Zo na het festival gaan we geleidelijk in onze ESF-zomerslaap. Om die periode wat levendig te houden, is dit een reeks met potentiële discussiepunten voor het ESF komend jaar en de periode erna. Het ESF gaat in 2024 naar Zweden. Dat is een land dat graag invloed uitoefent op de gang van zaken op het festival. De grote baas van het Songfestival is ook een Zweed, genaamd Martin Österdahl (en zijn naam had een minimale invloed op de TT). Dat telt natuurlijk mooi op naar een festival met veel potentiële verbeteringen om de show in de ogen van de organisatie nog mooier te maken. Maar wat de organisatie mooi vindt, is niet noodzakelijkerwijs hetzelfde als wat wij als liefhebbers op prijs stellen, dus dat kan voer zijn voor discussie. We hebben vandaag weer een voorbeeld daarvan.
N.B. de introductietekst hieronder bevat niet noodzakelijkerwijs mijn persoonlijke mening. Het is ook geen officieel standpunt van de EBU. En het is al helemaal geen afgewogen betoog. Het is vooral bedoeld als een prikkeling om de discussie op gang te brengen.Deel 3: Stemmen via de appSinds het eind van de jaren ’90 kan de televoter meebepalen wie de winnaar van het ESF wordt. Eerst ging dat nog ouderwets via de vaste telefoon, al dan niet met draaischijf, later kwam er een SMS-mogelijkheid, en daarnaast kan je nu via de app stemmen. De methode is altijd vrij eenduidig geweest, door het bellen/sturen/aanklikken van het nummer waar je op wil stemmen, krijgt je favoriet er een stem bij. En dat alles wordt bij elkaar opgeteld om de 12-10-8-7-6-5-4-3-2-1 punten van elk land te bepalen.
Nu het stemmen geleidelijk meer en meer via de app zal gaan, en minder via telefoon en SMS, is het de moeite om te kijken of er niet wat meer mogelijkheden zijn. Het heeft er de schijn van dat veel televoters alleen op hun favoriet stemmen. Waar de jury een ranking van 26 liedjes maakt, werkt de gemiddelde televoter gewoon met een lijst van 1 topper, en af en toe nog een paar anderen, maar zeker niet met een systeem dat echt een duidelijk beeld geeft van hun totale voorkeur. Dat is spijtig, want er doen elk jaar wel liedjes mee die bijna elke kijker wel aardig vindt, maar die toch niet scoren, terwijl andersom er inzendingen zijn die slechts een kleine minderheid enorm aanspreken, en daardoor een opvallend hoog resultaat behalen.
Hoewel de mogelijkheden van het ranken via apps al geleidelijk worden benut, bijvoorbeeld Avrotros gebruikt tijdens de shows een app waarin iedereen de liedjes cijfers kan geven, om zo tot een collectieve Nederlandse lijst te komen, is het gebruik van een alternatief systeem dan ‘gewoon op favorieten stemmen’ op zowel het ESF zelf als in de nationale voorrondes nog vrij zeldzaam. De grootste creativiteit zit vaak hooguit in het online selecteren van één of enkele deelnemers door de fans.
In het immer progressieve Zweden, dat volgend jaar het ESF organiseert en waar ESF-baas Martin Österdahl vandaan komt, heeft men wel een iets ander systeem. De televoter via de app krijgt hier voor elke artiest 5 gratis stemmen, die hij wel of niet kan gebruiken, en daarnaast kan nog betaald worden gestemd. Op die manier hoeft de kijker niet al zijn eieren in één mand te steken, maar kan hij zijn voorkeuren genuanceerder aangeven. Bij het woord gratis gaan op het hoofdkantoor van de EBU de armen waarschijnlijk niet juichend de lucht in, en dit Zweedse systeem heeft sowieso nog enkele nadelen, met name dat in de voorronde het moeilijk is voor een act om echt het verschil te maken in de televoting, als de onderste ook al een enorme berg gratis stemmen pakt.
![Mello-1.png?format=2500w]()
Maar hoewel de EBU ongetwijfeld de voorkeur geeft aan gekkies die 20 keer stemmen op hun favoriet, al dan niet door diaspora-sentimenten gedreven, is de Zweedse denkrichting wel interessant. Want het blijft jammer dat als je als televoter een paar keer stemt voor je favoriet, dat automatisch betekent dat je tweede favoriet met nul stemmen net zo weinig sympathie ontvangt als je nummer laatst. Dat kan je enigszins compenseren door ook wat te stemmen op die nummer 2, maar dat houdt op een gegeven moment ook op.
Nu een groot deel van de kijker een
smartphone heeft, kan je je afvragen of deze technologische mogelijkheden beter zouden kunnen worden gebruikt. Naast het Zweedse systeem zou je als EBU de kijker bijvoorbeeld niet één stem kunnen laten kopen, maar een mandje van bijv. tien stemmen, dat naar eigen inzichten over de liedjes verdeeld kan worden. Op die manier komen wat minder opvallende liedjes makkelijker in aanmerking voor stemmen en betrek je de televoter ook actiever bij de show, omdat die niet alleen hoeft te juichen voor zijn absolute winnaar. Of je kan de kijker een Top 10 laten insturen, die zich vertaalt naar 12-10-8 enz. punten, en dat bij elkaar optellen. Dit zit al op het randje van wat haalbaar is voor de gemiddelde televoter na 11 uur ’s avonds en met de nodige alcoholische versnaperingen achter de kiezen (beeld je de gemiddelde FOK’er in “Ik vond alleen Nederland en Zweden leuk, en de rest allemaal slecht”), dus dan is een pakketje stemmen dat over maximaal een paar liedjes verdeeld hoeft te worden misschien beter of anders op zijn minst een disclaimer dat je minimaal een Top 1 en maximaal een Top 10 kan sturen.
Hoe dan ook zijn de mogelijkheden eigenlijk eindeloos. Het enige puntje van zorg voor de EBU is natuurlijk de financiële kant. Het is de vraag of een manier van stemmen voor meerdere inzendingen zo veel extra stemmers enthousiast maakt dat het opweegt tegen fanatieke fans die 20x op Finland stemmen, omdat dat liedje zo geweldig was of op Litouwen, omdat ze daar geboren zijn. Dat diaspora probleem is ook meteen de reden dat je iemand niet meerdere mandjes stemmen of Top 10’s kunt laten sturen, want dan profiteren specifieke landen daar onevenredig van.
Maar in het algemeen geldt wel dat nu bellen en sms’en geleidelijk uitgefaseerd kan worden, de EBU kan gaan nadenken over hoe ze de show kunnen verbeteren via het stemmen met de app. Dat dit in het gidsland Zweden al gedaan wordt, is hoopgevend. Het is alleen de vraag in hoeverre en op welke manier dit ooit gaat leiden tot een mooi systeem dat in heel Europa gebruikt kan worden.
De stelling/vraag is dus:
De stemprocedure via de app kan worden veranderd om de show te verbeteren. Hoe zie jij dit voor je?Laat hieronder vooral weten wat jouw mening is!