quote:
Waarom sneuvelen steeds meer wereldrecords op de lange afstanden? “Uit frustratie voor de gemiste Olympische Spelen”
Geen record is nog veilig voor ’s wereld beste dravers (m/v). De afgelopen twaalf maanden gingen zowat alle piektijden tussen de 5km en de marathon onder de sloophamer. Wilfried Meert, founding father van de Memorial, verklaar deze recente hausse op de lange afstand.
1. Welke rol spelen de schoenen?
Situatie: De nieuwste generatie loopschoenen – lichter en verender dan voorheen - zou tot vijf procent tijdswinst opleveren, wat op topniveau een gigantische bonus betekent.
Wilfried Meert: “Ongetwijfeld spelen die schoenen een aanzienlijke rol in die recordrace. Ze belasten de spieren veel minder, ze zijn lichter. En hoe langer de afstand is, hoe groter de bonus. Een klein voordeel op de 200m, wordt een groot verschil op de 10 kilometer of op het uur, zoals Mo Farah onlangs in Brussel heeft gedemonstreerd. Dat is een evolutie die je niet kan tegenhouden. Nike heeft pionierswerk verricht, maar ook concurrerende merken als Asics, Adidas of Puma ontwikkelen nieuw materiaal. Het is bijna een vorm van industriële spionage, die de atleten zelf sneller doet lopen.”
2. Welke rol speelt de elektronische ondersteuning?
Situatie: Anno 2020 worden recordpogingen ondersteund door spitstechnologie, met de ‘wavelight pacing’ als meest opvallende snufje. Lichtjes aan de pisterand geven het tempo van de vorige piektijd aan. Een elektronische haas, met andere woorden.
Wilfried Meert: “Ook dat is inderdaad een belangrijke factor. Hoeveel pogingen mislukten vroeger omdat de hazen tilt sloegen. Ofwel liepen ze te rap, ofwel liepen ze te traag, ofwel varieerde het tempo te veel: die factor is nu helemaal uitgeschakeld. Op de Memorial hebben we daar al jaren geleden mee geëxperimenteerd. Toen functioneerde dat systeem nog niet perfect, zoals nu wel het geval is. De internationale atletiekfederatie gaat ook soepeler dan voorheen om met die spitstechnologie, beseffende dat die evolutie niet te stoppen valt. Bovendien geven nieuwe topchrono’s ook een dynamiek aan de sport. De wereldrecords op de Memorial waren op ongewone nummers, maar ik heb wel reacties vanuit de hele wereld ontvangen. Ik vraag me trouwens wel eens af welke tijden Gaston Roelants of Miel Puttemans met de huidige middelen gelopen zouden hebben.”
3. Welke rol speelt de lege kalender?
Situatie: De coronacatastrofe verschoof de Spelen met een jaar. Ook de rest van de atletiekkalender liep leeg: amper grote meetings, amper lucratieve stadsmarathons.
Wilfried Meert: “De Olympische Spelen slorpen altijd enorm veel mentale en fysieke energie op, die nu vrijkwam voor andere doeleinden. Sommigen lieten het hangen, anderen vonden nieuwe ambities, aangedreven door de frustratie van die gemiste Spelen. En de jacht op records was zo’n nieuw doel. Zo heeft Mo Farah bij ons zijn seizoen gered, zo hebben Joshua Cheptegei en Letesenbet Gidey dat in Valencia gedaan. Het zijn uiteindelijk toch monumenten als Gebrselassie en Bekele die van de tabellen gehaald werden. Niet alleen de Spelen vielen weg, ook de rest van het seizoen bleef amper overeind, waardoor atleten niet meer over de hele wereld moesten rondvliegen – van Eugene naar Doha over Shangai. Dat scheelt qua belasting en qua stress. Bovendien konden ze hun recordpogingen beter plannen. Een sprinter heeft zo veel mogelijk wedstrijden nodig om te pieken, een uithoudingsatleet moet vooral fris zijn. En dus zo weinig mogelijk wedstrijden lopen. En dit seizoen waren die er toch niet. En welke meetings organiseren in een normaal jaar een 10 kilometer of een uurrecord?”
4. Welke rol speelt training?
Situatie: Steeds meer atleten trainen onder steeds betere omstandigheden. Met name de Afrikaanse lopers worden beter ondersteund door de wetenschap.
Wilfried Meert: “Veel van die records hadden al wat leeftijd. Er is een nieuwe generatie opgestaan die beter getraind is dan zijn voorgangers. En die ook meer discipline vertoont. De eerste generaties Kenianen – jaren zeventig en tachtig - konden de weelde moeilijk dragen. Ze verdienden in Europa en de States op twee jaar genoeg om een hele familie levenslang te onderhouden. Na die paar topjaren bouwden ze back home een veestapel uit, of gingen ze tenonder aan drank en vrouwen. Dergelijke blitzcarrières zie je tegenwoordig veel minder. Europese coaches werken in Afrika en de wetenschappelijke begeleiding maakt de loopbanen duurzamer. Als je er dan nog ideale omstandigheden qua temperatuur en wind aan toevoegt, zoals in Valencia, krijg je spectaculaire progressie.”
5. Welke rol speelt doping?
Situatie: Het was niet alleen een jaar van records, maar ook een jaar vol dopingdoem. Met name in Kenia ging een recordaantal atleten over de schreef.
Wilfried Meert: “Dat blijft inderdaad een probleem. Dopingjagers konden door de mondiale reisrestricties moeilijker hun werk doen. En er was minder geld beschikbaar voor controles. Je ziet nog steeds totaal onbekende atleten die out of the blue ongelofelijke tijden neerzetten. En dan komen er vragen, net zoals er in de Tour bij enkele straffe prestaties vragen ontstonden. Daar gaan we nog moeilijk van verlost geraken, al denk ik dat het grote publiek dergelijke overwegingen minder maakt dan wij vermoeden.”
6. Welke rol speelt cultuur?
Situatie: De Afrikaanse mannen kwamen vanaf het midden van de jaren zeventig vanop hun hoogvlaktes afgezakt. De Afrikaanse vrouwen hebben veel later die opmars gekend.
Wilfried Meert: “Er heeft zich de voorbije jaren een cultuurswitch voltrokken in sommige Afrikaanse landen. Meisjes, die vroeger al op hun 15de moeder werden, mogen in steeds grotere aantallen naar school, waar ze kennis maken met sport. Zeker in de grote steden weten ze wat de wereld te bieden heeft. Ik herinner me nog hoeveel weerstand de Marokkaanse Nawal El Moutawakel (de eerste olympische kampioene van de Maghreb in 1984, nvdr), in haar eigen land met de nek aangekeken werd. Met haar blote benen en blote armen maakte ze het land ten schande. Terwijl nu vrouwen als Gidey en Kosgei uitstekende rolmodellen zijn. De Afrikaanse vrouwen zullen met steeds meer zijn en steeds beter worden. Alleen al daarom verwacht ik de volgende jaren nog nieuwe records op de lange afstand.”