'Dertien kinderen is veel te veel'![]()
TARIN KOWT - ,,Hoeveel kinderen heeft u?'' Met vragende ogen kijkt minister Agnes van Ardenne (Ontwikkelingssamenwerking) het hoofd van de provinciale raad Molawi Hamdullah aan tijdens haar werkbezoek aan de vrouwenvleugel van het belangrijkste ziekenhuis van Uruzgan. Dertien, is het antwoord. ,,Dat is toch veel te veel'', zegt de minister.
,,Weet u hoe dat is voor een vrouw? Wilt u nog meer kinderen?'' Molawi Hamdullah wel: ,,Kinderen krijgen is een vreugde.'' Daar is de minister het mee eens, maar dertien is haar echt te veel. ,,Dat is zo zwaar voor uw vrouw'', zegt ze. Dan kijkt ze gouverneur Abdul Hakim Munib aan. ,,U heeft er zes. U moet zorgen dat dat het maximum wordt.''
De gouverneur lacht minzaam, hij heeft twee vrouwen. Maar volgens Hamdullah zijn veel kinderen ook een vorm van economische zekerheid. ,,We moeten onze gasten ook te eten kunnen geven'', sputtert hij tegen.
In Afghanistan is het slecht gesteld met de gezondheidszorg en helemaal met de zorg voor moeders en kinderen.
Een op de vijf kinderen sterft op jonge leeftijd en volgens cijfers uit 2003 krijgen vrouwen gemiddeld 6,8 kinderen. Maar in de provincie Uruzgan is dat cijfer een stuk hoger.
Afghaanse en Nederlandse gezondheidsexperts gaan uit van een gemiddelde van tien kinderen per vrouw. In het ziekenhuis hoort de minister dat vrouwen er wel twaalf, dertien krijgen en dat ze al op hun veertiende of vijftiende hun eerste kind verwachten. ,,Dat is veel te jong'', zegt de minister stellig. ,,Dan is het lichaam van die moeder nog niet eens volgroeid.'' Tijdens het bezoek van de minister overlijdt een patiënt die zij net daarvoor de hand heeft geschud. De 50-jarige vrouw is 's ochtends binnen gebracht en heeft volgens haar dochter al tien dagen niet gegeten. De arts vermoedde een ernstige levercirrose, maar wilde haar nog verder onderzoeken. De dochter wilde medicijnen mee en zo snel mogelijk terug naar huis. De 50-jarige vrouw zag er uit als een oud omaatje. Dat was ze ook voor Uruzgan:
de gemiddelde leeftijdsverwachting van vrouwen is daar 45; mannen worden gemiddeld 47 jaar oud, vertelt de zorgexpert van de Nederlanders in Afghanistan.
Het in westerse ogen kleine ziekenhuis, met één operatiekamer maar nog geen anesthesist, dertig bedden voor mannen en een polikliniek helpt zes- tot zevenduizend patiënten per maand. Die betalen daarvoor tien Afghani (ongeveer zes cent) voor om het even welke behandeling, tenzij ze echt geen geld hebben. Volgende maand wordt de nieuwe vrouwenvleugel geopend en komen er veertig bedden bij.
Van Ardenne zet zich al tijden in voor het recht van vrouwen om zelf te bepalen wanneer, hoeveel en met wie ze kinderen krijgen en het recht op de informatie en de zorg die daarbij nodig is. Ze informeert daarom geïnteresseerd bij de verpleegkundige wat zij aan voorlichting over gezinsplanning en voorbehoedsmiddelen aanbiedt, hoeveel vrouwen er komen naar het consultatiebureau en waarom vrouwen niet komen.
,,Vrouwen vertrouwen het provinciale ziekenhuis niet en wie geld heeft gaat naar een groter ziekenhuis in de nabijgelegen provincie Kandahar'', zegt de gouverneur. Bovendien is er te weinig geld om personeel aan te trekken en op te leiden. Eerder vertelde hij dat hij nieuwe tandartsapparatuur nodig heeft. De Nederlandse minister stelt Munib voor de keuze. ,,Ik kan geld maar één keer uitgeven.
Stel dat u moet kiezen, wat is belangrijker: de tandarts of de zorg voor vrouwen?'' De gouverneur heeft duidelijk door wat voor vlees hij in de kuip heeft en zegt wijselijk: ,,vrouwen.''
(ANP)