‘We hebben besloten je te vervangen.’Hein Schumacher is eind februari net zijn koffers aan het pakken om beleggers en analisten in New York bij te praten als zijn baas hem belt. President-commissaris, of zoals de Britten zeggen chair, Ian Meakins valt meteen met de deur in huis. ‘Het is een unaniem besluit van de board. Fernando neemt het van je over. Je hoeft niet meer naar New York.’
Klik. Einde gesprek.
Deze mokerslag heeft de 53-jarige topman van Unilever niet zien aankomen. Drie weken eerder heeft hij van diezelfde Ian Meakins (68) nog een goede beoordeling gekregen over zijn eerste volledige jaar als ceo. Het leiden van Unilever is zijn droombaan.
De bezem erdoor
In de twintig maanden ervoor denkt Schumacher grote stappen te hebben gezet. Met zijn Growth Action Plan heeft hij een strategie ontwikkeld die door commissarissen is omarmd en geprezen: 7500 banen geschrapt, de organisatie versimpeld, de groene ambities getemperd en de focus op groei gelegd met innovaties. En tenslotte heeft hij de bezem door het portfolio gehaald. Conimex en Unox zijn verkocht, de Vegetarische Slager staat in de etalage en eind 2025 zal ook de grote ijsdivisie met merken als Magnum en Ben & Jerry’s zijn afgesplitst.
Oké, het vierde kwartaal is ietsje tegengevallen en de vooruitzichten voor 2025 zijn niet top. Maar dat komt vooral op het conto van de onzekere wereldeconomie. Beleggers zijn positief, de beurskoers stijgt onder Schumacher met 13,5%.
Nooit tevreden
Toch is het niet genoeg. Schumacher weet dat vooral de Amerikaan Nelson Peltz ontevreden is. De meest uitgesproken en invloedrijke commissaris, oprichter van het beruchte hedgefonds Trian Partners, komt wekelijks langs met tientallen voorstellen, onderbouwd met spreadsheets.
Schumacher voelt dat Peltz hem te veel een man van compromissen vindt. Hij houdt de New Yorkse miljardair (83) regelmatig voor dat ze hetzelfde doel hebben: een resultaatgerichter en winstgevender Unilever. Alleen hun marsroute is anders. Peltz wil hele tussenlagen wegsnijden, Schumacher wil voorkomen dat hij medewerkers onnodig van zich vervreemdt.
Peltz wil de gehele voedingsdivisie van de hand doen. Schumacher ziet meer in stapsgewijs snoeien in het aantal voedingsmerken, want dat levert de meeste aandeelhouderswaarde op. Peltz begrijpt dat niet. Analisten wel. Hoe moet Unilever zijn dividend uitbetalen zonder de kasstroom van de Hellmans-mayonaise en de wereldgerechten van Knorr?
Waar Schumacher gelooft in evolutie, hamert Peltz op revolutie. Elk kwartaal tikt voor de Amerikaan de tijd weg om geld te verdienen aan zijn investering.
Hein Schumacher: geen man van grote woorden
Het avontuur zit Hein Schumacher (1971) in het bloed. Opgegroeid in het West-Brabantse dorpje Rucphen trekt hij naar Amsterdam om er politicologie en daarna bedrijfskunde te studeren. Veel later zal hij voor de Amerikaanse ketchupmaker Heinz naar Singapore verhuizen om eindverantwoordelijk te zijn voor Azië Pacific. Zijn loopbaan loopt vaak via de financiële kolom: in zijn eerste baan bij Unilever doet hij financiën voor Nederland en Duitsland, bij Ahold is hij controller Azië en Zuid-Amerika. Bij zuivelcoöperatie Friesland Campina begint hij als cfo, om er als hoogste baas te eindigen. Daar vindt hij de ultieme lakmoesproef voor een bruggenbouwer. Hij moet er verschillende deelbelangen op één lijn krijgen: het belang van de boeren die een hoog inkomen willen en mee moeten in de verduurzaming, dat van de onderneming zelf en dat van de supermarktondernemers. Bij de tv-uitzending Achterkant van het Gelijk toont hij zich een genuanceerde ceo die past voor grote woorden.Hoge prijs
De bijna 83-jarige Peltz zit sinds mei 2022 als commissaris in de board van Unilever, ook al heeft hij maximaal 1,5% van de aandelen. De andere commissarissen hebben hem destijds een zetel aangeboden uit angst dat hij zichzelf zou kandideren en voldoende aandeelhouders voor zich zou winnen. Dat is hem in 2017 immers ook gelukt bij Procter & Gamble, tegen de zin van het management.
Unilever voelt zich nog altijd kwetsbaar na een bijna-doodervaring in datzelfde jaar 2017, toen een trio Braziliaanse zakenmensen en Warren Buffett via Kraft Heinz een onverwacht overnamebod deed. De schok was groot bij de eigenaar van Dove, Knorr en Omo. Kon een van de grootste multinationals in de wereld daadwerkelijk worden overgenomen? En dat nota bene door kostensnijders voor wie enkel geld verdienen telt en die weinig op hadden met de groene strategie van toenmalig ceo Paul Polman.
Unilever sloeg de aanval af, maar tegen een hoge prijs. In ruil voor hun loyaliteit wilden de aandeelhouders rendement. Onder Polman stopte Unilever met kwartaalreportages en kreeg purpose prioriteit. Het bedrijf verkoopt nu de traag groeiende margarinedivisie. Kostenbesparing en marge zijn de heilige graal geworden.
Paard van Troje
Het bedrijf reageert dan ook hypergevoelig op de komst van activist Peltz. In de zomer van 2022 bedenkt Nils Andersen, op dat moment president-commissaris, hoopvol dat de kritische Peltz zich gemakkelijker zal voegen naar de besluiten van de board als hij er deel van uitmaakt. Andersen denkt dat Peltz de onzin en onjuistheid van veel van zijn proefballonnetjes inziet wanneer hij als medebestuurder meer informatie krijgt dan als ‘gewone’ aandeelhouder.
Andersen staat Peltz zelfs toe om adviseurs van Trian Capital mee te nemen naar de vergaderingen van de board, zoals zijn adjudant Josh Frank. Ongewoon, en volgens sommigen ronduit een schande. ‘Hij is in de tachtig’, verdedigt de Deen het besluit.
Maar Peltz ontpopt zich tot een paard van Troje en drukt zijn stempel op de vergaderingen. De overige commissarissen hebben diep ontzag voor de Amerikaan. Hij heeft $1,8 mrd in Unilever geïnvesteerd, terwijl zij slechts zijn ingehuurd. De hoogbejaarde Peltz kan ook goede geloofsbrieven overhandigen. Zijn zogeheten playbook, met focus op een beperkt aantal topmerken in combinatie met het rigoureus schrappen van tussenlagen, bracht rivaal P&G eerder al succes.
Peltz neemt binnen de board zitting in de selectiecommissie. Zo zal hij een sleutelrol vervullen bij de benoeming van Schumacher tot ceo.
Kandidatenlijst
Kort voor de komst van Peltz, in het voorjaar van 2022, wordt Schumacher gebeld door headhunter Harm van Esch van kantoor Russell Reynolds. Schumacher is dan topman van zuivelgigant FrieslandCampina. Unilever zoekt commissarissen met financiële kennis die werkzaam zijn in de sector. Het pleit voor Schumacher dat hij Nederlander is en bij Heinz ervaring opdeed met de Amerikaanse focus op winst. De econoom ziet een droom in vervulling gaan. Zijn eerste baan was bij Unilever, hij heeft er ook zijn vrouw Margot ontmoet.
Maar het lot heeft nóg een onverwachte plotwending voor hem in petto. Een majeure.
In september 2022, een maand voordat Schumacher begint als commissaris, kondigt topman Alan Jope zijn vertrek aan. Jope is gestruikeld over een mislukte miljardenflirt met de drogisterij-artikelen van farmaceut GSK. Zijn aandeelhouders zien deze overname helemaal niet zitten. De ceo heeft zijn recht verspeeld om het bedrijf te leiden, en Unilever raakt opnieuw krediet kwijt bij beleggers.
Er is geen gedoodverfde opvolger voor Jope in huis. Opnieuw belt Van Esch met Schumacher. Mag hij hem op de kandidatenlijst zetten als kandidaat-ceo, ook al is hij nu commissaris? Op voorspraak van Peltz – die nog even heeft gebeld met de voormalige baas van Schumacher bij Heinz – krijgt de Nederlander de voorkeur boven interne kandidaten en een Britse supermarktbestuurder.
Enkele oudgedienden van Unilever zijn verbijsterd. Is Unilever voor de Campinabaas niet een maatje te groot? ‘Hein, who?’ schrijft ook de invloedrijke Bernstein-analist Bruno Monteyne. Maar Schumachers vrienden en kennissen in het Nederlandse bedrijfsleven – hij heeft er veel in de levensmiddelensector en de bankenwereld – zijn trots. Het regent felicitaties. Nederlandse bestuurders tellen internationaal nog steeds mee! Twintig maanden later zullen ook zij geschokt zijn als ‘hun Hein’ er zomaar uitvliegt.
Nelson Peltz: activistisch, of slechts constructief?
De eerste serieuze baan van de in 1942 in New York geboren Nelson Peltz is vrachtwagenchauffeur bij de door zijn opa opgerichte levensmiddelendistribiteur A. Peltz & Sons. Hij neemt het bedrijf in de jaren erna over, brengt het naar de beurs en verkoopt onderdelen, alvorens zijn fortuin in de jaren 80 fors te vergroten met een reeks met schulden gefinancierde overnames in het tijdperk van de grote leveraged buy outs op Wall Street. In 2005 richt hij Trian op, een hedgefonds dat activistische (volgens hemzelf constructieve) campagnes lanceert bij ondergewaardeerde bedrijven zoals P&G, Heinz, DuPont, Pepsi en Mondelez, waarna hij vervolgens veranderingen afdwingt. Sommige van zijn acht kinderen, zoals zoon Diesel, werken ook voor de zaak. Huisvrienden zijn de Beckhams (David en Victoria’s zoon Brooklyn trouwde met Nelsons dochter Nicola), Elon Musk en Donald Trump. Peltz claimt de laatste twee aan elkaar te hebben voorgesteld.Harde ingrepen
Peltz is dan misschien een steunpilaar geweest bij zijn benoeming, het managen van de Amerikaanse activist met zijn vele proefballonnetjes kost Schumacher klauwen vol tijd. En als zijn andere pleitbezorger, de kalme en op consensus gerichte president-commissaris Nils Andersen, al na vier jaar bij Unilever vertrekt, krijgt Schumacher er een tweede toezichthouder bij die naast hem op de bestuurdersstoel gaat zitten.
Andersen wordt opgevolgd door Ian Meakins. Deze Britse zakenman heeft een reputatie op kwartaalbasis te sturen en snelle, harde ingrepen niet te schuwen. Het kan en moet beter, is zijn motto. Zijn reactie op een goed 2024 voor Unilever: ‘Eén goed jaar op de zes is veel te weinig.’ Aandeelhoudersvergaderingen leidt hij autoritair en formeel.
Analisten zijn blij met hem, al heeft Meakins nooit een mammoettanker met de omvang en complexiteit van Unilever geleid. ‘Eindelijk een pro-actieve chair’, zegt analist Warren Ackerman van Barclays, met een verwijzing naar in zijn ogen zwakke voorgangers als Michael Treschow, Marijn Dekkers en Nils Andersen. Eindelijk iemand die doorpakt bij het dolende Unilever. Iemand die bijvoorbeeld bij een van zijn eerste bestuursvergaderingen vraagt waarom het dochterbedrijf in Rusland nog altijd niet is verkocht. En die deze vraag blijft herhalen.
Minder behoudend
Schumacher moet wennen. Hij heeft niet de chemie met Meakins die hij voelde met Andersen. De Angelsaksische one tier board is dan ook heel anders dan die bij FrieslandCampina, waar de commissarissen een zekere afstand tot de operationele beslommeringen hielden.
Hoe kan hij deze twee high maintenance-commissarissen het beste managen? Gelukkig krijgt hij daarbij de hulp van zijn financieel directeur Fernando Fernandez, een echte Unilever-veteraan met 37 dienstjaren. Schumacher mag de warmbloedige Argentijn wel. Gedurende het vertrek van Andersen en de schurende discussies met Peltz blijft zijn cfo een stabiele factor. Fernandez neemt veel van de vragen van Peltz voor zijn rekening. De Argentijn blijkt het daarbij opvallend goed met de Amerikaan te kunnen vinden. Te goed, zo blijkt.
Ook Meakins’ oog valt op Fernandez. De cfo heeft bewezen in Latijns-Amerika en Azië de groei aan te kunnen jagen. Hij lijkt ook minder behoudend dan Schumacher en ligt goed bij analisten. Zinnen als ‘ruthless focus on brands and consumers’ vallen in goede aarde, want passen in het streven naar een prestatiecultuur. Waarom hebben ze deze man destijds eigenlijk geen ceo gemaakt? Meakins trekt zijn conclusies.
Ian Meakins: altijd zakelijk
Zijn geboorteplaats is niet bekend, wel zijn geboortejaar: 1956. Ian Meakins treedt eigenlijk alleen naar buiten als het moet, bij persconferenties of jaarvergaderingen, en dan houdt hij het zakelijk. Hij studeert in Cambridge en begint dan als merkenmanager bij de grote Amerikaanse rivaal van Unilever, P&G. Vervolgens stapt hij over naar strategisch advies, eerst bij Bain en daarna met een eigen praktijk. Zijn loopbaan brengt hem via de Britse drankengigant Diageo naar de bestuurskamer van de Britse valutawisselaar Travelex, de Britse groothandel in geneesmiddelen Alliance Unichem en tenslotte de grootste Britse toeleverancier van bouwmaterialen Wolseley. Vooral daar vestigt hij zijn reputatie als prestatieverbeteraar. In zeven jaar verdubbelt hij er de winst en gaat de beurskoers drie keer over de kop.Een nee teveel
Het is maart 2025. Met zijn twee labradors wandelt Schumacher door de bossen bij Hilversum. Over een paar dagen zal hij nog eenmaal afreizen naar het iconische neoklassieke Unilever House aan de oever van de Theems in Londen. Er is een afscheidsborrel georganiseerd. Fernandez zal er een paar warme woorden spreken. Meakins, Peltz, noch een van de andere commissarissen zal zich laten zien.
Schumacher snuift de boslucht op. Heeft hij Peltz en Meakins onvoldoende gemanaged? Onderschat hoezeer zij op dezelfde lijn zitten? Toch een keertje te vaak nee gezegd? Peltz reageerde bijzonder slecht op tegenspraak, vertellen mensen die boardmeetings met hem bijwoonden. De Amerikaan wilde heel graag de hoofdnotering van de ijsdivisie, die voluit The Magnum Ice Cream Company gaat heten, in New York. Om te pronken bij vriend Donald, de Amerikaanse president Trump. Maar de rekensommen van Hein wezen naar Amsterdam. Bovendien had Unilever nog een ereschuld openstaan in Nederland, na het vertrek van het hoofdkantoor enige jaren geleden.
Schumacher had gewaarschuwd kunnen zijn. In de fast moving consumer goods krijgen ceo’s steeds minder tijd om zich te bewijzen.
Menselijke tornado
En nu? De aanbiedingen van headhunters laat hij even voor wat ze zijn. De afgelopen tien jaar bij FrieslandCampina en Unilever waren een onafgebroken achtbaan, nu is het tijd voor vakantie. In Londen worden intussen weddenschappen afgesloten bij de bookmakers. Polman was tien jaar ceo van Unilever. Zijn opvolger Jope minder dan de helft. Schumacher kreeg twintig maanden. Hoe lang mag Fernandez blijven?
Analist Ackerman denkt dat de Argentijn een blijvertje is. Hij noemt hem ‘een menselijke tornado en een disruptor’. Fernandez zelf, die op de aandeelhoudersvergadering in april nog een tirade tegen de interne bureaucratie bij Unilever zal afsteken, zal ook zeggen dat hij nou eenmaal geschikter is voor de ceo-positie dan zijn ‘goede vriend’ Hein.
Schumacher laat via Unilever weten niet bereid te zijn tot commentaar.
Verantwoording: voor deze reconstructie is gesproken met een vijftiental personen met kennis van zaken en gebruik gemaakt van openbare bronnen en publicaties in de Financial Times en The Times. Met medewerking van Jan Braaksma en Julia Cornelissen
https://fd.nl/bedrijfslev(...)_20250515&utm_term=A