Volgend kabinet erft stapel hoofdpijndossiers: 'Tijd laten versloffen

Volgend kabinet erft stapel hoofdpijndossiers: 'Tijd laten versloffen'
De verkiezingscampagne moet nog echt beginnen, maar nu al staat vast dat een volgend kabinet een behoorlijke inhaalslag moet maken. Nogal wat hoofdpijndossiers zijn blijven liggen en herstelwerkzaamheden zijn hard nodig. Er is ook een 'meevaller': naar extra koopkrachtstijging hoeft geen geld.



Dat beeld rijst uit de recentste raming van het Centraal Planbureau (CPB), die donderdag is gepubliceerd. "Op een aantal terreinen hebben we het een tijd lang een beetje laten versloffen", zegt CPB-directeur Pieter Hasekamp tegen NU.nl. "Er moet een tandje bij."

De stapel met probleemdossiers wordt de komende jaren steeds groter. Het CPB somt op: vergrijzing, defensie, klimaat, stikstof, een eenvoudiger belastingstelsel, wonen. Daar moet op korte termijn echt wat aan gebeuren.

"Anders merk je daar op sommige punten al heel snel de negatieve gevolgen van", zegt Hasekamp. "Kijk bijvoorbeeld naar de stikstofcrisis. Nederland moet echt van het slot. Dan pak je ook direct het woonprobleem aan."

CPB publiceert cijfers dit jaar eerder
Ieder jaar publiceert het CPB in augustus een voorpublicatie van de Macro Economische Verkenning. Dat is een soort stand van de Nederlandse economie, inclusief een kleine vooruitblik. Op Prinsjesdag verschijnt dan de volledige versie.

Het kabinet gebruikt die raming als vertrekpunt voor de begroting voor het volgende jaar. Ook eventuele koopkrachtplusjes zijn hierop gebaseerd.

Omdat het kabinet is gevallen en we op 29 oktober weer mogen stemmen, is deze editie naar voren gehaald. De cijfers dienen nu als basis voor de doorrekeningen van de verkiezingsprogramma's.



'We moeten een inhaalslag maken'
Het stikstofprobleem speelt al sinds 2019, toen de rechter acuut een streep haalde door het stikstofbeleid. De stikstofuitstoot en -neerslag moesten fors worden verlaagd om de natuur beter te beschermen. Tot die tijd worden maar mondjesmaat vergunningen uitgegeven waarbij stikstof wordt uitgestoten, zoals bij de woningbouw.

Maar zes jaar later zit er nog steeds geen schot in de zaak. Met veel pijn en moeite kwam er stikstofbeleid. Maar voordat dat goed en wel uitgevoerd kon worden, haalde het inmiddels demissionaire kabinet daar een streep door. De nieuwste plannen zijn zo boterzacht, dat boerenorganisaties, provincies, gemeenten en waterschappen donderdag zelf maar met een voorstel kwamen.

Bij het klimaatbeleid is een soortgelijk beeld te zien. Nederland ligt niet op koers om het eigen klimaatdoel voor 2030 te halen. En het is het kabinet-Schoof niet gelukt dat gat te dichten. Als een volgend kabinet die ambitie wel heeft, dan moet het flink aan de bak. Ook hier zijn dus nog genoeg herstelwerkzaamheden.

Bij de opgave voor defensie zit het politiek juist weer anders. Nederland heeft, samen met veel andere Europese landen, lang geprofiteerd van het zogenoemde vredesdividend. De Amerikanen betaalden voor onze veiligheid. Nederland bezuinigde jaar op jaar flink op defensie.

Door de nieuwe NAVO-norm van 5 procent van het bruto binnenlands product (bbp) moet er nu flink geld bij. In 2035 komt dat uiteindelijk neer op 19 miljard euro aan extra uitgaven aan defensie. Ieder jaar weer. "We moeten een inhaalslag maken", zegt Hasekamp hierover.

Rekening doorschuiven naar toekomstige generaties
Wat als er op al deze terreinen weinig of niets gebeurt? Het CPB maakte de gevolgen daarvan donderdag ook duidelijk met een extra publicatie over de staatsschuld voor de lange termijn. Als er de komende jaren niets verandert aan het beleid, dan loopt de schuld op tot maar liefst 126 procent van het bbp. Nu is dat percentage net iets onder de 50 procent.

Die raming is omgeven met veel mitsen en maren, benadrukt het planbureau zelf. Allereerst wordt dit niveau pas bereikt in 2060. In de tussentijd gebeuren er natuurlijk onverhoopt dingen die hier invloed op hebben. Daarbij weet je één ding zeker: beleid blijft niet ongewijzigd.

Nederland komt ook niet in acute betalingsproblemen, verzekert het CPB. Maar toch is het alvast een waarschuwing voor de formerende partijen in spe.

"Je schuift een rekening door naar toekomstige generaties", zegt Hasekamp. "Je ziet nu al dat de rente-uitgaven stijgen. Als die ontwikkeling zich doorzet, dan gaat een steeds groter deel van de overheidsuitgaven naar de schuld die in het verleden is opgebouwd. Terwijl je juist wil investeren in de toekomst."
https://www.nu.nl/politie(...)aten-versloffen.html

quote:

Op vrijdag 11 juli 2025 23:55 schreef marcb1974 het volgende:
Rare tt dit

Nou ja, ze hebben aan geen enkel hoofdpijndossier iets gedaan. Conclusie is hetzelfde

quote:

Op zaterdag 12 juli 2025 00:06 schreef Perrin het volgende:
Prutskabinetten met prutsbestuurders gekozen door kiezers die maar wat aanprutsen.

Er zijn dan ook geen goede opties om op te stemmen.