UITGELICHT: De SLM-ramp van 7 juni 1989DUIVEN - De tegenwoordig in Duiven woonachtige Brian Wilsterman had op 7 juni 1989 met het Kleurrijk Elftal naar Suriname moeten vliegen. Maar er komt iets tussen: de verdediger van GA Eagles moet nacompetitie spelen en kan dus niet mee.
In de vroege ochtend van 7 juni (lokale tijd) stort het vliegtuig van de Surinaamse Luchtvaart Maatschappij (SLM) neer bij Zanderij, tijdens een poging om bij dichte mist te landen op Johan Adolf Pengel International Airport. 178 mensen komen om het leven, onder wie 15 voetballers.
De vlucht wordt uitgevoerd met een Douglas DC8 Super 62, vernoemd naar de Surinaamse zwemmer Anthony Nesty.
Douglas DC-8De Douglas DC-8 is een verkeersvliegtuig van de Amerikaanse vliegtuigfabriek Douglas Aircraft Company. Het kan maximaal 189 passagiers vervoeren over een afstand van ruim 12.000 kilometer. Op 30 mei 1958 maakte een DC-8 de eerste vlucht. Er werden diverse versies gebouwd, met verschillende typen motoren. Het toestel verscheen later op de markt dan de Boeing 707 en had daardoor ook commercieel een achterstand. In 1972 werd de productie gestaakt.
Op 21 augustus 1961 doorbrak een Canadese Douglas DC-8 als eerste verkeersvliegtuig de geluidsbarrière.
In Nederland vloog de KLM met een uitgebreide vloot van diverse DC-8 types die van 1960 tot 1986 dienst deden in het gehele netwerk van de KLM. Martinair maakte tussen 1968 en 1978 ook gebruik van verschillende types DC-8. Nederlandse maatschappijen waren zeer te spreken over de DC-8, waar hij dan ook jarenlang in dienst bleef.
De laatste beelden die de slachtoffers op hun netvlies krijgen, moeten er ongeveer zo hebben uitgezien:
Op internet staat een transcriptie van het gesprek dat de piloten de laatste minuten voor de ramp met elkaar voerden. Het eindigt met: 'That's it, I'm dead'.
Link naar transcriptieEen video-reconstructie van de vliegramp, met beelden van het neergestorte vliegtuig:
Harmen Roelandt van het NOS Journaal spreekt vlak na de ramp op Schiphol met enkele Surinaamse Nederlanders die het vliegtuig hebben zien vertrekken:
Link naar het filmpjeHet vluchtnummer, PY 764, leidt later trouwens tot wilde speculaties. 'PY' zou staan voor Pilot Yankee, de Amerikaanse gezagvoerder Will Rogers. '76' zou slaan op de datum 7 juni, en de '4' voor het tijdstip van de ramp. Met dat vluchtnummer zou SLM de ramp over zichzelf afgeroepen hebben.
De omgekomen voetballers maken deel uit van het Kleurrijk Elftal, een selectie voetballers uit het Nederlandse betaalde voetbal van Surinaamse afkomst. Het team werd in 1986 als gelegenheidsformatie opgericht met als doel fondsen te werven voor projecten in Suriname.
Bij de ramp komen 15 voetballers om het leven (klik op de namen voor meer informatie):
Ruud Degenaar (Heracles Almelo)
Lloyd Doesburg (Ajax)
Steve van Dorpel (FC Volendam)
Wendel Fräser (RBC)
Frits Goodings (FC Wageningen)
Jerry Haatrecht (Neerlandia, verving zijn broer Winston Haatrecht)
Virgall Joemankhan (Cercle Brugge)
Andro Knel (NAC)
Ruben Kogeldans (Willem II)
Ortwin Linger (HFC Haarlem)
Fred Patrick (PEC Zwolle)
Andy Scharmin (FC Twente)
Elfried Veldman (De Graafschap)
Florian Vijent (Telstar)
Nick Stienstra (RCH - coach)
Slechts 11 mensen overleefden de ramp, onder wie 3 voetballers:
Sigi Lens (Fortuna Sittard)
Edu Nandlal (Vitesse, hield een gedeeltelijke dwarslaesie over aan de ramp)
Radjin de Haan (Telstar)
Zij keren op 12 juni terug naar Nederland. Hier de aankomst van Sigi Lens op Schiphol:
Brian Wilsterman uit Huissen (nu Duiven) zou als verdediger van GA Eagles meegaan naar Suriname, maar moet in Nederland nacompetitie spelen. Een interview met Wilsterman in De Gelderlander van 31 mei 2014, is de aanleiding voor dit overzicht.
Enkele dagen na de ramp wordt in de Rai in Amsterdam een grote herdenkingsdienst gehouden. Aanwezig zijn onder meer atlete Nellie Cooman en voetballer Ruud Gullit, die ook zal spreken.
In Suriname is ondertussen een groot onderzoek naar de ramp gaande. Hoe heeft dit kunnen gebeuren? Waren de piloten wel gekwalificeerd? Werkten de bakens wel naar behoren? De NOS bericht:
Op 20 september 1989 wordt in Rotterdam een benefietwedstrijd gespeeld voor de nabestaanden van de vliegramp. Het Kleurrijk Elftal speelt daar tegen het Nederlands Elftal:
In 1991 wordt in Amsterdam een monument voor de slachtoffers van de SLM-ramp onthuld, gemaakt door de Surinaamse kunstenaar Guillaume Lo-A-Njoe. De uitsparing tussen de 3 aluminium platen beeldt een figuur uit.
Het kunstwerk staat op het 's-Gravesandeplein in Amsterdam-Oost, niet ver van café De Draver dat het stamcafé was van enkele van de overledenen.
Namens de regering is minister Ien Dales bij de onthulling aanwezig:
In 2004 verschijnt van Humberto Tan het boek Het Surinaamse legioen, al snel gevolgd door een documentaire met dezelfde titel.
In dit fragment uit de documentaire bezoeken spelers van de Suriprofs de plek waar in 1989 het SLM-toestel neerstortte.
Een jaar later verschijnt van sportjournalist Iwan Tol het indrukwekkende boek Eindbestemming Zanderij. Bij de presentatie in het Olympisch Stadion roept cabaretier Freek de Jonge op om een gedenksteen in het stadion te plaatsen.
In 2009, 20 jaar na de ramp, zijn er veel herdenkingen en laten veel media betrokkenen uit die tijd aan het woord. Zoals Robby Lachmising, destijds SLM-vertegenwoordiger in Nederland: