Beruchte Tata-fabriek is zo lek als een mandje: problemen bij 9 op de 10 ovens
Het achterstallig onderhoud bij een beruchte fabriek van Tata Steel is veel ernstiger dan tot nu toe bekend. Toezichthouder Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied constateert problemen bij negen op de tien ovens van de kooksgasfabriek 2. De staalfabrikant gedraagt zich volgens de omgevingsdienst "calculerend en opportunistisch".
Barsten in de ovenwanden kunnen zorgen voor meer vervuilende uitstoot uit de vijftig jaar oude kooksgasfabriek, die al jaren vooral in Wijk aan Zee voor overlast zorgt. Kolen worden hier 'afgebakken' tot kooks, waar uiteindelijk staal mee wordt gemaakt. Als er scheuren in de ovenwanden zitten, kunnen giftige stoffen ontsnappen naar de buitenlucht.
De toezichthouder signaleert de problemen bij de fabriek in een brief die afgelopen december aan Tata Steel werd gestuurd. Over de inhoud van die brief wilde de omgevingsdienst tot nu toe niets zeggen, al kwamen enkele hoofdpunten onlangs al naar buiten in een uitspraak van de Rechtbank Noord-Holland.
Inmiddels is de volledige brief gedeeld met milieugroep Greenpeace en omwonendenorganisatie Frisse Wind, als onderdeel van een juridische strijd. In dat document heeft de omgevingsdienst verschillende details weggelakt. Maar de onderliggende tekst kan toch zichtbaar worden gemaakt, bleek toen NU.nl de brief in handen kreeg.
Juist uit die weggelakte passages blijkt dat het onderhoud van de kooksgasfabriek niet alleen ernstig tekortschiet, maar ook op grote schaal. Bij 18 van de 108 afzonderlijke ovens die de fabriek telt, is het vuurvaste materiaal aan ten minste één ovenwand "volledig onvoldoende". Bij nog eens 81 ovens scoort een deel van een ovenwand een onvoldoende.
Slechts bij 9 van de 108 ovens is de wand dus wél helemaal in acceptabele staat. Dat blijkt overigens niet uit controles door de toezichthouder, maar uit inspecties door eigen medewerkers van Tata Steel.
'Zeer schadelijk voor mens en milieu'
De omgevingsdienst zegt in een jaar tijd 380 zwarte of donkergrijze rookpluimen te hebben gezien op camerabeelden van de fabriek. Die worden in de meeste gevallen veroorzaakt door lekkages, scheuren of open voegen in de ovenwanden, aldus de toezichthouder. De rookpluimen zijn alleen bij daglicht waargenomen, terwijl de fabriek 24 uur per dag draait. Vermoedelijk ligt het werkelijke aantal rookpluimen dus hoger.
Het is niet precies bekend hoe groot de uitstoot door de kapotte ovenwanden is. Maar volgens de omgevingsdienst is zeker dat het gaat om stoffen die "zeer schadelijk voor mens en milieu" zijn, en terechtkomen "in een omgeving die al overbelast is". Uit onderzoek van het RIVM is gebleken dat de uitstoot van Tata Steel zorgt voor meer ziektes en een kortere levensduur bij omwonenden.
Door de problemen met de wanden zijn 31 ovens (29 procent) tijdelijk of permanent buiten gebruik, blijkt uit de brief. Nog eens 36 ovens worden nog wel gebruikt, maar niet volledig gevuld met kolen. Dat is volgens de omgevingsdienst toegestaan als tijdelijke maatregel, maar gebeurt bij Tata Steel structureel.
Sowieso houdt Tata Steel ovens in gebruik terwijl er al problemen met de wanden zijn geconstateerd. Sommige ovenkamers met problemen worden zelfs nog "jaren achter elkaar" gebruikt. De manier waarop Tata omspringt met inspecties en onderhoud is daarom "calculerend en opportunistisch", vindt de omgevingsdienst.
Weinig vertrouwen in een oplossing
De toezichthouder heeft weinig vertrouwen in een oplossing. In het reguliere onderhoudsprogramma vervangt Tata Steel vijf ovenwanden per jaar, terwijl het aantal ovens met problemen veel groter is. "Een groter aantal ovenwandvervangingen is door u niet voorzien en kan door u niet worden waargemaakt", luidt de harde conclusie van de toezichthouder.
Tata Steel kreeg in december een jaar de tijd om ervoor te zorgen dat de kooksgasfabriek weer voldoet aan de vergunning. Maar uit de brief blijkt dus dat de omgevingsdienst dit eigenlijk onmogelijk acht. Het zou betekenen dat in december van dit jaar intrekking van de vergunning dreigt.
Dat zou een belangrijke schakel uit het staalproces van Tata Steel weghalen, terwijl de fabriek al te maken heeft met forse verliezen en een aanstaande ontslagronde die een op de vijf medewerkers zal treffen.
Onderhoudsplan sterk verouderd
Uit de brief blijkt verder dat de omgevingsdienst in 2020 al constateerde dat het onderhoud aan de ovenwanden niet goed ging. Tata Steel werd gevraagd om een nieuw onderhoudsplan, dat in 2021 werd afgekeurd. Toch hoefde er geen nieuwe versie te komen. Daardoor geldt nu nog altijd een onderhoudsplan uit 2011 dat jaren geleden al onvoldoende werd bevonden.
"Dit document geeft een stuitend beeld", reageert directeur Andy Palmen van Greenpeace. Hij is niet alleen boos over de vervuiling door Tata Steel, maar ook over het feit dat de overheid jarenlang volhield dat de kooksgasfabriek zich wél aan de vergunning hield. "Nu blijkt het tegenovergestelde en stelt de omgevingsdienst zelfs dat Tata calculerend en opportunistisch te werk gaat. Daar schrikken we van."
Tata Steel spreekt de conclusies van de omgevingsdienst deels tegen. "De ovens zijn gerepareerd en voldoen volgens ons aan de eisen", schrijft een woordvoerder. Het bedrijf erkent wel dat twintig ovens permanent buiten gebruik zijn, en nog eens negen tijdelijk leeg zijn voor onderhoud. Maar al met al verkeert de fabriek volgens de woordvoerder "in goede staat van onderhoud".
Bron:
https://www.nu.nl/klimaat(...)Fwww.linkedin.com%2F