Feitencheck: NU.nl-bericht over Trump,
Microsoft en Europese tech-afhankelijkheid
Microsoft schakelde ICC-mailbox uit – op bevel van Trump?
Het nieuwsbericht stelt dat
Microsoft in mei de mailbox van de hoofdaanklager van het Internationaal Strafhof (ICC) in Den Haag heeft uitgezet op last van toenmalig president Donald Trump. Dit is gebaseerd op een daadwerkelijke gebeurtenis. In mei 2025 kwam naar voren dat de ICC-hoofdaanklager, Karim Khan, geen toegang meer had tot zijn officiële
Microsoft-e-mailaccount . Dit was het gevolg van sancties die de regering-Trump had ingesteld tegen het Strafhof. De VS hadden in februari 2025 sancties opgelegd aan het ICC – inclusief hoofdaanklager Khan – nadat het hof arrestatiebevelen uitvaardigde tegen onder anderen de Israëlische premier en een ex-minister . Vanwege die Amerikaanse sancties mogen Amerikaanse bedrijven geen diensten meer leveren aan de gesanctioneerde personen of organisaties, op straffe van boetes of erger . Hierdoor moest
Microsoft de ICC-e-maildiensten voor Khan stopzetten in naleving van de VS-wetgeving .
Belangrijk is wel de nuance: het was niet een persoonlijk telefoontje van Trump aan
Microsoft, maar een gevolg van Trumps beleid. Trump ondertekende een uitvoerend bevel waarmee hij ICC-medewerkers sanctioneerde, en Amerikaanse bedrijven zoals
Microsoft voerden dat uit. De Associated Press meldde destijds expliciet dat
Microsoft het emailaccount van aanklager Khan had geannuleerd in overeenstemming met de Amerikaanse sancties .
Microsoft zelf ontkende later dat het op eigen initiatief “afsluiten” betrof – het ICC zou de mailbox naar een andere provider (ProtonMail) hebben verplaatst – maar dit kwam feitelijk neer op hetzelfde resultaat: Khan kon niet meer bij zijn
Microsoft-mail . Kortom, de claim dat Trump hiervoor verantwoordelijk was, klopt grotendeels: Trumps sanctiebeleid dwong
Microsoft hiertoe, al is “op last van Trump” journalistiek kort door de bocht geformuleerd.
Europese zorgen over afhankelijkheid van Amerikaanse tech
Het bericht suggereert dat door dit incident de roep om minder afhankelijk te worden van Amerikaanse techbedrijven hoog op de Europese agenda is komen te staan. Dit is geen verzinsel – het incident diende werkelijk als wake-up call in Europa. Zodra bekend werd dat de ICC-prosecutor door een Amerikaanse ingreep geen gebruik meer kon maken van essentiële digitale diensten, ging er een schokgolf door beleidskringen. Volgens berichten is direct daarna bijvoorbeeld de Nederlandse overheid versneld alternatieven voor
Microsoft gaan onderzoeken . Ook elders in Europa leidde het tot hernieuwde aandacht voor digitale soevereiniteit: media in Duitsland sloegen alarm, en landen als Frankrijk en de Scandinavische staten voelden zich gesterkt in hun pleidooi voor onafhankelijkheid van o.a. Azure-cloud diensten .
Dit past in een bredere trend. Al vóór dit incident spraken Europese leiders over “strategische autonomie” en het verminderen van afhankelijkheid van buitenlandse (met name Amerikaanse) techgiganten. Het
Microsoft/ICC-voorval bracht die zorgen echter van abstract niveau naar de praktijk . Europese beleidsmakers zagen ineens tastbaar bewijs dat kritieke diensten zomaar uitgezet kunnen worden door een buitenlands bedrijf onder druk van zijn regering. Een EU-parlementariër stelde zelfs vragen aan de Europese Commissie over deze “digitale sabotage” door een Amerikaans bedrijf tegen een in de EU gevestigde organisatie . Het incident versnelt waarschijnlijk de Europese drang naar eigen cloudoplossingen en strengere controle op buitenlandse tech-leveranciers . Met andere woorden: de stelling dat dit hoog op de agenda is komen te staan, is goed onderbouwd. Diverse bronnen geven aan dat overheden binnen de EU na het ICC-emailincident explicieter op zoek gaan naar manieren om minder kwetsbaar te zijn voor dit soort Amerikaanse sanctiedruk  .
Hypothetisch scenario: Amerikaanse diensten blokkeren voor héél Europa?
Het nieuwsbericht vraagt retorisch: Wat als Trump zou besluiten dat Amerikaanse techbedrijven geen diensten meer mogen leveren aan Europese burgers, bedrijven en overheden? Dan, zo stelt men, zouden Europeanen in één klap geen toegang meer hebben tot hun e-mail of cloudbestanden bij bijvoorbeeld
Apple, Google of Microsoft. Dit is een extreem hypothetisch scenario dat gebruikt wordt om de kwetsbaarheid te illustreren. Het is belangrijk te benadrukken dat zo’n drastische totale blokkade zeer onwaarschijnlijk is. Europese landen zijn nauwe bondgenoten van de VS, en Amerikaanse techbedrijven halen ongeveer een kwart van hun omzet uit Europa . Het zou voor zowel de VS-economie als de trans-Atlantische relaties rampzalig zijn om heel Europa digitaal af te sluiten – een vorm van “commercieel zelfmoord” voor de betrokken techbedrijven .
Toch is het scenario niet volledig uit de lucht gegrepen. De ICC-case laat zien dat de VS bereid zijn ver te gaan als een organisatie iets doet wat tegen Amerikaanse belangen indruist. In het verleden hebben Amerikaanse sancties ook brede impact gehad: denk aan tech-blokkades tegen landen als Iran of recentelijk tegen Rusland, waar diensten van Google,
Apple en
Microsoft werden ingeperkt door sancties. Een bewuste totale ban op heel Europa is vrijwel niet voorstelbaar, maar gerichte uitsluitingen (van bijvoorbeeld bepaalde organisaties, bedrijven of gebieden) zijn wél mogelijk gebleken. Het NU.nl-artikel gebruikt Trump als voorbeeld van een leider die onvoorspelbaar genoeg werd geacht om dit te overwegen, juist om de urgentie van Europese onafhankelijkheid kracht bij te zetten. Die vraag “Wat als…?” is dus vooral retorisch bedoeld. Hoewel het doembeeld sterk overdreven is, onderstreept het punt dat Europa in theorie kwetsbaar is als men volledig leunt op buitenlandse cloud- en techproviders. De realiteit is dat dergelijke drastische stappen meteen juridische en economische tegenreacties zouden oproepen, zowel vanuit Europa als vanuit de techindustrie zelf.
Conclusie
Het NU.nl-verslag blijkt gebaseerd op feitelijke gebeurtenissen, maar gebruikt een hypothetische vraag om het punt te illustreren. Ja, onder Trumps sanctiebeleid werd de e-mail van de ICC-hoofdaanklager door
Microsoft afgesloten – een direct gevolg van Amerikaanse druk  . Dit voorval heeft in Europa daadwerkelijk de zorgen vergroot over digitale afhankelijkheid van Amerikaanse aanbieders, wat leidde tot versnelde discussies en initiatieven rond digitale soevereiniteit  . Het worstcasescenario waarbij Trump heel Europa de toegang tot diensten van
Microsoft, Google,
Apple enz. ontzegt, is vrijwel zeker een sterk overdreven gedachte-experiment. Het dient als waarschuwing: niet zozeer omdat zo’n totale blokkade verwacht wordt, maar om duidelijk te maken hoeveel invloed de VS indirect heeft via haar technologiebedrijven.
Kortom, van propaganda of misinformatie is hier geen sprake. Het bericht legt reële feiten en legitieme zorgen uit, zij het in dramatische vorm. De kernboodschap – Europa is wakker geschud door het besef hoe afhankelijk het is van Amerikaanse tech, mede door wat er met het ICC gebeurde – wordt bevestigd door meerdere betrouwbare bronnen  . Wel moet men beseffen dat het geschetste rampscenario een theoretische overdrijving is om het belang van Europese digitale onafhankelijkheid te onderstrepen, niet een voorspelling van een daadwerkelijk beleid. De debunk is dus dat de gebeurtenissen kloppen, maar dat de gepresenteerde “wat als Trump…?” situatie een what-if gedachte-experiment is en geen concrete dreiging op dit moment.
Bronnen: De analyse baseert zich op rapportage van de Associated Press en andere nieuwsbronnen (AP, Tweakers.net) over de sanctie tegen het ICC  , alsook op Europese vakpublicaties die de nasleep voor de EU bespreken  . Deze bronnen bevestigen de feiten en bieden context bij de interpretatie van het nieuwsbericht.