Ondertitelaars waarschuwen dat AI funest is voor kwaliteit van taal in ondertiteling.
Te letterlijke vertalingen en zinnen die te snel verdwijnen: de kwaliteit van ondertitels voor films en series holt volgens professionele ondertitelaars achteruit. Zij pleiten voor minder machinevertalingen, al zijn die voor streamingdiensten als HBO Max en Videoland veel goedkoper.Professionele ondertitelaars zien dat videodiensten en tv-zenders steeds vaker voor machinevertalingen voor films en series kiezen. Daarbij worden ondertitels niet van a tot z door professionele ondertitelaars gemaakt, maar doet de computer het meeste werk. Een werknemer past daarna eventueel nog een paar kleine dingen aan.
Ondertitelreus Iyuno heeft een aantal ondertitelaars gevraagd machinevertalingen licht te bewerken, zodat die aan de kwaliteitseisen voor ondertiteling voldoen. Volgens die eisen mogen er geen tikfouten in zitten, maar worden letterlijke vertalingen gedoogd zolang kijkers maar begrijpen wat er staat.
Het is de Auteursbond, waar veel professionele ondertitelaars bij zijn aangesloten, een doorn in het oog. "De bedoeling van een goede vertaling is dat die niet opvalt, anders haalt het de kijker uit zijn ervaring", zegt Peter Bosma, die talloze films en series heeft ondertiteld en bestuurslid bij de Auteursbond is. "Het is niet de bedoeling dat je teksten een-op-een overneemt. Je moet parafraseren, indikken en weglaten."
Het valt hem op dat dit met name bij streamingdiensten lang niet altijd gebeurt. "De ondertitels verdwijnen tegenwoordig zo snel uit beeld, dat je nauwelijks tijd hebt om ze te lezen", zegt hij. "Een goede ondertitelaar houdt rekening met de leessnelheid van de gemiddelde kijker. Letterlijke vertalingen zijn vaak langer en kosten meer tijd om te lezen."
Videodiensten kiezen eigen aanpak
In Nederland werkt onder meer Videoland met Iyuno aan het experiment met machinevertalingen. De dienst van RTL doet dat naar eigen zeggen niet om kosten te besparen, maar om ervoor te zorgen dat ondertitels voor films en series snel beschikbaar zijn. "We krijgen op dit moment niet alle content die we vertaald willen hebben tijdig vertaald", zegt een woordvoerder. "Door het testen van innovaties willen we zoveel mogelijk mensen van de verhalen van RTL laten genieten."
NU.nl vroeg ook andere diensten naar hun ondertitelbeleid. Een woordvoerder van Disney+ zegt dat professionele ondertitelaars de ondertitels handmatig aanleveren. Netflix was onbereikbaar voor vragen.
HBO Max werkt met derde partijen die ondertitels verzorgen op basis van scripts die de dienst heeft aangeleverd. "Google Translate is weleens een probleem geweest, maar onze partners garanderen dat ze altijd menselijke ondertitelaars in de arm nemen", zegt een woordvoerder.
Dat resulteert nog niet altijd in de gewenste kwaliteit, laat onderstaande foto zien. Deze ondertiteling komt uit de nieuwe HBO Max-verfilming van Stephen Kings boek Salem's Lot.
Artikel gaat verder na de klikIk heb al jaren het idee dat vertalers qua ondertiteling steeds slechter worden.
Soms om te janken.