Kazachstan verbiedt boerka op openbare plekken

quote:

Kazachstan verbiedt boerka op openbare plekken

In Kazachstan is een nieuw wetsvoorstel aangenomen dat gezichtsbedekkende kleding in het openbaar verbiedt. Met deze maatregel, die vooral gericht lijkt op het verbieden van de niqab, sluit Kazachstan zich aan bij een bredere trend in Centraal-Azië én Europa, meldt de krant The Times of Central Asia.
Op 25 juni stemde de Mazhilis, het lagerhuis van het Kazachse parlement, in met een wetswijziging die het dragen van gezichtsbedekkende kleding op openbare plekken verbiedt. De wet is onderdeel van de bredere ‘Wet ter voorkoming van overtredingen’. In theorie geldt het verbod voor alle soorten bedekkende kleding, zoals bivakmutsen, maar in de praktijk draait de discussie vooral om de niqab: een islamitisch kledingstuk dat enkel de ogen vrijlaat.

Senator Nauryzbay Baikadamov verduidelijkte eerder dat er uitzonderingen gelden. Gezichtsbedekking om medische redenen, tegen extreme weersomstandigheden of vanwege werkverplichtingen blijft toegestaan. Volgens Baikadamov is het doel van de wet helder: “De wet is bedoeld om de openbare veiligheid te verbeteren en misdaadpreventie te ondersteunen.”

Religieuze kleding: een cultureel spanningsveld
De invoering van het verbod raakt een gevoelige snaar in Kazachstan, waar religieuze identiteit en seculiere staatsprincipes regelmatig met elkaar botsen. Verschillende vormen van islamitische kleding zorgen daarbij voor verwarring én conflict.

Zo wordt de hijab, een hoofddoek die het gezicht vrijlaat, inmiddels breed geaccepteerd en is die een vertrouwd straatbeeld in Kazachse steden. De niqab daarentegen – een gezichtssluier waarbij alleen de ogen zichtbaar blijven – ligt veel gevoeliger. “De niqab wordt vaak gezien als iets buitenlands,” leggen culturele onderzoekers uit. Kazachse vrouwen bedekten traditioneel wel hun hoofd, maar niet hun gezicht. Foto’s uit de pre-Sovjetperiode bevestigen dat beeld.

De boerka, een volledig bedekkend kledingstuk met een net voor de ogen, zoals bekend uit Afghanistan, komt in Kazachstan zelden voor.

Schoolmeisjes in protest
Het debat over religieuze kleding laaide vorig jaar al op, toen meer dan 150 schoolmeisjes in de regio Atyrau weigerden naar school te gaan vanwege een verbod op de hijab. Ook in andere zuidelijke regio’s deden zich soortgelijke incidenten voor. Uiteindelijk spraken schooldirecties met ouders en werd de rust hersteld, maar de onduidelijkheid over wat precies wel en niet mag, bleef.



President Kassym-Jomart Tokayev sprak zich toen duidelijk uit: “Dit principe [secularisme] moet strikt worden nageleefd in alle sectoren, inclusief het onderwijs. De school is allereerst een onderwijsinstelling waar kinderen kennis opdoen. Religieuze overtuiging is daarentegen een persoonlijke keuze.”

Toch blijft het onduidelijk of de hijab nu wel of niet onder het kledingverbod valt. Sommige scholen treden streng op, andere zijn soepeler. Religiewetenschapper Asylbek Izbaev wijst op het gevaar van te veel nadruk op uiterlijkheden: “Het is niet zo belangrijk wat een meisje op haar hoofd draagt, maar wat ze denkt.”

Een regionale beweging
Kazachstan is niet het enige land in de regio dat religieuze gezichtsbedekking aan banden legt. In januari tekende de president van buurland Kirgizië een vergelijkbare wet. Oezbekistan voert sinds 2023 boetes in voor gezichtsbedekkende kleding, en in 2024 besloot Tadzjikistan dat ‘cultureel vreemde kleding’ niet langer is toegestaan. Daarmee zijn religieuze gewaden in de praktijk verboden.

Ook in Europa bestaan al langer gezichtsbedekkingsverboden. Frankrijk voerde als eerste een totaalverbod in. Nederland, Denemarken, Oostenrijk en Zwitserland volgden. In het Verenigd Koninkrijk woedt het debat nog.