Er is de afgelopen jaren veel verschenen in de media, het dringt alleen niet door bij de meesten. Inclusief politici. Hetzelfde zag je met de EU Grondwet. Jarenlang werd er gewaarschuwd, incl. alarmerende geluiden uit justitiele kringen totaan Europolitici in Brussel zelf. En 'ineens' was het feest.
Iedere Nederlander heeft onlangs toch een mooi foldertje in de bus gehad? Anti terrorisme? Er staat overigens aperte onzin in die brochure, er worden bijv. organisaties opgesomd die helemaal niets met terrorismebestrijding of nationale veiligheid doen, maar dat terzijde.
Een klein overzichtje van ingrepen die we hebben gehad en die nog zullen volgen:
- ID plicht, binnen enkele jaren met biometrische RFID (op afstand leesbaar) chip waarje vingerafdrukken op staan, in de US is men weer een stapje verder: ook DNA zou eigenlijk moeten worden opgeslagen. Waarschijnlijk wordt die eis ook ingewilligd. Er gaan stemmen op die je zouden verplichten 24/7 een scanbaar ID bij je te dragen. Waar je je ook bevindt.
- In Belgie loopt een proef met inloggen m.b.v. een electronisch paspoort, mede ontwikkeld door Microsoft. Bill Gates kwam persoonlijk de eerste exemplaren feestelijk overhandigen aan een minister, vorig jaar. Wellicht wordt bellen/internet in de toekomst enkel nog mogelijk m.b.v. een dergelijk paspoort. Anoniem bellen/internetten is er dan niet meer bij. Apparatuur kan volautomatisch detecteren welke RFID chips in de nabijheid zijn, vingerafdruk/irisscan doet de rest. In combinatie met een 24/7 draagplicht sluitend. Tenminste, als mensen er zich aan zouden houden en niet gaan rommelen.
- Opslag dataverkeer. E-mail, sitebezoek, met wie je belt, wanneer, waar, hoe lang, keywords die je gebruikt. Alle data die met een URL wordt meegezonden. Niet alleen binnenlandse diensten krijgen toegang, ook mogendheden buiten de EU. Deze data wordt jarenlang bewaard. Aftappen/afluisteren is geen enkel probleem. Er is geen toestemming meer nodig van hogere instanties zoals een rechter. Volautomatische electronisch surveillance is een volgende stap, waarbij bijv. gekeken kan worden of je copyrighted materiaal hebt bekeken zonder ervoor te betalen. Het equivalent van flitspalen, voor de electronische snelweg. Bij de initiele voorstellen vertelde Donner dat dataopslag alleen voor zware criminaliteit zou worden aangewend, vorig jaar stelde hij dat feitelijk alles moet kunnen worden gecontroleerd. Wet is wet. Met de huidige wetgeving is in de zaak Seveke gebleken dat de politie al de zgn. visnet-methode hanteert: van een bepaalde, overigens doodnormale site werden de IP adressen opgevraagd van *alle* bezoekers over een bepaalde periode.
- Notice and takedown: zonder tussenkomst van een rechter kunnen sites/nodes down worden gebracht waar *mogelijk* illegale activiteiten plaatsvinden. Let op het woordje 'mogelijk'. Denk ook even aan een man die in de boeien werd geslagen nadat ie een 'aanstootgevende' poster voor z'n raam had gehangen. De tekst 'gij zult niet doden', na de moord op van Gogh. De site van wijlen van Gogh zou met het systeem in principe dus eveneens binnen de kortste keren offline zijn gehaald.
- Electronisch bankieren wordt de absolute norm. Waarschijnlijk gaat muntgeld er al binnen enkele jaren uit. Overheden zullen op de hoogte zijn van iedere cent die je bezit, hoe je eraan komt en waar je deze aan uitgeeft. Internationaal.
- Uitleveringsverdragen: mensen zullen steeds makkelijker kunnen worden overhandigd aan vreemde mogendheden om in een ander land veranwoording af te leggen onder een vreemde wetgeving. Er zijn landen met wetten hebben die -volgens die landen- gelden voor iedere aardbewoner. Spanje heeft bijv. wetten die voor iedere Europeaan gelden, ongeacht of men ooit voet heeft gezet op Spaanse bodem. In de US zijn ook dergelijke wetten, zowel lokaal (bijv. anti pornosite) als federaal (bijv. anti drugs). Inmiddels werd al een Amsterdamse xxx-site exploitant aangeklaagd door een soort Dukes of Hazard sherrif, maar dan in het echt. Een man in Groningen werd in Nederland door undercover FBI agenten overgehaald een partij pillen te beloven en ingerekend. Zo'n opsporingsmethode mag niet in Nederland, maar ja. De Belgen hebben anti-genocide-wetten waarmee iedereen iedereen kan aanklagen en een uitleveringsverzoek kan bewerkstelligen, iets wat nog eens een internationale rel veroorzaakte omdat iemand een president wilde aanklagen. Verder zijn er wetten die ten alle tijden voor iemand met een bepaalde nationaliteit gelden, waar ie zich ook bevindt. Als Nederlander in Australie heb je je bijv. te houden aan bepaalde Nederlandse wetten. De advocatuur is al jaren bezorgd dat het bijstaan van mensen in grensoverschrijdende gevallen wordt gereduceerd tot het aanvechten van uitlevering. Een advocaat kan immers onmogelijk op de hoogte zijn van de bonte verzameling aan wetten en regels in de wereld. Wat we zien is een kat-en-muis-spel waarbij -voor ons- wetgeving progressief wordt beinvloed door buitenlandse wetgeving. En dit staat nog los van EU verdragen m.b.t. grensoverschreidende criminaliteit of terrorisme.
- Encryptie is vooralsnog toegestaan, maar nu al ben je verplicht de 'sleutel' te overhandigen wanneer instanties erom vragen. Het bedrijfsleven staat ook niet stil, er komen encryptiemethoden die je zullen beperken in het gebruik van apparatuur. INTEL verplicht op dit moment op voorhand al producenten van AV-apparatuur om netjes beveiligingschips te plaatsen die zullen moeten tegengaan dat een copy wordt gemaakt, of dat een TV programma wordt opgenomen en twee keer bekeken in plaats van eenmaal. Wetgeving is intussen al een eind op weg om strikt te verbieden dat je je apparatuur gaat openschroeven om met een soldeerbout te spelen. Het 'modden' wordt een keihard strafbaar feit.
- Dossieropbouw pasgeborenen en monitoring: sinds enkele jaren is het zo dat er van ieder nieuwgeboren kind een dossier wordt samengesteld waarin allerhande dingen worden gerapporteerd. Wrang gezegd: van het DNA totaan of het kind z'n huiswerk netjes maakt en met twee woorden spreekt. Bij constatering van bepaalde symptomen welke niet passen bij een normaal geachte kindertijd kunnen deskundigen bepalen in te grijpen. Dan mag je denken aan dingen als vrijwillige gezinstherapie totaan het ontzeggen van de ouderlijke macht waarbij de Staat de voogdij overneemt. Er moet nog heel wat uitgekristaliseerd worden, maar je ziet dat de taak van opvoeding alsmaar meer bij de overheid komt te liggen. Ieder kind zal gescreened worden en feitelijk van de wieg tot het graf. Natuurlijk mag niet iedereen zomaar grasduinen, maar we hebben regelmatig kunnen zien hoe er met gegevens wordt omgesprongen. Overigens zal een normale basisschooldocent gewoon toegang krijgen en het halve doopceel van een gezin kunnen bekijken. Tenminste, dat impliceren de plannen. DNA opslag is al een feit.
- Cameratoezicht: dit wordt alsmaar uitgebreid. Gezichts/patroonherkenning zal van alles kunnen analyseren. Samen met geavanceerde RFID-ID's en trackingdevices in vervoersmiddelen (wordt ingevoerd ivm. kilometerheffing en snelheidscontrole) zal dit leiden tot een echt soort 'big brother is watching you'. Je zult niet actief gevolgd worden, maar van alles wordt geregistreerd. Maanden later kan geanalyseerd worden wie waar is geweest. Nu al zijn er 'intelligente' camerasystemen die merken of iemand zich ergens verdacht ophoudt en melding maken of in actie komen.
- Wetgeving: steeds meer macht wordt overgeheveld naar Brussel. Zaken die 'de veiligheid' heten te dienen worden beslist achter gesloten deuren. 'De veiligheid' is een ruim begrip. Ter illustratie, in feite kan een terrorist vervelende dingen doen met een tuinhark en zou de EC achter gesloten deuren kunnen beslissen dat harken voortaan onder de wapenwetgeving vallen. Zonder dat het EP of een nationale regering er ook maar iets over te zeggen heeft. Daarbij is er de drang om alsmaar verder samen te werken in het gevecht met Het Kwaad in de wereld. De US heeft intussen verschillende malen aangedrongen op wetswijzigingen in oa. ons land, welke klakkeloos werden gehonoreerd. Minimumleeftijden zijn verhoogd, de ID plicht is ingevoerd, het biometrische paspoort komt eraan, dataopslag, de strafmaat voor bepaalde vergrijpen is verhoogd, dat soort dingen. Al met al heb je als inwoner over de besluitvorming helaas bar weinig te zeggen. Om te voorkomen dat toekomstige lokale politici alsnog roet in het eten gooien worden afspraken geformaliseerd. Bevoegdheden komen definitief in het buitenland te liggen. Overigens, al eerder aan bod gekomen, op dit moment opereren er buitenlandse politiemogendheden in Nederland. Met bevoegdheden die soms verder gaan dan die van hun Nederlandse collega's. Deze mogendheden kunnen gebruik maken van manuren bij de Nederlandse politie en prioriteiten bepalen. Verder kan een rechter in een ander EU land de Nederlandse politie opdrachten geven, c.q. verzoeken doen die er sterk op lijken.
Enfin, er zijn wel meer dingen. Het gevaar zit m.i. niet in (technische) hulpmiddelen, maar in de houding van de meeste mensen. Met name de houding van betrokken politici die vanuit persoonlijk/ideologisch belang instemmen en/of bezwaren simpelweg wegwuiven. De houding van Bot onlangs inzake een poll m.b.t. de toetreding van Turkije, iets totaal anders, is illustrerend: "Ook al zegt iedereen 'nee', daar doen we mooi niets mee." Diezelfde houding heeft ervoor gezorgd dat de EU een logge bureaucratie is geworden met meer zeggenschap over puur binnenlandse aangelegenheden dan gezond is. En dan heb ik het niet over lokale cultuur zoals stierenvechten of ganzenleverpastei.
Misschien dat de discussie nu langzamerhand losbarst. Bottomline blijft dat wetten slechts legitiem zijn zolang ze draagkracht hebben. Ongeldig gezag is geen gezag, dat wist de hartenkoningin in Alice in Wonderland al.