[De wereld draait door] # 6 Matthijs en Claudia ..

Tv-presentator Matthijs van Nieuwkerk
‘Ik doe maar wat’

Van krantenbaas tot televisiepresentator. Hoe bevalt dat? Een gesprek met Matthijs van Nieuwkerk. ‘Ik ben misschien iets voorzichtiger geworden, minder naïef.’

tekst: Bea Kastrop


Jongensachtig en scherpzinnig, charmant en gedreven, energiek en creatief. De superlatieven over Matthijs van Nieuwkerk konden niet op nadat hij als broekie van een hoofdredacteur in 1996 Het Parool van een zieltogend monument omvormde tot een succesvolle, eigentijdse kwaliteitskrant.

Toen zijn nieuwe avonturen in 2001 als hoofdredacteur van AT5 en als netcoördinator van Nederland 3 niet brachten wat ervan werd verwacht, werd hij genadeloos neergesabeld.

De laatste jaren manifesteert Van Nieuwkerk zich opnieuw. Ditmaal als televisiepresentator. Jongensachtig en scherpzinnig, charmant en gedreven, energiek en creatief en, zoals blijkt in dit gesprek, ook een stuk voorzichtiger geworden.

Wat vind je van de nieuwe zender-indeling?
“Ik heb het niet echt bestudeerd. Ik kijk vooral naar mijn eigen programma’s. Wat betreft De wereld draait door: we zijn er nog. En dat is een felicitatie waard, heb ik begrepen. Toen we steeds beter werden, heeft men uiteindelijk besloten dat men niet om ons heen kon.”

Maar wel gedeeltelijk tegenover het NOS-journaal...
“We waren uiteraard liever tussen zeven en acht blijven zitten. Het achtuurjournaal is voor veel mensen een monument. Dus we moeten maar kijken hoe we daarmee omgaan.”

Je schuift op voor een soap. Onderweg naar morgen moest ervoor komen.
“Daar heeft men allerlei ideeën bij. Maar ik heb daar niet voor gestudeerd. Ik weet het ook niet zo goed. Het lijkt me wel dat er iets moest gebeuren en dat het allemaal wat centraler moest worden aangestuurd. Dus ik neem nu maar even aan - want laten we vooral optimistisch beginnen - dat het een verbetering is.”

Niet somber
Je bent wel erg voorzichtig! En hoezo weet jij niets van zenderindelingen?
“Van Nederland 3 wist ik veel. We vonden toen al dat het centraler moest worden aangestuurd. Of dit de ideale combinatie is en of het goed zal uitpakken… Ze beloven dat ze snel zullen omschakelen als ze zien dat ergens een ongeluk gebeurt. Ik ben er niet per se heel somber over.”

Ook al staat jouw Popquiz à gogo dit najaar niet in het schema?
“Dat heeft ook te maken met het feit dat de NPS andere prioriteiten stelt.”

De NPS wil zwaardere culturele programma’s.…
“De omroepen wordt gevraagd om aan te tonen waarom ze op aarde zijn. En de NPS is misschien niet op aarde om een quiz uit te zenden.”

Dit is toch een cultuurquiz?
“Zeker. Ik ben het er ook niet mee eens… Ik vind Popquiz à gogo een speelse vorm van cultuuroverdracht voor een groot publiek. Het sloeg ook aan. Maar ik ben niet de NPS. Die beslist. De Top 2000, tussen Kerst en Oud en Nieuw (Radio 2, - red.), blijft wel bestaan. En ik hoorde fluisteren dat in het volgend kalenderjaar de popquiz weer terugkeert. Afwachten dus.”

Programma drie: Holland Sport.
“Niets veranderd, zelfde tijdstip. En dat zeg ik met veel plezier.”

Iets anders. Je hebt een manier van interviewen die ik zeer bewonder…
“Ha, ha. Ga ik dat teruglezen in je stuk?”

Interview je voor televisie op dezelfde manier als je voor de krant deed?
“Het is een groot verschil. Bij de krant heb je alle tijd, bij de tv bijna niet. Dus dan moet je je goed voorbereiden, in het gesprek snel accelereren, goed luisteren, en verder... ach als ik eerlijk ben, doe ik op tv maar wat.”

De kop voor dit interview hebben we al.
“Ik denk dat ik een goeie vakman ben als het om kranten maken gaat; maar dat durf ik als televisiemaker niet te zeggen. Bij Het Parool ben ik vijftien jaar heel bewust bezig geweest met het verwerven van vakmanschap als schrijvend journalist, later als hoofdredacteur.”

“De televisie, daar ben ik bij toeval ingerold. Volstrekt iets anders, maar wel zeer inspirerend. Ik ben gezegend met uitstekende redacties en ik bereid me heel goed voor. Maar tijdens het programma vaar ik puur op mijn intuïtie. Het belangrijkste is dat ik fit aan tafel verschijn, zodat ik snel kan reageren. De enige vraag die ik mezelf stel is: boeit dit
gesprek?”

Onbezoldigde leermeesters
Wat zou je willen leren als presentator?
“In de krantenwereld had je mentoren. Oudere journalisten die je bij de hand namen en uitlegden hoe het allemaal werkte. Ik had grote voorbeelden. David Remnick van de New Yorker. Dát is de man, dacht ik dan. Als ik ooit zo’n reportage mag schrijven, of zo’n profile!”

“Bij de televisie is geen leerschool. Je gaat het dóen. Het is hit and run. Zorg dat je goed bent, dat je blijft zwemmen en niet koppie onder gaat. Felix Rottenberg en Mart Smeets waren, zonder dat zij dat wisten, mijn onbezoldigde leermeesters. De scherpte, de brutaliteit en het verrassende van Felix en het gezag en het volstrekte gemak van Mart Smeets. Ik dacht: als ik me daar iets van eigen kan maken, dan ben ik op de goeie weg.”

“Nu ben ik wat verder en durf ik me te permitteren om verder te kijken. Jonathan Ross op de BBC: dat rappe en dat geestige… Hoe kom je daar? Geen idee! Dus nogmaals: ik doe maar wat.”

Een paar maanden geleden pakte Wilfried de Jong Patrick Kluivert ongenadig hard aan in Holland Sport. Jij deed niet mee. Vond je het te ver gaan?
“Absoluut niet. Het goeie van onze dubbelpresentatie is dat we weten wat we willen, maar verder niks afspreken. Meestal zijn de gesprekken zeer empathisch en hartverwarmend. Maar soms denk je, en dit was daar een voorbeeld van: nou kereltje, ik weet niet of jij wel zo oprecht bent in wat je zegt.”

“Wilfried kende de man die was overleden bij dat auto-ongeluk en had informatie die niet in het voordeel van Patrick was. Wilfried ging dat heel hard aan. Ik deel die drift en die woede niet in die mate en heb dus niks te zoeken bij dat gesprek. Het zou afbreuk hebben gedaan als ik daar met rustiger gestelde vraagjes tussen was gekomen. Ik besloot: hier doe ik effe niet aan mee. Dit is zo spannend! Ook voor de kijker.”

Dus het was geen kwestie van…
“Dat ik niet durfde? Nee, helemaal niet. Kijk nog eens naar de interviews die ik in Nederland kiest met Felix Rottenberg heb gedaan. Daar zaten pittige robbertjes bij! Maar daar waren de verkiezingen de inzet.”

“In Holland Sport en De wereld draait door zitten sporters, mensen van de media, schrijvers… Er kunnen scherpe gesprekken plaatsvinden, maar ik zit daar niet om dik hout te zagen. In wezen hebben die programma’s een goed humeur.”

Acht minuten spanning
Je sterkste eigenschap in je vak?
“Ik weet veel over veel verschillende onderwerpen. Sport, cultuur, muziek, politiek, geschiedenis…Vooral in De wereld draait door helpt mij dat erg.”

Je zwakste?
“Ik verveel me snel.” Lachend: “Soms al in een kort gesprekje.”

Dus Zomergasten presenteren zou niks voor jou zijn. Drie uur lang…
“Het lijkt me fantastisch.”

Maar je zegt dat je je in korte gesprekjes soms al verveelt.
“Nee, ik geef even aan… jij vraagt mij dat. Ik vind het al ingewikkeld om er überhaupt iets over te zeggen. Ik ken mezelf heel slecht. En ik heb ook niet veel zin om met iedereen te delen hoe ik over mezelf denk.”

Ik vraag toch geen dieptepsychologisch profiel?
“Daarom zei ik ook: ik ben snel onrustig en ga al gauw op zoek naar de
volgende opwinding. Daarom ben ik misschien ook heel geschikt om die gesprekken van hooguit acht minuten op spanning te houden. Namelijk mijn eigen spanning!” Een triomfantelijk/uitdagende blik waarschuwt dat er in deze richting niet veel meer te halen valt.”

Ho, ho, kom niet te dichtbij...?
“Misschien. Maar ik zeg ook heel veel dingen wél. Op sommige vragen weet ik gewoon geen antwoord.”

In een interview in 1998 zei je dat je later zou zeggen: ‘Het wordt nooit meer zo leuk als toen ik de hoofdredacteur van Het Parool was.’
“Dat zou ik nog steeds kunnen verdedigen. Je bent jong; het gaat slecht en ze geven jou het roer in handen. Als je het schip dan op koers krijgt… het ervaren van dat succes dat je deelt met zoveel medewerkers en die loyale achterban, dat gevoel komt nooit meer terug. Maar ik zeg het niet al te verdrietig, want het is daarna beslist niet alleen maar motregen geweest.”

Wel regelmatig zwaar weer. Heeft dat je veranderd?
“Eigenlijk niet zo heel erg. Ik ben misschien iets voorzichtiger geworden, minder naïef.”

Wat mis je uit je krantentijd?
“Het maken van een krant. Omdat ik de illusie heb dat ik daar verstand van heb. En dat is een rijk gevoel. Het allermeest mis ik sommige collega’s. Maar er is ook veel voor in de plaats gekomen. Ik maak programma’s waarvan ik vind dat ze me op het lijf geschreven zijn. Ik heb niet veel meer te wensen.”

Maar je bent niet de baas. Anderen beslissen.
“Ik kan nu ook zeggen wat ik vind. De ene keer krijg ik gelijk en de andere keer niet. In die zin is het nederiger, maar daar kan ik goed mee leven. Dat uur in de avond dat ik in beeld kom, is al moeilijk genoeg. De druk is groot. Het feit dat veel mensen kijken en er iets van vinden, ervaar ik als intensief en vermoeiend. Dat had ik drie jaar geleden niet kunnen voorspellen.”

Biografie
Matthijs van Nieuwkerk
Geboren: 8 september 1960 in Amsterdam. Oudste van drie kinderen.
Woont: in Amsterdam met vrouw Karin, hun zoon Kees (18) en dochter Jet (16).
Opleiding: vwo in Hilversum, Nederlands aan de Universiteit van Amsterdam.
Carrière: In 1987 redacteur literatuur bij Het Parool, daarna chef kunstredactie, adjunct-hoofdredacteur en in 1996 hoofdredacteur. Samen met Henk Spaan richtte hij het literaire voetbalblad Hard Gras op. In 2001 en 2002 is hij achtereenvolgens hoofdredacteur van de Amsterdamse televisiezender AT5 en netmanager van Nederland 3.
Vanaf 2002 werkt Van Nieuwkerk vóór de camera en presenteerde hij onder andere TV3 (met Hadassah de Boer), Nederland kiest en Nova (beide met Felix Rottenberg) en Popquiz à gogo (met Leo Blokhuis). Momenteel Holland Sport en De wereld draait door. Tussen Kerst en Oud en Nieuw de Top 2000 à gogo op de radio.
Helemaal gek van: cricket en Engeland.

NCRV-gids 41, 14 t/m 20 oktober 2006

quote:

Op vrijdag 20 oktober 2006 19:33 schreef snellejelle het volgende:

[..]

bijna goed

Vraag mij alleen af wat er dan live is DWDD of de tv ring.