de wereld verbeteren, van de filosoof Rousseau tot dr. Spock. Ik kan u verzekeren: dat leidt allemaal tot niets. Als iemand als een rotkind geboren wordt, dan zal hij opgroeien tot een vervelende volwassene, hoe streng of zachtmoedig je dat ook met opvoedingstechnieken probeert te veranderen. Erfelijkheid blijkt steeds bepalender te zijn dan we denken, dat geven onderzoeken steeds overtuigender aan. De geschiedenis geeft mij ook gelijk: laten we eens het jaar nul als uitgangspunt nemen. Sinds die tijd proberen generatie op generatie ouders van hun kinderen betere mensen te maken. Maar 2.000 jaar opvoeden heeft de mens er geen sikkepit beter op gemaakt.''
Betekent dat dat je alle opvoeding maar moet laten varen?
,,Natuurlijk niet. Je moet het goede aanmoedigen en het kwade afmoedigen. Je moet een kind liefde en voedsel geven, zoals een huisdier. Je moet goede randvoorwaarden scheppen. Maar je moet er niet te hoge verwachtingen van hebben. Je moet ook het onderwijs meer afstemmen op de biologische fasen van een kind. Neem het taalonderwijs. Het is toch misdadig om kinderen van 12 en 13 met Duitse rijtjes lastig te vallen, terwijl hun gevoeligheid voor taalontwikkeling in de prilste kindertijd het hoogst is. Dat is een biologisch feit. Je moet op crèches buitenlandse juffen aanstellen, dan komen er volleerd viertalige kinderen op de lagere school.''
Dat kinderen al jong verschillende seksuele fases doorlopen, zoals Freud zegt, daar moet u weinig van hebben.
,,Biologisch gezien is het onzin, het idee van Freud dat kinderen allerlei seksuele stadia doormaken. Als je een kind als een tube tandpasta zou kunnen leegknijpen, dan zou je er geen `sekshormoon' in aantreffen. En zonder hormonen geen seks. Kinderen zijn nieuwsgierig, en willen vadertje en moedertje spelen, maar met seks heeft het niks te maken. Kinderen zijn larven, en larven zijn er om te groeien, niet voor de seks. Heb je ooit een rups met een kut gezien? Als bioloog moest ik allerlei jonge dieren in een potje op sterk water zetten. Dat waren geen jongetjes- of meisjesdieren, maar seksloze larven. Die hebben een aparte naam: juvenielen. Mensenkinderen worden pas seksueel geactiveerd in de puberteit. Een mens wordt maar eenmaal krols, in zijn puberteit – en blijft dat dan zijn verdere leven.''
Exit Freud. Van de drie grote geesten van de afgelopen eeuwen, Marx, Freud en Darwin, blijft alleen Darwin overeind. Marx heeft al definitief afgedaan, en Freud sijpelt nog wat na.
De moderne, babyverzorgende vader komt er in uw boek slecht af.
,,Ik vind het pathologisch, al die tuttelende vaders achter de kinderwagen. Moeders zijn door hun hormonen geketend aan hun kinderen. Maar mannen niet. Biologisch gezien is de rol van de vader niet meer dan een zak zaad. Zodra hij zijn zaad geleverd heeft, is hij feitelijk overbodig."
Hoe komt het dan dat de moderne man zich zo enthousiast op zijn blijkbaar tegennatuurlijke rol van zorgende vader stort?
,,Ik denk dat dat komt omdat de rol van de vrouw zo veranderd is. Zij zorgt nu ook voor een deel van het inkomen. Dat was oorspronkelijk de rol van de vader: sigaren roken en zorgen dat het geld binnenkwam. Sigaren roken mag vader niet meer, dat is slecht voor de gordijnen. Zijn rol als geldschieter is sterk in waarde verminderd. Ja, en mannetjes willen toch graag de baas spelen. Dus storten ze zich op het kinderverzorgen, om een belangrijke rol in huis terug te krijgen. Daarom verdringen ze zich allemaal om de duwstang van de kinderwagen te grijpen. Je ziet ook dat sinds de man in de kinderwagen is geïnteresseerd, die dingen ook spectaculair zijn vormgegeven, als het andere mannenspeeltje, de auto.''