Planten op verre werelden kunnen rood of zwart zijn
![]()
De vegetatie op andere planeten zou wel eens van een heel andere kleur dan groen kunnen zijn. Astrobiologen beweren dat planeten die rondom sterren die draaien die helderder zijn dan de zon, planten kunnen herbergen die geel of oranje zijn, terwijl planeten die rondom sterren draaien die zwakker zijn dan de zon een zwarte plantenwereld kennen.
De kleur van de vegetatie is van belang voor astrobiologen, aangezien de kleur van de plantenwereld in het spectrum van de planeet tot uiting komt. Het is mogelijk om aan de hand van het spectrum van een planeet vast te stellen of er leven aanwezig is. Zo kan aan de hand van het spectrum van de aarde vastgesteld worden dat de kleur 'groen' nogal prominent aanwezig is. Dat is dan een aanwijzing voor het bestaan van plantaardig leven.
Planten zijn voor hun voortbestaan geheel afhankelijk van zonlicht. Zij doen namelijk aan een proces dat fotosynthese genoemd wordt: het omzetten van zonlicht naar energie en suikers. Om dat te doen wordt de energie van het zonlicht omgezet in een vorm die de plant kan gebruiken.
![]()
Zonlicht bestaat (zoals je misschien wel weet) uit meerdere golflengten of “kleuren”. Als je het licht door een prisma laat schijnen kun je het gehele spectrum mooi zichtbaar maken. Een regenboog is ook een mooi voorbeeld van zonlicht wat gebroken wordt, waardoor de verschillende kleuren naast elkaar zichtbaar worden. Nu is het zo dat planten voor de fotosynthese slechts enkele kleuren gebruiken: alleen de golflengten die wij “rood” en “blauw” noemen worden door een plant geabsorbeerd en gebruikt. De overige golflengten worden dan (ongebruikt) teruggekaatst. Zonlicht waarvan de kleuren rood en blauw zijn weggefilterd lijkt dan een groene kleur te hebben.
Nu is het zo dat de planten op aarde hun fotosynthese geheel hebben ingesteld op het licht van de zon. Als er plantaardig leven op een exoplaneet bestaat, zal ook dat zijn ingesteld op het licht van de moederster. Die moederster kan echter een ander lichtspectrum hebben dan de zon. Zo kan de ster helderder zijn, of zwakker. Het plantenleven zal zich daarop instellen door andere golflengten van licht te gebruiken, om zo de maximale hoeveelheid energie te benutten.
Laten we als voorbeeld eens kijken naar een hypothetische planeet die rondom een ster draait die helderder is dan onze zon. Heldere sterren stralen meer blauw en ultraviolet licht uit dan de zon. Als er een levende planeet omheen draait, zal deze planeet een extra dikke ozonlaag hebben om het leven te beschermen tegen de krachtiger ultraviolette straling. Een dergelijke ozonlaag zal als bijwerking hebben dat blauw licht extra goed wordt doorgegeven. Hier zal het leven op reageren door een vorm van fotosynthese te ontwikkelen die vooral blauw licht zal absorberen. Hierdoor zal vooral oranje, geel en rood licht teruggekaatst worden. Deze planeet zal dus altijd in herfstachtige kleuren gehuld zijn.
![]()
In een tweede voorbeeld beschouwen we een planeet die rondom een zwakke, rode dwerg draait. Rode dwergen hebben een massa van slechts 8% tot 50% die van de zon, en maken 85% van alle sterren in de Melkweg uit. Deze sterren zijn het helderst in (onzichtbaar) infrarood licht en stralen nauwelijks blauw licht uit. Dat heeft als opmerkelijk gevolg dat de planten op een eventuele levende planeet een vorm van fotosynthese ontwikkelen die vooral op infrarood gericht is!
Aangezien sterren die vooral in infrarood schijnen bijzonder lichtzwak zijn, is het licht dat door de vegegatie op een dergelijke exoplaneet weerkaatst wordt te zwak om door het menselijk oog te worden waargenomen. Voor ons zullen de planten gewoon zwart lijken. Een wandeling door een park zal op deze planeet eerder een deprimerende dan een verfrissende ervaring zijn.
(Astrostart)