DIG Digital Corner
Alles wat je altijd al over computers, hardware, software, internet en elektronische gadgets had willen weten, maar niet op Tweakers.net durft te vragen.
:Kwijl:
Dit soort banners doen mij inspiratie op om mijn proefschrift nog eens te herzien qua layout (en kaft), en zullen iedere vraag "Maar waarom gebruik je geen MS Word" overbodig maken.
Dit soort banners doen mij inspiratie op om mijn proefschrift nog eens te herzien qua layout (en kaft), en zullen iedere vraag "Maar waarom gebruik je geen MS Word" overbodig maken.
Welkom in de officiële LaTeX-topic op Fok! Als je bezig bent een mooi document te zetten in LaTeX, maar je komt er niet uit, dan is dit de plek om je vraag te stellen. Je wordt echter het snelst en best geholpen als je een minimum example weet te maken. Probeer zoveel mogelijk packages die niets met het probleem te maken hebben uit je pre-amble te verwijderen, en probeer een zo klein mogelijk document over te houden door onnodige zaken eruit te halen. Vaak helpt dit sowieso al om te zien wat het probleem veroorzaakt (twee packages die niet met elkaar overweg kunnen) en daarbij geeft het duidelijkheid aan degenen die je vraag willen beantwoorden.
Als je gewoon wilt weten wat LaTeX nu eigenlijk is, of wat je nodig hebt om het te gebruiken, lees dan verder voor een overzicht van de benodigde software en cursussen.
Wat is LaTeX?
LaTeX (uitspraak: latech) is het meestgebruikte macropakket voor TeX. De macro’s uit het pakket van LaTeX zorgen ervoor dat je op een eenvoudigere manier dan met TeX alleen (plain TeX genoemd) teksten kunt opmaken. LaTeX wordt meestal gebruikt om wetenschappelijke teksten en artikelen op te maken, maar dat is zeker niet de enige toepassing.
LaTeX is zoals blijkt het uit bovenstaande géén WYSIWYG-methode. Daarom wordt LaTeX vaak ook wel vergeleken met HTML, de code die je maakt beschrijft namelijk de opmaak van het document, pas nadat het gerenderd wordt zie je het eindresultaat – vaak als PDF.
Wat is TeX?
TeX is een opmaaktaal voor teksten en formules die als programmeertaal met uitbreidingsmogelijkheden te gebruiken is. Met TeX is het mogelijk om een ingewikkelde lay-out op een relatief eenvoudige manier te beschrijven. De eerste versie van TeX is verschenen in 1978, tegenwoordig is het in principe uitontwikkeld en worden er alleen nog fouten verholpen. De auteur, Donald Knuth, looft $327,68 uit voor elke bug die iemand vindt. Afgeleide projecten worden onder een andere naam voortgezet, zoals pdfTeX of XeTeX.
Wat is nou precies het voordeel van LaTeX?
LaTeX is gemaakt zodat de auteur zich tijdens het schrijven in feite zo min mogelijk moet bekommeren om de vorm. LaTeX automatiseert dan ook een heleboel, bijvoorbeeld kruisverwijzingen, koppen (het zorgt er bijvoorbeeld voor dat koppen nooit als laatste regel op een blad staan), positionering van afbeeldingen en woordafbreking. Ook kan men middels stijl-bestanden relatief gemakkelijk een andere opmaak (bijvoorbeeld de huisstijl van de organisatie die het gaat publiceren) aan een document geven. Daarnaast is het grote voordeel t.o.v. bijvoorbeeld Microsoft Word dat het goed kan omgaan met zeer grote bestanden. In LaTeX kun je vrij simpel een bestand aanpassen dat honderden pagina’s bevat.
Voor andere, gespecialiseerde toepassingen, zijn ook extra pakketten verschenen, zoals het parallel zetten van teksten, het zetten van talen die van rechts naar links geschreven worden, het opmaken van kritische edities met meerdere voetnoten. Een zeer bekend voorbeeld is BibTeX dat automatisch uit een database de artikelen kan selecteren waarnaar verwezen wordt in een document, en deze volgens de gewenste criteria kan opmaken en sorteren.
Welke alternatieve macropakketten zijn er voor TeX?
Een alternatief macropakket is ConTeXt, ontworpen door de Nederlander Hans Hagen. Dit pakket probeert omvangrijker te zijn, en standaard meer opties te bieden dan LaTeX, zodat je minder extra packages nodig hebt. Er zijn echter ook minder packages in omloop die voor ConTeXt geschreven zijn.
Het lijkt me wel iets, wat heb ik allemaal nodig?
Je moet een editor hebben om je LaTeX-code in te kunnen schrijven, je hebt een TeX-engine nodig die deze code compileert, en als laatste heb je nog een viewer nodig die het eindproduct kan bekijken, en eventueel afdrukken. En als je er net mee begint heb je ook een beetje doorzettingsvermogen nodig. Voor de rest maakt het niet veel uit welk besturingssysteem je draait, want voor nagenoeg elke versie van Windows, elke BSD- of Linuxdistributie en Mac OS X is wel een pakket te vinden, maar zelfs als je nog BeOS of OS/2 draait is er wel een versie te vinden.
Welke editors zijn er zoal?
In principe voldoet elk programma waarin je gewone tekstbestanden kunt bewerken en kunt opslaan, zoals Notepad voor Windows, of TextEdit voor OS X. Er zijn echter speciale editors voor TeX, die sneltoetsen bieden om makkelijk speciale symbolen of omgevingen in te voeren, en die automatisch je TeX-engine kunnen aanroepen. Je hebt voor elk platform editors, sommige gratis en sommige alleen tegen een flink bedrag. Hier volgt een overzichtje van editors die een (beetje) extra functionaliteit hebben voor LaTeX:
Crossplatform
Windows (Naast de bovengenoemde cross-platform editors.)
Mac OS X (Naast de bovengenoemde cross-platform editors.)
Linux
Onder Linux is het het gemakkelijkst om te zien welke editors je distributie meelevert. Als je die installeert, krijg je er waarschijnlijk ook een TeX-installatie bij. Van de cross-platform editors zul je de meesten ook wel in je Linux-distributie vinden.
Hoe kom ik aan een TeX-distributie?
Je bent het makkelijkst af door een hele TeX-distributie te downloaden. Dit omvat verschillende TeX-engines (b.v. pdfTeX om direct PDF-bestanden te maken), en ook een hele sloot aan extra packages en lettertypes: zaken die je misschien niet direct nodig hebt, maar allicht later van pas kunnen komen. Hier worden de relevante opties voor Linux, Windows en OS X genoemd, zoek je een distributie voor MS-DOS of Amiga of een Japanse distributie, kijk dan voor een vollediger overzicht onder TeXsystems in de TeX FAQ. Een distributie omvat (meestal) geen editor (proTeXt en MacTeX zijn uitzonderingen), die zul je dus apart moeten downloaden.
Windows
Unix en Linux
Ook hier is het het beste om te kijken wat je distributie aanbiedt. Let overigens op, als je distributie nog teTeX heeft, dan heb je waarschijnlijk een heel oude installatie, met moderne packages kun je dan problemen krijgen.
Mac OS X
Je kunt via Fink of Darwinports een TeX-distributie installeren, maar je kunt ook, en dat is het gemakkelijkst, de MacTeX distributie downloaden, die overigens wel vrij groot is. Deze omvat ook wat hulpprogramma’s, zoals een editor en een BibTeX manager.
Wat heb ik nodig om gecompileerde documenten te bekijken?
Afhankelijk of je latex of pdflatex hebt gedraaid heb je een DVI-bestand of een PDF-bestand gegenereerd. (In beginsel kun je via tex4ht ook HTML-bestanden genereren, maar daar gaan we niet van uit). Het DVI-bestand wordt meestal geconverteerd naar PostScript of PDF, maar het kan ook direct bekeken worden. Sommige editors hebben standaard een DVI-viewer meegeleverd.
Windows
MikTeX levert de DVI-viewer al mee, deze heet ‘yap’, maar daar hoef je je doorgaans geen zorgen om te maken, omdat je editor deze waarschijnlijk al vindt. Met ‘yap’ kun je meestal in de DVI-file klikken (als je ergens een fout ziet) om naar de corresponderende plek in je source-code te gaan. Het hangt van je editor af hoe je dit moet instellen.
Voor PDF-bestanden zijn er ook een aantal mogelijkheden:
Linux
DVI wordt bekeken met ‘xdvi’, DVI converteren naar PS gaat met dvips, naar PDF met dvipdf of dvipdfm. dvipdfm converteert rechtstreeks, dvipdf converteert via PS, en dan naar PDF. Voor KDE is er kdvi en vanaf KDE 4 ‘Okular’.
Voor PDF zijn er andermaal meer mogelijkheden.
Mac OS X.
De Mac komt standaard met Preview.app; dat is een snelle PDF-viewer. De meeste workflow op Mac gebruikt dan ook PDF, en DVI minder. Als je wilt kun je onder X11 wel xdvi draaien. Preview opent ook PostScript bestanden door ze te converteren naar PDF. GhostScript is ook onder X11 aan de praat te krijgen, en via Fink of DarwinPorts te installeren.
Voor PDF zijn er nog wat alternatieven:
Ik wil LaTeX leren, waar doe ik dat?
Je online een heleboel materiaal vinden, of je kunt een boek ter hand nemen. Het is mijns inziens het gemakkelijkst om een online tutorial te volgen, zeker voor LaTeX leer je daar het meest van. Wil je echter meer van TeX zelf weten op den duur, dan kan het wel nuttig zijn om een boek aan te schaffen, of in je (universiteits)bibliotheek te kijken.
Boeken over LaTeX
Online materiaal over LaTeX
Veel materiaal is in het Engels, maar er is ook een aantal Nederlandse handleidingen.
Er zijn ook enkele pagina’s gewijd aan de behoeften van een selectere groep gebruikers, of een specialistischer onderwerp:
Waar kan ik terecht met vragen?
Uiteraard in deze topic! Maar er zijn ook andere websites waar LaTeX-vragen worden beantwoord. Je hebt de zeer uitgebreide UK TeX FAQ, waar heel veel voorkomende problemen worden aangekaard (en eigenlijk alles wat in deze OP staat ook te vinden is). Verder heb je comp.text.tex, een drukbezochte news-group waar veel mensen te vinden zijn, inclusief veel auteurs van packages, en zeer, zeer ter zake kundigen die alle ins en outs van TeX kennen. Mits je een beknopte vraag stelt, in het Engels, met een duidelijk minimum example word je hier meestal goed geholpen.
Wat zijn de handigste packages?
Dat hangt er natuurlijk maar net vanaf wat je wilt. Er is echter wel een aantal packages te geven dat vaker dan gemiddeld gebruikt wordt. Hieronder wordt dan ook een aantal scenario’s besproken.
Wat is het beste afbeeldingenformaat voor LaTeX?
Voor pdfLaTeX geldt dat je bestanden in PNG, JPG en PDF formaat kunt opnemen in je document, voor ‘gewoon’ LaTeX geldt dat bestanden in .EPS-formaat moeten zijn, eventueel moet je dat dus converteren.
In feite gelden voor LaTeX dezelfde regels als in het algemeen: voor foto’s kun je prima JPG gebruiken, dit levert een redelijk klein bestand op. Voor screenshots kun je beter PNG gebruiken, aangezien dit geen artefacten oplevert zoals JPG (denk aan smoezelige randjes). Voor schaalbare afbeeldingen, zoals grafieken of diagrammen is een vectorformaat het ideaalst: bij het printen blijft dit mooi.
Als je kunt kiezen in welk formaat je kunt exporteren, b.v. in Matlab, dan heeft iets als EPS de voorkeur. Afhankelijk of je LaTeX of pdfLaTeX gebruikt moet je de EPS converteren naar PDF. Sommige programma’s kunnen ook speciaal voor LaTeX exporteren, meestal betekent dit dat er code gegenereerd wordt die de tekst door LaTeX laat zetten. Dit heeft als voordeel dat het lettertype in de afbeelding hetzelfde is als in je document. Ook is schalen meestal makkelijker, omdat de tekst niet meeschaalt. Om bestanden te converteren kun je ImageMagick gebruiken, of GhostScript, dat onder Linux vaak voorzien is van de scripts ‘ps2pdf’ en aanverwanten. xpdf levert het programma ‘pdftops’.
En hoe neem ik nu zo’n bestand daadwerkelijk op?
Daarvoor gebruik je de package ‘graphicx’. Dit kent een \includegraphics-commando waarmee je een bestand kunt opnemen. In het simpelste geval werkt het ongeveer zo:
| 1 2 3 4 | \includegraphics{myfig} \caption{Mijn figuur!} \end{figure} |
Als je je document nu compileert met ‘latex’ kijkt het over een document bestaat dat ‘myfig.eps’ heet, als je compileert met ‘pdflatex’ of er een document bestaat dat ‘myfig.pdf’, ‘myfig.jpg’ of ‘myfig.png’ heet. Het is dus niet nodig om de extensie op te geven! Je kunt nog extra opties opgeven om bijvoorbeeld de grootte van het plaatje in te stellen, het plaatje te schalen, of slechts een gedeelte van het plaatje weer te geven, die staan handleiding beschreven.
Welke afbeeldingenprogramma’s zijn speciaal geschikt voor LaTeX?
Een programma dat eenzelfde aanpak heeft voor het tekenen van plaatjes als LaTeX voor het zetten van teksten is MetaPost. Je beschrijft de tekening. De labels worden direct door TeX gezet, en de uitvoer is EPS. Voor LaTeX is dit tamelijk ideaal, en voor PDFLaTeX is het ook nog redelijk gemakkelijk. De problemen ontstaan zodra je andere lettertypes wilt gebruiken in MetaPost, daarnaast moet je ook een nieuwe taal leren (met soms een wat vreemde syntax).
Daarom is een ander programma, Asymptote ontwikkeld dat eenzelfde filosofie volgt: je beschrijft je tekening in een soort C-achtige taal. Een compiler geeft dan een PDF of EPS bestand. Er is ook een grafische interface in ontwikkling, xasy.
Een ander programma dat goed met LaTeX overweg kan is xfig (niet voor Windows), dit is geheel grafisch, maar kan exporteren in LaTeX-formaten. Dit is met name geschikt als je diagrammen wilt maken. Voor grafieken is GNUPlot het aangewezen programma. Dit kent allerhande manieren om data en functies te plotten.
Matlab, Maple en Mathematica kunnen ook in EPS-formaat opslaan en kennen speciale LaTeX-functionaliteit. Ook de opensource wiskundige programma’s zoals Octave en R kunnen dit.
Is er ook iets om in LaTeX figuren te kunnen tekenen?
Van oudsher is het uitgebreidste tekenpakket voor LaTeX PSTricks. Dit maakt gebruik van PostScript (wat in feite een hele programmeertaal is) om afbeeldingen te maken. Als je je LaTeX document via DVI naar PostScript compileert werkt dit uitstekend. De ondersteuning is heel uitgebreid, het voordeel van het feit dat het in je LaTeX source wordt opgenomen is dat je ook gemakkelijker (als je dat zou willen) ‘over je pagina heen kunt tekenen’ en dat consistentie met tekst qua lettertype heel gemakkelijk is. Een nadeel is dat het niet (gemakkelijk) werkt met pdfLaTeX, omdat PDF slechts een deelverzameling van de PostScript-commando’s kent. PSTricks kent heel veel extra packages die het maken van afbeeldingen heel erg kunnen vereenvoudigen.
Een nieuwer alternatief is PGF met TikZ. TikZ is de ‘high level’ laag bovenop PGF. TikZ heeft als voordeel dat het zowel met pdfLaTeX als met LaTeX werkt (en zelfs met tex4ht, omdat het SVG kan produceren), en het qua syntax gewoon LaTeX-achtig is. De handleiding is zeer uitgebreid en er is op een andere plek een voorbeeldengallerij te vinden. Het nadeel aan TikZ is dat het heel traag kan zijn: het doet alle berekeningen in TeX, en dat is geen snelheidsmonster. Ook is het aantal packages minder groot dan voor PSTricks. Het wordt wel centraal ontwikkeld, wat de consistentie van de interface ten goede komt.
Als laatste zijn er nog pakketten zoals XYPic, maar deze raken onderhand allemaal verouderd en bovengenoemde pakketten hebben alle functionaliteit ook in zich.
Welke pakketten zijn nog meer handig voor figuren?
Het pakket subfig kun je gebruiken om afbeeldingen naast elkaar, of onder elkaar te zetten en te nummeren als ‘Fig. 1a’. De functionaliteit van dit pakket wordt ook bijvoorbeeld door Memoir geleverd, dus als je dat gebruikt is subfig niet nodig. ‘subfigure’ is een oudere implementatie van hetzelfde idee, je kunt beter subfig gebruiken.
Welke package kan ik voor presentaties gebruiken?
Ja zeker, zowel om PowerPoint-achtige slides te maken (maar dan een stuk verzorgder uiteraard), als om transparanten te maken. Het aangewezen programma voor het eerste soort presentaties is ‘beamer’. Dit stelt je in staat om in een manier analoog aan hoe je normaal LaTeX-documenten maakt een presentatie te maken, maar dan met ‘\begin{slide}’, et cetera. Ook zijn er mogelijkheden om delen van een slide nog niet weer te geven in het begin, maar pas nadat je op spatie drukt. pdfLaTeX wordt gewoon gebruikt om de slide te renderen, dus de kwaliteit van de wiskunde is bijvoorbeeld excellent. De handleiding is zeer uitgebreid en bevat ook tutorials. Een voorbeeld is hier te vinden.
Een ouder, gelijksoortig pakket, is ‘prosper’, dit biedt echter minder functionaliteit, HA-prosper is hier een afgeleide van. Beamer biedt wel functionaliteit om prosper te emuleren.
PDF presentaties worden gegeven door je PDF-applicatie in full-screen te zetten (voor Adobe is dit b.v. Ctrl+L of Appeltje+L). Het biedt als zodanig dus niet de functionaliteit van PowerPoint, en je wilt daarom misschien zelf een horloge bij de hand houden. Met Beamer is het wel mogelijk om in een dualscreen-setup op je laptop notes te hebben en op het projectiescherm niet. Dit werkt echter niet zo soepel als met PowerPoint of Keynote.
Voor transparanten is foiltex te gebruiken. Als je met een heel oude LaTeX-installatie opgescheept zit kun je desnoods de class ‘slides’ gebruiken. Beamer kan dit eventueel ook, daarnaast heeft Beamer faciliteiten om aan de hand van de slides ook handouts te genereren die meer tekst bevatten, of om een PDF te genereren (met behulp van pgfpages) die 4 of 8 slides per pagina heeft om uit te printen (eventueel kan zelfs de achtergrondkleur automatisch veranderd worden om inkt te sparen).
Met welke package maak ik mijn PDF klikbaar?
Met de package hyperref kun je (interne) links in je document klikbaar maken. Je kunt bijvoorbeeld in de inhoudsopgave of de index klikken om automatisch naar een pagina te gaan, je kunt kruisverwijzingen automatisch in hyperlinks omzetten en ook voetnoten. Als je al bij voorbaat hyperref gebruikt is het aan te raden om niet ‘zie Figuur \ref{fig:vb}’ te typen, maar om ‘zie \autoref{fig:vb}’ te typen, dit geeft hetzelfde resultaat in je PDF-bestand behalve dat in het laatste geval Figuur ook klikbaar is – anders kun je alleen op het getal klikken.
In de handleiding staat ook beschreven hoe je de presentatie van de links kunt aanpassen, standaard krijg je rode kadertjes om de links heen, dat is niet heel mooi.
Welke package geeft toegang tot extra PDF-functionaliteit zoals forms en de documentinfo?
Dit is ook hyperref. Hiermee kun je voor PDF de keywords en de auteur instellen, je kunt forms maken en je kunt instellen hoe je document geopend moet worden, b.v. single page, double page, of fullscreen. Iets wat je niet kunt instellen is de mogelijkheid om commentaar toe te voegen in je PDF, dit kan alleen met de volledige versie van Acrobat geactiveerd worden. Dan kun je wel in Adobe Reader commentaar toevoegen. Er is ook geen gratis software die dit kan activeren.
Welke package heb ik nodig voor een bibliografie?
Er zit een heel basale bibliografiefunctionaliteit standaard in LaTeX (deze staat b.v. uitgelegd in de ‘not so short introduction to LaTeX’), maar als je grotere documenten wilt maken is BibTeX het aangewezen programma. Dit is niet zozeer een package, als wel een los programma – maar wel eentje dat standaard meegeleverd wordt.
Een goede tutorial voor BibTeX is Tame The Beast – de documentatie van BibTeX zelf is niet héél duidelijk. Het idee is als volgt: je maakt een bestand waarin je alle artikelen en boeken die eventueel zou willen citeren opsomt, in een formaat als dit:
| 1 2 3 4 5 6 | author = "Goossens, Michel and Mittelbach, Franck and Samarin, Alexander", title = "The {{\LaTeX}} {C}ompanion", publisher = "Addison-Wesley", year = 1993, } |
Als je besluit dat je dit werk wilt citeren dan type je in je LaTeX-document \cite{companion}. De eerste keer dat je je document compileert mist LaTeX al deze verwijzingen. Dan echter draai je BibTeX, dat kijkt welke verwijzingen je allemaal hebt gebruikt, en deze haalt het uit bestand met artikelen. Dan maakt het de verwijzingen in de gewenste stijl op en sorteert de lijst eventueel. Als een bepaald tijdschrift of je school of universiteit op een speciale stijl staat, kun je BibTeX het werk laten doen. Je krijgt dan b.v. als auteurs M. Goossens, F. Mittelbach and A. Samarin, of M. Goossens et al. Verwijzingen in de tekst kunnen met nummers zijn, of b.v. GMA1993.
Een overzicht van de verschillende stijlen van BibTeX vind je hier.
Oorspronkelijk is BibTeX ontworpen voor Engelse literatuurlijsten bij technische artikelen. Ondertussen wordt het voor allerhande artikelen en talen gebruikt, het loopt dan ook op z’n achterste benen. De taal waarin de stijl-bestanden worden beschreven is ook niet heel toegankelijk. Als opvolger is BibLaTeX gemaakt, dat bijvoorbeeld op een eenvoudiger wijze de gebruiker de opmaak laat aanpassen.
Om je bibliografie-database te beheren zijn er ook vele programma’s in omloop. Sommige editors hebben hiervoor een hulpmiddel in handen, verder heb je voor OS X Bibdesk – dat standaard bij MacTeX komt, het commerciële Endnote dat ook in BibTeX kan exporteren, JabRef dat onder Java draait, RefDB dat ook andere formaten kan exporteren, of web-based systemen zoals Aigaion. Na een tijdje leg je een grote database aan en zijn zulke systemen onontbeerlijk!
Met welke package kan ik de marges veranderen?
Voor dit geldt: bezint, eer ge begint. De standaard layout in LaTeX is wel met enig overleg gekozen. Het is geen al te hippe layout, maar wel een functionele. De marges zijn op A4-papier heel breed, maar dat is ook omdat A4 heel breed is. Weinig boeken worden op A4-formaat uitgegeven, en als ze al zo groot zijn hebben ze vaak meerdere kolommen (kranten b.v. ook), dit omdat heel brede regels niet prettig lezen: als je oog naar de volgende regel gaat raak je gemakkelijker het spoor bijster en begin je een regel te hoog of te laag te lezen. Ook een zekere optische balans wordt nagestreefd. Voordat je de marges dus op 2cm zet, denk hier aan.
De marges en ruimte voor kop- en voetteksten aanpassen kan met geometry, of op een iets simpeler wijze vmargin.
Omvattender packages, zoals KOMA-script en memoir bieden deze functionaliteit ook.
Met welke package kan ik de opmaak van koppen veranderen?
Dit is misschien niet zo eenvoudig als je zou verwachten. Voor een aantal voorgekookte stijlen kun je fncychap gebruiken. Wil je nog iets anders, dan zul je zelf moeten programmeren (en voor paragrafen). Ook kun je weer een van de omvattender packages nemen, zoals KOMA-script en memoir, die hebben een makkelijker interface om de stijl aan te passen.
Met welke package kan ik andere lettertypen kiezen?
Het standaardlettertype van LaTeX is wel heel herkenbaar, maar op den duur wel een beetje saai. Het is ook niet echt voor z’n esthetische waarde ontworpen. Het biedt wel veel (zoals verschillende ontwerpgrootten, nette ligaturen, groot tekenrepetoir). Een goede start is deFree Math Font Survey.
De moeite van het bekijken waard zijn pxfonts (een Palatino-kloon), txfonts (Times-kloon) en Euler (een informeler Lettertype): voor presentaties zou je ook CMBright kunnen overwegen.
Wiskundige lettertypen zijn dungezaaid, dus voor wiskundige teksten ben je noodzakelijkerwijs op een klein aantal lettertypen aangewezen, omdat de meesten simpelweg de symbolen niet hebben. Er zijn wel commerciële lettertypen voor LaTeX, zoals Lucida, en als je Minion hebt gekocht kun je MnSymbol gebruiken. Wil je echter vooral prozatekst zonder bijzondere symbolen zetten, dan zijn er meer mogelijkheden als je een OpenType-font hebt.
OpenType-fonts kunnen geconverteerd worden naar een formaat dat LaTeX snapt, hiervoor kun je otfinst gebruiken. Een andere optie is XeTeX, dat direct OpenType-lettertypen kan gebruiken.
Met welke package kan ik een index maken?
Dit komt standaard met LaTeX mee, de makeidx package. Een flexibeler alternatief is xindy, dat beter om kan gaan met andere talen dan Engels. Voor afkortingen zijn ook specialistische packages zoals acronym voor afkortingen en glosstex voor een glossary.
Welke package is geschikt voor <...>?
Uiteraard kan niet elke package hier behandeld worden, er zijn nog genoeg packages die b.v. symbolenlijsten geven, mogelijkheden om tabellen te maken die over meerdere pagina’s gaan, mooiere tabellen te maken, parallelle teksten te zetten, kritische edities te zetten, en wat al niet. Er is een goede onderwerpsindex voor alle packages. Als je het daar niet vindt, dan kun je het altijd vragen!
Hier staan de vragen die al vaker voorbij gekomen zijn in de LaTeX-topics. Veel vragen zijn hierboven al beantwoord, als dat zo is wordt daarnaar verwezen.
Wat heb ik nodig om te kunnen LaTeXen?
Lees hierboven het stuk onder benodigdheden. Je kunt perfect uit te voeten met allemaal gratis software, of je nou Linux, Mac of Windows draait!
Is het nou handig?
Uiteindelijk wel. Het heeft een vrij steile leercurve, en voor eenvoudige documenten is het dan ook een stukje ingewikkelder dan Word – alhoewel dat voor een ervaren gebruiker niet meer geldt, maar uiteindelijk zijn langere documenten een stuk beter te behappen in LaTeX dan in Word. Het is echter geen volwaardig DTP-programma, zoals Quark of InDesign, en de opmaak voor een tijdschrift of glossy is dan ook echt moeilijker.
Kan ik LaTeX naar Word omzetten of omgekeerd?
Nee, niet direct. Je hebt wel rtf2latex2e en dat kan je aardig op weg helpen, maar het zal nooit perfect zijn. Ook is er latex2rtf. Dit laatste is echter geen TeX-engine, dus het kan al snel het spoor bijster raken. Je kunt nara tex4ht kijken, dat HTML als uitvoer biedt.
Hoe maak ik presentaties?
Gebruik beamer. Dat staat hierboven, onder packages, beschreven.
Hoe verander ik de lettertypes?
Dat staat ook hierboven uitgelegd, onder packages.
M’n papierformaat wordt niet correct doorgegeven!
Ook al doe je \documentclass[a5paper], dan nog kan het zijn dat Adobe denkt dat het A4 is. Door simpelweg \usepackage{geometry} te doen, los je dit meestal op, deze package schrijft namelijk de benodigde speciale commando’s naar de PDF (of DVI) die de viewer correct instrueren.
De opmaak zint me niet.
Hierboven staan packages, links en uitleg over het aanpassen van lettertypen, marges en koppen.
Mijn figuur staat niet waar ik het wil.
LaTeX kent zogenaamde ‘floats’, dit zijn bijvoorbeeld tabellen of figuren. Die kunnen wat wegdrijven van de plek waar jij ze opgeeft. Dit zorgt ervoor dat de pagina’s beter gevuld kunnen worden. Word doet dit niet, maar eigenlijk doet verder elke zetter of zetprogramma het wel. Kijk maar eens in professioneel gezette boeken. Figuren komen bovenaan een pagina te staan, of op een aparte pagina. Soms echter drijft een figuur een volgende paragraaf in, dat kan wel hinderlijk zijn (na een \clearpage, wat meestal bij een hoofdstuk gebeurt, worden figuren automatisch neergezet). Wil je dit niet, dan is de package placeins de oplossing. Hiermee kun je barrières definiëren waar floats niet voorbij mogen drijven. Wil je echt per se dat je figuur blijft staan op de plek waar jij het wilt, kijk dan in de TeX FAQ.
TeX leer je door te doen. Van vrijwel alle packages kun je de source gewoon bekijken in je distributie. Als je zelf een .cls of .sty-bestand wilt schrijven, kijk dan eens in een .sty-bestand uit je distributie. Wil je iets aanpassen, kijk naar de definitie. Er zijn veel pagina’s met voorbeelden en examples. Lees je een manual, en denk je, hoe hebben ze dat voor elkaar gekregen? Je kunt meestal de source vinden.
Hier volgt een overzichtje van websites met voorbeelden:
Overige relevante links
Vorige edities van deze topic.
Je vindt de source van dit document op de Wiki, waar je deze zelf kunt aanpassen en van nuttige tips en links kunt voorzien.
Daher iſt die Aufgabe nicht ſowohl, zu ſehn was noch Keiner geſehn hat, als, bei Dem, was Jeder ſieht, zu denken was noch Keiner gedacht hat.
Wat een werk zit daarin 
, een 
is op z'n plaats 
.
, een is op z'n plaats .
Op maandag 30 november 2009 19:30 schreef Ian_Nick het volgende:
Pietje's hobby is puzzelen en misschien ben jij wel het laatste stukje O+
Pietje's hobby is puzzelen en misschien ben jij wel het laatste stukje O+
Zie hierboven de eerste versie van de OP. Aanvullingen zijn welkom (wees zo vrij ze direct door te voeren op de Wiki), er zijn nog wel onderwerpen die behandeld mogen worden. Meer example galleries zijn niet onwelkom.
Ik heb listings nog niet genoemd, ik heb nog niet al te veel aandacht aan de AMS-math files besteed (new theorem b.v.) en het zelf packages installeren in je $TEXMFHOME dir heb ik ook nog niet besproken, zou allemaal nuttig kunnen zijn. Ook zaken als Makefiles voor LaTeX zijn onbesproken. Fancyhdr is ook nog niet genoemd, en babel ook nog niet! Kortom, er zijn nog wel wat ontbrekende puntjes, maar toch ben ik al wel tevreden (te meer omdat die b.v. ook wel langskomen als je een van de beginnerscursussen leest, zoals lshort).
Aanvullingen zijn welkom (wees zo vrij ze direct door te voeren op de Wiki), er zijn nog wel onderwerpen die behandeld mogen worden. Meer example galleries zijn niet onwelkom. Ik heb listings nog niet genoemd, ik heb nog niet al te veel aandacht aan de AMS-math files besteed (new theorem b.v.) en het zelf packages installeren in je $TEXMFHOME dir heb ik ook nog niet besproken, zou allemaal nuttig kunnen zijn. Ook zaken als Makefiles voor LaTeX zijn onbesproken. Fancyhdr is ook nog niet genoemd, en babel ook nog niet! Kortom, er zijn nog wel wat ontbrekende puntjes, maar toch ben ik al wel tevreden (te meer omdat die b.v. ook wel langskomen als je een van de beginnerscursussen leest, zoals lshort).
Daher iſt die Aufgabe nicht ſowohl, zu ſehn was noch Keiner geſehn hat, als, bei Dem, was Jeder ſieht, zu denken was noch Keiner gedacht hat.
Je zou het zo kunnen doen (als het je om de kwestie van b.v. -3 gaat):quote:Op vrijdag 1 augustus 2008 14:56 schreef mrbombastic het volgende:
Is het mogelijk om een minder groot minteken voor een getal te plaatsen?
| 1 |
En dan in je document:
| 1 |
Het idee komt uit deze TUGboat. Als je het minteken van $5 - 6$ klein wilt hebben kun je niet $5 \minus 6$ schrijven, de definitie is niet goed. Maar die moet ik even opzoeken. Was iets met \mathbin volgens mij… i.p.v. \mathord.
Daher iſt die Aufgabe nicht ſowohl, zu ſehn was noch Keiner geſehn hat, als, bei Dem, was Jeder ſieht, zu denken was noch Keiner gedacht hat.
Wat voor grappen zijn dit? 
Ik gebruik op m'n computer met Windows nu Texnixcenter om in Latex te werken, en de laatste tijd vertoont die wel vervelend gedrag.
Veronderstel dat ik enkel dat programma open heb (en niet de Adobe Acrobat Reader). Als ik dan compileer, wil ie dat wel doen, maar als ik dan duw op F5 toont hij een venstertje:
[DocOpen("%bm.pdf")][FileOpen("%bm.pdf")]
Cannot Execute the Command.
Als ik dan Windows Verkenner gewoon die pdf ga opzoeken en open,dan lijkt alles in orde.
Maar als ik die Acrobat Reader open laat, en mijn file opnieuw compileer, geeft hij me ineens vijf foutmeldingen. Hij spreekt dan over "I can't write on ***.pdf", "emergency stop" en "the output file is not finished!"
Dus nu moet ik altijd voor elke controle die pdf zelf openen en er vervolgens aan denken om hem weer te sluiten als ik een kleine wijziging wil aanbrengen. Dat is best lastig. Weet iemand raad?
Ik gebruik op m'n computer met Windows nu Texnixcenter om in Latex te werken, en de laatste tijd vertoont die wel vervelend gedrag.
Veronderstel dat ik enkel dat programma open heb (en niet de Adobe Acrobat Reader). Als ik dan compileer, wil ie dat wel doen, maar als ik dan duw op F5 toont hij een venstertje:
[DocOpen("%bm.pdf")][FileOpen("%bm.pdf")]
Cannot Execute the Command.
Als ik dan Windows Verkenner gewoon die pdf ga opzoeken en open,dan lijkt alles in orde.
Maar als ik die Acrobat Reader open laat, en mijn file opnieuw compileer, geeft hij me ineens vijf foutmeldingen. Hij spreekt dan over "I can't write on ***.pdf", "emergency stop" en "the output file is not finished!"
Dus nu moet ik altijd voor elke controle die pdf zelf openen en er vervolgens aan denken om hem weer te sluiten als ik een kleine wijziging wil aanbrengen. Dat is best lastig. Weet iemand raad?
Het gaat inderdaad hierom. Bedankt!quote:Op vrijdag 1 augustus 2008 18:34 schreef Iblis het volgende:
[..]
Je zou het zo kunnen doen (als het je om de kwestie van b.v. -3 gaat):
[ code verwijderd ]
En dan in je document:
[ code verwijderd ]
Dat klinkt inderdaad wel vreemd. Heb je in Texniccenter de volgende settings staan als je op Alt+F7 drukt?quote:Op zaterdag 2 augustus 2008 10:48 schreef zuiderbuur het volgende:
Dus nu moet ik altijd voor elke controle die pdf zelf openen en er vervolgens aan denken om hem weer te sluiten als ik een kleine wijziging wil aanbrengen. Dat is best lastig. Weet iemand raad?
Dat zou gewoon moeten werken. Anders misschien Texniccenter een keer opnieuw installeren.
Bedankt! Blijkbaar klopte dat pad naar de Reader niet mee. Misschien heeft het feit dat ik nu versie acht gebruik er ook wat mee te maken. Maar nu werkt het wel!quote:Op zaterdag 2 augustus 2008 12:28 schreef mrbombastic het volgende:
Dat klinkt inderdaad wel vreemd. Heb je in Texniccenter de volgende settings staan als je op Alt+F7 drukt?
Dat zou gewoon moeten werken. Anders misschien Texniccenter een keer opnieuw installeren.
[ afbeelding ]
Focking nice man veel beter als mijn OP 
en die plaatjes zijn echt te chic 
nice job
zal ik de hudige OP nog aanpassen? Of doe je hetzelf bij het volgende topic
veel beter als mijn OP en die plaatjes zijn echt te chic nice jobzal ik de hudige OP nog aanpassen? Of doe je hetzelf bij het volgende topic
Ik stel voor om lekker op tempo dit topic dicht te posten, en dan is de eer aan Iblis om de mooiste OP allertijden neer te zetten.
Ik zit al klaar met een mooie tvp.
Ik zit al klaar met een mooie tvp.
OK, ik zit met de laatste priegelzaken van mijn proefschrift te spelen, voordat tie naar de lees commissie gaat begin komende week. Alles is af, maar alles kan altijd mooier 
Zal nog wel even een voorbeeld uploaden, binnenkort.
Ik meen ooit gezien te hebben dat je een pdf'je kan maken dat in kleur is, maar zwart wit plaatjes pakt voor het printen. Of dat een pure iets te hippe Adobe feature is, of dat latex het ook kan: Geen idee. Maar het zou wel gaaf zijn. Iemand een idee?
Zal nog wel even een voorbeeld uploaden, binnenkort.Ik meen ooit gezien te hebben dat je een pdf'je kan maken dat in kleur is, maar zwart wit plaatjes pakt voor het printen. Of dat een pure iets te hippe Adobe feature is, of dat latex het ook kan: Geen idee. Maar het zou wel gaaf zijn. Iemand een idee?
Volgens mij is er niets wat dit volledig doet, zoals je dit wel kunt hebben bijvoorbeeld met webpagina’s waar je een CSS kunt opgeven voor een ander medium. Je hebt wel pdfscreen, waarmee je in je .tex file speciale secties kunt maken voor print en voor screen, dus je kunt iets als: \begin{screen} \usepackage[color]{foo} \end{screen}, \begin{print} \usepackage[grayscale]{foo} \end{print}, en dan redelijk gemakkelijk twee versies genereren – maar dit is niet wat je wilt denk ik. Maar wel het beste wat er is volgens mij.
Daher iſt die Aufgabe nicht ſowohl, zu ſehn was noch Keiner geſehn hat, als, bei Dem, was Jeder ſieht, zu denken was noch Keiner gedacht hat.
Dat is inderdaad niet wat ik wil. Je CSS voorbeeld is dat dan weer wel, en het kan heel goed zijn dat ik hier zaken aan het verzinnen ben die niet in de PDF standaard staan 
Voor nu heb ik zaken houtje-touwtje (maar charmant werkend) opgelost met een switch bovenin die de figuren directory (want dat is het enige) wijzigt. Het enige puntje is dus dat ik dan nog steeds met 2 bestanden loop te zeulen, en het zou wel uebergaaf zijn als dat in 1 bestand had gekund.
Voor nu heb ik zaken houtje-touwtje (maar charmant werkend) opgelost met een switch bovenin die de figuren directory (want dat is het enige) wijzigt. Het enige puntje is dus dat ik dan nog steeds met 2 bestanden loop te zeulen, en het zou wel uebergaaf zijn als dat in 1 bestand had gekund.
Bestaat er een mooi vinkje en een "x" voor in een tabel om aan te geven of iets al dan niet correct is?
Op maandag 30 november 2009 19:30 schreef Ian_Nick het volgende:
Pietje's hobby is puzzelen en misschien ben jij wel het laatste stukje O+
Pietje's hobby is puzzelen en misschien ben jij wel het laatste stukje O+
Kijk in de Comprehensive LaTeX Symbol list.quote:Op donderdag 7 augustus 2008 11:16 schreef PietjePuk007 het volgende:
Bestaat er een mooi vinkje en een "x" voor in een tabel om aan te geven of iets al dan niet correct is?
Er zijn er genoeg met de namen ‘\check’ en ‘\checkmark’ en ‘\Checkmark’, zie o.a. p. 7 en 52.
Daher iſt die Aufgabe nicht ſowohl, zu ſehn was noch Keiner geſehn hat, als, bei Dem, was Jeder ſieht, zu denken was noch Keiner gedacht hat.
, dat automatisch packages downloaden werkt prima 
.
Op maandag 30 november 2009 19:30 schreef Ian_Nick het volgende:
Pietje's hobby is puzzelen en misschien ben jij wel het laatste stukje O+
Pietje's hobby is puzzelen en misschien ben jij wel het laatste stukje O+
Ik wil de margins van 1 enkele pagina iets anders hebben dan de rest van het document. Hoe moet ik te werk gaan?
Volstaat deze discussie?quote:Op zaterdag 16 augustus 2008 14:33 schreef thabit het volgende:
Ik wil de margins van 1 enkele pagina iets anders hebben dan de rest van het document. Hoe moet ik te werk gaan?
Ah, als het zo'n gekut is dan denk ik dat ik het maar achterwege laat.quote:
.Dat is toch wel het grote nadeel van LaTeX: het is heel makkelijk om je document er ongeveer uit te laten zien hoe je het wilt, maar om het precies er zo uit te laten zien is een heel gekloot.
Waarom wil je het dan? Ik kan het me eigenlijk alleen maar in een float omgeving voorstellen, en dan hoef je je niet al te veel aan te trekken van dit soort dingen.
Ik heb LaTeX geleerd dat vechten vaak zinloos is; wat hij wil is meestal uiteindelijk mooier dan wat jij wil. En helemaal mooier dan het compromis waar je op uit was gekomen als je je best had gedaan je zin door te drukken.
Ik heb LaTeX geleerd dat vechten vaak zinloos is; wat hij wil is meestal uiteindelijk mooier dan wat jij wil. En helemaal mooier dan het compromis waar je op uit was gekomen als je je best had gedaan je zin door te drukken.
Voor een tabel met formules die net iets mooier uit zou komen met kleinere margins. Maar goed, 't is niet heel belangrijk verder.
Maar een tabel loopt toch vanzelf door als je deze te groot maakt? D.w.z. door de rechtermage heen? Met een \hspace*{-1cm} o.i.d. ervoor zou je ’m de linkermarge in kunnen forceren.quote:Op zaterdag 16 augustus 2008 15:26 schreef thabit het volgende:
Voor een tabel met formules die net iets mooier uit zou komen met kleinere margins. Maar goed, 't is niet heel belangrijk verder.
Daher iſt die Aufgabe nicht ſowohl, zu ſehn was noch Keiner geſehn hat, als, bei Dem, was Jeder ſieht, zu denken was noch Keiner gedacht hat.
Je kunt meedere accenten specificeren, dus $\bar{\bar{a}}$, maar volgens mij werkt dat niet zo goed als het accent-punt van een karakter niet precies in het midden ligt, omdat de tweede $\bar$ dan scheef komt te staan (b.v. $\bar{\bar{c}}$, en hoe je dat precies oplost weet ik eigenlijk niet goed… Eventueel kun je dan ook de stackrel-package gebruiken en iets als $\stackrel{=}{a}$ doen, maar dat geeft weer een wat breder accent. Misschien dat ik nog iets slimmers kan verzinnen.quote:Op vrijdag 22 augustus 2008 13:14 schreef pfaf het volgende:
Ik wil een dubbele streep boven m'n karakter om 'm als tensor aan te duiden. Iemand enig idee?
Daher iſt die Aufgabe nicht ſowohl, zu ſehn was noch Keiner geſehn hat, als, bei Dem, was Jeder ſieht, zu denken was noch Keiner gedacht hat.
De package accents lost het probleem van verschuivende accenten op:
En doe dan $\dbar{c}$ in je document.
| 1 2 3 4 | \newcommand{\dbar}[1]{% \ensuremath{\bar{\bar{#1}}} } |
En doe dan $\dbar{c}$ in je document.
Daher iſt die Aufgabe nicht ſowohl, zu ſehn was noch Keiner geſehn hat, als, bei Dem, was Jeder ſieht, zu denken was noch Keiner gedacht hat.
Ik ben zelf net begonnen met LateX, en ik vreog me af of er enkelen zo goed zouden willen zijn om een paar publicaties online te plaatsen om uit te leren. Daarmee bedoel ik dus .tex en .pdf. Alvast bedankt jongens
op zoek naar iemand die handig is met proxies voor een kleine opdracht
Ik heb voor u in de aanbieding, mijn proefschrift. http://www.phys.uu.nl/~heus/thesis_thijs_color.pdf en http://www.phys.uu.nl/~heus/thesis.zip voor alles (over een uurtje). Pas op: die laatste is 280MB. Zal ook niet per se compileren, aangezien er een paar kleine hacks en obscure packages inzitten, maar de structuur van thesis.tex en onderliggenden is redelijk inzichtelijk denk ik.
Als je wil heb ik ook wel een artikel voor je.
Als je wil heb ik ook wel een artikel voor je.
Bedankt! Dat artikel zal waarschijnlijkk kleiner en eenvoudiger zijn om mee te beginnen zeker?
op zoek naar iemand die handig is met proxies voor een kleine opdracht
Heb je ondertussen je proefschrift al moeten verdedigen eigenlijk? Ik had het een tijdje geleden al eens gelezen toen het nog niet af was.
op zoek naar iemand die handig is met proxies voor een kleine opdracht
Kleiner, vooral. Maar ook meer vastgelegd volgens de regels van het journal, dus er valt wat minder met de layout te flikflooien.
En de verdediging volgt in december. Maar dat is meer protecollaire traagheid, en nog even een drukker uitzoeken.
En de verdediging volgt in december. Maar dat is meer protecollaire traagheid, en nog even een drukker uitzoeken.
Wil je dan dat artikel ook nog online zetten? Ik moet nog de basis leren vrees ik. Ik ben nu bezig aan die 208 MB 
op zoek naar iemand die handig is met proxies voor een kleine opdracht
Alles in orde! Bedankt
[ Bericht 49% gewijzigd door nicolasvermeersch op 25-08-2008 11:36:39 ]
[ Bericht 49% gewijzigd door nicolasvermeersch op 25-08-2008 11:36:39 ]
op zoek naar iemand die handig is met proxies voor een kleine opdracht
Ik denk dat hij nog bezig is het te uploaden dan, in de originele post zei hij ook dat het nog een uurtje duurde. Verder is de Not so short introduction to LaTeX aan te bevelen. Dat geeft een goede basis, als je dan door de thesis kijkt, kun je in de PDF kijken en als je dan denkt: ‘he, hoe is dat gedaan’, de source vergelijken.quote:Op zondag 24 augustus 2008 23:53 schreef nicolasvermeersch het volgende:
Deze: http://www.phys.uu.nl/~heus/thesis.zip wil niet uitpakken bij mij. Archief is beschadigd.
edit: Nu deels wel, maar nog steeds: Onverwacht einde.
Daher iſt die Aufgabe nicht ſowohl, zu ſehn was noch Keiner geſehn hat, als, bei Dem, was Jeder ſieht, zu denken was noch Keiner gedacht hat.
Op het internet zijn ook wel diverse voorbeeldtheses te vinden, zoals bijvoorbeeld: http://www.cs.mun.ca/~donald/metathesis/metathesis.zip Hier worden alle essentiële dingen toegepast, zoals opmaak, tabellen en afbeeldingen...
Ook van de ‘Not so short introduction to LaTeX’ is de source te vinden, en ook van grote handleidingen bij packages als PGF/TikZ, Beamer, Memoir, en nog enkele kun je de source van de manual lezen.
Daher iſt die Aufgabe nicht ſowohl, zu ſehn was noch Keiner geſehn hat, als, bei Dem, was Jeder ſieht, zu denken was noch Keiner gedacht hat.
Deze voeg ik nog even toe aan de FAQ!quote:Op maandag 25 augustus 2008 08:32 schreef pfaf het volgende:
Op het internet zijn ook wel diverse voorbeeldtheses te vinden, zoals bijvoorbeeld: http://www.cs.mun.ca/~donald/metathesis/metathesis.zip Hier worden alle essentiële dingen toegepast, zoals opmaak, tabellen en afbeeldingen...
Daher iſt die Aufgabe nicht ſowohl, zu ſehn was noch Keiner geſehn hat, als, bei Dem, was Jeder ſieht, zu denken was noch Keiner gedacht hat.
En nu post ik deze lekker stiekem vol om de nieuwe OP te kunnen gebruiken!
Daher iſt die Aufgabe nicht ſowohl, zu ſehn was noch Keiner geſehn hat, als, bei Dem, was Jeder ſieht, zu denken was noch Keiner gedacht hat.
