quote:
Op zondag 24 april 2022 21:22 schreef kree het volgende:[..]
Mijn buren zijn zwaar bejaard enzo. Is het trouwens niet terecht dat de woningbouw hier iets aan moet doen? Temeer ik kreeg die (overwoekerde) tuin zoals ie was. En wil ik best er wel wat zelf aan bijhouden natuurlijk. Maar ok waar zit die grens of het voor huurder of verhuurder is enzo.
De Japanse duizendknoop: invasieve exoot vormt ook juridisch een probleem
DELEN
“Japanse duizendknoop”, voer het in op Google en er verschijnen talloze artikelen. Een uitzending van het tv-programma Pointer geeft een dramatisch beeld van de problematiek. Voor meerdere gemeenten, ontwikkelaars en particuliere kopers van huizen is de plant inmiddels een ware plaag geworden. Bestrijding is moeilijk en kostbaar. Zo wordt het juridisch: wie betaalt de rekening?[1]
De Japanse duizendknoop
De Japanse duizendknoop (ook wel genoemd: Fallopia japonica) wordt gerekend tot een van de meest invasieve exoten. De woekerplant komt oorspronkelijk uit Japan, maar verspreidt zich inmiddels in rap tempo over de rest van de wereld. Zo ook over Europa, waar de Japanse duizendknoop een ware plaag vormt. De plant kent in Europa geen natuurlijke vijanden.[2] De kosten voor bestrijding van de Japanse duizendknoop kunnen hoog oplopen. Volgens de RHS heeft het opruimen van de Japanse duizendknoop voor bouw van de Olympische Spelen in Londen naar schatting 70 miljoen pond gekost.[3]
Feit is, dat de Japanse duizendknoop zich steeds verder verspreidt. De schade kan behoorlijk in de papieren lopen. De plant laat zich niet eenvoudig verwijderen. Diverse methoden ten spijt, is de meest effectieve oplossing het volledig uitgraven van besmettingshaarden en het afvoeren van de grond als verontreinigd materiaal.[4][5][6] Laat men dat na, dan uit de schade zich onder meer in de kosten van verwijdering en de gevolgen daarvan, zoals de kosten voor het herstel van gebouwen, leidingen en wegen en et cetera.
Wet- en regelgeving
Wet- en regelgeving ter bestrijding van de Japanse duizendknoop lijkt op Europees niveau nog steeds te ontbreken. De Japanse duizendknoop is niet opgenomen op de zogenaamde Unielijst van de Europese Unie. Dat betekent dat er voor de overheid geen verplichting bestaat om de plant actief te bestrijden.
In Engeland bestaat wel regelgeving die de verspreiding van de Japanse duizendknoop moet tegengaan. Op grond van de Anti-social Behaviour Crime and Policing Act 2014 zijn gemeenten bevoegd om waarschuwingen te geven aan individuen en bedrijven met betrekking tot de verspreiding van de Japanse duizendknoop. Verder is het verboden de Japanse duizendknoop te planten c.q. verspreiden over Engeland, op straffe van hoge boetes.[7] Verder gelden regels voor de verwijdering, het transport en het afvoeren van grond of plantaardig materiaal dat is verontreinigd met de Japanse duizendknoop.[8] Handelen in strijd daarmee is zelfs strafbaar.
In Nederland ontbreekt gelijksoortige wetgeving. Met ingang van 1 januari 2022 geldt in Nederland wel een nationaal verbod voor het verhandelen of in bezit hebben van Aziatische duizendknopen, waartoe de Japanse duizendknoop behoort. Omdat hiermee sprake is van een breed verbod, gelden er verschillende vrijstellingen op het verbod.[9]
Gemeenten nemen het heft in eigen hand
Gemeenten nemen inmiddels het heft in eigen hand. Zo is gebleken dat sommige gemeenten bij de verlening van een omgevingsvergunning de voorwaarde stellen dat bij het verwerken van de grond deze vrij dient te zijn van invasieve exoten zoals de Japanse duizendknoop. De gemeente verplicht de aanvrager hier onderzoek naar te doen. Dit sluit aan bij mijn aanbeveling om wet- en regelgeving te ontwerpen ter voorkoming van (verdere) verspreiding van de Japanse duizendknoop.
Overigens geldt dat indien een bouwperceel bedreigd wordt door de Japanse duizendknoop die in het openbaar gebied aanwezig is, in beginsel van de gemeente als beheerder van de openbare weg verlangd kan worden dat beheers- en bestrijdingsmaatregelen worden genomen. Diverse gemeenten hebben daarvoor inmiddels budgetten beschikbaar gesteld.
Wettelijke en contractuele aansprakelijkheid
Het nationale verbod biedt geen oplossing voor het feit dat de Japanse duizendknoop zich inmiddels over heel Nederland heeft gevestigd en kan leiden tot veel schade. In meerdere gevallen kan de Japanse duizendknoop tot juridische aansprakelijkheidskwesties leiden. Denk bijvoorbeeld aan de situatie waarin een grondeigenaar zijn grond verkoopt aan een ontwikkelaar en de ontwikkelaar wil op dit stuk grond woningen realiseren. Wie is aansprakelijk als blijkt dat de Japanse duizendknoop in de grond zit? Wat als de grond al is bewerkt door de ontwikkelaar waardoor de Japanse duizendknoop zich (verder) heeft verspreid? Denk ook aan de situatie waarin een particulier een perceel grond koopt en achteraf blijkt dat de Japanse duizendknoop op het perceel aanwezigheid is. Kan de koper de verkoper aanspreken? Of de situatie waarin een aannemer in opdracht van het Waterschap de oevers aanvult met (achteraf bezien) vervuilde grond. Wie draait op voor welke schade? Men kan het zelfs nog verder trekken. Stel dat de Japanse duizendknoop zich in gehuurde grond bevindt. Kan de huurprijs worden verminderd omdat sprake is van een gebrek? Het zijn voorbeelden waarbij aan de hand van de tussen de betrokken partijen geldende overeenkomsten moet worden beoordeeld wie aansprakelijk is voor de schade.
Ook zonder overeenkomst kan de Japanse duizendknoop leiden tot aansprakelijkheid. Op grond van artikel 6:174 BW is de bezitter van een opstal die niet voldoet aan de eisen die men daaraan in de gegeven omstandigheden mag stellen, en daardoor gevaar voor personen of zaken oplevert, wanneer dit gevaar zich verwezenlijkt, aansprakelijk. Onder opstal wordt tevens grond verstaan. Op grond van dit artikel kan onder omstandigheden de eigenaar van een perceel aansprakelijk worden gesteld wanneer de naastgelegen percelen vanaf dat perceel besmet raken met Japanse duizendknoop.
Naast aansprakelijkheid voor onroerende zaken kan onder omstandigheden een partij ook aansprakelijk worden gesteld wegens handelen of nalaten in strijd met diens zorgplicht. Zo zal de beheerder van een terrein mogelijk op die grond aansprakelijk gesteld kunnen worden indien deze ondanks herhaalde aanmaningen en sommaties nalaat passende beheersmaatregelen te nemen om verspreiding te voorkomen. Deze aansprakelijkheid is gebaseerd op artikel 6:162 BW.