quote:
Na de Drama / Oorlog film "De Oost (2020)" is "De slag om de Schelde" wederom een belangrijke Drama / Oorlog film film over recente Nederlandse geschiedenis waar ik vooraf te weinig van wist. Operatie Market Garden (om de brug bij Arnhem te veroveren) is me goed bekend, maar de slag om de schelde is me vrij onbekend, terwijl hij wel heel belangrijk was. Want het heroveren van de Westerschelde op de nazi’s betekende namelijk toegang tot de strategisch zeer belangrijke Antwerpse havens, waarvandaan de geallieerde legers van voorraden konden worden voorzien en de operatie aan het front in West-Europa kon worden voortgezet.
"De Slag om de Schelde" speelt zich af tijdens de Tweede Wereldoorlog in het najaar van 1944 en vertelt het verhaal van een onderbelichte, maar belangrijke geallieerde veldslag (met als doel om de haven van Antwerpen) in Zeeland. In de film volgen we afwisselend drie personages. Enerzijds het verhaal van het Nederlandse verzetsmeisje Teuntje Visser (Susan Radder), dat in het gebied rond de Schelde woont samen met haar al dan niet collaborerende vader dokter Visser (Jan Bijvoet) en verzetsbroertje Dirk (Ronald Kalter). Anderzijds de opportunistische Britse vliegenier William Sinclair (Jamie Flatters) en de Nederlandse militair Marinus van Staveren (Gijs Blom) die aan Duitse zijde vecht.
Vanaf de aanvang van de film wordt er dan ook gewisseld tussen de drie personages en hun verhaallijnen. Het creëert een zekere verwarring en chaos, wat dan ook weer goed de situatie van de oorlog portretteert. Zo zien we hoe de broer van Teuntje foto’s maakt van de Duitsers. Hij gooit een steen door de voorruit van een Duitse vrachtwagen, waardoor de getroffen chauffeur de controle over het stuur verliest en een aantal Duitse soldaten omver rijdt. Teuntje voelt de bui al hangen en probeert haar broer tegen Duitse represailles te beschermen.
Langs de andere kant volgen we het verhaal van soldaat Marinus, die zo sympathiseerde met de Duitsers dat hij zich op z’n 17e al aansloot bij het Duitse leger, maar na een verwonding aan het Oostfront terug naar Nederland wordt gestuurd, en in het stadje terechtkomt waar ook Teuntje woont. Tenslotte volgen we ook het verhaal van de Britse vliegenier William, die met zijn zweefvliegtuig onderweg naar Arnhem op de Zeeuwse eilanden crasht en zijn weg terug naar de Geallieerde Canadezen zoekt.
De verschillende verhaallijnen zijn opzicht best interessant (die van Teuntje, zo noemen ze mij overigens ook wel eens, vond ik persoonlijk het meest interessant) en ze krijgen ook allemaal genoeg de tijd om (redelijk) interessant te worden. Maar dan moeten natuurlijk ook nog de historische feiten door het verhaal verweven worden en dat gebeurt opzicht vrij ingenieus.
Regisseur Matthijs van Heijningen jr. (hij heeft de remake van "The Thing" op zijn naam staan) koos ervoor om de personages in hun eigen taal te laten spreken. Je hoort dan ook drie verschillende talen, wat een absolute meerwaarde is voor het verhaal en bijdraagt aan het realisme. Wel zijn de acteurs in de film niet altijd even verstaanbaar. Ze mompelen vaak of praten in dialect, maar gelukkig heb je daar ondertiteling voor. Bij de versie welke ik gisteren gepindakaasd had, was dat wel alleen het geval als er Engels of Duits gesproken werd. Dus sommigen stukjes gesproken Nederlandse tekst kon ik soms niet goed verstaan.
De film opent met een goede en duidelijk animatie, waarin het grote belang van de titulaire slag duidelijk wordt. Daarna zie je minutenlang beelden waarin niet echt gesproken wordt. Je zag Duitsers schieten en burgers in paniek, maar de echte verhaallijn werd me pas later duidelijk. Het verhaal heeft zeker zijn momenten (met name tijdens actie), maar is in het algemeen wel wat slap en ook behoorlijk clichématig (zo zijn vrijwel alle Duitsers in deze film slecht, met name de officieren, zoals Oberst Berghof gespeeld door Justus von Dohnányi) en ook komt het verhaal wat traag op gang. Bijna alles wat getoond wordt in "De Slag om de Schelde" hebben andere oorlogsdrama’s al veel beter laten zien. Het duurt ook lang voordat het verhaal echt zijn draad begint op te pakken en de slag (die pas na circa 90 minuten begint) zelf goed laat zien.
"De Slag om de Schelde" sleurt je van het ene in het andere drama, zonder een seconde rust. Ook de beelden dragen hieraan bij. De indrukwekkende explosies en gruwelijke slagvelden laten niets meer aan de verbeelding over en dat soms denken aan de opening van de Oorlog / Drama film "Saving Private Ryan (1998)". De situatie van de oorlog werd goed in beeld gebracht door de makers van de film en soms voelt het aan alsof je er middenin zit zoals tijdens de beschieting van de geallieerde luchtvloot op weg naar Arnhem en de daarbij behorende bloedstollende vliegtuigcrash.
"De Slag om de Schelde" is zeker weten geen slechte film en ook de cast erin is zeker niet slecht. Mij vielen vooral de Nederlanders Susan Radder, Gijs Blom en Jan Bijvoet positief op. Zo is het acteerwerk van van de Nederlandse Susan Radder gewoon goed. Haar acteerwerk was zelfs beter dan het acteerwerk van de bekende Harry Potter-franchise acteur Tom Felton. De acteur levert zelf ook degelijk acteerwerk, maar spijtig genoeg krijgt hij maar heel weinig te doen in deze film. Ook het camerawerk is gewoon goed en het grauwe uiterlijk van de film is ook toepasselijk op de evenementen uit de film. En het is ook tof om weer eens een Nederlandse film met een groot budget te zien, die nauwelijks afdoet van grote internationale producties zoals bijvoorbeeld vrij recent "Dunkirk (2017)". De enige andere Nederlandse productie met een groot budget was Paul Verhoevens "Zwartboek (2006)".
Al met al is de "De Slag om de Schelde" best een aardige Drama / Oorlog film. Ondanks dat het allemaal wat slapjes en clichématig is, weet de film wel vanaf de eerste tot en met de laatste minuut te boeien en is het soms zelfs spannend, ontroerend en bij vlagen meeslepend. De film heeft genoeg sterke punten, zoals de enorme sfeervolle sets, de "Saving Private Ryan"-achtige actie met intense veldslagen en luchtgevechten, de special effects (inclusief een visueel prachtige maar bloedstollende vliegtuigcrash) en de internationale cast. Zeker voor iedereen die geïnteresseerd is in de Tweede Wereldoorlog en houdt van actievolle films, is "De Slag om de Schelde" een aanrader.
Kort gehouden, hopelijk niet te bondig voor je.