De Britse crimineel Daniel Sowerby heeft op 14 januari euthanasie laten plegen in het Justitieel Centrum voor Somatische Zorg van de Penitentiaire Inrichting Haaglanden. Dat stelt een medegedetineerde die tot het laatste moment contact met hem had tegen Crimesite. Zijn verhaal wordt ondersteund door Sowerby’s schoonzus en nicht in Engeland. Het is sinds de uitvoering van de euthanasiewet in 2002 voor het eerst dat een levenslang gestrafte binnen de muren van een strafinrichting zijn leven kon laten beëindigen. Sowerby zat zijn levenslange straf uit voor de moord op Gerard Meesters in 2002.
Jan Stoffers is een door de rechtbank tot levenslang veroordeelde crimineel. Op dit moment loopt zijn hoger beroep in een strafzaak omtrent twee moorden die hij in het begin van deze eeuw zou hebben gepleegd. Tien jaar zat Stoffers samen met de eveneens tot levenslang veroordeelde crimineel Daniel Sowerby opgesloten in de penitentiaire inrichting van Heerhugowaard.
Vorig jaar ging het ineens vrij snel bergafwaarts met Sowerby, bij wie ongeneesbare darmkanker was geconstateerd. Jan Stoffers heeft vanaf die dag met toestemming van de gevangenisleiding “mantelzorg” verleend aan Sowerby.
Spoed-euthanasieZo kan het dat hij naast het verplegend personeel de laatste is die Sowerby (telefonisch vanuit Noord Holland) gesproken heeft voordat die in de vroeg ochtend van 14 januari (in Scheveningen) een dodelijke hoeveelheid medicatie tot zich nam. Volgens Jan betrof het geen gewone, maar een spoed-euthanasie.
‘Daniel had een tumor die zijn darmen blokkeerde. Die was op een moment zover gegroeid dat het lijden voor Daniel ondragelijk werd. Iedere hap eten die hij nam zou voor extra complicaties gaan zorgen, en het gevaar van een darmperforatie dreigde. De gevangenisdirectie hier heeft toen in aller ijl een procedure in werking gesteld.’
Pizza MargaritaDe behandelend arts heeft de werkinstructie euthanasie nagelopen, waarbij onder meer de minister van Justitie zou moeten zijn geïnformeerd over de besluitvorming. Als onderdeel daarvan heeft Sowerby ook met drie afzonderlijke psychiaters een gesprek gevoerd over zijn keuze, zo laat een nicht uit Engeland weten aan Crimesite.
Op 9 januari is hij vanuit Heerhugowaard overgebracht naar de Penitentiaire Inrichting Haaglanden. Daar heeft hij als laatste maal op eigen verzoek een Pizza Margarita en een glas cola gekregen. waarna hij op 14 januari uit zijn lijden is verlost middels een vorm van zelfmedicatie.
Om kwart over zes van die dag kwam de directrice Marianne Vos, van de Penitentiaire Inrichting in Heerhugowaard bij Jan Stoffers in de cel en vertelde: ‘Daniel is overleden.’
Nooit eerderDe gang van zaken is opmerkelijk omdat een euthanasie bij een levenslang gestrafte in Nederland nog nooit eerder is voorgekomen. In eerdere gevallen zijn gedetineerden die terminaal waren verklaard ontslagen uit de gevangenis, om in een huiselijke setting te kunnen sterven. Daar was bij Sowerby geen gelegenheid voor. Hij had in een eerder stadium al aangegeven niet verder voor zijn kanker behandeld te willen worden. Hij had geen verblijfplaats in Nederland waar hij verzorgd zou kunnen worden. Tevens werd de situatie begin januari ineens acuut en levensbedreigend.
De Dienst Justitiële Inrichtingen die verantwoordelijk was voor huisvesting en welzijn van Sowerby wil niet inhoudelijk reageren, zo stelt woordvoerder Shireen Habiballah: ‘DJI doet geen uitspraken over individuele gevallen en kan daarom niet specifiek ingaan op uw vraag. Wat ik wel kan meegeven, is dat op 14 januari jl. een gedetineerde is overleden in het Justitieel Centrum voor Somatische Zorg van de Penitentiaire Inrichting Haaglanden.’
KinderenDe Friese strafrechtadvocaat Tjalling van der Goot, van Bureau Anker en Anker, stond Sowerby al meer dan een decennium bij. Hij stelt niet door de Dienst Justitiële Inrichtingen te zijn geïnformeerd. Pas nadat hij uit de media van het overlijden van Sowerby kennis nam moest hij zelf op onderzoek uit naar de toedracht van de dood van zijn cliënt. Van der Goot stelt vast dat het de kinderen van het slachtoffer Gerard Meesters zijn geweest die de dood van Sowerby openbaar hebben gemaakt (en dus waren geïnformeerd door
DJI – red.).
Want zelfs een door hem geraadpleegde officier van justitie wist volgende de advocaat niet hoe Sowerby nu eigenlijk aan zijn einde was gekomen. Daarop had hij zijn zoektocht maar gestaakt.
Niet betrokkenHet Openbaar Ministerie in Den Haag laat daarop weten niet betrokken te zijn geweest bij de besluitvorming. ‘Wij krijgen een zaak als euthanasie bij een gedetineerde pas op ons bord als er eventueel sprake zou zijn van strafbaar handelen. De partij die dat moet constateren is de Raad Toepassing Euthanasie,’ zo laat persvoorlichter Vincent Veenman weten. Deze Raad laat aan Crimesite weten niet te kunnen reageren vanwege de privacy van de betrokken persoon.
DawesDe familieleden die Crimesite voor dit verhaal heeft gesproken stellen dat Daniel, ondanks zijn medische toestand, alles op alles heeft gesteld om pas te sterven nadat de rechtbank de strafoplegging van Robert Dawes had voltrokken. De Brit Dawes (52) wordt door de Nederlandse staat gezien als de opdrachtgever van de moord op Gerard Meesters; en dus als opdrachtgever van Sowerby.
De rechtbank Noord-Nederland legde hem na een proces dat eerder in november was gevoerd Dawes op 10 januari dit jaar een levenslange gevangenisstraf op.
‘Top notch’Sowerby was erg benieuwd hoe de rechter over Dawes zou oordelen. Hij hoopte dat er tijdens de rechtszaak nog details aan het licht zouden komen die hem zelf zouden vrijpleiten. Toen de veroordeling eenmaal achter de rug was, stond wat hem betreft niets meer voor de euthanasie in de weg, laat zijn schoonzus weten.
‘Morgen gaat het gebeuren. De medicijnen die ik straks krijg zijn top notch en ik heb goede zusters aan mijn zijde’, zo vertelde hij ‘bijna opgewekt’ telefonisch vanuit Scheveningen. Zijn schoonzus (naam bij redactie bekend): ‘Hij had er alle vertrouwen in dat het die dag dat het moest gaan gebeuren allemaal in goede handen was. Hij sprak zelfs zijn waardering uit voor het medisch personeel dat hem verzorgde.’
‘Het proces van zelfmedicatie naar overlijden heeft 15 minuten geduurd, aldus een ander familielid.’
Eerdere levenslange strafSowerby had eerder een tumor in zijn long overleefd, en had slechts 30 procent van zijn normale longcapaciteit. Hij was de laatste maanden van zijn leven aan bed gekluisterd, maar hij kon zo nu en dan nog wel aan de telefoon komen. Zo hoorde hij ook van het overlijden van zijn broer Mick in Engeland, die op 8 december plotseling het leven had gelaten.
Sowerby is in strafrechtelijk opzicht een uniek geval. In Engeland zat hij eerder ook al een levenslange straf uit, voor de doodslag op Harold “Sailor” Burdall in 1977. Hij ontsnapte na 23 jaar Britse gevangenisstraf tijdens een verlof uit de Lincoln Prison gevangenis in Noord Engeland.
Gwenette MarthaDeze vlucht leidde hem naar Nederland, waar hij zich in het criminele milieu ophield in kringen rondom Dawes. Hij pleegde de moord op Meesters in november 2002. De moord, in opdracht van Dawes, was een vergelding voor een diefstal van een partij hasj door een zus van Meesters en haar vriendin (die deze diefstal overigens hebben ontkend).
Sowerby werd in 2003 bij Breda, maanden na die moord, opgepakt in een onderzoek naar drugshandel met Gwenette Martha en Etous Belserang. Sindsdien zat hij vast. In 2008 werd hij onherroepelijk tot levenslang veroordeeld.
Overlevering naar Engeland wilde het Openbaar Ministerie niet, omdat er een (kleine) kans bestond dat Sowerby daar op vrije voeten zou komen.
Sowerby werd 66 jaar oud.
https://www.crimesite.nl/(...)een-spoedeuthanasie/