Even ter verduidelijking om mijn korte verhaal langer te maken, maar wel heel duidelijk onderbouwd. Ik heb nooit een geregistreerd partnerschap overwegen om te "trouwen". Iedereen heb ik daarbij gemeld dat als ik wel wilde trouwen dat het dan hetzelfde burgelijk huwelijk zou moeten zijn als dat hetero's zijn. En niet een halfslachtige tussenvorm.
Jaja, soms ben ik principieel, dan had ik wel naar een notaris gestapt om zaken zoals erfrecht, inkomsten en eigendom
te regelen zonder groot feest.
Nu het huwelijk opengesteld is voor homo's lesbo's ben ik tevreden. En is een huwelijk voor mij nu wel een optie en een verdraait leuke reden voor een feest...
Wat is het homohuwelijkVoor alle duidelijkheid: het volgende stuk gaat niet over liefde en niet over godsdienst. Dit stuk gaat over wereldlijke huwelijkswetten: het burgerlijk huwelijk. In vogelvlucht vind je hieronder enkele gedachten over het woord 'huwelijk' en andere wettelijke vormen, waarin relaties tussen twee mensen vastgelegd kunnen worden. Centrale vraag: wat is nu eigenlijk een 'homohuwelijk'?
Veel mensen zullen bij het woord 'huwelijk' denken aan een trouwerij met de bijkomende kleding en het feest. Daarover gaat dit stuk niet. Ook al neemt de beschreven situatie vaak het grootste gedeelte van Dé Dag in beslag, het heeft geen enkele juridische betekenis.
Hieronder gaat het over de door de maatschappij en wet erkende rechten- en plichtenverzamelingen die twee mensen op hun wens aan elkaar binden, tegenover zichzelf en tegenover elke ander.
Burgerlijk huwelijk?Wat is een burgerlijk huwelijk? Sommige mensen denken dat huwelijkswetgeving iets is dat nooit verandert. Ze denken dan aan het 'ja-woord', waarmee mensen elkaar de hand geven. Maar waar zeg je 'ja' op?
Het huwelijk is een afsprakenpakket, dat wel degelijk (met de maatschappij mee) verandert. Zo is het bijvoorbeeld nog maar kort geleden dat een vrouw in Nederland binnen het huwelijk onder het financiële beheer van haar man stond, waardoor de vrouw afhankelijk was van 'het hoofd van het gezin' en tegenover hem altijd verantwoording moest afleggen. Ook al had ze zelf inkomsten.
MonstercontractHet huwelijk is een maatschappelijk monstercontract: het heeft monsterachtig veel gevolgen! Juridisch beschouwd is het een verbintenis 'sui generis', van zijn eigen soort: er is maar weinig wat er op lijkt. Als twee mensen dit contract aangaan, gaan ongelooflijk veel andere wetten ook meespelen, wat bij een 'eenvoudiger contract' (het kopen van een brood bij de bakker) niet het geval is.
Het huwelijk heeft werking tegenover de mensen zelf, de families, buitenstaanders, de staat en zelfs andere staten, en dát over de dood heen. Denk aan het huwelijksgoederenrecht (wat is van jou en wat van het bedrijf), erfrecht, fiscaal recht, naamrecht, adoptierecht, afstammingsrecht, immigratierecht... Dat is allemaal niet het geval bij zoiets als een samenlevingscontract.
'Homohuwelijk'?Deze gedachten zijn ook vooral bedoeld om nu 'eens en voor altijd' alle begripsverwarring duidelijk te maken over het woord 'homohuwelijk'. Iedereen lijkt te praten over het 'homohuwelijk', terwijl dit woord in geen wet ter wereld zo voorkomt, ook al is het zo dat er vormen van partnerschap bestaan die sterk op lijken op een 'homohuwelijk'.
Zo beweren sommigen dat het Britse 'civil partnership' het 'gay marriage' van Engeland is, omdat het voor een groot gedeelte dezelfde rechten geeft als een huwelijk. Dat mag zo zijn: dat partnership is in totaal andere wetten geregeld en wijkt op belangrijke punten af, zodat je niet zomaar van dezelfde rechten- en plichten als bij een 'huwelijk' kunt praten.
Woord en betekenisWat zou een 'homohuwelijk' zijn? Een apart, beetje halfslachtig huwelijk voor homo's, dat van de tegenstanders eigenlijk liever niet 'huwelijk' mag heten? Tegenstanders hebben het er vaak moeilijk mee dat mensen met een andere seksualiteit 'zomaar' dezelfde rechten krijgen en dat ook nog onder dezelfde noemer.
Zo gaf professor Van Mourik, een notaris en publiekelijk tegenstander van openstelling van het burgerlijk huwelijk, ooit toe dat hij tegen de openstelling van het huwelijk was op grond van emotionele redenen. Een aparte wet voor homo's is voor dat soort tegenstanders vaak acceptabeler. Dat allemaal terwijl het zo makkelijk kan: de woorden 'vrouw' en 'man' kunnen door het ongeslachtelijke 'echtgenoot' vervangen worden.
Koffie & Thee - Appels & PerenToegegeven, als iemand binnen zo'n aparte wet een 'partnerschap' aangaat, spreekt iedereen in het dagelijkse leven over 'het huwelijk' en 'trouwen', ook als het over twee mannen gaat. Dat is waar, maar beseft moet worden dat bijvoorbeeld een Engels 'civil partnership', dat mede speciaal is gemaakt voor homoseksuelen en niet openstaat voor heteroseksuelen, niet hetzelfde is als een 'marriage'.
Zo moet ook iedereen beseffen dat dit Engelse 'civil partnership' zeker niet hetzelfde is als het Nederlandse 'geregistreerd partnerschap', dat wél openstaat voor hetero's. Nederlandse koffie is niet hetzelfde is als Engelse thee, al lessen beide dranken de dorst.
Dus, weet dat als de Engelse Elton John 'trouwt', hij echt totaal anders 'trouwt' dan de Nederlandse Robert Long, wat de krant ook schrijft.
Dezelfde wettenHeel eenvoudig gesteld: als iets mag, en er is geen goede reden om verschil te maken, dan mogen mensen dat om dezelfde reden. Als een kind met blond haar naar school mag, mag dat uit hoofde van schoolwetten. Dat geldt ook voor kinderen met rood, zwart of groen haar.
Er bestaat geen 'blonde-kinderen-schoolwet' naast een 'groene-kinderen-schoolwet', waarbij de blonde kinderen vooraan mogen zitten in de klas en de groene kinderen achteraan. Ze mogen allemaal naar school en ze mogen overal gaan zitten, ongeacht haarkleur.
Wat is een huwelijk? Hoe kun je uitmaken wat een huwelijk is, nu elk land zijn eigenaardigheden en bijzonderheden in huwelijkswetgeving kent? Een criterium om uit te maken wat 'een huwelijk' in verschillende landen met alle bijzonder- en eigenaardigheden in wet- en regelgeving inhoudt, is de vraag: welk door de staat erkend supercontract heeft de meeste maatschappelijke en wettelijke gevolgen? Dat kan dan vertaald worden met 'huwelijk'.
Een huwelijk tussen twee mensen van het gelijke geslacht moet dan dat contract zijn, dat precies in in dezelfde wetten omschreven staat, niet in andere. Er zijn geen goede redenen te verzinnen waarom mensen niet dezelfde rechten mogen hebben op het moment dat dat ze van gelijke geslacht zijn. Het supercontract gaat over rechten, niet over wat anderen vinden van iemands seksuele leven, liefdesleven of godsdienstige beleving.
Nederlands huwelijk en partnerschapNiet voor niets luidt het allereerste artikel (artikel 1:30 BW) over het huwelijk in Nederland: "Een huwelijk kan worden aangegaan door twee personen van verschillend of van gelijk geslacht." Dat huwelijkpakket is een ander pakketje dan de rechten- en plichtenbundel van het geregistreerd partnerschap.
Het partnerschap is dikwijls omgeven met minder waarborgen en je kunt het vaak ook weer makkelijker ongedaan maken. Zo kun je in Nederland zonder rechterlijke tussenkomst (artikel 1:80 BW) van je partnerschap af komen. Het pakketje parnerschap-afspraken is weer anders dan wat mensen zelf kunnen vastleggen in een samenleefcontract dat je bij de notaris opmaakt. In zo'n samenleefcontract ben je heel vrij. Het heeft dan ook beduidend minder rechtsgevolgen dan een huwelijk.
Mondiale situatieHet is onmogelijk een mondiaal en actueel overzicht te geven van alle vormen, waarin huwelijkse afspraken neergelegd kunnen worden: haast elke dag is er wel weer een berichtje over een politicus, waar ook ter wereld, die zich tegen het 'homohuwelijk' uitlaat. Of juist andersom: een bericht over een land dat het huwelijk ook openstelt, of iets invoert als een 'partnerschap', dat (ook) voor mensen van het gelijke geslacht openstaat.
Als je nu, herfst 2006, naar Europa kijkt, is alleen in Nederland, België en Spanje het huwelijk écht open voor mensen van hetzelfde geslacht. Daar staat echter tegenover dat in de meeste oude lidstaten een vorm van wettelijk vastgelegd partnerschap mogelijk is. Wil je een actueel overzicht hebben, dan kun je bijvoorbeeld kijken op de webpagina van Ilga.
Meer huwelijkenNonnen heten wel de bruiden van Christus. In het Islamitische godsdienstige recht kan een man meer vrouwen hebben. Maar er waren ook samenlevingen waarin vrouwen meerdere mannen konden hebben. Of zulke 'huwelijken' - het is maar een woord - overal ter wereld wettelijke erkenning kunnen krijgen, valt te betwijfelen.
Het is daarom goed om te zien dat steeds meer mensen in staat zijn om geen verschil te maken, waar dat verschil niet gerechtvaardigd is. Het is onvermijdelijk dat steeds meer landen hun huwelijk zullen openstellen voor mensen van het gelijke geslacht. Geslacht doet er in het recht niet zoveel toe als het om het huwelijk gaat.