[CENTRAAL] Johan Cruijff, logisch die kritiek? #1

quote:

Het 4-3-3 niet ter discussie

15 januari 2007

Onder de zon in Mauritius kan ik lekker rustig nadenken over de ontwikkelingen in het topvoetbal. Neem de twijfels over het 4-3-3 systeem. Al jaren wordt er gediscussieerd of dat nog wel gespeeld moet worden en altijd gebeurt dat als het even wat minder gaat.

Het eerste wat dan op tafel komt is het systeem. Terwijl ik altijd zeg, dat er een groot verschil is tussen de manier van spelen en tactiek. Dat zijn twee totaal verschillende dingen.

Bij de manier van spelen is de veldbezetting namelijk van dien aard dat je ondersteunend naar elkaar voetbalt. Bij balbezit sta je positioneel zo goed, dat er een hoge balsnelheid ontstaat en er ruimte komt om een individuele actie uit te voeren.

Tactiek is weer de vraag of je bijvoorbeeld met een diepgaande of hangende spits moet spelen, afhankelijk van de kwaliteiten die de tegenstander heeft. Of de drie basisregels dat bij een voorzet een man de eerste paal, een man de tweede paal en een man de uitvallende bal pakt.

Mijn voorkeur voor het 4-3-3 is het gegeven, dat je een minimaal aantal meters loopt en een maximum aan posities creëert waarin je kunt voetballen. Helemaal voor de opleiding is dit ideaal, omdat het de mogelijkheid biedt om de jeugd zo breed mogelijk te vormen.

In ieder ander systeem word je daarin beperkt.

Al die discussies over een minder bezet middenveld en zo, heeft niets met het systeem te maken, maar alles met hoe een coach zijn team neerzet. Essentieel bij 4-3-3 is dat het elftal nooit langer is dan 30 à 35 meter. Of je nu op je eigen helft staat, op het middenveld of voorin, van die maximale afstand mag je nooit afwijken om de manier van spelen niet negatief te beïnvloeden.

Maar de extra middenvelder in het 4-4-2 systeem dan? Dat los je simpel op door op een drie-mans-middenveld de middelste speler in de punt naar achter te laten voetballen. Daardoor is er altijd rugdekking voor zowel de linker- als de rechtermiddenvelder. Omdat ze maar 10 à 12 meter van elkaar staan.

Bij het 4-4-2 zie je de middenvelders vaak op één lijn staan, waardoor als je in het midden iemand uitspeelt, je meteen van de zijkanten geen last meer hebt. Bovendien moeten de buitenste mensen vaak afstanden van 40 meter afleggen, wat niet alleen veel kracht kost, maar volgens mij ook niet echt gezond is. Het verrast me daarom niks dat dergelijke types vaak geblesseerd zijn en, als de klad er in komt, meteen ook voor lange tijd zijn uitgeschakeld.

In het 4-4-2 zijn er in feite maar twee linies. De twee spitsen spelen steeds vaker los van elkaar en moeten zich met veel loopwerk en positie kiezen zien te behelpen. Als je dat richting de opleiding vertaalt, dan is het dus vrij beperkt. Bovendien creëer je zo eenheidsworst.

In het 4-3-3 zit daarentegen heel veel tactiek, omdat door de korte afstanden spelers letterlijk heel veel kanten op kunnen. Dat is ook de basis van het totaalvoetbal geweest. Zo hoefde de rechtsback maar 20 meter af te leggen om over de rechtsbuiten te gaan, die zelf ook maximaal 20 meter terug hoefde om de positie van zijn middenvelder of zijn back over te nemen. Fysiek is dat makkelijk te doen.

Daarom zou in het belang van het Nederlandse voetbal het 4-3-3 nooit ter discussie mogen staan. Zeker niet wat de opleiding betreft.

Bron: Cruijff.com

quote:

Niet geraakt door kritiek van Cruijff

Voor bijna 100.000 toeschouwers in Estadio Bernabéu was Ruud van Nistelrooy gisteren weer van grote waarde voor de kampioen van Spanje.

Net toen de competitiewedstrijd tegen Recreativo Huelva dreigde uit te draaien op een bloedeloos gelijkspel, sloeg de spits van Real Madrid onverbiddelijk toe. Weggestuurd door Raul schoof Van Nistelrooy de bal na rust koeltjes binnen voor alweer zijn 22ste treffer in zijn laatste 24 wedstrijden voor de Koninklijke.

Het zijn cijfers die de Brabander momenteel tot de gevaarlijkste aanvaller van Europa maken. En dat is goed nieuws voor het Nederlands elftal, waar hij morgen aansluit voor de interlands tegen Roemenië en Slovenië. Een record is deze reeks niet, zei Van Nistelrooy na de 2-0 zege op Recreativo. ,,Bij PSV heb ik er eens 29 in 23 duels gemaakt. Maar zoals het nu gaat, sterkt mij in mijn gevoel. Al een paar jaar ben ik op een bepaalde manier aan het werk en de huidige doelpuntenreeks bewijst dat die manier kennelijk de juiste is. Vraag me niet onder woorden te brengen wat die manier exact inhoudt, het is gevoel en een bepaalde beheersing voor het doel. Daardoor scoor ik ook op dagen dat ik niet goed speel zoals vandaag.’’

De opmerkingen van Johan Cruijff (‘Van Nistelrooy is een slechte voetballer, maar een goede doelpuntenmaker’) hebben hem niet extra getergd, voegde Van Nistelrooy desgevraagd toe. ,,Ik heb zijn analyse over mij zelf niet gezien, maar er wel over gehoord. Het heeft nogal wat ophef veroorzaakt in Nederland, geloof ik. Bij mij persoonlijk werkt het simpel: Cruijff is een analist die zijn mening geeft. Die mening mag hij hebben. Omdat ik verder niets met hem van doen heb, speelt het niet in mijn hoofd.’’

Vanuit Nederlands oogpunt kwamen er gisteren meer positieve berichten uit Madrid, waar Bernd Schuster in de zevende competitieronde voor een noviteit zorgde. Tegen Recreativo stuurde de trainer eindelijk eens dezelfde elf spelers het veld op als de wedstrijd ervoor. Het betekende dat naast Van Nistelrooy ook Wesley Sneijder en Arjen Robben hun basisplaats behielden na het Champions League-treffen in Rome tegen Lazio. Vooral Robben kwam de (tijdelijke) stop in het rouleren goed uit. De linkspoot snakt naar het maken van minuten nu hij helemaal hersteld is van de knieblessure waarmee hij zich afgelopen augustus bij Real meldde.

Als linksbuiten (en na rust een periode als rechtsbuiten) bracht Robben het er gisteren duidelijk beter vanaf dan midweeks in Rome. Robben: ,,Dat was de slechtste wedstrijd uit mijn carrière.’’ Bij zijn eerste basisoptreden in Bernabéu haalde hij nu een paar keer als vanouds de achterlijn. Ook werd hij regelmatig gezocht met crosspasses van achteruit, gegeven door rechtsback Ramos. Dat de Groninger tekende voor zijn beste optreden tot nu toe, had ook te maken met een tactische omzetting waarbij de derde Nederlands elftalspeler betrokken was. Anders dan tegen Lazio begon Wesley Sneijder nu rechts op het middenveld, waardoor hij en Robben niet langer op elkaars lip stonden. Na een bijna surrealistische start zit Sneijder in een fase dat hij wat minder zijn stempel drukt op het spel van Real. ,,Ik ben blij dat een hectische periode nu voorbij is,’’ stelde Sneijder gisteren. ,,Zo’n start met goals, veel publiciteit en een verhuizing doet toch wat met je. Daarom hoop ik nu een vast ritme te vinden.’’

quote:

'Johan Cruijff hekelt de voetbalanalytici'

Niets is minder waar. Cruijff heeft driemaal te kennen gegeven dat hij Oranje wilde coachen, maar dat heeft Rinus Michels steeds weten te voorkomen. Michels was geen prettige man, hij gunde Cruijff het succes niet en wilde ten koste van alles voorkomen dat zijn pupil hem als coach zou overvleugelen. Daarom schoof hij achtereenvolgens Leo Beenhakker, zichzelf en Dick Advocaat naar voren om de komst van Cruijff te blokkeren. Toen directeur betaald voetbal Henk Kesler hem alsnog benaderde, had Cruijff al een punt achter zijn trainerscarrière gezet.

Op het moment dat de KNVB opnieuw bij hem aanklopte, adviseerde hij Kesler om Marco van Basten vast te leggen. Hetzelfde gebeurde in Barcelona, waar zijn advocaat en vriend Joan Laporta voorzitter is. Cruijff adviseerde Frank Rijkaard als trainer, hoewel de ex-voetballer net met Sparta uit de Eredivisie was gedegradeerd. Het voetbalpubliek concludeert hieruit dat Cruijff zowel bij Oranje als Barcelona de dienst uitmaakt, maar daar is geen sprake van. Cruijff steunt zijn voormalige pupillen door dik en dun, maar bemoeit zich nergens mee.

In zijn column in het vorige week verschenen maandblad Nummer 14 stelt hij dat heel duidelijk. 'Ze noemen me adviseur, maar als adviseur zou je dagelijks met een heleboel dingen bezig moeten zijn. En dat ben ik dus niet. Dan krijg je van die indianenverhalen, zoals over mijn relatie met Van Basten. Natuurlijk hebben we vaak contact. We praten over bepaalde zaken, maar dat heeft niets met de opstelling of spelers te maken. Hij weet zelf echt wel hoe hij een opstelling moet maken.'

'Maar als ik al die analytici moet geloven staat er niemand op zijn plaats in het Nederlands elftal. Die zijn echt ziende blind. Er wordt ook vaak beweerd dat ik adviseur ben bij Barcelona. Nou, ik heb Rijkaard al een maand of vier, vijf niet gesproken. In deze periode heeft hij het druk zat. Denk je dan dat hij mij gaat bellen wie hij moet opstellen? Dat is toch te gek om los te lopen. Als Van Basten en Rijkaard me daarover zouden moeten bellen, zouden het ook geen goede coaches zijn.'

Cruijff houdt echt van voetbal. Tijdens zijn actieve jaren heb ik veel met hem opgetrokken. Hij vond de schoonheid van het voetbal zelfs belangrijker dan winnen. Cruijff schaamde zich voor een defensieve tactiek en wilde naast de hoofdprijs ook nog de schoonheidsprijs winnen. Ook als mens waardeer ik hem zeer. De beste speler uit de vaderlandse voetbalhistorie is altijd zichzelf gebleven. Hendrik Johannes Cruijff, zoon van een groenteboer uit Betondorp, is een man met klassieke fatsoensnormen, prettig in de omgang en heeft een boeiende voetbalvisie. Als Cruijff over voetbal praat, is er meestal geen speld tussen te krijgen. Alleen zijn mening over de bondscoach deel ik niet. Hij slaat door in zijn loyaliteit, waardoor hij ongeloofwaardig wordt. De boze buitenwereld moet niet aan zijn jongens komen.

In zijn column zegt hij tegen ghostwriter Bert Nederlof: 'Nederlanders moeten Nederlanders blijven. Natuurlijk moet je je soms aanpassen, maar niet zo dat je de hele speelwijze overboord gooit. 'Ja, maar je moet realistisch zijn', hoor ik dan. Wat een onzin! Je moet gewoon bij je eigen kracht en eigen kwaliteiten blijven. Nou hoor ik steeds dat Robin van Persie als linksbenige niet op rechts kan spelen. Ook weer zo'n onzin. Lionel Messi is stijf links en speelt al tijden op rechts. Ronaldinho is rechtsbenig en speelt al tijden op links. Waar heb je het dan over! Ik weet ook wel dat Van Persie bij Arsenal in de spits speelt. Moet je dan bij het Nederlands elftal Ruud van Nistelrooy eruit gooien? Al die analytici roepen maar dat die en die en die allemaal moeten spelen op de positie die ze ook bij hun club hebben, maar in de spits kan er toch echt maar één spelen. Moet je Van Persie dan niet opstellen? Hebben we een betere rechtbuiten? Die analytici proberen iedereen in de war te krijgen met al die onzin.'

Op dit punt ben ik het oneens met Cruijff. Er zijn inderdaad spelers die met hun verkeerde been goed uit de voeten kunnen op de vleugel. Steve Heighway deed dat bij Liverpool, John Robertson bij Nottingham Forest en Lucian Sanmartean laat het wekelijks zien bij FC Utrecht. Dirk Kuijt kan niet vanaf de linkervleugel spelen en Rafael van der Vaart haalt zijn niveau niet op rechts. Van Persie is waarschijnlijk op iedere positie inzetbaar, maar haalt zijn optimale rendement pas zodra hij centraal speelt. Van Basten heeft zijn systeem met drie spitsen heilig verklaard en zoekt daar vervolgens spelers bij. Hij kan beter naar zijn spelersmateriaal kijken en daar een geschikt systeem bij zoeken. Sinds zijn komst spelen te veel goede voetballers op posities waar zij zich niet thuis voelen en waar ze niet optimaal presteren.

Een ander nadeel is dat iedere spits in Oranje mislukt of het moeilijk heeft, doordat hij nauwelijks aanvoer over de vleugels krijgt. De bondscoach beschikt over een geweldige selectie die bol staat van spelers die wekelijks presteren bij Europese topclubs, waar ze niet met drie spitsen spelen.

Eigenlijk beschikt Van Basten over een selectie die uitermate geschikt is voor het 4-4-2-systeem. Clarence Seedorf, Demi de Zeeuw, Rafael van der Vaart en Wesley Sneijder vormen een droommiddenveld. Vervolgens heeft Van Basten een luxeprobleem, omdat hij voor de twee spitsposities kan kiezen uit Ruud van Nistelrooy, Dirk Kuijt, Klaas Jan Huntelaar en Robin van Persie.

Hij moet eindelijk eens loskomen van zijn obsessie dat Oranje met een links- en rechtbuiten moet spelen. Hij beschikt met Arjen Robben over slechts één echte vleugelspeler en die is hopeloos uit vorm. Daardoor heeft het al geen zin meer om halsstarrig dat systeem te blijven hanteren. Van Basten slaagt erin bijna alle spelers structureel onder hun niveau te laten presteren, waardoor hij zichzelf een brevet van onvermogen opspelt. Evenals in 1974 en in 1988 beschikt Nederland opnieuw over een gouden generatie voetballers, maar zolang de bondscoach niet ziet dat zijn systeem het winnen van een prijs in de weg staat, is hij aan een missie bezig die nergens toe leidt.

Cruijff mag best kritiek hebben op analytici, hij mag ze ook nog bij naam noemen, maar hij moet niet vergeten dat hij zelf ook niet altijd even duidelijk formuleert. Het voetbalpubliek reageerde verbijsterd over zijn analyse van Van Nistelrooy die net zijn vijftigste doelpunt in de Champions League had gemaakt.

Voor Cruijff was dat een reden die uitspraken te nuanceren in zijn column. Hij zegt: 'Er is nogal wat commotie ontstaan over mijn uitspraak dat ik Van Nistelrooy niet zo'n goede voetballer vind. Daar wil ik nog wel dieper op ingaan. Ik bedoelde daarmee dat hij technische tekortkomingen heeft, als je het over pure topspelers hebt. Hij is in dat opzicht bijvoorbeeld niet te vergelijken met Thierry Henry. Maar dat is helemaal niet erg, want Van Nistelrooy schiet ze er gewoon in. Dat is een extreem goeie kwaliteit die je moet koesteren. Het is zelfs zo dat hoe slechter Real Madrid speelt, hoe vaker Van Nistelrooy scoort. Want als een elftal minder speelt, ga je iets verder terug en komt er ruimte voor Van Nistelrooy. Heel veel uitstekende voetballers missen de kwaliteit die hij heeft. Daarom vind ik ook dat Van Nistelrooy gewoon in de spits van het Nederlands elftal moet spelen. Ik heb mijn opmerkingen over hem destijds helemaal niet negatief bedoeld. Maar daar heb je het weer, heel veel uitspraken worden verkeerd geïnterpreteerd.'