Ineens klinkt tot schrik van inwoners de gebedsoproep ‘Allahu akbar’ door wijk in Zwolle: ‘Moslims hebben hier alle recht toe’Ze sjokten nietsvermoedend door de tuin, toen ze ineens in verwarring gebracht werden door een onverwacht geluid. Het leek op een islamitische gebedsoproep. En dat was het ook, blijkt nu. Bewoners aan de rand van de Zwolse wijk Aa-landen zijn onaangenaam verrast door de azan die sinds vrijdag meerdere keren per dag klinkt vanaf de moskee iets verderop. Maar volgens de imam moeten ze er maar mee leren leven.
Imam Mohammed Cherief Goelab van de stichting Miesbahoel Islam Zwolle draait er niet omheen. Of het niet een onsje minder kan met de gebedsoproep die meerdere keren per dag klinkt vanaf de nieuwe moskee Masdjied-E-Awliya?
,,Het mag al sinds de jaren 80. Het is 2021, Nederland is een multicultureel land. Wij houden rekening met iedereen. Ook met de buurt, door de oproep voor het vroegste ochtendgebed over te slaan. Maar dan moet de buurt ook rekening met ons houden.’’
De nog met hekken omheinde moskee, die al jaren in aanbouw is en binnenkort een minaret krijgt, staat langs de Middelweg in Zwolle. Dit is de hoofdweg die de wijken Holtenbroek en de Aa-landen verbindt met Stadshagen. In de directe omgeving van het gebedshuis liggen diverse sportvelden voor meerdere clubs. De kritiek klinkt nu vanuit de woonbuurt achter die accommodaties: de rand van de Aa-landen, hemelsbreed op pakweg 500 meter afstand van de moskee.
Of ze daar boos zijn? Het is vooral verbazing die doorklinkt aan de Tjariet. Bewoners van dit straatje kijken vanuit hun achtertuin uit over de weilanden. Een rustig stukje Zwolle. Maar sinds vrijdag worden er wenkbrauwen gefronst.
Een bewoner, die anoniem wil blijven om ‘gezeur’ te voorkomen, vertelt hoe hij zaterdagmiddag in de tuin liep en ineens een onbekend geluid hoorde. Een soort oproep die hij vooral kende van vakanties in Turkije. ‘Allahu akbar.’ De azan ging als een lopend vuurtje door de buurt.
De teneur na een rondgang aan de Tjariet: een moskee in de omgeving is prima, maar mag het alsjeblieft zonder versterkte gebedsoproep? ,,Dit mag vast, maar je hebt er toch een ander gevoel bij dan bij kerkklokken. We horen ook weleens koeien loeien, maar dat is toch anders.’’
Een bewoner maakte in zijn woonkamer aan de Tjariet met het raam op kiepstand onderstaande geluidsopname van de gebedsoproep:
Een buurvrouw die eerst hardop de islamitische vrijheid verdedigt, mailt even later naar de redactie. Ze heeft de gebedsoproep nog niet gehoord, maar als die echt meerdere keren per dag klinkt, is het toch wel wat veel. Na de eerste bevindingen: ,,Ik heb nu opgelet en hoor inderdaad de moskee, ook in de kamer met de ramen dicht. Eén keer per week een oproep om naar de moskee te komen kan nog, maar dit gaat ook mij te ver.’’
En waarom zijn omwonenden überhaupt niet even op de hoogte gesteld, vragen ze zich af. De geloofsgemeenschap heeft vrijdag dan wel een bericht op Facebook gezet dat de speakers op het dak van de moskee aangesloten zijn, maar dat is toch niet de informatievoorziening waar ze aan de rand van de Aa-landen op zaten te wachten.
Imam Goelab, sinds de jaren 80 islamitisch voorman van de Zwolse geloofsgemeenschap: ,,Ja, dat zou misschien wel beter hebben gekund, het informeren van de buurt. Door corona is het natuurlijk wat lastig een bijeenkomst te houden. Anderzijds is het niet nieuw dat we als islamitische gemeenschap kritiek krijgen.’’
Om er meteen aan toe te voegen dat omwonenden van harte welkom zijn om een kijkje te nemen in de moskee. ,,Ik wil ze uitleggen wat we doen en misschien kunnen ze ons van adviezen voorzien.’’
Maar de versterkte gebedsoproep blijft, benadrukt Goelab nog maar eens. Net zoals op de vorige, tijdelijke locatie aan de Schubertstraat. Dat andere moskeeën andere keuzes maken en de oproepen wel laten vallen, is aan hen, zo stelt hij.
,,Wij zijn gelovigen en hebben ook rechten. De azan is voor moslims heel belangrijk. Het is jammer dat mensen negatief reageren op een gebedsoproep van twee minuten. We doen er niemand pijn mee. Het is ook geen oproep tot geweld, wat sommigen denken. Allah is de allergrootste en Mohammed zijn profeet, dat wordt gezegd. Het mag zes keer per dag, maar we doen het vier keer. Als het straks langer licht wordt en de laatste oproep later op de avond komt, laten we die ook vallen. Dan zijn het er nog maar drie per dag.’’
Goelab wijst op de geluidsinstallatie die in een speciale ruimte van de moskee staat. ,,Kijk, tot dit streepje gaan we.’’ Om maar aan te geven dat de islamitische gemeenschap zichzelf al afgeremd heeft qua geluidsniveau.
Het is even na één uur als dinsdagmiddag via twee microfoons de boodschap vanuit de moskee door vier luidsprekers op het dak over een deel van Zwolle wordt uitgestort. Op zangerige toon wordt de gelovige opgeroepen tot gebed. In de Aa-landen weten bewoners hoe laat het is. Ja, daar is ie weer. Wettelijk mag het dan toegestaan zijn, het belet ze niet meldingen van geluidsoverlast te doen.
Dit zegt de wet
De azan heeft sinds 1986 een plek in de Nederlandse wet, toen PvdA-Kamerlid Gerrit Jan van Otterloo daar het initiatief toe nam. De Wet openbare manifestaties werd destijds aangepast, waarmee geregeld is dat religieuze instellingen in de openbare ruimte zowel klokgelui als versterkte oproepen tot gebed mogen laten horen.
Acht jaar geleden speelde er in Deventer een soortgelijke discussie als nu in Zwolle. De Centrum Moskee wilde de azan laten horen, maar kreeg te maken met kritiek uit de buurt. De gemeente hield een peiling waaruit bleek dat de meerderheid er geen moeite mee had. De gebedsoproep mag dagelijks klinken, maar wel moest het moskeebestuur een geluidsbegrenzer plaatsen.
De Stentor