AOW moet op de schop

quote:

De feiten: AOW weer onderwerp van discussie

Van het ministerie van Financiën tot het Internationaal Monetair Fonds. Alles en iedereen lijkt de laatste paar weken wel iets te moeten melden over de AOW, het overheidspensioen voor iedereen die in Nederland woont.

Door de toenemende vergrijzing stijgen de AOW-uitgaven, en de vraag ligt op tafel hoe die kosten kunnen worden ingedamd. En of dat wel nodig is.
AOW-kosten stijgen met 12 miljard euro

Het aantal AOW-gerechtigden neemt in de komende twintig jaar toe van 3,7 miljoen naar zo’n 4,7 miljoen. En dat is terug te zien aan de hogere AOW-uitgaven. In 2025 bedragen die 4,7 procent van het nationaal inkomen, in 2040 is dat 5,7 procent.

Uitgaande van de huidige stand van de economie en de huidige AOW-uitkeringen, stijgen de uitgaven aan de AOW van circa 53 miljard euro naar 65 miljard euro over 15 jaar.

Vandaar dat van meerdere kanten het advies komt om in te grijpen op de AOW. Onder meer van de invloedrijke Studiegroep Begrotingsruimte, een onafhankelijke werkgroep van topambtenaren en economen. Maar durft de politiek ingrijpen wel aan?
Wie zegt wat? Van fiscaliseren tot nog hogere pensioenleeftijd

Het aandeel van de AOW-gerechtigden in de beroepsbevolking stijgt van 30 procent nu naar 37 procent in 2040. De AOW is zeer gevoelig voor de gevolgen van vergrijzing.
Het aandeel van het bbp dat wordt uitgegeven aan deze regeling neemt richting 2040 met 21 procent toe schrijft de 18de Studiegroep Begrotingsruimte.
De AOW kan wel een onsje minder, vindt de Studiegroep, want: ‘Van alle leeftijdsgroepen hebben gepensioneerden het hoogste mediane vermogen en het minste risico op armoede.’
Een van de oplossingen waar de Studiegroep mee komt, is gepensioneerden mee te laten betalen aan de AOW: ‘Door de AOW-premie ook in te voeren voor AOW-gerechtigden, kan een groot deel van de oplopende kosten worden opgevangen, zonder dat dit raakt aan ouderen die alleen afhankelijk zijn van de AOW of een beperkt aanvullend pensioen hebben.’
Ook het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) ging deze maand in op de fiscalisering van de AOW. ‘Voor het eerst meer dan de helft bekostigd uit belastinggeld,’ schreef het CBS over 2024.
De Sociale Verzekeringsbank (SVB) wijst al langer op de steeds groter wordende uitvoeringsproblemen: ‘Nog ingewikkelder wordt het in situaties waarbij iemand in het buitenland woont (zo’n 331.000 mensen). De SVB kan hun gegevens niet uit de Basisregistratie Personen halen en moet in die gevallen dus onderzoek doen naar de leefvorm [om te bepalen of iemand alleenstaand of gehuwd is]. Daarvoor moet er soms achter de voordeur (en dus tot diep in de privésfeer) van burgers worden gekeken. (…) Bijna 50 procent van onze mensen houdt zich met deze groep bezig.’
‘Aanval op AOW gaat over fatsoensgrenzen heen,’ schrijft senator Martin van Rooijen op de website van zijn partij 50PLUS, die niet wil dat ook gepensioneerden AOW-premie gaan betalen.
Het Internationaal Monetair Fonds: ‘Koppel de pensioenleeftijd nog meer aan de hogere levensverwachting bij [de AOW].’

EW’s visie: Gepensioneerden hoeven financieel niet uit de wind te worden gehouden
Door: Jeroen van Wensen, redacteur Economie

Kom aan de AOW, en het kost je het premierschap. Dat weet PvdA’er Wouter Bos. Die stelde begin deze eeuw voor om gepensioneerden mee te laten meebetalen aan hun AOW-uitkering. Maar de kiezer wilde er niet van weten, en CDA’er Jan Peter Balkenende ging er met het premierschap vandoor.

In aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen van 29 oktober, komt het Centraal Planbureau op 10 oktober met de doorrekeningen van de verkiezingsprogramma’s.

Partijen pleiten al jaren voor nog hogere AOW-uitgaven

Partijen als de PVV en de SP pleiten al jaren voor een verlaging van de pensioenleeftijd (in 2025: 67 jaar), en dus voor nog hogere AOW-uitgaven. Maar wie durft het aan om de AOW verder te versoberen of de belastingen voor gepensioneerden te verhogen?

Want hoe vervelend dat ook mag zijn voor gepensioneerden, de vergrijzing hakt er flink in de komende decennia. Het is terug te zien aan de steeds hogere AOW-lasten en aan de almaar stijgende zorgkosten.

Gevoegd bij de hogere uitgaven voor onder meer defensie, loopt de overheidsbegroting bij ongewijzigd beleid compleet uit de rails, raamt de 18de Studiegroep Begrotingsruimte. De staatsschuld loopt volgens de Studiegroep op van 46 procent in 2025 naar 126 procent in 2060.
AOW: Lastig om gepensioneerden financieel te blijven ontzien

Nu valt op de zeggingskracht van ramingen over meer dan dertig jaar veel af te dingen. Toch wordt het gezien de toename van het aantal AOW’ers ten opzichte van de beroepsbevolking en hun over het algemeen goede inkomens- en vermogenspositie, steeds lastiger om deze groep financieel uit de wind te houden.

Een van de opties is om ook gepensioneerden AOW-premie te laten betalen. Dat leidt er in de praktijk toe dat de gepensioneerden met een wat hoger aanvullend pensioen meebetalen aan de AOW.
Verdere verdieping: Dit gebeurt er mogelijk met de AOW

Onder verantwoordelijkheid van de het ministerie van Financiën is een lijst opgesteld met mogelijke bezuinigingsmaatregelen. Bezuinigingen op de AOW staan ook op die lijst.
Individualisering van de AOW bespaart miljarden

Een ingrijpende maatregel zou het afschaffen van de alleenstaanden-AOW zijn. Die bedraagt circa 1.600 euro per maand. Die zou in twintig jaar kunnen worden afgebouwd naar het niveau van de ‘gehuwden-AOW’ van circa 1.100 euro per maand.

Of een AOW’er samenwoont of alleen woont, maakt dan niet meer uit. Iedereen krijgt een even hoge uitkering. Deze zogeheten individualisering van de AOW maakt de uitvoering een stuk makkelijker voor de Sociale Verzekeringsbank. En het levert ook nog eens structureel 11 miljard euro per jaar op.

Keerzijde is natuurlijk wel dat de alleenstaande gepensioneerde er gigantisch op achteruit gaat. Zeker als er geen aanvullend pensioen is. Gepensioneerden zonder aanvullend werknemerspensioen, kunnen in die situatie een aanvullende AIO-uitkering aanvragen, de bijstandsuitkering voor gepensioneerden.
Koppelen aan de levensverwachting

Een ander voorstel is het één-op-één koppelen van de AOW-leeftijd aan de stijgende levensverwachting: dit levert structureel 2,8 miljard euro per jaar op.

Nu gaat voor elke 4,5 maand dat Nederlanders naar verwachting langer leven, de AOW-leeftijd met 3 maanden omhoog. Maar dat moet 4,5 op 4,5 worden, zegt ook onder meer het Internationaal Monetair Fonds.
Ook gepensioneerden AOW-premie laten betalen

De 18de Studiegroep Begrotingsruimte roept op om de AOW te fiscaliseren. Het CBS vulde dat bericht aan met cijfers: werd het staatspensioen in 2000 (toen nog in guldens) geheel gedekt uit de AOW-premies, in 2024 was dat nog maar voor minder dan de helft.

In 2000 bedroegen de AOW-uitgaven 19,1 miljard euro en de premie-ontvangsten 20,5 miljard euro. In 2024 bedroegen de AOW-uitgaven 51,9 miljard euro. Daarvan kwam 23,4 miljard euro binnen via AOW-premies, de resterende 28,5 miljard euro kwam vanuit de algemene middelen.

Sinds 2001 is het beleid ingezet om de AOW te fiscaliseren. Kort gezegd werd de AOW-premie bevroren. Door de toenemende vergrijzing dekken de premies sindsdien steeds minder de AOW-lasten. Die worden daarom steeds meer gefinancierd vanuit onder meer de btw, de inkomstenbelasting en de autobelastingen.

De AOW-premie, te betalen door iedereen jonger dan 67 jaar met box 1-inkomen (winst, loon, uitkering), bedraagt 17,9 procent over maximaal 38.441 euro aan inkomen. Dat is, op basis van de cijfers van 2025, jaarlijks maximaal 6.880 euro.

Als het aan de Studiegroep ligt, gaat de AOW-premie voor iedereen gelden. Er is dan geen verschil meer in belastingtarieven voor 67-minners en -plussers. Het levert de schatkist al snel miljarden op, betaald door gepensioneerden met een hoog inkomen.

Wie een goed aanvullend pensioen heeft opgebouwd, gaat dan bijna 7.000 euro meer belasting betalen – afgezien van eventuele fiscale maatregelen om de lastenverzwaring weer wat te verlichten.

quote:

Op vrijdag 25 juli 2025 17:41 schreef Captain_Ghost het volgende:
Dat toenemend AOW is tijdelijke. Over 20 jaar is weer normaal..
Dus overheid moet niet gaan zeiken. Al die mensen hebben al veel voor staat gedaan, dus ze verdienen een rust.
Trouwens overheid had dat allang kunnen aan zien komen.. Alleen koos ze voor ander dingen.

quote:

Op vrijdag 25 juli 2025 18:58 schreef TyVole het volgende:
We weten letterlijk al 75 jaar dat dit eraan zit te komen. Hier hadden we de gasbaten mooi voor kunnen gebruiken, maar helaas kortzichtigheid en slappe politici hebben weer niks geregeld...

Afbraak verzorgingsstaat incoming.