[Etappe 6] Tarbes - Cauterets-Cambasque #4

Etappe 6: Tarbes - Cauterets-Cambasque, 144,9 km

Sow, dat was me de etappe wel. Het was een rit waar iedereen in de vlucht wilde zitten en dat gebeurde dan uiteindelijk ook. Na heel wat aanvalspogingen reed er na een tijd een groep van meer dan 30 man weg. In die groep zat Jai Hindley, de winnaar van de Giro van vorig jaar. Geen man om zomaar een paar minuten voorsprong te geven, maar dat gebeurde wel. UAE herkende het gevaar wel, maar ze hadden alle moeite van de wereld om de kopgroep een beetje binnen schot te houden. En dat terwijl de kopgroep nou ook niet echt perfect samenwerkte. Om de haverklap keken we naar groepjes die wegreden uit de kopgroep om vervolgens weer ingerekend te worden. Vooral Wout van Aert was heel actief, hij reed tot twee keer toe in een groepje voor de rest van de vluchters ook. Zijn pogingen hadden uiteindelijk weinig effect, vooral omdat enkele ploegen goed vertegenwoordigd waren in de kopgroep. AG2R had twee knechten mee die alles op alles aan het zetten waren om Felix Gall in een goede positie naar de Marie Blanque te brengen. De Oostenrijker snoepte onderweg wat bergpunten mee, waardoor hij de bergtrui zou mogen dragen, maar hij wilde ook graag de dagzege. Ineos liet Fraile dan weer de boel controleren voor Dani Martinez, terwijl ook Bora met meerdere mannetjes vooraan zat. De normaal redelijk zelfzuchtige Patrick Konrad offerde zichzelf op, hij reed zichzelf helemaal leeg in dienst van Hindley. Emanuel Buchmann zat ook voorin, maar de spookachtige Duitser dacht wel vooral aan zijn eigen kansen. Als hij zichzelf volledig had opgerookt had de voorsprong van de kopgroep nog veel hoger kunnen uitvallen, wat voor Hindley natuurlijk goed nieuws was geweest. Buchmann vond dat niet zo nodig, hij was vooral aan het bedenken of er nog een manier was waarop hij zelf kon winnen.

Die manier bleek er niet te zijn, want op de Marie Blanque ging Hindley in de aanval en niemand kon mee. Dani Martinez, Buchmann, Gall, allemaal moesten ze passen. Ook Ciccone kon niet mee, net als de mannetjes van Jumbo die vooraan zaten. Hindley reed rap weg van de rest en leek zodoende op weg naar de ritzege. Tevens lag hij perfect op schema om de gele trui over te nemen van Adam Yates. De voorsprong van de koplopers bedroeg lang een minuut of vier, maar in aanloop naar de Marie Blanque liep het terug naar drie minuten. Op de klim gingen we zelfs naar twee minuten, maar na de aanval van Hindley stabiliseerde zijn voorsprong. Daar kwam pas verandering in toen Jumbo buiten beeld het commando overnam van UAE. Een dikke onvoldoende voor de regie, geen idee hoe je het voor elkaar krijgt om dit soort dingen te missen. Kuss had weer een van zijn befaamde dagen. Soms is hij de beste klimmer van de wereld, soms pure middelmaat. Gisteren was hij een van de beste klimmers van de wereld en dus zaten er na zijn beukwerk nog maar twee mensen op het wiel. Vingegaard en Pogacar. De rest werd allemaal gelost, sommige renners werden zelfs keihard gelost. Wat een redelijk gezapige eerste bergrit had moeten worden werd meteen een slagveld. De verhoudingen waren meteen duidelijk: Pogacar en Vingegaard staken er weer ver bovenuit. Maar de verhoudingen bleken anders te liggen. Na een geweldige beurt van Sepp Kuss ging Jonas Vingegaard in de aanval en Tadej Pogacar bleef zitten. Geen reactie, net als op de Granon vorig jaar. Pogacar was niet goed, Vingegaard wel. Vingegaard was zelfs buitenaards, hij vloog omhoog. Alsof de weg vlak was, zo hard ging hij. Hij reed meteen een minuut dicht op Hindley en hij reed meteen een halve minuut weg van Pogacar. Binnen anderhalve kilometer klimmen verloor de Sloveen 36 seconden, een buitengewoon slecht teken voor de rest van de Tour. Ons kijkgenot dreigt bedorven te worden door een doodse Deen zonder enig charisma die om wat voor reden dan ook heel hard kan fietsen. Een stuk harder dan de rest, hors categorie.

In de afdaling en op het vlakke liep Vingegaard alleen maar verder uit ten opzichte van Pogacar, die terugviel in een groepje. Door een polsbreuk in Luik-Bastenaken-Luik was de voorbereiding van Pogacar op de Tour in het water gevallen, maar het is geen normale renner en dus hadden we met z'n allen het idee dat hij er gewoon zou staan. Niets blijkt minder waar, hij is niet in orde. Vingegaard is daarentegen beter dan ooit, hij fietst zo hard dat de Tour nu al beslist lijkt te zijn. In de afdaling en op het vlakke sloot hij aan bij een paar overgebleven renners uit de voormalige kopgroep, die hem uiteraard niet gingen helpen. Hij moest alles zelf doen en en klaarblijkelijk had hij al die hulp niet nodig. Van zijn voorsprong van een minuut op de top hield Hindley aan de finish de helft over. Een geluk voor de Australiaan was dat Ciccone, Gall en Buchmann gingen sprinten voor de ereplaatsen waardoor Vingegaard naast de bonificaties greep. Hindley, eerder al tweede in de Giro en vorig jaar de winnaar, debuteert in de Tour. En na vijf dagen heeft hij al een ritzege te pakken, door eigenlijk per ongeluk in de kopgroep van de dag terecht te komen. En dan mag hij ook nog eens het geel dragen, met een riante voorsprong ook nog eens. Door die voorsprong van een halve minuut en alle bonificaties onderweg staat hij nu 47 seconden voor op Vingegaard, Pogacar volgt al op bijna twee minuten. Ook Adam Yates, die de eerste dagen de gele trui droeg, kon niet mee en verloor veel tijd. Hindley werd vooraf gezien als een van de kanshebber om derde te worden na Vingegaard en Pogacar, we kunnen die derde plaats nu al bijna gaan uitdelen. We zijn vijf dagen onderweg en de koers ligt in een plooi. Vingegaard staat 25 niveaus boven de rest, als hij wil wint hij deze Tour met een kwartier voorsprong. Pogacar is niet op de afspraak, maar zijn basisniveau is goed genoeg om alsnog met de vingers in de neus tweede te worden. Hindley draagt nu het geel, maar gaat op een derde plaats eindigen. De tv kan uit, de Tour is klaar. Ik had dit totaal niet zien aankomen, het blijft een merkwaardige sport. Eigenlijk was het een rit van niets, maar voor Vingegaard was het genoeg. Pogacar verloor een minuut ten opzichte van Vingegaard. De enige vraag die ons nu nog rest is: gaat Vingegaard vandaag de genadeklap uitdelen? Gaat Jumbo alles op alles zetten om de koers helemaal kapot te maken? Dat gaan we mogelijk beleven tijdens de tweede bergrit in de Pyreneeën. Ditmaal volgt er een aankomst bergop na beklimmingen van de onvermijdelijke Aspin en Tourmalet. Betrekkelijk weinig zin in na de demonstratie van gisteren.

Verlost van het juk van Pau bevinden de renners zich inmiddels in Tarbes, een stad met 44000 inwoners in de voormalige regio Midi-Pyrénées (nu Occitanië), departement Hautes-Pyrénées. Van Pau reden we naar de Pyreneeën, om nadien de Pyreneeën weer te verlaten en naar de andere grote stad aan de rand van deze bergketen te trekken. Een stad die wel een stuk minder populair is, het is pas de 15e keer dat de Tour de hier passeert. In 2019 waren we voor het laatst naar Tarbes, we zouden een bijzonder korte bergrit afwerken met aankomst boven op de Tourmalet. Daar beleefde Thibaut Pinot een van de beste dagen van zijn leven, hij won door in de laatste meters van de klim iedereen uit het wiel te knallen. Een paar dagen later knalde hij dan weer tegen zijn stuur en moest hij de Tour verlaten, ontroostbaar was hij. In 2015 ging er ook een rit van start in Tarbes, dat was de rit met aankomst boven op La Pierre-Saint-Martin. Het was de eerste afspraak in de bergen voor de renners en Chris Froome liet er geen gras over groeien. Hij reed meteen iedereen op een hoop, een minuut achter hem werd ploeggenoot Porte tweede. Quintana werd derde en ONZE Gesink werd vierde. In het verleden waren we nog veel vaker in Tarbes, in totaal een keer of 15 dus. In 2006 vertrok hier in ieder geval een rit, met aankomst op Pla de Beret. De inmiddels grotendeels weggemoffelde Denis Menchov won toen, no? Ook in 2001 gingen we van start in Tarbes, voor een rit met aankomst op Luz Ardiden. Dat zou een fantastische rit worden, een van mijn vroegste herinneringen. De uitgemergelde Roberto Laiseka wist Jan Ullrich en Lance Armstrong af te houden. Sindsdien wapper ik trots met de Baskische vlag en dat heb ik vooral deze Tour meer dan ooit kunnen doen. Tarbes is ook enkele keren een aankomstplaats geweest. Voor het laatst in 2009, die rit werd gewonnen door de man met de neus als een zinksnijder, Pierrick Fedrigo. Die rit in 2009 betekende een terugkeer als finishplaats voor Tarbes na meer dan 50 jaar. De laatste keer voor 2009 dat er een rit aankwam in Tarbes was in 1951. Een rit met een heel bekend verhaal, een heel erg belegen anekdote. De 13e rit van de Tour van 1951 ging van Dax naar Tarbes, over de Aubisque. In de afdaling van de Aubisque viel Wim van Est in een ravijn. Hij overleefde het, tot ieders verbazing. Wel verloor hij de gele trui, die hij juist een dag eerder had veroverd. Tarbes is de stad waar Yvette Horner vandaan kwam. Die naam zegt mij verder niets, maar het schijnt een nogal significant figuur in de Tourgeschiedenis te zijn geweest. De Franse accordeonspeelster was in de jaren 50 en 60 de grote ster van de publiciteitskaravaan van de Tour de France. Ze was de allereerste vrouw in de Ronde van Frankrijk. De Française zat op het dak van een auto, terwijl ze de accordeon bespeelde. Aha. Tarbes is verder wel een aardig stadje, al is het allemaal niet heel bijzonder. Kerkje, parkje, je kent het wel. Tevens bevindt zich in Tarbes blijkbaar een experimenteel centrum voor het ontmantelen van afgedankte civiele en militaire vliegtuigen, dat deel uitmaakt van de Franse Aerospace Valley-cluster. Een van de plaatsen in Tarbes die je naar het schijnt absoluut moet bezoeken is het geboortehuis van Ferdinand Foch, een maarschalk die befaamd werd als geallieerd opperbevelhebber op het einde van de Eerste Wereldoorlog. Dat huis is eigenlijk helemaal niet bijzonder, maar de Fransen zijn blijkbaar nogal trots op deze man. Tarbes is ook de plaats waar Fabio Casartelli in het ziekenhuis overleed na zijn val in de afdaling van de Col de Portet d'Aspet in 1995. Sluiten we af met de mededeling dat Henri Abadie geboren werd in Tarbes, een voormalig coureur die ooit 44e werd in de Tour. Geen stad van grote wielrenners.

Tijdens de neutralisatie rijden we een flink rondje door de stad Tarbes, in de eerste meters van de rit rijden we over een weg die is opgedragan aan maarschalk Foch, om zijn belang nog maar eens te benadrukken. Buiten de stad gaat de rit officieel van start en we beginnen de rit meteen met twee kleine klimmetjes. Zodra Prudhomme met de vlag zwaait loopt de weg meteen een kilometer aan 4% omhoog in een donker bos. Na dit korte klimmetje gaat het anderhalve kilometer vals plat omlaag, helemaal rechtdoor, en dan volgt een tweede klimmetje. Nu gaat het opnieuw een kilometer aan 4% omhoog, wat niet veel is, maar het is alvast geen volledig vlakke start. We zitten nog niet in de Pyreneeën en dus is het behelpen. Na dit tweede korte hupje begint het grote behelpen, de weg loopt nadien een kilometer of vijf vals plat omlaag terwijl de brede weg bijna volledig rechtdoor loopt langs het Lac de l'Arrêt Darré. Na deze kilometer rechtdoor vals plat omlaag slaan we rechtsaf en dan is het een dikke vijf kilometer volledig vlak en volledig recht tot in het centrum van Bordes. Na wat bochtjes in het centrum van dit dorp rijden we over een rechte en vlakke weg naar Tournay, waar in het centrum ook weer een paar bochten liggen. Buiten Tournay gaat het rechtdoor naar Ozon en hier slaan we buiten het centrum rechtsaf, waarna we na heel wat vlakke kilometers gaan toewerken naar de eerste officiële klim van de dag. Via Ricard gaat het rechtdoor naar Gourgue over wegen die net een slag smaller zijn, en een klein tikkie glooiend. In Gourgue volgt er een bocht naar links en na die bocht begint de Côte de Capvern-les-Bains. De komende 5,6 kilometer gaat het aan 4,8% omhoog, het is daardoor een klimmetje van de derde categorie. Door het bos rijden omhoog naar Capvern-les-Bains, in eerste instantie gaat het niet heel denderend omhoog. Twee kilometer aan 4% en daarna zelfs een kilometer aan 3%, dat stelt heel weinig voor. Na een tijd komen we uit in Capvern-les-Bains, een thermenstadje. Daar zijn we evenwel nog niet boven, het gaat verder omhoog naar Capvern en dat laatste deel van de klim is net iets interessanter. Voorbij de thermen van het toeristische en tamelijk pittoreske Capvern-les-Bains gaat het drie kilometer aan 6% omhoog naar Capvern, een dorp dat we na 30 kilometer bereiken. Daar ligt dan ook de top van de eerste echte klim van de dag.

De Côte de Capvern-les-Bains is een klim die we nog kennen van de Tour van 2018, toen reden we van Lourdes naar Laruns, de plaats waar we gisteren dan weer aankwamen. Tijdens die etappe reden we over de Côte de Capvern-les-Bains en daarna gingen we via de Aspin over de Tourmalet. Hey, dat komt me ergens bekend van voor. Oh, wacht, dat gaan we nu ook doen. Origineel, weer. In het centrum van Capvern slaan we na de klim linksaf en daarna meteen rechtsaf, de weg loopt nu een kilometer of vier vals plat omhoog richting La Barthe-de-Neste. De weg is breed, recht en dus niet helemaal vlak. In La Barthe-de-Neste komen we vaak voorbij, vorig jaar reden we er nog tijdens een etappe doorheen, maar nu slaan we vlak voor het dorp rechtsaf bij een rotonde en dan rijden we rechtdoor naar het zuiden, richting de voet van de Col d'Aspin. We rijden de Pyreneeën binnen, al moeten we nog even wachten op de bergen. Het gaat een kilometertje of 15 rechtdoor over een zo goed als vlakke weg richting de tussensprint in Sarrancolin. Die tussensprint zal volgen na 49 kilometer in het dorpje dat bekend is geworden vanwege het lokale marmer, dat zelfs nog gebruikt zou zijn voor de Empire State Building. Richting La Barthe-de-Neste liep de weg een tijdje vals plat omhoog, maar vlak voor de bocht naar rechts bij de rotonde ging het ook nog even een tijd vals plat omlaag. Na die bocht zijn we opnieuw begonnen met wat werk vals plat omhoog, maar in het hele stuk naar het zuiden komen we amper 100 meter hoger uit. Dat heeft dus allemaal geen naam. Na de tussensprint fietsen de renners nog eens een kilometer of zes rechtdoor, over een weg die licht omhoog blijft lopen. We volgen een enorm brede weg die de loop van de rivier La Neste volgt. Af en toe komen we wat bochten tegen, maar het is een route van niks. Een route die we goed kennen, want we komen hier met enige regelmaat voorbij. Er is tijd genoeg om te genieten van de mooie plaatjes, zeker als de Neste zich even laat zien, en dat was het dan eigenlijk wel. Na een kleine 56 kilometer bereiken we Arreau en hier ligt de voet van de tweede klim van de dag.

arreau-05.jpg?v=ficheAnnonce&width=371&height=275&pixelRatio=2.6250

arreau-05.jpg?v=ficheAnnonce&width=371&height=275&pixelRatio=2.6250

Vlak voor we het pittoreske Arreau goed en wel bereiken slaan de renners rechtsaf en na die bocht loopt de weg meteen omhoog. We gaan beginnen aan de Col d'Aspin, een klassieker. Tijdens de allereerste keer dat de Tour de Pyreneeën bezocht reed men al over de Aspin, we spreken dan van het jaar 1910. Sindsdien komt de klim ontzettend vaak voorbij, sterker nog, vorig jaar reden we ook al over deze klim. Pinot kwam toen als eerste boven, maar veel zou hij er niet aan hebben. Dat was tijdens de rit naar Peyragudes, waar UAE op alle beklimmingen ontzettend aan het schroeien was en waar Pogacar uiteindelijk Vingegaard zou kloppen in de sprint op het vliegveld van Peyragudes. Daarvoor reden we ook al in 2018 over de Aspin. In een etappe van Lourdes naar Laruns kwam Julian Alaphilippe hier als eerste boven, al zou hij die rit uiteindelijk niet winnen. Daarvoor kwam Steve Cummings hier in 2016 als eerste boven en hij zou uiteindelijk wel de rit winnen, bij Lac de Payolle. Mijn favoriete beklimming van de Col d'Aspin blijft overigens de beklimming uit het prachtige jaar 2008, toen de tijdelijk beste renner van de wereld hier de boel op stelten zette. In een rit van Toulouse naar Bagnères-de-Bigorre snelde Riccardo Ricco weg uit het peloton. Op deze klim scheurde hij op het buitenblad naar boven en bezorgde hij iedereen die hij inhaalde een verkoudheid. Hij won de rit, met verve. Helaas werd hij daarna betrapt en uit de Tour gezet, maar gelukkig hebben we de beelden nog. En gelukkig hebben we Matxin en Gianetti nog, de meesterbreinen achter het geschroei van Ricco, Piepoli en co. Al zijn ze ingehaald door de hutspotmaffia van de Jumbo. Plugge, Niermann en boekhouder Arthur van Dongen hebben de code definitief gekraakt en dat is toch iets ongelooflijks. De Col d'Aspin dus, een klim van de eerste categorie. De komende 12 kilometer gaat het aan 6,5% gemiddeld omhoog. De klim begint redelijk makkelijk, een kilometer aan 5% en een kilometer aan 3,5%. Daarna wordt het toch even wat zwaarder met een kilometer aan 7%. Na die derde kilometer van de klim volgt er een kilometer aan 5,5% en dan komt het niet meer onder de 6%. Na zeven kilometer klimmen is het tijd voor het zwaarste stuk van de klim. Vier kilometer achter elkaar met hoge percentages. Van 9,5% naar 7,5%, weer naar 8% en dan terug naar 7,5%. In de laatste kilometer vlakt het wat af naar 6%, waarna de renners na 68 kilometer bovenkomen op de klim. Je mag het toch een redelijk onregelmatige klim noemen, een echte Pyreneeëncol. De weg is ook redelijk bochtig, terwijl er zo nu en dan genoten kan worden van een behoorlijk mooi uitzicht over de omgeving.

435aa

Col_d%27Aspin_65-la_Bargu%C3%A8re_avant_C_Bidour.jpg

De weg omhoog is relatief smal, zeker de tweede helft van de klim. Dat geldt ook wel voor de weg omlaag, op een spectrum van breed tot smal schuiven we wat meer richting smal. De andere kant van de Aspin is ook de moeite waard, het gaat een kilometer of vijf behoorlijk serieus naar beneden. Grotendeels rijden de renners door een bos, waardoor sommige bochten wat onoverzichtelijk zijn. En bochten komen we tegen, jazeker. Richting het eind van dit deel van de afdaling komen we zelfs een aantal haarspeldbochten tegen, al kan ik me niet direct herinneren dat er in de afdaling van de Aspin al vaak gekke dingen zijn gebeurd. Een aantal van de bochten van deze afdaling zijn lastig in te schatten, maar hier bijna jaarlijks passeren helpt uiteraard wel om dat euvel te verhelpen. Na een lastige afdaling van vijf kilometer is het een kilometer wat vlakker, waarna we door het gehucht Payolle fietsen. In Payolle sloegen we vorig jaar linksaf over een smalle brug om aan de beklimming van Hourquette d'Ancizan te beginnen, nu gaan we rechtdoor verder naar Sainte-Marie-de-Campan. De weg is breder geworden, de haarspeldbochten verdwijnen en ook het bos laten we achter ons. Vanaf dit moment wordt er nog een kilometer of zeven gedaald, maar dit deel van de afdaling is een stuk eenvoudiger. Na Payolle stelt de afdaling dus geen reet meer voor, het gaat een aantal kilometer lang aan amper 3% naar beneden. De weg is breed en er zijn weinig bochten. Zonder problemen zou iedereen dus moeten kunnen aankomen in Sainte-Marie-de-Campan, na 80 kilometer. In dit kleine dorpje ligt de voet van de volgende klim van de dag, eentje die echt niemand kent. Geniale ontdekking weer van Gouvenou, wat een visionair. In Sainte-Marie-de-Campan gaan we uiteraard ook weer langs het standbeeld van Eugène Christophe fietsen, die tijdens de Tour van 1913 in deze omgeving te maken kreeg met een kapotte fiets en die fiets moest laten repareren bij de lokale smid in Sainte-Marie-de-Campan. Dat zijn toch de anekdotes die echt veel leuker zouden zijn als we hier een keer in de 20 jaar passeren en niet om het jaar.

In het centrumpje van Sainte-Marie-de-Campan slaan de renners linksaf en daarna beginnen we meteen aan de volgende klim, de Col de Tourmalet. Vorig jaar ontbrak de Tourmalet zowaar in de Tour, maar nu keert deze eeuwige klim weer terug. We gaan de Tourmalet zelfs twee keer zien dit jaar, want in de Vuelta gaat boven op de Tourmalet een etappe eindigen. We klimmen dan wel van de andere kant omhoog, voor enige variatie. Een goedmakertje voor het coronajaar 2020, toen we eigenlijk al tijdens de Vuelta naar de Tourmalet hadden moeten gaan. Enfin, 2022 en 2020 waren Tourmaletvrije jaren, in 2021 zagen we de klim die we heel vaak zien voorlopig voor het laatst. Toen was het de voorlaatste klim in een etappe die zou eindigen bij het voor de Basken belangrijke Luz Ardiden. Die keer geen Basken aan het feest, de driestrijd Carapaz, Vingegaard en Pogacar werd beslecht in het voordeel van die laatste. In 2019 reden we van de andere kant omhoog over de Tourmalet en toen zou op de top de finish liggen, Pinot won. Die kwam hier in 2016 ook als eerste boven, al was er toen geen aankomst. In 2021 reden we langs dezelfde kant als nu omhoog, net als in 2018. Hoewel hij niet in de buurt kwam van de ritzege was Pierre Latour in 2021 als eerste boven, terwijl Julian Alaphilippe de eerste op de top was in 2018. Geen enkele berg is zo vaak bedwongen als deze Tourmalet, waardoor ik het eigenlijk wel een beetje geloof met deze klim. Alle verhalen over de klim zijn ook zo belegen als wat, lees bijvoorbeeld wat de Tour er zelf over te zeggen heeft en vraag je dan af of je dit niet al kon dromen:

quote:
There was one big absentee at the top of the first Tourmalet climb in 1910: Henri Desgrange himself. The creator of the Tour had long hesitated to include the pass on the Tour route, a prospect that had put off many riders, and the 1910 edition had set off with only 110 participants. The Perpignan-Luchon stage and its first Pyrenean climbs confirmed the boss of L'Auto in the belief that the Tour's programme was definitely too heavy... Before the start, he had to face the wrath of some competitors. After the finish in Luchon, he could feel that the morale of the troops, starting with GC leader Octave Lapize, was not very high. Claiming to be sick, Desgrange stayed in Luchon to take the waters and entrusted the keys of the race to Victor Breyer. A great boxing fan, Breyer would have been able to show his fists if necessary. Desgrange was right in his decision to skip the stage. After leading the way at the top of the Tourmalet, and then as a stage winner in Bayonne, Lapize was not happy: "Criminals!” he screamed. Since then, riders have tackled one of the giants of the Tour 84 times and will once again pay tribute to Henri Desgrange's successor, Jacques Goddet, at the foot of the stele dedicated to him. In its long love-hate history with the race, the Tourmalet has already hosted three stage finishes, in 1974 (Jean-Pierre Danguillaume), in 2010 (Andy Schleck) and in 2019 (Thibaut Pinot).

Dit is al de 86e keer de Tourmalet, terwijl het de 110e editie van de Tour is, ja, daar worden we niet vrolijk van. Buiten 2022 en 2020 ontbrak de Tourmalet ook in 2017, maar verder was ie continu aanwezig tijdens mijn schrijvende jaren. Dat heeft altijd als enige voordeel dat je uit het archief kunt putten, voor de luie mens geen nadeel. Enfin, de Tourmalet begint makkelijk, een paar kilometer aan 4%. Daarna wordt het steeds een beetje zwaarder, van een kilometer aan 7% naar drie kilometer aan 8%. Rond de 10e kilometer van de klim wordt het pas echt zwaar. Zes kilometer achter elkaar komt het niet onder de 9%, af en stijgt het zelfs flink boven de 10%. Alleen de laatste meters richting de top wordt het nog even wat minder zwaar. Het is een belachelijk zware klim, geheel terecht een klim van de buitencategorie. Wel een klim die al veel te vaak is voorgekomen in de Tour. Er zijn ook andere beklimmingen, die we nog steeds weigeren te bezoeken. Of, als je dan toch naar de Tourmalet wil, ga dan een keer helemaal naar Pic du Midi de Bigorre, gewoon, voor te lachen. Achja, in ieder geval 17 kilometer aan 7,3% dus, joepie. De Souvenir Jacques Goddet bovendien, vernoemd naar een voormalig koersdirecteur van de Tour, die op de klim nog een mooie buste heeft staan. Enfin, dat verhaal kennen we. Henri Desgrange en Jacques Goddet, wat moet je er allemaal mee hè. Als we maar nooit een Souvenir Christian Prudhomme krijgen. Ook in de Tour van 2015 gingen we langs deze kant omhoog, toen was Majka als eerste boven, dat zie ik hem nog wel eens herhalen. In 1910 was Octave Lapize de eerste die als eerste boven kwam en ter ere van hem staat er een monument op de top, etc. Nouja, allemaal dat verhalen dus. Mooie klim, zware klim, te vaak gezien. De weg omhoog leidt overigens ook nog langs La Mongie, het skistation waar in het verleden ook nog eens drie ritten eindigden. Armstrong won hier in 2002, maar die zege is hij uiteraard kwijt en dus feliciteren we Beloki met zijn morele zege. Al vindt Beloki dat Armstrong nooit uit de tabellen geschrapt had mogen worden, wat logisch is als je zelf klant was van Fuentes. Enfin, over klanten van Fuentes gesproken, in 2004 kreeg Ivan Basso op dezelfde plaats de zege cadeau van Armstrong.

78825

wat-maakt-de-tourmalet-zo-speciaal-het-is-het-mythische-portret-dat-beklijft

De Tourmalet zit dit jaar blijkbaar ook al in de Tour de France Femmes, er komt een rit aan boven op deze klim. Jeminee, het houdt niet op, niet vanzelf. Na 98 kilometer zijn we boven op deze klim met een strippenkaart, dat is misschien nog wel relevant. We beginnen aan een lange afdaling richting Luz-Saint-Sauveur. De klim was 17 kilometer lang, de afdaling gaat 19 kilometer lang zijn. Een bijzonder lange afdaling, die het grootste gedeelte van de tijd ook nog eens vrij steil is. Bovendien is de afdaling bochtig, je kan wel stellen dat deze kant een stuk lastiger is. Buiten dat moet bijna iedere renner deze afdaling wel kennen, we komen er godbetert bijna ieder jaar langs. Verder weet ik niet zo goed wat ik over deze afdaling moet vertellen. Ja, het gaat een aantal kilometer aan 10% naar beneden, da's best pittig. Er gebeuren volgens mij eigenlijk nooit echt ongelukken op de Tourmalet dus het zal wel goed zijn. In het begin komen we een lastige haarspeldbocht tegen, daarna gaat het een tijdje wat meer rechtdoor tot aan de volgende haarspeldbocht. Dan volgt er weer een lange fase wat meer rechtdoor en met wat flauwe bochtjes. Dan weer wat lastigere bochtjes, in de buurt van Barèges een keer een fase met een aantal niet al te lastige haarspeldbochtjes, nouja, goed, gesneden koek neem ik aan. We gaan snel door naar het eind van de afdaling. Letterlijk, want in de laatste kilometers van de afdaling gaat het eigenlijk gewoon praktisch rechtdoor naar beneden. Alleen in het thermendorpje moeten de renners nog even opletten, hier is de weg even wat smaller in het centrum en buiten dat centrum komen we een gemene bocht naar rechts tegen. Bochtje naar links daarna en vervolgens cruisen we rechtdoor naar Luz-Saint-Sauveur, over een brede en niet al te bochtige weg. Of nouja, cruisen, paar haarspeldbochtjes nog wel hoor, maar die zijn 100 meter breed dus dat laten we lekker gaan. Als we na 116,4 kilometer uitkomen in Luz-Saint-Sauveur rijden we dwars door het centrum van dit plaatsje waar we wel vaker doorheen fietsen. Opvallend genoeg start de Tour hier dan weer bijna nooit, alleen een keer in 1985. Wel ligt Luz-Saint-Sauveur aan de voet van een klim die in de Tour om de tien jaar wordt beklommen. In 2031 gaan we weer naar Luz Ardiden, nu gaan we op weg naar een andere klim. In Luz-Saint-Sauveur hebben ze overigens iets leuks bedacht om de band met de koers te versterken. Het begin van de klim, in dit geval het eind van de afdaling, is omgedoopt tot promenade des célébrités, een rij met plaquettes in de grond met daarop de handen van beroemde coureurs, onder anderen Laurent Jalabert, Bernard Thevenet, Miguel Indurain en Bernard Hinault. Daar scheuren de renners nu met hoge snelheid aan voorbij, maar toch leuk bedacht.

wat-maakt-de-tourmalet-zo-speciaal-het-is-het-mythische-portret-dat-beklijft.webp

wat-maakt-de-tourmalet-zo-speciaal-het-is-het-mythische-portret-dat-beklijft.webp

Aan het eind van de afdaling fietsen we door Luz-Saint-Sauveur, we slaan voorbij de promenade van de beroemdheden rechtsaf en na een bocht naar links verlaten we de stad snel weer. We gaan nu 12 kilometer door de vallei rijden richting Pierrefitte-Nestalas. Buiten Luz-Saint-Sauveur loopt een brede weg eigenlijk doodleuk vijf kilometer volledig rechtdoor, steeds een beetje vals plat omlaag. We komen in de komende 12 kilometer nog eens een meter of 200 lager uit, van een echte afdaling is geen sprake meer. De renners fietsen door een wonderschoon landschap, de beboste hellingen lachen ons overal toe. Gebruik maken we er voorlopig niet van, het gaat rechtdoor over die brede weg zonder het minste of geringste obstakel. Genieten van de mooie plaatjes, en eventueel een achterstand proberen goed te maken als je achterop bent geraakt na de Tourmalet. Na vijf rechte kilometers komen we wat dichter langs het lokale riviertje te fietsen, de Gave de Gavarnie. Langs het water worden de wegen bochtiger, de natuur nog een stukje fraaier. Na een tijd komen we achter elkaar zelfs heel wat bochten tegen, maar omdat de weg breed is en omdat het hier niet direct heel steil omlaag gaat stelt dat weinig voor. Het is vooral mooi, al is het voor de koers misschien niet het beste stuk. Scheren langs rotswanden, en verder toch vooral heel erg de kilometers aftellen tot we in Pierrefitte-Nestalas zijn. Als we bijna in dit plaatsje zijn komen we een rotonde tegen, hier gaat het schuin naar links. Hierna gaat het een tijdje rechtdoor tot in het centrum van het dorp. We rijden over een brug en slaan daarna bij het volgende ronde punt linksaf, waarna de slotklim gaat beginnen.

De etappe is vanaf nu nog 16 kilometer lang. De komende 16 kilometer gaat het aan 5,4% gemiddeld omhoog naar de finish. We gaan rijden over een weg die we voor het laatst in de Tour van 2015 zagen, maar plakken daar nog een uitsmijter aan vast. In eerste instantie gaan we klimmen richting Cauterets, acht kilometer lang. De eerste acht kilometer van de slotklim zijn niet heel spannend, we beginnen met een kilometer aan 5%, daarna gaat het een kilometer aan 4% omhoog en dan volgen er twee vals platte kilometers aan 2,5%. De omgeving is wel mooi, we fietsen door een prachtige groene kloof. Een tijdje scheren we ook weer langs de rotswanden, de natuur is op de afspraak. Na het stukje vals plat is de klim ook een beetje op de afspraak, de brede weg loopt lange tijd behoorlijk rechtdoor, maar we komen ineen fase vol haarspeldbochten terecht en dan gaat het twee kilometer aan 6,5% omhoog. Nadien gaat het zelfs een halve kilometer aan 8% omhoog, maar dan wordt het plots vlak. Na een vlakke halve kilometer gaat het vervolgens aan 3% omhoog naar het dorp Cauterets, waar we met uitzicht op schitterende bergen in de achtergrond op acht kilometer van de finish doorheen gaan fietsen. In het centrum van Cauterets komen de renners meerdere bochten tegen, terwijl het in de volgende kilometer van de klim aan 4,5% omhoog gaat. De tweede helft van de klim begint ook niet direct interessant, zeker als je bedenkt dat het ook in de twee kilometer daarna slechts aan 3,5% omhoog zal gaan. Het goede nieuws is dat we Cauterets ook een keer gaan verlaten, buiten het dorp komen we op een weg vol haarspeldbochten terecht. We rijden een bos in en hier gaat blijken dat de laatste vijf kilometer van de klim wél de moeite waard is. Het was vrij makkelijk, te makkelijk. Het eerste deel van Cauterets is niet lastig genoeg om het verschil te maken, maar de laatste vijf kilometer zijn dan weer buitengewoon lastig. We gaan mogelijk lang op onze honger moeten blijven zitten, maar hier kan het feest dan beginnen. Ter hoogte van La Ferme Basque gaat de klim losbarsten. We fietsen langs een Baskisch restaurant dat is verdwaald buiten het Baskenland en dan gaan alle seinen op groen. We noteren een kilometer aan 9% en daarna een kilometer aan 10,5%. Terwijl we van de ene na de andere haarspeldbocht rijden gaat het nog een kilometer omhoog aan 10%. Het is hier niet veel makkelijker dan op de Marie Blanque, dus er kunnen hier weer grote verschillen gaan ontstaan. Normaal zou je denken dat dat wel meevalt, maar met een mutant als Vingegaard gelden er andere wetten. Volgens de organisatie gaat het hierna nog een halve kilometer omhoog en volgt er na een halve kilometer aan 5% nog een kilometer aan 6,6% richting de top. Hier is wel sprake van enige beflikkering. Normaal zijn de kaartjes van ASO best accuraat, maar hier hebben ze de boel overdreven om het wat spannender te maken. In de laatste vijf kilometer van de klim gaat het gemiddeld aan 7,7% omhoog en de organisatie doet ons geloven alsof het aan 8,8% omhoog gaat. We moeten een kleine aanpassing aan het geheel toevoegen. Na het steile stuk vol haarspeldbochten in het bos komen we buiten het bos op een rechtere weg terecht, die weg kent een klein stukje in dalende lijn en loopt daarna een kilometer vals plat omhoog. Dat stukje van 11% en 5% klopt van geen kanten, die hele kilometer is zo goed als vlak. Dat het in de laatste kilometer omhoog gaat aan 6,6%, daar ben ik dan wel weer mee akkoord. Of ik met de precieze finish akkoord ga weet ik niet, na redelijk lang relatief rechtdoor gereden te hebben volgt er op amper 50 meter van het eind een bocht naar rechts, waarna de rit eindigt op een parkeerplaats.

ba138

De laatste keer dat we in Cauterets waren was in 2015. In een rit die eveneens de Aspin en de Tourmalet bevatte zouden we eindigen in het centrum van Cauterets, we hoefden aan het eind veel minder lang omhoog. De rit zou een prooi worden voor Rafal Majka, die vanuit de kopgroep begon aan een enorme solo en die succesvol wist af te ronden. Tussen de klassementsrenners gebeurde er heel weinig, wat voor een deel te verklaren viel door de makkelijke slotklim. Het eerste deel van Cauterets is niet lastig genoeg, het is daarom maar goed dat de organisatie ervoor heeft gekozen om een extra stukje aan de klim toe te voegen. Geen onbekend stukje voor de koers, overigens. We zijn tijdens de Tour de France al drie keer eerder geëindigd op het plateau van Cambasque, voor het eerst in 1953. Het was de Bask Jesus Loroño die de eerste winnaar wist te worden. Een Bask die wint op het plateau van Cambasque, dat klinkt logisch. Zo logisch dat bij de volgende gelegenheid weer een Bask won. Ene Miguel Indurain boekte hier in 1989 zijn eerste ritzege in de Tour. Hij was gekomen als knecht van Pedro Delgado, die een jaar eerder de Tour had gewonnen, maar Delgado had z'n eigen ruiten ingegooid door tijdens de proloog in Luxemburg drie minuten te laat te beginnen. Het klassement was om zeep, en dus was er ruimte voor de knechten om ten strijde te trekken. Dat deed Indurain onderweg naar Cauterets, hij boekte zijn eerste ritzege in de Tour en afgaande op zijn verdere resultaten kon niemand ooit bevroeden dat hij later vijf keer de Tour zou winnen. Ook in 1995 eindigde er een rit op dezelfde plek als nu, dat was een droevige rit. De eerste klim van die rit was de Portet d'Aspet, in de afdaling van die klim ging Fabio Casartelli hard onderuit. Hij kwam met zijn hoofd op een betonblok terecht en hij zou een paar uur later in Tarbes zijn leven zien eindigen. De koers ging in de tussentijd onverminderd door, de renners wisten natuurlijk niet wat er onderweg gebeurd was. Het was Richard Virenque die solo aankwam met een grote voorsprong op de rest. Een feit dat er door het overlijden van Casartelli helemaal niet meer toe deed. Sindsdien kwamen we ook in de Vuelta van 2003 nog aan op dezelfde plek als nu. De Vuelta gaat graag naar Frankrijk, blijkt maar weer. Een serieuze bergrit ging van start in Huesca, Spanje, en eindigde 190 kilometer later boven op Cambasque. Het was hier dat Michael Rasmussen zich voor het eerst toonde aan het grote publiek. De Deen was bezig aan zijn eerste jaar bij Rabobank en hij haalde hier zijn eerste van vele straffe stoten uit. Later zou hij zijn kunstje meerdere malen herhalen in de Tour. In een bergrit in de aanval gaan en nooit meer teruggezien worden, dat gebeurde voor het eerst in de Vuelta van 2003 op Cambasque. Een plek met de nodige historie, toch wel. Cauterets is verder een plaatsje van 900 inwoners, bekend om zijn thermale bronnen. Deze zijn vooral gekenmerkt door de aanwezigheid van zwavel en natrium, en worden gebruikt bij de behandeling van luchtwegen, reuma en huidziekten. Onder meer Victor Hugo bezocht de thermen, net als leden van de familie Bonaparte. Cauterets biedt naast fietsen ook mogelijkheden voor langlaufen en skiën. Er is 36 kilometer aan langlaufroutes in Pont d'Espagne en er zijn 25 skipistes tussen de 1300m en 2500m, die geschikt zijn voor zowel beginners als gevorderden. De skipistes liggen een stukje voorbij de finish, we hadden nog een tijdje verder omhoog kunnen rijden over een gravelweg richting Station de Ski Cauterets-Le Lys, maar dat durven ze dan weer niet aan, he. Tevens, Pont d'Espagne is genoemd, dat is een schitterend natuurgebied. Voor het definitieve parcours onthuld werd had ik de stiekeme hoop dat de etappe daar zou eindigen, maar soit. Best een leuk plaatsje, Cauterets, maar het is goed dat we een stukje hoger eindigen. Al valt er over de finishplaats dan weer weinig te zeggen, op de historie in koers na. Het is een parkeerplaats ergens midden op een berg, en dat was het dan ook wel. We vinden hier wel een skilift richting het station van Le Lys, maar meer niet.

In startplaats Tarbes zou het vandaag overdag 26 graden worden, terwijl er behoorlijk wat kans is op regen. Gedurende de hele dag kans op buitjes, al ziet het er niet al te dramatisch uit. Een zeldzaam buitje, met een klein beetje wind erbij uit het noorden. We waaien de Pyreneeën tegemoet. Eenmaal in de Pyreneeën krijgen we te maken met een ander verhaal. In Luz-Saint-Sauveur, aan het eind van de afdaling van de Tourmalet, wordt het overdag 23 graden, maar dat is niet waar het over gaat. Nee, daar is de kans op regen heel groot. Eigenlijk bijna een zekerheid. Daarnaast is er kans op onweer. Oei, dat zou slecht nieuws zijn. Ondanks het mogelijke slechte weer alsnog weinig wind, knap. Klein beetje wind in de rug op de slotklim, vooral tijdens het eerste gedeelte van de klim. Of we daadwerkelijk met onweer en regen te maken gaan krijgen kunnen we volgen vanaf 13:10, want dan gaat de rit officieus van start. Een kwartier later begint de rit echt en we kunnen vanaf dat moment ook meteen inschakelen bij de NOS. Sporza begint er om 13:00 aan, op Canvas. Na het onvermijdelijke nieuws kunnen we naar VRT1. Balletje meppen schijnt nog steeds aan de gang te zijn, dus geen Eurosport 1, maar gelukkig hebben we altijd Discovery+ nog. De aankomst wordt verwacht tussen 17:08 en 17:33.

station-thermale-cauterets-spa-thermal-les-bains-du-rocher-bassin-vue-d-ensemble-pascal-franchini.jpg

station-thermale-cauterets-spa-thermal-les-bains-du-rocher-bassin-vue-d-ensemble-pascal-franchini.jpg

In principe leek de etappe van gisteren me voor de vluchters en deze had ik dan weer ingeschat als een rit voor klassementsrenners, maar Vingegaard heeft dat hele idee wel een beetje overhoop gegooid. Goed, gisteren was alsnog een rit voor de vluchters, ook al bleef alleen Hindley vooruit. Maar door de mokerslag die Vingegaard uitdeelde zou het zomaar zo kunnen zijn dat heel veel klassementsrenners geen zin meer hebben in deze rit. Door de demonstratie van Vingegaard zijn de kansen van de vluchters een stuk groter geworden, zou je denken. Tenzij Jumbo-Visma van plan is Pogacar definitief overboord te gooien. Hij staat nu een kleine minuut achter Vingegaard, wat absoluut nog speelbaar is. Maar hij is nu kwetsbaar en daar moet je optimaal van profiteren. Het zou best kunnen dat hij vanwege zijn polsblessure nog wat in de ronde moet groeien, dan is dit het moment om hem definitief de nek om te draaien. Laat het maar aan de meedogenloze Arthur van Dongen over om zo'n duivels plan in elkaar te draaien. Ik ga er voor het gemak vanuit dat Jumbo een showtje gaat opvoeren. Ook om Hindley uit het geel te knallen. Laat Kuss een beetje tempo maken op de Tourmalet en er hangen er niet veel meer in het wiel. Het zou wel zo kunnen zijn dat Pogacar ineens weer tot leven komt als het regent, dus wellicht krijgen we vandaag met een spannender duel te maken, hopen we dan maar op.
1. Vingegaard. Na gisteren kunnen we moeilijk een andere naam noemen. Hallucinante mutant.
2. Pogacar. Tot de Granon vorig jaar was hij de mutant, nu ziet hij er in ieder geval in de Tour een beetje menselijk uit. We maken bijzondere tijden mee. Hopelijk blijft hij strijdlustig en kan hij nog een beetje verbeteren, want Vingegaard die op iedere lullige klim een minuut wegrijdt van de rest is ook geen porem.
3. Hindley. Vooraf al een van de kandidaten om best of the rest te zijn, maar hij heeft zichzelf gisteren wel een enorme dienst bewezen. Lang zal het feest niet duren, Vingegaard gaat er geen gras over laten groeien. De derde plaats is wel alsnog binnen handbereik, sterker nog, die zou hem nu eigenlijk al niet meer mogen ontgaan.
4. Skjelmose. Denemarken is het nieuwe Slovenië.
5. Rodriguez. Jeetje, die was gisteren wel heel goed zeg. Jammer dat hij niet kan sturen, daardoor ging hij na de finish nog op z'n bek. Leek een valpartij zonder erg, dus dan zou hij vandaag weer bij de beste vijf klimmers moeten horen. Ineos heeft eindelijk weer een fatsoenlijke klassementsrenner, maar die staat dan weer op het punt om te vertrekken naar Movistar, haha.