Noodkreet VN-rapporteurs: Nederland moet meer doen voor moeders

Nederland moet meer doen voor alle vrouwen die tussen 1956 en 1984 ongewild hun baby moesten afstaan. Twee speciale VN-rapporteurs verdiepten zich in de zaak en schreven een bezorgde brief aan de Nederlandse Staat. ,,Je zou het zelfs onder psychologisch geweld kunnen scharen.”

De brief, die zaterdag openbaar is gemaakt en twee maanden geleden is verstuurd, is geschreven door Reem Alsalem, speciaal VN-rapporteur op het gebied van geweld tegen meisjes en vrouwen, en door Bernard Duhaime, speciaal VN-rapporteur ‘waarheid, gerechtigheid en herstelbetalingen’. Ze gaan in op de rechtszaak van afstandsmoeder Trudy Scheele-Gertsen en vrouwen in soortgelijke situaties.



In 2021 stelde Scheele-Gertsen, samen met vrouwenrechtenorganisatie Bureau Clara Wichmann, de staat aansprakelijk voor het leed van vrouwen die in het verleden gedwongen hun baby afstonden. Ze verloor de zaak en ging in beroep. Het was niet de enige tegenslag voor de afstandsmoeders.

In 2019 gaf demissionair minister Sander Dekker de opdracht tot een onderzoek naar de omstandigheden waaronder minstens 13.000 ongehuwde vrouwen tussen 1956 en 1984 afstand deden van hun kind. Veel afstandsmoeders vertellen dat zij tot deze keuze werden gedwongen door familie, hulpverleners en maatschappelijk werkers. Het onderzoek moest daar duidelijkheid over brengen, maar werd stilgelegd vanwege grove fouten in de uitvoer. Intussen loopt er al een paar jaar een nieuw onderzoek, onder leiding van Micha de Winter, waarvan de resultaten in het voorjaar van 2025 worden verwacht.

Grote zorgen
De twee onafhankelijke VN-experts bestudeerden de zaak van Trudy Scheele-Gertsen en maken zich grote zorgen over de manier waarop Nederland de afgelopen jaren is omgegaan met de afstandsmoeders. ,,Wij schrijven dit soort brieven als er mensenrechten van slachtoffers in het geding zijn, en als het vragen oproept over het naleven van de internationale mensenrechtenverplichtingen’’, vertelt Reem Alsalem.

Reem Alsalem
,,Als je een baby na de geboorte met dwang bij een moeder weghaalt, is dat een mensenrechtenschending. Je zou het zelfs onder psychologisch geweld kunnen scharen. Daarbij werden deze vaak minderjarige ongehuwde, zwangere meisjes in de samenleving gediscrimineerd. Ze werden bestempeld als gevallen vrouwen, puur vanwege hun vrouw zijn.”

Als zulk historisch onrecht heeft plaatsgevonden hebben moeders, maar ook kinderen recht op herstel, zegt de VN-rapporteur. Al lijkt daar tot nu toe nog weinig van terechtgekomen. Zo beroept de Nederlandse Staat zich in de rechtszaak van Scheele-Gertsen op verjaring, terwijl er door een meerderheid van de Tweede Kamer een motie was aangenomen om verjaring in dergelijke rechtszaken los te laten.

Dat laatste zou goed zijn, legt Alsalem uit. ,,Want we weten inmiddels uit onderzoek dat het vele jaren kan duren voordat vrouwen met gewelddadige ervaringen naar buiten durven komen, mede vanwege de vele juridische drempels.”

In gesprek met VN
In de brief krijgt de Nederlandse Staat de aanbeveling verantwoordelijkheid te nemen voor hun eigen rol in deze geschiedenis. Tot nu toe is de rol van de Raad van de Kinderbescherming en andere aan de overheid gelieerde instellingen in geen enkel onderzoek werkelijk onderzocht, en dat zou wel moeten, stelt Alsalem.

,,Het is een uitnodiging aan Nederland om met ons in gesprek te gaan over wat er nodig is om deze groep vrouwen zo goed mogelijk te ondersteunen.” De expertise van de VN op dit vlak kan daarbij ook ingezet worden.

Goede voorbeelden zijn er namelijk genoeg, vertelt ze. ,,In België en Ierland zijn nationale excuses gekomen, ondersteuning voor biologische ouders en kinderen om elkaar weer op te sporen, financiële compensatie, en noem maar op.”

Kloppende versie van de geschiedenis
Een van de belangrijkste dingen bleek echter vooral: de waarheid boven tafel krijgen en verantwoording afleggen. ,,Soms wordt gedacht dat gedupeerden uit zijn op geld, maar wij zien steeds weer dat het bij zaken rondom historisch onrecht vooral gaat om waarheidsvinding. Dat een samenleving een kloppende versie van de geschiedenis optekent en erkent welk leed en welke mensenrechtenschendingen er hebben plaatsgevonden. Dat is uiteindelijk het belangrijkste onderdeel van herstel.”

De Nederlandse Staat had twee maanden de tijd om te reageren op de brief, maar heeft dat (nog) niet gedaan. De zitting in het hoger beroep van Trudy Scheele-Gertsen en Bureau Clara Wichmann is op 21 oktober.

https://www.ad.nl/binnenl(...)-afstonden~af11959f/

Mijn moeder had een relatie van 3 jaar met een Italiaanse gastarbeider. M'n moeke werd zwanger van mij en ze zouden gaan trouwen. Vlak voor het huwelijk was de man plotseling verdwenen, en is nooit meer teruggekeerd. Het was in 1962, totaal andere tijden. Moeke moest haar baby verplicht afstaan. Samen met opoe en opa vocht ze tegen de kerk, en tegen aan de overheid gerelateerde instanties. Zoals gezegd andere tijden er was moed voor nodig. Afgelopen week hadden moeke en ik er nog over. Dat ze zo trots was op haar ouders die "ons" toen bijstonden en waar ik samen met haar drie jaar waren ingetrokken. Toen kreeg ze een relatie met de man die mijn vader is. Ik ben nooit opzoek gegaan naar de Italiaan en wil er uit respect voor mijn vader niks van en over weten. Ma wilde wel eens een foto van hem laten zien. Ook dat wilde ik niet. Ik ga er sowieso van uit dat hij een knappe man is/was. Ik schijn namelijk op hem te lijken. Ma is jaren later wel opgenomen geweest wegens psychische klachten, gerelateerd aan de hele situatie. Ik zelf heb ook psychische problemen hierdoor gehad. Dit bericht is best heftig om te lezen. Dat zoveel vrouwen en kinderen zoveel ergs is overkomen. Ik mag trots zijn op moeke, opoe en opa.

quote:

Op zaterdag 21 september 2024 11:25 schreef Mano_ het volgende:
Ik ben niet bekend met dit verhaal en helaas gaat het artikel ook niet in op de inhoud. Door wie werden de moeders verplicht kinderen af te staan? En waarom? Klinkt als een tragisch gebeuren..

Er werd druk op de jonge moeders uitgeoefend. Mijn moeder moest op haar knieën en spijt betuigen dat ze mij had gekregen tegenover de gezanten van de kerk (Hervormd). Ze werd ook uitgesloten van enige financiële steun. Je werd door de maatschappij nog net niet op de brandstapel gezet als ongetrouwde, alleenstaande moeder. Je werd erop aangekeken en als hoer weggezet. We hebben het over een andere tijd. Jong, ongetrouwd, zonder partner. Mijn moeder ook nog van een buitenlander. De Italianen waren de eerste golf van gastarbeiders. Hier werkten ze voornamelijk op de werf en bij van Voorden een grote fabriek gerelateerd aan de werf (scheepsgroeven en ander materiaal). Er werden meer vrouwen zwanger van Italianen. Eén overkwam hetzelfde als m'n moeder. Echter hier verboden de ouders van de zwangere vrouw nog langer met die Italiaanse man om te gaan. Daarom was en is mijn moeder zo sterk. Net als m'n grootouders. Ik kreeg al jong te horen dat mijn pa, niet m'n biologische vader was, terwijl een klasgenootje, één van m'n vriendje, het van een ander te horen kreeg toen hij al volwassen was. Paar jaar geleden bleek iemand hier tegenover in de straat zijn halfzus te zijn. Ze hebben nu goed contact. Toen heeft ie ook contact gekregen met zijn biologische vader die hier ook in de stad woont. Daar gaat hij nu ook mee om. Hij kende die man, ook voetbal enzo, wel maar wist dus bijna 60 jaar niet dat het zijn vader was. Dit is mijn verhaal, dus je kunt wel nagaan hoe het anderen is vergaan die minder steun en/of "geluk" hebben gehad. Je begrijpt nu misschien ook hoe het je als persoon vormt, en je er eventueel psychisch mee omgaat of om bent gegaan.

quote:

Op zaterdag 21 september 2024 15:15 schreef Nober het volgende:
Gaan we niet doen. Weg met die wappies. En door.

Zo ken ik je weer.

Triest hier weer de reacties. Ik had het kunnen verwachten.

quote:

Op zaterdag 21 september 2024 17:03 schreef HeatWave het volgende:

[..]
Blijft apart dat je na 20 jaar FOK! nog steeds zo slecht om kan gaan met andere meningen .

Het is goed met je. Zoek het maar uit. Gaat nergens meer over hier.