W&T Wetenschap & Technologie
Een plek om te discussiëren over wetenschappelijke onderwerpen, wetenschappelijke problemen, technologische projecten en grootse uitvindingen.
27-05-2009
XMM-Newton zoomt in op superzwaar zwart gat
Aan de hand van gegevens van de Europese röntgensatelliet XMM-Newton hebben sterrenkundigen de onmiddellijke nabijheid kunnen bestuderen van een superzwaar zwart gat in de kern van het sterrenstelsel 1H0707-495 (Nature, 27 mei).
De röntgenstraling die het object uitzendt is afkomstig van de materie die naar het zwarte gat toe stroomt. Een deel van deze straling wordt weerkaatst door de zogeheten accretieschijf die zich rond het zwarte gat heeft gevormd.
De röntgenstraling heeft geen constante intensiteit, maar fluctueert. Uit statistische analyse van deze fluctuaties blijkt dat er een halve minuut verstrijkt tussen de rechtstreeks uitgezonden röntgenstraling en de reflectie daarvan aan de accretieschijf. D
at maakt het mogelijk de afmetingen van het weerkaatsende gebied te meten. En daaruit kan weer worden geschat dat de massa van het drie tot vijf miljoen zonsmassa's bedraagt.
Uit waarnemingen van emissielijnen van ijzer in het spectrum van het object blijkt bovendien dat het zwarte gat zeer snel ronddraait en per uur het massa-equivalent van twee aardes verorbert.
Š Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
XMM-Newton zoomt in op superzwaar zwart gat
Aan de hand van gegevens van de Europese röntgensatelliet XMM-Newton hebben sterrenkundigen de onmiddellijke nabijheid kunnen bestuderen van een superzwaar zwart gat in de kern van het sterrenstelsel 1H0707-495 (Nature, 27 mei).
De röntgenstraling die het object uitzendt is afkomstig van de materie die naar het zwarte gat toe stroomt. Een deel van deze straling wordt weerkaatst door de zogeheten accretieschijf die zich rond het zwarte gat heeft gevormd.
De röntgenstraling heeft geen constante intensiteit, maar fluctueert. Uit statistische analyse van deze fluctuaties blijkt dat er een halve minuut verstrijkt tussen de rechtstreeks uitgezonden röntgenstraling en de reflectie daarvan aan de accretieschijf. D
at maakt het mogelijk de afmetingen van het weerkaatsende gebied te meten. En daaruit kan weer worden geschat dat de massa van het drie tot vijf miljoen zonsmassa's bedraagt.
Uit waarnemingen van emissielijnen van ijzer in het spectrum van het object blijkt bovendien dat het zwarte gat zeer snel ronddraait en per uur het massa-equivalent van twee aardes verorbert.
Š Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
) mee...
Zwarte gaten zijn niet direct zichtbaar, immers het is een "zwart" gatquote:Op dinsdag 5 mei 2009 08:55 schreef Isegrim het volgende:
Ik bedoel van een afstand. Zijn ze zichtbaar?
met andere woorden, zelfs het licht kan niet ontsnappen, dus er is geen licht die het 'object' zichtbaar maakt... Zwarte gaten zijn indirect zichtbaar.. Bijv. door te kijken naar gedrag van sterren en andere objecten in de buurt van "iets" dat niet zichtbaar is..
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Tegenvraag: Wat gebeurt er als je NET NIET in een zwart gat valt, dus je mist hem op een steenworp afstand (of net iets verder, of juist iets korter).
Zou je dat dan ook bewust meemaken? Zo van... Pffjoehh, dat scheelde maar niks of ik was in een zwart gat gelazerd!
Is ook maar een theoretische vraag natuurlijk en vanzelfsprekend heeft de afstand wel degelijk invloed, of toch niet?
[ Bericht 7% gewijzigd door #ANONIEM op 31-05-2009 02:15:30 ]
Zou je dat dan ook bewust meemaken? Zo van... Pffjoehh, dat scheelde maar niks of ik was in een zwart gat gelazerd!
Is ook maar een theoretische vraag natuurlijk en vanzelfsprekend heeft de afstand wel degelijk invloed, of toch niet?
[ Bericht 7% gewijzigd door #ANONIEM op 31-05-2009 02:15:30 ]
Het feit dat je niet in een zwart gat bent terechtgekomen en het bestef van dit feit, terwijl je weet dat er zich een zwart gat bevindt, impliceert dat je de gebeurtenis bewust zou moeten meemaken... Overigens zul je getuige zijn van een onvoorstelbaar vernietigend spectakel.. alle dingen zoals sterren, planeten, kometen, enz....die zich op dat moment wel binnen het bereik van het zwarte gat begeven, zullen verslonden worden...quote:Op zondag 31 mei 2009 02:09 schreef Papabear het volgende:
Tegenvraag: Wat gebeurt er als je NET NIET in een zwart gat valt, dus je mist hem op een steenworp afstand (of net iets verder, of juist iets korter).
Zou je dat dan ook bewust meemaken? Zo van... Pffjoehh, dat scheelde maar niks of ik was in een zwart gat gelazerd!
Is ook maar een theoretische vraag natuurlijk en vanzelfsprekend heeft de afstand wel degelijk invloed, of toch niet?
Je zou dan getuige kunnen zijn van het volgende
En ik denk dat je dan wel zoiets hebt van: Pffjoehh, dat scheelde maar niks of ik was in een zwart gat gelazerd!
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
29-05-2005
Zwart gat produceert kosmisch spook
De Amerikaanse ruimtetelescoop Chandra X-Ray Observatory heeft een kosmisch "spook" ontdekt, die zich bevindt in de directe omgeving van een supermassief zwart gat. Het is de eerste detectie ooit van een dergelijke hoogenergetische verschijning, en wetenschappers denken dat dit geestige geval bewijs vormt voor een enorme uitbarsting van het zwarte gat. Het röntgenspook wordt zo genoemd omdat deze diffuse bron het enige restant vormt van een uitbarsting in het verleden, waarbij alle andere vormen van straling al zijn uitgedoofd.
De bron bevindt zich in het sterrenstelsel HDF 130, dat zich bevindt op een afstand van 10 miljard lichtjaar. Dat betekent dat we dit stelsel zien zoals het 10 miljard jaar geleden was - nog geen 3 miljard jaar na de oerknal.
De uitbarsting van het centrale zwarte gat zal geresulteerd hebben in gigantische hoeveelheden elektromagnetische straling, waarbij de meeste straling (vooral radiogolven) later weer zijn uitgedoofd als gevolg van het energieverlies van de elektronen. Minder energierijke elektronen kunnen echter röntgenstraling blijven produceren door te reageren (interacteren) met de zee van fotonen die is overgebleven na de oerknal - de zogenaamde kosmische achtergrondstraling.
Dit proces heeft een uitgestrekte röntgenbron gevormd, die (gezien vanaf het omringende sterrenstelsel) nog eens 30 miljoen jaar actief zal blijven. Als bovenstaande proces inderdaad de bron vormt van het röntgenspook, zal dit impliceren dat nog veel meer van dit soort kosmische spoken te vinden moeten zijn.
Bron: Chandra X-Ray Observatory
(Astrostart)
Zwart gat produceert kosmisch spook
De Amerikaanse ruimtetelescoop Chandra X-Ray Observatory heeft een kosmisch "spook" ontdekt, die zich bevindt in de directe omgeving van een supermassief zwart gat. Het is de eerste detectie ooit van een dergelijke hoogenergetische verschijning, en wetenschappers denken dat dit geestige geval bewijs vormt voor een enorme uitbarsting van het zwarte gat. Het röntgenspook wordt zo genoemd omdat deze diffuse bron het enige restant vormt van een uitbarsting in het verleden, waarbij alle andere vormen van straling al zijn uitgedoofd.
De bron bevindt zich in het sterrenstelsel HDF 130, dat zich bevindt op een afstand van 10 miljard lichtjaar. Dat betekent dat we dit stelsel zien zoals het 10 miljard jaar geleden was - nog geen 3 miljard jaar na de oerknal.
De uitbarsting van het centrale zwarte gat zal geresulteerd hebben in gigantische hoeveelheden elektromagnetische straling, waarbij de meeste straling (vooral radiogolven) later weer zijn uitgedoofd als gevolg van het energieverlies van de elektronen. Minder energierijke elektronen kunnen echter röntgenstraling blijven produceren door te reageren (interacteren) met de zee van fotonen die is overgebleven na de oerknal - de zogenaamde kosmische achtergrondstraling.
Dit proces heeft een uitgestrekte röntgenbron gevormd, die (gezien vanaf het omringende sterrenstelsel) nog eens 30 miljoen jaar actief zal blijven. Als bovenstaande proces inderdaad de bron vormt van het röntgenspook, zal dit impliceren dat nog veel meer van dit soort kosmische spoken te vinden moeten zijn.
Bron: Chandra X-Ray Observatory
(Astrostart)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Een zwart gat!
WAUW!
Nu hierover kan men fantaseren want men weet het niet.
Maar ik stel mij voor dat de tijd wazig wordt, de kleuren anders, wij allen aparter dan...enzo
WAUW!
Nu hierover kan men fantaseren want men weet het niet.
Maar ik stel mij voor dat de tijd wazig wordt, de kleuren anders, wij allen aparter dan...enzo
//Jij bent een user waar er meer van zouden moeten zijn, zhe devilll // Ik dacht dat je schreef Hitler ofzo//Huillie is mine!
Ik wil wel iets in je zwarte gaatje stoppen. Wel rustig en met liefde.quote:Op zondag 31 mei 2009 03:02 schreef zhe-devilll het volgende:
Een zwart gat!
WAUW!
Nu hierover kan men fantaseren want men weet het niet.
Maar ik stel mij voor dat de tijd wazig wordt, de kleuren anders, wij allen aparter dan...enzo
Elk huis z’n kruiswoordraadsels
Iedereen z'n plaats aan tafel
Maar ik kom wat later, ik kom wat later
Iedereen z'n plaats aan tafel
Maar ik kom wat later, ik kom wat later
Nee dat mag nie van mijn nie!quote:Op zondag 31 mei 2009 03:03 schreef LasTeR het volgende:
[..]
Ik wil wel iets in je zwarte gaatje stoppen. Wel rustig en met liefde.
heb er al een ratelslang voorgepleurrrrrr
nie drukke nie in mij...mag nie..is auw!
Doeniezogek jij
//Jij bent een user waar er meer van zouden moeten zijn, zhe devilll // Ik dacht dat je schreef Hitler ofzo//Huillie is mine!
Héél voorzichtig en heel gelubriceerd.quote:
[..]
Nee dat mag nie van mijn nie!
heb er al een ratelslang voorgepleurrrrrr
nie drukke nie in mij...mag nie..is auw!
Doeniezogek jij
Elk huis z’n kruiswoordraadsels
Iedereen z'n plaats aan tafel
Maar ik kom wat later, ik kom wat later
Iedereen z'n plaats aan tafel
Maar ik kom wat later, ik kom wat later
GeLuLbriceer?quote:
//Jij bent een user waar er meer van zouden moeten zijn, zhe devilll // Ik dacht dat je schreef Hitler ofzo//Huillie is mine!
Juistem.quote:
Goed dat je het beste eruit haalt.
Elk huis z’n kruiswoordraadsels
Iedereen z'n plaats aan tafel
Maar ik kom wat later, ik kom wat later
Iedereen z'n plaats aan tafel
Maar ik kom wat later, ik kom wat later
Mooie theorie, leuk filmpje, goed antwoordquote:Op zondag 31 mei 2009 03:00 schreef ExperimentalFrentalMental het volgende:
[..]
Het feit dat je niet in een zwart gat bent terechtgekomen en het bestef van dit feit, terwijl je weet dat er zich een zwart gat bevindt, impliceert dat je de gebeurtenis bewust zou moeten meemaken... Overigens zul je getuige zijn van een onvoorstelbaar vernietigend spectakel.. alle dingen zoals sterren, planeten, kometen, enz....die zich op dat moment wel binnen het bereik van het zwarte gat begeven, zullen verslonden worden...
Je zou dan getuige kunnen zijn van het volgende
En ik denk dat je dan wel zoiets hebt van: Pffjoehh, dat scheelde maar niks of ik was in een zwart gat gelazerd!
het blijft facinerend
08-06-2009
Massa's superzware zwarte gaten onderschat?
Duitse sterrenkundigen hebben een nieuw computermodel losgelaten op de kern van het elliptische reuzenstelsel M87. Daaruit leiden zij af dat het superzware zwarte gat dat zich hier schuilhoudt twee- tot driemaal zo zwaar is als tot nog toe werd gedacht. En mogelijk moeten ook de massa's van de zwarte gaten in andere grote sterrenstelsels worden bijgesteld. Daarmee zou deze ontdekking wel eens een eind kunnen maken aan een probleem waar sterrenkundigen al een tijdje mee worstelen.
De superzware zwarte gaten in verre (actieve) sterrenstelsels leken tot nog toe namelijk veel zwaarder te zijn dan die in nabijere stelsels zoals M87. Hierdoor was het vermoeden ontstaan dat de geschatte massa's van de zwarte gaten in de verre stelsels om de een of andere reden de groot waren. Maar misschien moet de oplossing van de paradox dus wel bij de nabije stelsels worden gezocht.
Dat het nieuwe computermodel tot een ander resultaat komt dan eerdere modellen, heeft ermee te maken dat hierin voor het eerst ook rekening is gehouden met de halo van donkere materie die M87 (en vele andere stelsels) omhult. De voorlopige resultaten van nieuwe waarnemingen met de Gemini North Telescope en de Very Large Telescope in Chili lijken de modelberekeningen te bevestigen.
Š Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Massa's superzware zwarte gaten onderschat?
Duitse sterrenkundigen hebben een nieuw computermodel losgelaten op de kern van het elliptische reuzenstelsel M87. Daaruit leiden zij af dat het superzware zwarte gat dat zich hier schuilhoudt twee- tot driemaal zo zwaar is als tot nog toe werd gedacht. En mogelijk moeten ook de massa's van de zwarte gaten in andere grote sterrenstelsels worden bijgesteld. Daarmee zou deze ontdekking wel eens een eind kunnen maken aan een probleem waar sterrenkundigen al een tijdje mee worstelen.
De superzware zwarte gaten in verre (actieve) sterrenstelsels leken tot nog toe namelijk veel zwaarder te zijn dan die in nabijere stelsels zoals M87. Hierdoor was het vermoeden ontstaan dat de geschatte massa's van de zwarte gaten in de verre stelsels om de een of andere reden de groot waren. Maar misschien moet de oplossing van de paradox dus wel bij de nabije stelsels worden gezocht.
Dat het nieuwe computermodel tot een ander resultaat komt dan eerdere modellen, heeft ermee te maken dat hierin voor het eerst ook rekening is gehouden met de halo van donkere materie die M87 (en vele andere stelsels) omhult. De voorlopige resultaten van nieuwe waarnemingen met de Gemini North Telescope en de Very Large Telescope in Chili lijken de modelberekeningen te bevestigen.
Š Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
01-07-2009
Bewijs gevonden voor bestaan middelzware zwarte gaten
Met de Europese röntgensatelliet XMM-Newton is doorslaggevend bewijs gevonden voor het bestaan van middelzware zwarte gaten. Die zijn enkele honderden keren zo zwaar als de zon - veel zwaarder dan de zwarte gaten die ontstaan bij de supernova-explosies van zware sterren, maar veel minder zwaar dan de kolossale zwarte gaten in de kernen van sterrenstelsels.
In november 2004 heeft XMM-Newton een variable bron van röntgenstraling bestudeerd in de buitendelen van het verre sterrenstelsels ESO 243-49, op 290 miljoen lichtjaar afstand. De bron, HLX-1 geheten, produceert een paar honderd miljoen keer zo veel röntgenstraling als de zon. Vervolgwaarnemingen met grote optische telescopen lieten zien dat de röntgenbron niet samenvalt met een bron van zichtbaar licht.
De röntgenstraling is dus niet afkomstig van een voorgrondster of een sterrenstelsel op veel grotere afstand. De enige manier om de waargenomen röntgenstraling te verklaren is een zwart gat met een massa van ruim vijfhonderd zonsmassa's, aldus de onderzoekers in een artikel dat deze week in Nature staat.
De röntgenstraling wordt opgewekt in materie die op kleine afstand rond het zwarte gat rondcirkelt. Volgens sommige theorieën zijn middelzware zwarte gaten de 'bouwstenen' waaruit via onderlinge versmelting de superzware zwarte gaten in de kernen van sterrenstelsels ontstaan.
Š Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Bewijs gevonden voor bestaan middelzware zwarte gaten
Met de Europese röntgensatelliet XMM-Newton is doorslaggevend bewijs gevonden voor het bestaan van middelzware zwarte gaten. Die zijn enkele honderden keren zo zwaar als de zon - veel zwaarder dan de zwarte gaten die ontstaan bij de supernova-explosies van zware sterren, maar veel minder zwaar dan de kolossale zwarte gaten in de kernen van sterrenstelsels.
In november 2004 heeft XMM-Newton een variable bron van röntgenstraling bestudeerd in de buitendelen van het verre sterrenstelsels ESO 243-49, op 290 miljoen lichtjaar afstand. De bron, HLX-1 geheten, produceert een paar honderd miljoen keer zo veel röntgenstraling als de zon. Vervolgwaarnemingen met grote optische telescopen lieten zien dat de röntgenbron niet samenvalt met een bron van zichtbaar licht.
De röntgenstraling is dus niet afkomstig van een voorgrondster of een sterrenstelsel op veel grotere afstand. De enige manier om de waargenomen röntgenstraling te verklaren is een zwart gat met een massa van ruim vijfhonderd zonsmassa's, aldus de onderzoekers in een artikel dat deze week in Nature staat.
De röntgenstraling wordt opgewekt in materie die op kleine afstand rond het zwarte gat rondcirkelt. Volgens sommige theorieën zijn middelzware zwarte gaten de 'bouwstenen' waaruit via onderlinge versmelting de superzware zwarte gaten in de kernen van sterrenstelsels ontstaan.
Š Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
14-07-2009
Onderzoek naar botsen van zwarte gaten
LEIDEN - Sterrenkundige Simon Portegies Zwart gaat onderzoeken of zwarte gaten ook botsen als sterrenstelsels in elkaar schuiven.
Superzware zwarte gaten komen voor in de kernen van sterrenstelsels. Uit dit bijzondere hemellichaam kan geen licht of stof ontsnappen door de enorme zwaartekracht.
Portegies Zwart doet het onderzoek met een beurs van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). Hij is verbonden aan de Sterrewacht Leiden van de Universiteit Leiden
Sterrenstelsels wo.rden steeds groter, doordat ze in elkaar schuiven. Wetenschappers veronderstellen dat de zwarte gaten in de kern ook samengaan.
Dat is echter niet zo eenvoudig. Het onderzoek moet uitwijzen wat er echt gebeurt.
Missen
Portegies Zwart zei dinsdagavond dat de zwarte gaten in de kern elkaar bij het ineenschuiven van de sterrenstelsels gemakkelijk kunnen missen. Ze blijven om elkaar heen draaien. Af en toe slingeren ze een ster met heel hoge snelheid weg.
Op dat moment kunnen ze iets dichter bij elkaar komen, doordat energie wordt ontnomen. Om in elkaar op te gaan, moeten ze zo dichtbij komen als de afstand van de aarde tot de zon.
Einstein
In dat geval is het snel gebeurd, aldus Portegies Zwart. Dat is onder meer berekend door de geleerde Albert Einstein. Zwarte gaten hebben een enorme zwaartekracht, ze zijn veel en veel zwaarder dan de zon.
Sommige hebben een miljard keer meer massa. Het zwarte gat in de kern van ons melkwegstelsel is vier miljoen keer zo zwaar als de zon.
Massa
Het is niet bekend hoe de superzware zwarte gaten in de kern zich vormen, wel dat die in grote sterrenstelsels zwaarder zijn dan die in kleinere. Dat betekent dat de massa van het zwarte gat in verhouding staat tot die van het sterrenstelsel.
Van de 'gewone' zwarte gaten in de sterrenstelsels is wel bekend hoe ze ontstaan. Het zijn in feite de stoffelijke overschotten van sterren. Hun massa is 'slechts' tussen de drie en twintig keer groter dan die van de zon.
Beurs
Met de beurs kunnen sterrenkundige en informaticus Portegies Zwart en zijn medewerkers vijf jaar onderzoek doen.
Dat bestaat vooral uit berekeningen met de computer, waarvan sommige maanden in beslag zullen nemen. De wetenschappers werken nauw samen met collega's in het buitenland, vooral in de Verenigde Staten en Japan.
Š ANP
(nu.nl)
Onderzoek naar botsen van zwarte gaten
LEIDEN - Sterrenkundige Simon Portegies Zwart gaat onderzoeken of zwarte gaten ook botsen als sterrenstelsels in elkaar schuiven.
Superzware zwarte gaten komen voor in de kernen van sterrenstelsels. Uit dit bijzondere hemellichaam kan geen licht of stof ontsnappen door de enorme zwaartekracht.
Portegies Zwart doet het onderzoek met een beurs van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). Hij is verbonden aan de Sterrewacht Leiden van de Universiteit Leiden
Sterrenstelsels wo.rden steeds groter, doordat ze in elkaar schuiven. Wetenschappers veronderstellen dat de zwarte gaten in de kern ook samengaan.
Dat is echter niet zo eenvoudig. Het onderzoek moet uitwijzen wat er echt gebeurt.
Missen
Portegies Zwart zei dinsdagavond dat de zwarte gaten in de kern elkaar bij het ineenschuiven van de sterrenstelsels gemakkelijk kunnen missen. Ze blijven om elkaar heen draaien. Af en toe slingeren ze een ster met heel hoge snelheid weg.
Op dat moment kunnen ze iets dichter bij elkaar komen, doordat energie wordt ontnomen. Om in elkaar op te gaan, moeten ze zo dichtbij komen als de afstand van de aarde tot de zon.
Einstein
In dat geval is het snel gebeurd, aldus Portegies Zwart. Dat is onder meer berekend door de geleerde Albert Einstein. Zwarte gaten hebben een enorme zwaartekracht, ze zijn veel en veel zwaarder dan de zon.
Sommige hebben een miljard keer meer massa. Het zwarte gat in de kern van ons melkwegstelsel is vier miljoen keer zo zwaar als de zon.
Massa
Het is niet bekend hoe de superzware zwarte gaten in de kern zich vormen, wel dat die in grote sterrenstelsels zwaarder zijn dan die in kleinere. Dat betekent dat de massa van het zwarte gat in verhouding staat tot die van het sterrenstelsel.
Van de 'gewone' zwarte gaten in de sterrenstelsels is wel bekend hoe ze ontstaan. Het zijn in feite de stoffelijke overschotten van sterren. Hun massa is 'slechts' tussen de drie en twintig keer groter dan die van de zon.
Beurs
Met de beurs kunnen sterrenkundige en informaticus Portegies Zwart en zijn medewerkers vijf jaar onderzoek doen.
Dat bestaat vooral uit berekeningen met de computer, waarvan sommige maanden in beslag zullen nemen. De wetenschappers werken nauw samen met collega's in het buitenland, vooral in de Verenigde Staten en Japan.
Š ANP
(nu.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
14-07-2009
Tubulentie rond zwarte gaten remt stervorming af
Turbulente bewegingen in gigantische straalstromen verhinderen de vorming van grote hoeveelheden sterren in de kernen van clusters van sterrenstelsels. Dat concluderen Evan Scannapieco van de Arizona State University en Marcus Brüggen van de Jacobs-universiteit in Bremen in een artikel in Monthly Notices of the Royal Astronomical Society op basis van computersimulaties.
In de kernen van grote clusters van sterrenstelsels bevinden zich meestal reusachtige elliptische stelsels met superzware zwarte gaten in het middelpunt. In veel clusters zijn ook zogeheten 'cooling flows' ontdekt: heet gas koelt af terwijl het naar het centrum van de cluster zakt. Je zou verwachten dat uit dat relatief koele gas gemakkelijk grote hoeveelheden nieuwe sterren ontstaan. Dat is echter niet het geval.
Scannapieco en Brüggen hebben met behulp van simulaties op krachtige supercomputers nu aannemelijk gemaakt dat grootschalige stervorming wordt afgeremd door turbulentie in de energierijke straalstromen van het centrale superzware zwarte gat. Door die turbulentie raakt het hete gas in de straalstroom vermengd met het relatief koele gas uit de 'cooling flows'.
Een ander gevolg van die vermenging is dat de gastoevoer van het zwarte gat wordt afgeremd. na verloop van tijd komt de straalstroomactiviteit hierdoor tot rust. Het centrale deel van de 'cooling flow' komt dan weer op gang, waardoor ook weer meer gas in de omgeving van het zwarte gat terecht komt, en de straalstroomactiviteit weer begint toe te nemen. Op deze manier is de cyclische activiteit van superzware zwarte gaten te verklaren.
Š Govert Schilling
(allesoverstrrenkunde)
Tubulentie rond zwarte gaten remt stervorming af
Turbulente bewegingen in gigantische straalstromen verhinderen de vorming van grote hoeveelheden sterren in de kernen van clusters van sterrenstelsels. Dat concluderen Evan Scannapieco van de Arizona State University en Marcus Brüggen van de Jacobs-universiteit in Bremen in een artikel in Monthly Notices of the Royal Astronomical Society op basis van computersimulaties.
In de kernen van grote clusters van sterrenstelsels bevinden zich meestal reusachtige elliptische stelsels met superzware zwarte gaten in het middelpunt. In veel clusters zijn ook zogeheten 'cooling flows' ontdekt: heet gas koelt af terwijl het naar het centrum van de cluster zakt. Je zou verwachten dat uit dat relatief koele gas gemakkelijk grote hoeveelheden nieuwe sterren ontstaan. Dat is echter niet het geval.
Scannapieco en Brüggen hebben met behulp van simulaties op krachtige supercomputers nu aannemelijk gemaakt dat grootschalige stervorming wordt afgeremd door turbulentie in de energierijke straalstromen van het centrale superzware zwarte gat. Door die turbulentie raakt het hete gas in de straalstroom vermengd met het relatief koele gas uit de 'cooling flows'.
Een ander gevolg van die vermenging is dat de gastoevoer van het zwarte gat wordt afgeremd. na verloop van tijd komt de straalstroomactiviteit hierdoor tot rust. Het centrale deel van de 'cooling flow' komt dan weer op gang, waardoor ook weer meer gas in de omgeving van het zwarte gat terecht komt, en de straalstroomactiviteit weer begint toe te nemen. Op deze manier is de cyclische activiteit van superzware zwarte gaten te verklaren.
Š Govert Schilling
(allesoverstrrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Dit hoeft natuurlijk niet. Een zwart gat wordt niet gekarakteriseert door de "enorme massa", maar aan het feit dat de waarnemershorizon buiten het object ligt. De aarde kan ook een zwart gat worden, maar aangezien de waarnemershorizon van de aarde ongeveer een centimeter is zul je al die massa binnen een bol van die centimeter moeten proppen.quote:Op donderdag 16 juli 2009 08:31 schreef ExperimentalFrentalMental het volgende:
14-07-2009
In dat geval is het snel gebeurd, aldus Portegies Zwart. Dat is onder meer berekend door de geleerde Albert Einstein. Zwarte gaten hebben een enorme zwaartekracht, ze zijn veel en veel zwaarder dan de zon.
Ik schrijf boeken over wetenschap en filosofie!
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
hoe kun je nouweer vallen in een zwart gat?
je lichaam houdt ergens op te bestaan
en das hier
je ziel gaat zn reis verder
je lichaam houdt ergens op te bestaan
en das hier
je ziel gaat zn reis verder
If you stop trying to make sense of it all, you'll be less confused... Reality is an illusion...
10-08-2009
Allereerste zwarte gaten in het heelal waren op dieet
De allereerste zwarte gaten die in het heelal ontstonden, in de eerste paar honderd miljoen jaar na de oerknal, waren op dieet: ze slokten relatief weinig materiaal uit hun omgeving op, waardoor ze nauwelijks groeiden. Dat blijkt uit gedetailleerde simulaties die uitgevoerd zijn met een krachtige supercomputer van het Stanford Linear Accelerator Center in Californië.
Kort na de oerknal ontstond de eerste generatie sterren. Die sterren waren veel zwaarder dan de zon. Sommige stortten aan het eind van hun relatief korte leven ineen tot zwarte gaten. Uit de computersimulaties blijkt echter dat die zwarte gaten nauwelijks gas uit hun omgeving konden opzuigen. Die omgeving was in een eerder stadium namelijk schoongeblazen door de energierijke straling en de krachtige deeltjeswind van de zware ster.
Hoewel de zwarte gaten in de loop van vele tientallen miljoenen jaren dus nauwelijks zwaarder werden, slokten ze af en toe toch wel wat materie op, waarbij veel röntgenstraling de ruimte in werd gezonden. Die straling wist het gas op grote afstanden rond het zwarte gat te verhitten, waardoor de vorming van nieuwe sterren werd belemmerd.
De computersimulaties behoren tot de meest gedetailleerde die ooit zijn uitgevoerd. Ze tonen aan dat de vorming van de eerste generatie zwarte gaten van grote invloed is geweest op de verdere ontwikkeling van het heelal. De resultaten worden binnenkort gepubliceerd in Astrophysical Journal Letters .
Š Govert Schilling
(allesovertserrenkunde)
Allereerste zwarte gaten in het heelal waren op dieet
De allereerste zwarte gaten die in het heelal ontstonden, in de eerste paar honderd miljoen jaar na de oerknal, waren op dieet: ze slokten relatief weinig materiaal uit hun omgeving op, waardoor ze nauwelijks groeiden. Dat blijkt uit gedetailleerde simulaties die uitgevoerd zijn met een krachtige supercomputer van het Stanford Linear Accelerator Center in Californië.
Kort na de oerknal ontstond de eerste generatie sterren. Die sterren waren veel zwaarder dan de zon. Sommige stortten aan het eind van hun relatief korte leven ineen tot zwarte gaten. Uit de computersimulaties blijkt echter dat die zwarte gaten nauwelijks gas uit hun omgeving konden opzuigen. Die omgeving was in een eerder stadium namelijk schoongeblazen door de energierijke straling en de krachtige deeltjeswind van de zware ster.
Hoewel de zwarte gaten in de loop van vele tientallen miljoenen jaren dus nauwelijks zwaarder werden, slokten ze af en toe toch wel wat materie op, waarbij veel röntgenstraling de ruimte in werd gezonden. Die straling wist het gas op grote afstanden rond het zwarte gat te verhitten, waardoor de vorming van nieuwe sterren werd belemmerd.
De computersimulaties behoren tot de meest gedetailleerde die ooit zijn uitgevoerd. Ze tonen aan dat de vorming van de eerste generatie zwarte gaten van grote invloed is geweest op de verdere ontwikkeling van het heelal. De resultaten worden binnenkort gepubliceerd in Astrophysical Journal Letters .
Š Govert Schilling
(allesovertserrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Volgens mij is een zwart gat, de overzijde, dus de dood.
Ik denk dat elke ziel daar komt als men sterft...klinkt misschien raar...
Misschien ben ik wel raar
Ik denk dat elke ziel daar komt als men sterft...klinkt misschien raar...
Misschien ben ik wel raar
//Jij bent een user waar er meer van zouden moeten zijn, zhe devilll // Ik dacht dat je schreef Hitler ofzo//Huillie is mine!
Dit vraag ik me wel erg af. Haus, kun jij hier uitsluitsel over geven?quote:
Ik vraag me af of een zwart gat echt als een zwart bol eruit ziet (zelfs zonder accretieschijf). Want alle gassen, puin, stenen, etc rondom het zwart gat, die in het verleden daarin vielen, staan stil voor waarnemer A. Dus een zwart gat fungeert voor waarnemer als een enorme 3d foto met zeer lange sluitertijd. Misschien ziet het eruit als een grote (donker) gasreus van veraf.
Het verhaal van het zien dat iets of iemand die naar een zwart gat valt, als steeds meer vertraagd en uiteindelijk stilstaand, snap ik. Maar in al die foto's en animaties etc wordt gewoon geclaimd dat je alles tot aan de waarnemershorizon ziet bewegen, en verdwijnen of net-niet-naar-binnen-geslokt-worden met met die jet naar buiten geschoten worden. Dat het er wel uitziet als een zwarte bol met spiralerende materie erom heen, tot de materie op is en je 'm alleen nog door de zwaartekracht op kan merken natuurlijk, weet en snap ik ook. Hoe zit dat dan? Is die waarneming van het stilstaan van objecten soms alleen van toepassing als je heel erg inzoomt en van heel dichtbij zou kijken? Een andere verklaring voor dit verschil kan ik nl. niet bedenken
*Think outside the box*
Redshift... Alle golflengten van het licht wat een object rond een zwart gat uitstraalt worden steeds langer. Dat betekend dus dat objecten steeds roder worden naarmate ze dichter bij de event horizon komen. Het betekend echter ook dat objecten nog dichter bij de horizon in het infrarood gaan uitstralen, wat wij niet zien. Op het moment dat een object niets meer boven infrarood uitzend zien wij dus niets meer. Dat is VER voor het moment dat het object daadwerkelijk stilstaat (ie, het licht helemaal niet meer ontsnapt).quote:Op woensdag 13 januari 2010 17:55 schreef El_Chica_Del_Fuego het volgende:
[..]
Dit vraag ik me wel erg af. Haus, kun jij hier uitsluitsel over geven?
Hoe zit dat dan? Is die waarneming van het stilstaan van objecten soms alleen van toepassing als je heel erg inzoomt en van heel dichtbij zou kijken? Een andere verklaring voor dit verschil kan ik nl. niet bedenken
m.a.w. Je ziet iemand wel verdwijnen, maar dan is de golflengte van het licht zo lang geworden dat wij hem niet meer waarnemen, en niet dat het licht niet meer ontsnapt. Wij zien het licht maar tussen de 380 en 750 nm geloof ik, en golflengten kunnen km's lang worden.
Volgens mij dan
Ah, ja dat maakt wel sense inderdaad... Ik ken het verschijnsel redshift, had hier alleen niet aan gedacht.quote:
[..]
Redshift... Alle golflengten van het licht wat een object rond een zwart gat uitstraalt worden steeds langer. Dat betekend dus dat objecten steeds roder worden naarmate ze dichter bij de event horizon komen. Het betekend echter ook dat objecten nog dichter bij de horizon in het infrarood gaan uitstralen, wat wij niet zien. Op het moment dat een object niets meer boven infrarood uitzend zien wij dus niets meer. Dat is VER voor het moment dat het object daadwerkelijk stilstaat (ie, het licht helemaal niet meer ontsnapt).
m.a.w. Je ziet iemand wel verdwijnen, maar dan is de golflengte van het licht zo lang geworden dat wij hem niet meer waarnemen, en niet dat het licht niet meer ontsnapt. Wij zien het licht maar tussen de 380 en 750 nm geloof ik, en golflengten kunnen km's lang worden.
Volgens mij dan
*Think outside the box*
Nee, juist niet. Alleen als je van een verre afstand de boel bekijkt zul je zien dat het object nooit de waarnemershorizon zal passeren. Als je met het object mee zou reizen dan zou je binnen een eindige tijd de waarnemershorizon passeren (dus wat jij noemt: "inzoomen"). Om dat te begrijpen moet je begrijpen wat het verschil is tussen de verschillende vormen van tijd in de relativiteitstheorie. In dit geval het verschil tussen coordinatentijd en eigentijd.quote:Op woensdag 13 januari 2010 17:55 schreef El_Chica_Del_Fuego het volgende:
Hoe zit dat dan? Is die waarneming van het stilstaan van objecten soms alleen van toepassing als je heel erg inzoomt en van heel dichtbij zou kijken?
Ik wil altijd nog es een leuke tekst voor leken schrijven over relativiteit met een boel plaatjes en intuītieve argumentatie, dan zou je dit soort dingen met zwarte gaten ook veel beter begrijpen. Maar misschien dat die teksten er ook wel zijn, alleen kan ik zo gauw niet een geschikte voor de geest halen.
Ik schrijf boeken over wetenschap en filosofie!
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
Volgens mij juist niet, aangezien de coordinatentijd oneindig is. Het zou voor een externe waarnemer dus "oneindig veel tijd" kosten om het object de waarnemershorizon te zien passeren. Los van de golflengte.quote:Op donderdag 14 januari 2010 15:45 schreef TagForce het volgende:
m.a.w. Je ziet iemand wel verdwijnen, maar dan is de golflengte van het licht zo lang geworden dat wij hem niet meer waarnemen, en niet dat het licht niet meer ontsnapt. Wij zien het licht maar tussen de 380 en 750 nm geloof ik, en golflengten kunnen km's lang worden.
Volgens mij dan
Maar misschien zit ik hier verkeerd, dat zou ik even moeten nakijken dan.
Ik schrijf boeken over wetenschap en filosofie!
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
Dat snap ik, maar ik bedoelde dus dat je het in zo'n animatie allemaal ziet bewegen omdat waar het stilstaat echt maar een heel dun laagje is, dus een klein punt als het om een kleine hoeveelheid materie gaat, die je dus gewoon niet kunt zien van veraf (je hebt niet genoeg pixels in die animatie). Want het is sowieso niet zo dat je het allemaal stil ziet staan, en pas ziet bewegen als je dichterbij komt, je neemt immers ook van veraf al radiostraling waar door de met hoge snelheden ronddraaiende materie.quote:
[..]
Nee, juist niet. Alleen als je van een verre afstand de boel bekijkt zul je zien dat het object nooit de waarnemershorizon zal passeren. Als je met het object mee zou reizen dan zou je binnen een eindige tijd de waarnemershorizon passeren (dus wat jij noemt: "inzoomen"). Om dat te begrijpen moet je begrijpen wat het verschil is tussen de verschillende vormen van tijd in de relativiteitstheorie. In dit geval het verschil tussen coordinatentijd en eigentijd.
(...)
Ik geloof trouwens dat ik met het hele vraagstuk bedoel dat je het altijd bekijkt vanuit een punt met gelijke tijd, dus dat je camera niet afhankelijk is van het dichterbij komen, dus dat het niet verandert door dichterbij te komen.
*Think outside the box*
Maar... Het punt waarop het object voor ons niet meer te zien is ligt ruim voor het object de daadwerkelijke event horizon passeert. Althans, dat lijkt mij. Aangezien een golf net zo oneindig uitgerekt kan worden voor hij stil komt te staan en zo ver afbuigt dat hij altijd naar binnen valt lijkt het mij logisch dat er een punt gepasseert wordt waarop het licht zoveel uitgerekt wordt dat het buiten ons zicht valt.quote:Op donderdag 14 januari 2010 17:12 schreef Haushofer het volgende:
[..]
Volgens mij juist niet, aangezien de coordinatentijd oneindig is. Het zou voor een externe waarnemer dus "oneindig veel tijd" kosten om het object de waarnemershorizon te zien passeren. Los van de golflengte.
Maar misschien zit ik hier verkeerd, dat zou ik even moeten nakijken dan.
Je moet je wel realiseren dat de event horizon niet het punt is waar wij objecten niet meer kunnen zien, maar het punt waarbij het licht zover omgebogen wordt dat ook naar buiten gerichte straling naar binnen worden gericht.
Jij hebt natuurlijk gelijk dat het voor een waarnemer buiten de hoofdradius van een zwart gat onmogelijk is om een object ooit de horizon te zien passeren, omdat de tijd op de horizon voor hem stil staat. Maar de gravitatieversnelling binnen een zwart gat zorgt ook voor een redshift, en die stopt echt niet bij rood omdat wij dat toevallig kunnen zien.
|
|
