Het VBL-columnhoekje deel 6

quote:

TONDE N’KOTTO

We waren behoorlijk goed, al zeg ik het zelf. Wij, ons voetbalelftal, bestaande uit wat je als nuchtere polderjongens zou kunnen betitelen, ware het niet dat we niet in de polder woonden. Een dozijn jonge mannen, die een gedeelde voorliefde hadden voor het voetbal. Jaren speelden we samen, op de zaterdag. Op die dag vergaten we even onze doordeweekse bezigheden, die varieerden van het oeroude en keiharde bestaan van stratenmaker tot het in grappen vaak tot minieme bezigheid teruggebrachte werk als ambtenaar. In ouderwetse romans had men ons misschien wel blozende oerhollandse knapen wensen te noemen. We waren behoorlijk goed, ik zei het al.

Ons geheim viel niet echt te verklaren. We genoten van die zaterdagen, mannen onder elkaar. Hoewel we stuk voor stuk van onze echtgenotes of vriendinnen hielden, op zaterdag hadden we ze enkele uren niet nodig. Saai, ik weet het, van die mannen die geen slippertjes maken in de liefde. Maar we waren nu eenmaal zo. Lekker voetballen, vooraf en na afloop ouwehoeren over seks, auto’s, voetbal en in erg zware buien ook nog wel eens de politiek. Maar toch vooral de kameraadschap van het groene gras en de gele jongens.

Vaak speelden we mee om de titel, soms wonnen we die. Ik zei het al, ons geheim liet zich moeilijk verklaren. We waren nuchter, maar kenden toch kleine rituelen die je best als bijgeloof mocht betitelen. Spits Aldo bijvoorbeeld, die zijn rode elastiekje waarmee hij zijn haar tot paardenstaart bond, exact twintig minuten voor de wedstrijd verwisselde met een blauw exemplaar. Keeper Diederik, die als laatste het veld opging en dan een tikje op zijn kont wilde ontvangen van linksbuiten Roy, die zwoer bij nummer negentien. Linksback Gerrit strikte immer eerst zijn linkerveter en middenvelder Manus moest en zou bij de kleedkamerdeur zitten. Ikzelf liet mijn vriendin altijd mijn shirt met de hand wassen, nooit in de machine.

Onze rechtsbuiten was Tonde. Tonde N’Kotto, voluit. Een naam die doet denken aan een jongen uit de diepste binnenlanden van Afrika, zo zwart dat kinderen hem het hele jaar voor de knecht van Sinterklaas aan zouden zien. Dan moet ik je teleurstellen. Tonde had weliswaar wortels in Afrika liggen, maar was nog bleker dan wij, jongens die zelden zon zagen in ons regenachtig landje. De overgrootvader van Tonde scheen in het voormalig Zaïre gestreden te hebben met Belgische soldaten en via een nooit verklaarde speling van het lot in Maldegem geland te zijn, België dus. Daar ontmoette hij een schone Vlaamse, die hem de grootvader van Tonde schonk. Uiteraard een halfbloed. Grootvader werd door de liefde naar het Zeeuwse Vlissingen gedreven en verwekte de vader van Tonde bij een struis Zeeuws meisje. Vader kreeg de niet echt Afrikaans aandoende naam Douwe en was weer een slag lichter geworden. Douwe trouwde een meisje uit ons dorp en Tonde werd geboren, zoals gezegd witter dan welke Nederlander ook.

Jaren terug was het echter mode om op zoek te gaan naar je roots, zoals men dat zei. Tonde ging op reis naar wat inmiddels de Democratische Republiek Congo heet en kwam terug met schitterende verhalen en kennis van voodoo. Deze Afrikaanse toverkunst moest ons de titel brengen. We baalden nog immer dat we die op de laatste speeldag hadden verspeeld en dus waren we bereid ver te gaan. Een rondedans in de kleedkamer, waarin we onverstaanbare strijdliederen brulden als een dronken studentenkoor? Geen probleem. Het werd onderdeel van onze voorbereiding en langzaamaan werd het gewoon.

Het hele seizoen gingen we zo door en tegen de tijd dat de beslissende fase in de competitie aanbrak, besloten we om het ultieme plan in uitvoering te brengen. We moesten op het veld een kip slachten, in de nacht voor de wedstrijd. Nu zou het toeval zijn als we een slager in de gelederen hadden en die hadden we dus ook niet. Door middel van loting werd bepaald dat Tonde de man was die dit Afrikaanse gebruik, erg in zwang op de Afrika Cup, moest uitvoeren. Wel zo fijn, eigenlijk. Tonde slachtte de kip en er kon niets misgaan. Wij werden kampioen.

Groot was de volgende dag echter onze frustratie en verbazing, want we verloren de wedstrijd. De kip was een garantie voor succes, ons strijdlied had geklonken, waar was het fout gegaan? Dat bleek in de kleedkamer. Nooit zal ik de verbazing op onze gezichten vergeten, toen Manus ietwat sip opmerkte dat hij nooit en dan ook nooit naast de douche had moeten gaan zitten in plaats van naast de kleedkamerdeur. In al die jaren hebben we nimmer meer zo hard gelachen, toen bleek dat wij het hele jaar Afrikaanse liederen hadden gebruld en zelfs een kip geslacht hadden, terwijl ons ware geheim dus in de positie van Manus school. Alleen Tonde lachte niet. Hij stopte abrupt met voetballen en houdt tegenwoordig exposities over Afrikaanse toverkunst op zijn zolderkamer. Mijn shirt is sinds die dag altijd met de wasmachine meegegaan. Nuchtere polderjongens, dat moesten we maar blijven.

quote:

DE GLAZEN BOL

Ooit kocht ik een glazen bol bij zigeunerin Socceria, speciaal om te kunnen zien hoe het in nieuwe voetbalseizoenen zou vergaan. Het was een koopje en de bol bleek niet altijd even betrouwbaar. Zo tipte die toch echt Ajax als kampioen vorig seizoen en Frankrijk als winnaar van het EK 2004. Desondanks wil ik je de beelden die ik in mijn glazen bol zag omtrent het nieuwe eredivisieseizoen niet onthouden. Want dit is wat ik zag:

De titel gaat uiteindelijk nog heel verrassend naar Ajax. De ploeg van Danny Blind heeft in het begin van het seizoen tijd nodig om ingespeeld te raken en de juiste formatie te zoeken. Snelle Europese uitschakeling en enkele malen verrassend puntverlies zijn het gevolg, maar eind oktober komt de ploeg in haar ritme en speelt zich uiteindelijk naar de titel. In de winterstop leek die nog gewoon in Eindhoven te blijven, maar daar gebeurt ineens een hoop. Mika Väyrynen verliest zijn basisplaats aan Ibrahim Afellay en de in januari gecontracteerde Salomon Kalou blijkt eigenlijk al drieëntwintig te zijn. Bovendien sleept Feyenoord er via de handige huisadvocaten van Jorien van den Herik een tijdelijk speelverbod en een hogere transfersom voor de voormalige publiekslieveling uit. Tel daarbij op dat Guus Hiddink vaak de wereld over reist om spelers voor zijn zijprojectje als adviseur van de Australische bond te scouten en de verklaring voor het verspelen van een voorsprong van zeven punten in de winterstop is gevonden.

Feyenoord speelt zich zonder problemen naar de derde plaats, aan de hand van Dirk Kuijt en Alfred Schreuder, terwijl de som voor Kalou geïnvesteerd wordt in twee nieuwe verdedigers. Bij AZ is de komst van Louis van Gaal geen succes. Al snel hebben alle betrokkenen spijt. In een emotionele persconferentie begin december meldt Van Gaal zijn vertrek, om vervolgens in Rotterdam een cirkeltje rond te maken. Hij wordt technisch directeur van Sparta en stelt onmiddellijk Andries Jonker en Frans Hoek als trainersduo aan, in een gedicht. Opvolger bij AZ wordt Foeke Booy, wiens vrijgekomen positie in Utrecht na de winterstop door Co Adriaanse wordt ingenomen. Co brengt Utrecht nog naar de tiende plaats.

Degradatie is onvermijdelijk voor Heracles Almelo, ondanks het soms aardige voetbal dat de ploeg van Peter Bosz laat zien. De technisch vaardigere eredivisieclubs blijken echter prima te gedijen op het kunstgrasveld. Kevin Bobson, dribbelaar van Willem II, wordt zelfs de officieuze kunstgraskoning als hij in Almelo bij de eclatante 1-9 overwinning van de Tilburgers zes maal doel treft. RBC Roosendaal en Sparta redden zich nipt en moeten de nacompetitie in. De selectie van RBC blijkt zo krap dat in maart de schorsingen en blessures zo zijn opgestapeld, dat Erik Hellemons een rentree maakt.

De terugkeer van oude vedetten verloopt wisselend. Paul Bosvelt zwoegt een jaar lang op het middenveld van Heerenveen en eindigt fraai als vierde. De middenvelder met het gegroefde gelaat maakt ook buiten de lijnen indruk met rake striptekeningen voor de fansite van de Friezen. De mooiste is zijn tekening over Pierre van Hooijdonk, als die weer eens geblesseerd is bij NAC en steeds meer de coachende rol van Ton Lokhoff overneemt. Uiteindelijk kan hij NAC nog net redden, maar de hoge verwachtingen worden geen moment waargemaakt.

Clubs als FC Twente en Vitesse kun je onmogelijk grauw noemen, maar hun seizoen verloopt wel wat kleurloos. Keurig halen ze de play-offs, door als zevende en zesde te eindigen, maar meer zit er niet in. Daniel Majstorovic baart in april opzien, als hij van de KNVB een sportiviteitsonderscheiding krijgt uitgereikt. De Zweed verricht namelijk op het veld eerste hulp bij een door hem zelf neergemepte opponent.

De revelatie van het seizoen heet FC Groningen. De noorderlingen worden achtste en zien Erik Nevland gedeeld topscorer van Nederland worden. Bovendien zorgt de definitief doorbrekende jeugdspeler Marcel Pannekoek voor een ware golf van creativiteit bij de Talpa-commentatoren, die hun verslag doordrenken van woordspelingen rond het oerhollandse gerecht. Zoals men bij Talpa het voetbal toch al definitief verandert. Spraakmakend zijn de items over de honden, moeders, buurmannen en oud-klasgenoten van de eredivisiespelers en niemand denkt ooit nog aan Studio Sport.

Tot slot laat Marco van Basten de volgende spelers debuteren voor Oranje: Urby Emanuelson, Daniël de Ridder, Kew Jaliens, Alfred Schreuder, Serginho Greene, Marcel Pannekoek, Klaas-Jan Huntelaar, Arie Jonker, Ibrahim Afellay en Bernard Hofstede.

Nu ben ik wel benieuwd in hoeverre mijn bolletje het onvoorspelbare voetbal goed voorspeld heeft. Maar meer nog ben ik benieuwd naar uw glazen bol. Laat het weten, want vele glazen bollen samen maken vast een juiste.

quote:

DE CRAZY GANG VAN NEDERLAND

Eind jaren tachtig was het voor Engelse voetbalclubs geen pretje om tegen Wimbledon te moeten spelen. De Londense club kreeg de bijnaam “the crazy gang”, vooral vanwege het opvallend harde spel van de spelers. De fans gingen ook regelmatig over de schreef, terwijl men ook een opvallende voorzitter had. Vinnie Jones, één van de leden van dit beruchte team, maakte later zelfs nog een video met daarop zijn hardste overtredingen. De grootste stunt van dit elftal was het winnen van de FA Cup, waarna Wimbledon langzaam wegzakte. Inmiddels heet de club Milton Keynes Dons en speelt men in de betrekkelijk anonimiteit van de lagere Engelse profdivisies.

In Nederland is inmiddels een club opgestaan waarvan het elftal met de nodige fantasie ook als “crazy gang” door het leven zou kunnen gaan. Ik doel hierbij uiteraard op Vitesse, uit Arnhem. De geelzwarten legden vorig jaar beslag op de zevende plaats, voor veel mensen best een verrassing. Het was dat men tegen het einde van het seizoen te maken kreeg met schorsingen en blessures, die door de kleine selectie niet goed opgevangen konden worden. Anders had Vitesse wellicht nog meer kunnen verrassen. Een verrassing die er dit jaar best in zit. Het team van Edward Sturing bevat namelijk de nodige karakteristieke figuren, tegen wie het kwaad kersen eten is.

De opvallend geblondeerde doelman Harald Wapenaar bijvoorbeeld, die twee keer een buitenlands avontuur zag mislukken en zich in januari getergd in Arnhem meldde. Hij verving de doorgaans wat onzeker overkomende Jevric in het doel en werd ook een bepalende figuur in de spelersgroep. Naar Wapenaar luister je als jong talent wel. De imponerende keeper is bloedfanatiek en is niet bang zijn mond open te doen.

Of neem Stijn Vreven. De naar eigen zeggen buiten de lijnen doodgoede en uiterst aimabele Belgische indianenliefhebber is de schrik van de Nederlandse linkerflankspelers. Vreven knalt negentig minuten over het veld, als een stier door de straten van Pamplona. Nooit te beroerd om een tegenstander in een heupzwaai te nemen, supporters van de opponent te provoceren, corrigerende tikjes en vermanende keelgrepen uit te voeren. De adrenaline komt als rooksignalen door zijn oren naar buiten en stelt Vreven zelfs in staat om in de catacomben al wat voorwerk op het intimidatievlak te verrichten.

Al even angstaanjagend zijn de middenvelders Abubakari Yakubu en Remco van der Schaaf. Yakubu, Ghanees van geboorte, beheerst de Afrikaanse tackle tot in de puntjes. Altijd voor de bal gaan, maar niet bang om indien noodzakelijk een mannetje mee te vegen. Van der Schaaf, die zijn naam eer aan doet en op het middenveld schaaft en bikkelt. Het leverde hem een transfer naar PSV op, maar daar kwam de inmiddels kaalgeschoren middenvelder nooit in de basis. Net te weinig voetbalkwaliteit, maar dat wel compenserend door een fikse portie agressie. Hoogtepunt was het naar Pierre van Hooijdonk geworpen kluitje modder. Die Van der Schaaf is terug en heeft een missie: laten zien dat PSV hem meer kansen had moeten geven.

Wat te denken van oer Arnhemmer Theo Janssen? Uitgerust met een stevig lichaam, inktversieringen, een slecht gebit en bij tijd en wijle een matje, beweegt hij zich over de velden. Hierbij een spoor van vernieling achterlatend, het zij door een fikse beuk, het zij door een briljante penseelstreek van zijn fraaie linkerbeen. Janssen geniet net zo van negentig minuten schoppen als van een binnen gekrulde vrije trap.

Tel daar nog de voetballende muzikant Peter van den Berg bij op, wiens lange manen hem een indrukwekkende verschijning in het hart van de Arnhemse defensie maken, Gill Swerts, een Belgische gifkikker op rechts, en de met Argentijns kapsel getooide Richard Knopper, die gemener is dan je op grond van zijn positie en spel zou denken.

Dit Vitesse moet in staat worden geacht om misschien wel een Amstel Cup te pakken of zich voor de play-offs om de Champions League plaats te kwalificeren. Ze zeiden het zelf al, het wordt lastig van ze te winnen dit jaar. Slechts schorsingen en blessures kunnen een bedreiging vormen, anders moeten we serieus rekening houden met een bijzonder goed seizoen voor één van de kleurrijkste elftallen van onze eredivisie. Het zou de vergelijking met Wimbledon alleen maar meer rechtvaardigen.

quote:

Voorbeeldje: Bij Ajax werd Zlatan na drie competitiewedstrijden voor 19 miljoen verkocht. Fantastische deal, juichten de supporters.

quote:

HET BORD OP SCHOOT

Het was jarenlang vaste prik op zondagavond. Om zeven uur begon Studio Sport. De introducerende riedel was landelijk bekend en presentatoren als Mart Smeets, Humberto Tan en Ton Egbers werden bekende Nederlanders. Het verhaal is bekend: begin dit jaar kocht John de Mol de rechten op het uitzenden van samenvattingen uit onze eredivisie op en sinds vorige week is het voetbal niet meer te zien bij de NOS maar bij Talpa. Het zogenaamde bord op schoot is zijn vaste kok kwijt en de vraag was dan ook of de nieuweling even sterk of nog sterker zou kunnen zijn.

Want liefhebber of niet, NOS Studio Sport was een instituut. Door fans van Feyenoord en PSV wel eens beticht van het voortrekken van Ajax, maar dat had allemaal zijn charme. De formule werd af en toe aangepast, analytici kwamen en gingen en iedereen keek. Kwalitatief is Studio Sport altijd top geweest, vandaar dat ik de wenkbrauwen even fronste toen De Mol verkondigde dat op Talpa alles beter zou worden. De kranten vertelden het schreeuwerige verhaal op zaterdagochtend al. Er zouden 22 camera’s staan, het voetbal zou centraal komen te staan en iedereen moest uitstralen van het voetbal te genieten. Wij houden van het spelletje, werd het motto.

Na twee dagen eredivisievoetbal op Talpa is het trekken van een conclusie inderdaad erg snel. Toch zijn de voortekenen niet echt hoopgevend. Erg leuk, die 22 camerastandpunten, maar ze vielen mij minder op dan de verborgen reclame bij herhalingen. Bovendien zaten er toch wel erg veel storende elementen in het programma, dat men “De Wedstrijden” heeft gedoopt.

De korte gesprekjes met een fan van de thuisclub vond ik op zaterdag in eerste instantie nog aardig, maar ik vrees dat dit op den deur zal verzanden in tenenkrommend gezwam. Alle clubs gaan immers voor het linkerrijtje, als je de optimistische heren mag geloven. Zoals Talpa wel erg zijn best doet om er een grote goed nieuws show van te maken. Commentatoren die uit hun dak gaan op beelden van Willem II – RKC bij een aardige goal van Hoogendorp, dat moet van bovenaf zijn opgelegd. Zoals ook alle wedstrijden zogenaamd de moeite waard waren geweest, zelfs een bloedeloze 0-0.

Wilfred Genee is een deskundige presentator, maar wat de analytici weer terug bij het programma doen is een raadsel. De NOS liet deze terecht vallen om slechts beelden uit te zenden en later op de avond in Studio Voetbal achtergronden te belichten. Ik denk dat er maar weinig mensen op een analyse zitten te wachten en al helemaal niet van Ruud Gullit. De beste man mocht met Feyenoord een recordaantal aan nederlagen boeken vorig seizoen en gaat dan nu vertellen hoe het allemaal moet. Dat komt vreemd over.

Net zo vreemd als de volgorde van uitzending. Heracles, kampioen van de eerste divisie, ontving PSV, kampioen van vorig jaar. Dat is zowel sportief als journalistiek gezien altijd de eerste wedstrijd die je in samenvatting moet uitzenden. Maar nee, Talpa is bang voor kritiek en speelt op safe. Men gaat rouleren, zodat straks een volkomen nutteloze ontmoeting rond de dertiende plek best eens als eerste in de uitzending kan komen. Vrij onzinnig, wat mij betreft. Ajax, PSV en Feyenoord dienen altijd als eersten te komen, die trekken nu eenmaal de meeste kijkers. Wat dat betreft sloeg zondag alles, toen Feyenoord – NAC pas na de twee andere duels, een kort item over het uitgestelde duel van Ajax en ADO en een herhaling van PSV kwam. Ik snap het wel, men wil de kijker vasthouden, want anders kijkt er niemand naar een programma van anderhalf uur als er slechts drie duels zijn geweest. Een groter zwaktebod kan je echter niet afgeven, want indirect stel je dan eigenlijk dat je programma niet interessant genoeg is voor mensen die in eerste instantie Feyenoord willen kijken.

Natuurlijk, we moeten nog wennen. Maar ik weet nu al dat ik aan de reclame tussendoor nooit zal wennen. Samenvattingen zend je in één blok uit, punt. Maar nee, er moet geld in de lade komen. Als straks de Champions League bij de NOS te zien zal zijn, zullen we het verschil nog wel eens extra goed kunnen gaan merken. Ik verlang nu al terug, tenzij Talpa alsnog besluit om de reclame te schrappen, het programma qua tijdsduur ongeveer te halveren, de analytici weg te sturen en die fans lekker laat voor wat het is. Want het is dat ik geen alternatief had, zoals destijds bij Sport 7 wel, toen de NOS later op de avond ook mocht uitzenden, anders had ik nu al besloten niet meer naar Talpa te kijken. Maar misschien ben ik de enige en is John de Mol wel de man die het allemaal goed ziet en zit heel voetbalminnend Nederland hier op te wachten. Dan hoor ik het graag.