quote:
'Mijn kinderen zijn mijn leven'
door Frans van den Nieuwenhof
15 feb 2008, 10:39 - Al bijna vier jaar lang is hij de enige voetballer van PSV die voor elke wedstrijd uitbundig wordt toegejuicht. Heurelho da Silva Gomes is in Eindhoven zonder twijfel de meest geliefde speler van zijn tijd. Meer nog dan zijn prestaties spreekt zijn persoonlijkheid tot de verbeelding. We zochten hem op voor een gesprek waarin het woord voetbal, zijn werk, taboe was.
Gomes moet eens diep nadenken. Hij neemt nog een bekertje koffie, vult dat met drie zakjes suiker en twee zakjes melk. De spraakwaterval stokt even als het bijna onvertaalbare woord saudade valt. Saudade. Het is die mengeling van weemoed en gelukzaligheid, gevoed met verdriet over een mooi leven dat voorbij is. "Oef", zegt Gomes. "Dat gevoel is het aller-, allermoeilijkste van mijn bestaan hier. Op sommige momenten mis ik het contact met mijn vrienden en familie enorm. De grapjes, de gesprekken, de warmte. Ik sta elke dag met Brazilië in contact. Elke dag. Via internet, via de telefoon. Mijn vrouw belt nog vaker naar huis. Drie cent per minuut naar een vast nummer, veertien cent naar een mobiel nummer, hahaha. Dat maakt het leven hier erg duur!"
Familieman
Zijn privéleven speelt zich voornamelijk af tussen vier muren. "Ik ben een echte familieman, ik hou ervan om thuis te zijn. Na de training ga ik altijd direct naar huis. Een beetje slapen. Maar dat is moeilijk met de kids. Het eerste wat Flávio zegt is: kom pap, we gaan voetballen! Later, zeg ik dan, later. Papa moet een beetje siësta houden. Dat lukt niet. Ik móet even met hem voetballen. Flávio wil altijd, altijd, altijd spelen. Zoveel energie als hij heeft, heb ik niet."
Flávio Henrique is ruim 2,5 jaar nu, Luiz Félipe elf maanden. Beiden werden geboren toen Gomes al in Eindhoven woonde. "We hebben ervoor gekozen de bevalling beide keren in Belo Horizonte te doen. Dat was praktischer, de hele familie was daar om mijn vrouw te ondersteunen."
Gomes ontbrak bij de geboorte van de oudste. Hij moest werken. "Daar had ik het heel moeilijk mee. Het is je eerste kind, je droomt ervan erbij te zijn en ziet hem pas na vijftien dagen. Toen liep hij al bijna, hahaha. Gelukkig was ik er de tweede keer wel bij."
In zijn jongste zoon ziet hij het meest van zichzelf terug. "Die heeft precies mijn karakter. Serieus als hij ergens mee bezig is, maar verder altijd vrolijk. We moeten wel erg met hem lachen. Hij kijkt soms zo ernstig dat het lijkt alsof hij heel hard aan het nadeken is." De oudste? "Die heeft mijn schoonheid, hahaha. Nee, hij lijkt meer op mama. Vooral vanwege haar mooie wenkbrauwen."
Kinderen
Meer nog dan zijn werk brengen zijn kinderen hem geluk. "Die vervullen mijn leven. Er is geen club in Europa zo groot dat die het belang van mijn kinderen ondergeschikt kan maken. Als zij hier gelukkig zijn, is het heel erg moeilijk om dat op te geven."
De problemen van enkele maanden terug zijn uitgesproken. Of Gomes ooit vertrekt bij PSV is ongewis. " Ik heb als jonge doelman een weg uitgestippeld. Ik wilde prof worden. Dat lukte bij Cruzeiro. Daar wilde ik titels halen en dan naar een internationale club. Ook om titels te halen. Dat is en blijft voor mij het belangrijkste criterium. Als dat bij PSV kan, prima! Maar duidelijk is dat ik niet alleen voor mezelf leef. Ik leef voor het geluk van mijn gezin. Mijn grote doel, mijn grote wens in het leven is een voorbeeld te zijn voor mijn kinderen. Maar of dat lukt, weet je pas als ze volwassen zijn."
Dat de twee in Nederland opgroeien, bevalt Gomes uitstekend. "De cultuur hier is zeer, zeer goed voor kinderen. Het leven is van een hoge kwaliteit. Dat is een belangrijke bagage en zorgt voor een versnelling van hun groeiproces. Ik zie het alleen maar als positief dat ze hier opgroeien."
Veiligheid
"Hier heb ik de garantie dat ze in veiligheid leven. Ze kunnen ongestoord op straat spelen. Als ze de deur uitgaan, ontmoeten ze andere kindertjes. In Brazilië zouden we daar veel voorzichtiger in zijn. "
Hij had nooit het idee dat hij een goede vader kon zijn. " Ik wist alleen dat ik veel goede dingen had meegekregen van mijn eigen ouders. Die probeer ik over te dragen op mijn kinderen. Dat lukt gelukkig wel. Soms is het moeilijk. Moet je streng zijn, terwijl je dat niet wilt. Ik heb gelukkig een goede basis."
Het grootste verschil met Brazilië noemt hij het verantwoordelijkheidsbesef bij de mensen. " Dat is fundamenteel voor een goede opvoeding. Nederlanders komen afspraken na, hebben gevoel voor organisatie en regelmaat."
Glimlach
"Daar staat tegenover dat wij het vermogen hebben om het leven te nemen zoals het is. Brazilianen zijn tevreden met wat ze hebben, denken niet aan wat ze niet hebben. Ze willen er gewoon het beste van maken. Daardoor gaan ze met een glimlach door het leven. Ik hou van de vrolijkheid van mijn land, ik heb veel respect voor Nederland. Samen zouden Brazilië en Nederland het perfecte land vormen."
De manier waarop hij Brazilië voelt kreeg hij mee tijdens zijn opvoeding. "Mijn vader en moeder benadrukten altijd hetgeen wat we gekrégen hebben. Niet wat we tekortkwamen. Iedereen krijgt wat hij verdient, wat hem toekomt. Daarvan heb ik heilig overtuigd. Als je goed doet voor anderen, staat daar iets tegenover."
De afgelopen jaren hebben hem daarvan nog meer bewust gemaakt, zegt Gomes. " Vooral door de manier waarop ik hier ontvangen ben en nog steeds bejegend word. Dat heeft mijn blik in die zin enorm verruimd, dat je altijd moet proberen 'een goed mens te zijn'. Dan krijg je veel terug."
Bewustzijn
"Warmte en liefde rondom je maken het mogelijk om te groeien en te presteren. Als je ergens goed in bent en je voelt dat anderen dat erkennen, dan kun je je nog beter ontplooien. Dát bewustzijn heb ik in Eindhoven ervaren."
Zijn leven hier vat hij samen als een 'onbetaalbare ervaring'. "Dit is zo'n geweldige verrijking, zó bijzonder dat ik daar de rest van mijn leven op kan teren. De omgeving heeft mij enorm geholpen me te ontwikkelen. Het geeft me een geweldige kracht, zonder dat ik me afhankelijk voel van de buitenwereld."
Hij herkent die hang naar warmte en erkenning bij de andere Zuidamerikanen van PSV. Want een keerzijde is er ook. " Als wij die warmte niet om ons heen voelen, dan kunnen we ook helemaal blokkeren."
Werk
Steeds als hij over voetbal praat, wat we niet zouden doen, heeft hij het over 'mijn werk'. Zelfs toen zijn vader overleed, mocht zijn werk er niet onder lijden. "Ik was net vier dagen terug uit Brazilië toen ik hoorde dat hij was bezweken aan een hartaanval. Het was 1 juli 2006, ik zal die dag nooit vergeten. Dat heeft me ontzettend aangegrepen. En nog. Maar ja, je moet soms de meest emotionele dingen in het leven opzij zetten om er tóch als prof te staan. Anders kun je niet verder. Ik neem mijn emoties mee zolang ze mijn prestaties niet in de weg staan."
Bij Gomes klinkt snel een lach of een traan door in zijn woorden. "Ik ben een sentimenteel mens. Heel erg sentimenteel! Iedereen kent mij zo, het is heel erg oprecht. Alleen tijdens mijn werk slaag ik erin om me af te sluiten van emoties. Rationeel? Weet ik niet. Ik denk dat ik alles heel intens beleef. Van mijn vader heb ik geleerd: de toekomst kun je plannen, maar de dag moet je plukken. Je weet nooit wat er morgen gebeurt, waar het schip strandt. Ik weet waar ik heen wil in het leven, ik heb een bepaalde weg uitgestippeld, maar die weg moet ik stap voor stap gaan. De tijd zal uitwijzen of ik daar kom waar ik wil zijn."
God
Religie en humanisme zijn hem beide lief. "Mijn leven wordt bepaald door God, door mijn geloof. Maar je kunt niet alles aan hem overlaten. Je moet je eigen talenten gebruiken en voor je toekomst werken. Mijn vader heeft me geleerd dat je het zélf moet willen doen. Met de steun van God."
De dood van zijn vader houdt hem nog steeds bezig. "Constant zelfs. Ik begrijp het, ik accepteer dat het is gebeurd, maar ik kan het niet plaatsen. Wel heeft het me het besef gebracht, dat je nóg bewuster in het leven moet staan. Ik ben niet alleen bij PSV om te werken, ik ben hier om te leven. Ik wil de taal leren, praten met mensen, deel uitmaken van het bestaan. Ik ben geen type dat hier zijn geld wil verdienen, maar met zijn ziel in Brazilië leeft. Sommigen landgenoten praten alleen met de bal als ze in Europa zijn. Ik zou mij dan geďsoleerd voelen. Ik wil me overgeven aan het Nederlandse leven. Wil het leuk hebben hier, de grapjes van mensen begrijpen. "
Huis
Zijn club omschrijft hij als 'mijn huis'. "Als ik op De Herdgang binnenkom, voel ik me thuis. Als ik in Brazilië ben en ik ga naar Nederland, dan ga ik naar huis. Het is niet andersom. Hier is mijn leven. Brazilië is vakantie voor mij. Als ik terugga, doe ik dat voor mijn familie. Pas na mijn voetbalcarričre is Brazilië weer mijn huis."
Hij is er de man niet naar om elke vrije week het vliegtuig naar Rio de Janeiro te nemen. "Ik ga veel liever een paar dagen naar Parijs. Londen of Griekenland. Of een weekendje Amsterdam. Dat vind ik ook een heerlijke stad. Lekker een ontbijtje halen in de Jordaan of een leuk restaurantje bezoeken."
Een stad hoeft 'niet groot te zijn om er een groot gevoel voor te krijgen', stelt hij. "Een stad wordt groots door de sfeer die er heerst. Dat gevoel heb ik bij Eindhoven. Vertier zoek ik dichtbij. Ik ben geen jongen die van alles onderneemt, ik ben een heel gewoon, eenvoudig persoon die het leuk heeft als hij met vrienden wat kan eten en het gezellig heeft. Dat veld, het voetbal is mijn ware passie."
Houd het leven simpel is zijn devies. "Ik heb geen rare wensen. Ik leef het leven zoals het is. Als je rare capriolen uithaalt, maak je het voor jezelf zwaarder dan het is. Je ontmoet altijd mensen met minpunten, maar je moet niet als doel hebben die te veranderen. Als je dat wilt, maak je iets heel simpels tot iets gecompliceerds."
Eindhoven
Nu al is Eindhoven een herinnering voor het leven. "Vanwege het grote wederzijdse respect. Je bent zoals de supporters je zien. Een product van de supporters. Zonder hen ben je niks. Ja, een goede voetballer, maar er is geen referentie. Als wij al een status hebben, is dat omdat de fans ons die status geven. Het enige wat zij mij vragen is een handtekening of een foto. Ze zijn vaak al dolgelukkig met dertig seconden aandacht. Ik kan het voor mezelf niet veroorloven om mensen te negeren die een hele dag op De Herdgang verblijven of daar een vakantiedag voor opnemen. Zeker als het om kinderen gaat. Kinderogen zijn mijn zwakke punt."
Over zijn eigen kinderen raakt hij niet uitgepraat. "Daar haal ik mijn grootste plezier uit. Het allermooiste is om naar ze te kijken als ze slapen. Als Flavio tegen me aan ligt, kan ik zomaar twintig minuten lang denken: wat is dit puur. Mooi! Mooi! Mooi! Dit is liefde in optima forma. Liefde voor zo'n klein dingetje, dat zo afhankelijk is van je. Dan wil je alles geven om hem gelukkig te maken."