F&L Filosofie & Levensbeschouwing
Een plek om te discussiëren over filosofische vragen, filosofen, religieuze vraagstukken of religie en levensbeschouwing in het algemeen.
Heb je dat wel eens? "Er was hier laatst een geweldige video van een lezing gepost, maar waar was dat ook alweer?"
Precies daarvoor is dit topic!
1 spelregel: elke post in dit topic dient een video van een lezing, debat of documentaire te bevatten die tenminste 15 minuten duurt en die gaat over filosofie, levensbeschouwing of eventueel wetenschap.
Deel 1
Deel 2
En nu deel 3 alweer.
Game on!
Precies daarvoor is dit topic!
1 spelregel: elke post in dit topic dient een video van een lezing, debat of documentaire te bevatten die tenminste 15 minuten duurt en die gaat over filosofie, levensbeschouwing of eventueel wetenschap.
Deel 1
Deel 2
En nu deel 3 alweer.
Game on!
Niet meer aanwezig in dit forum.
Ik quote deze post even als voorbeeldje. Ik zie een aantal zeer mooie uitgebreide posts staan in het vorige topic. Niet dat het moet of dat het niet hier besproken mag worden maar zoiets als hierboven zou best een eigen topic kunnen hebben. Een topic met een video+linkje is natuurlijk niet uitnodigend maar dit overstijgt het videoplempen in alle opzichten.quote:Op woensdag 14 november 2018 15:43 schreef deelnemer het volgende:
De vraag (1:12 minuten) wat het bestuderen van het verleden kan bijdragen:
We kunnen alleen sturen met betrekking tot de toekomst, op basis van wat we geleerd hebben van het verleden. Maar het verleden is ook geen open boek. De eerste uitdaging is om iets te leren / ontdekken over het verleden, dat bijdraagt aan het verhaal van de zinnige verhalen vertellers (wetenschap is in de eerste plaats een ontdekkingsreis).
Het hoeft niet direct instrumenteel ergens aan bij te dragen. De wetenschap wordt teveel geindentificeerd met technologie. Er is in de natuurwetenschappen een rijkdom aan ideeen die bruikbaar zijn voor verhalen vertellers, die niet instrumenteel zijn, maar fundamenteel, en onder de technologie schuilgaan. Fundamenteel nieuwe ideeen zijn er niet vaak in de logica, er is dus veel meer continuiteit dan het oppervlakkig gezien lijkt. Technocratische hallelujah verhalen en trends zijn vaak ook een vorm van populisme (met alle gevaren die daarbij horen) en invloedrijk (strong and wrong). De ideeen achter nieuwe ideologieen zijn vaak niet nieuw.
-------------------------
Neem bijvoorbeeld de fundamentele rol van de kringloopgedachte in de ideeen geschiedenis.
Het idee van een kringloop is algemener dan alleen het specifieke geval van de kringloop van geld in een markteconomie.
Denk aan:
- de klassieke oudheid: de watercyclus (algemener: de kringloop van stoffen),
- het 17e eeuwse klassieke mechanica (de kringloop van beweging),
- het 19e eeuwse idee van een economische kringloop
- het 19e eeuwse feedback loop (zo leren neurale netwerken; ze zijn als het mensbeeld van de behaviorist B. F. Skinner),
- het 20e eeuwse vertegenwoordigende democratie (vertegenwoordigers kiezen maakt van de machtspiramide een lus),
- de 21e eeuwse kringloopeconomie (recycling).
En het idee van een kringloop is fundamenteler dan het idee van geld, want het idee van een kringloop bepaalt de logica van geld (als ruilmiddel en bewaarmiddel).
De micro versie van dezelfde kringloopgedachte is het idee van een balans:
een transformatie (interactie / transactie) met behoud van ... (massa / impuls / energie / geld / waarde / informatie).
Verandering wordt zo herleid tot een herdistributie van behouden grootheden (overdracht of verplaatsingen, zonder magische overgangen tussen iets en niets, dat is simpeler en begrijpelijker). De logica ervan ligt ten grondslag aan het bouwsteenmodel (waaronder het atoommodel van de klassieke atomisten en het individualistische samenlevingsmodel van het liberalisme) en procesmodel (waaronder de invloedrijke natuurkundige en economische modellen / theorieen). Het idee stamt dus uit de natuurfilosofie en speelt een belangrijke rol in de natuurwetenschap, maar wordt ook gebruikt in management (dat laatste is niet zonder risico: marktfundamentalisme, behaviorisme).
Wat drijft de kringloop aan?
- oorzaak en gevolg (klassieke mechanica)
- vraag en aanbod (marktwerking, bewuste rationele keuzes)
- emoties (biologie / psychologie)
Zijn de atomen (a = niet, tomen = delen) of individuen (indivisible) wel of niet ondeelbaar?
De fundamentele ideeen uit de natuurfilosofie, wis- en natuurkunde zijn van logische aard, en de menswetenschappen hebben daar een blinde vlek. Ze verdienen een grotere rol in de verhalen van de verhalen vertellers.
--------------------------------------
Het onderliggende probleem is het thema van:
- Loa Tse over de natuurlijke orde der dingen en de rol van de keizer (de wereld werkt volautomatisch, keizer en moraalleer zijn niet echt nodig).
- De Boeddha, die het bestaan van de ziel ontkent (de leer van an-atman)
- Het bijbelboek Prediker over de kringloopgedachte
- Augustinus en zijn predestinatieleer (determinisme, en de eeuwen latere reactie daarop: het dogma van de vrije wil)
- Decartes en het mechanische wereldbeeld
- Leibniz en zijn algoritmische benadering van de mechanica + symbolische taal
- Spinoza en zijn monistische aspecten leer in de ethica
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - hier begint de verlichting
- Kant, determinisme berust op de artefacten van het kenvermogen, komt vervolgens met zijn rationele ethiek
- Hegel over de zelfontplooiing van de wereldgeest
- Schopenhauwer, de wereld als wil en voorstelling
- Marx en de autonome ontwikkeling van economische technologie / productieverhoudingen
- Darwin en de evolutieleer
- Nietzsche, God is dood, alles is perspectief, leve de ubermensch
- Thomas Nagel over 'the view from nowhere'
- Chalmers over qualia, the hard problem of consciousness
Het thema is: de subject / object dichotomie (wie of wat bepaalt uiteindelijk wat er gebeurd; wie of wat drijft de kringloop aan?) Is het een kennisprobleem, een machtsprobleem of beide?
------------------------
Belangrijke fundamenteel nieuwe logische / mechanische ideeen uit de 20e eeuw:
- Russell's paradox en Godel en zijn onvolledigheidsstellingen (er is een grens aan het algoritmisch denken). Begint met de leugenaarsparadox uit de oudheid.
- Einstein: tijd en ruimte zijn niet onafhankelijk van elkaar, maar hangen samen volgens 1 meetkunde van de 4D tijdruimte (er is geen universeel idee van gelijktijdigheid). Begint met electromagnetisme (Lorentztransformatie, coordinatentransformatie, meetkundig / perspectivisch).
- Bohr, Schrodinger, Heisenberg, Von Neumann: positie en bewegingsvariabelen zijn niet onafhankelijk van elkaar, maar met een Fouriertransformatie in elkaar te vertalen, begrepen als een coordinatentransformatie in een Hilbertruimte (het golf-deeltje dualisme, coordinatentransformatie , meetkundig / perspectivisch). De kern van de fouriertransformatie is de eenheidscirkel van het complexe vlak: ei x. Begint met electromagnetisme (black body radiation, foto-electrisch effect, spectraallijnen).
--------------------------
Kortom, dit lang lopende verhaal is verre van af. Ja, ook de menswetenschappen zijn nodig. We staan aan dezelfde kant van de streep (wetenschappers versus technocraten / managers).
PS: Deze versie is beter (als het gaat over de subject - object dichotomie):
Ik denk dat Spinoza en Nietzsche gelijk hebben dat het kennisprobleem fundamenteel perspectivisch is, omdat het subject niet los van het object bestaat, en kennis over het object niet los van het subject (wederom een lus):
F&L / Hoe verenig je de volgende twee perspectieven?
(Perspectief is een basaal meetkundig begrip)
Keep on the good work
ijs_beer fan!
Super interessant hoorcollege van Jos de Mul die laat zien hoe o.a. Lamarckisme weer relevant aan het worden is in de evolutiebiologie.
A Robin Redbreast in a Cage Puts all Heaven in a Rage.
In the beginning
Dezelfde grapjes in de inleiding werken de tweede keer minder (dat is als je de eerste video hebt bekeken), maar daarna gaat deze video over iets anders: kosmologie.
Een speculatief vervolg met kwantummechanica (kwantumvelden theorie & string theorie): bouncing universe
[ Bericht 21% gewijzigd door deelnemer op 18-01-2019 23:59:48 ]
Dezelfde grapjes in de inleiding werken de tweede keer minder (dat is als je de eerste video hebt bekeken), maar daarna gaat deze video over iets anders: kosmologie.
Een speculatief vervolg met kwantummechanica (kwantumvelden theorie & string theorie): bouncing universe
[ Bericht 21% gewijzigd door deelnemer op 18-01-2019 23:59:48 ]
The view from nowhere.
Simone Weil
The Iliad or the Poem of Force
Blinde kracht en blind toeval
Wachten op God
George Herbert: Love
The Iliad or the Poem of Force
Blinde kracht en blind toeval
Wachten op God
George Herbert: Love
SPOILEROm spoilers te kunnen lezen moet je zijn ingelogd. Je moet je daarvoor eerst gratis Registreren. Ook kun je spoilers niet lezen als je een ban hebt.Vreemd aan Simone Weil's ideeen is dat 'blind force', bron van lijden, tevens de weg naar verlossing is (iets niet van deze wereld, aan de andere kant van de muur). Ook een gevaarlijke gedachte, lijkt mij.
(Het stukje van 45:20 tot 40:32 min. is Franstalig.)
[ Bericht 4% gewijzigd door deelnemer op 24-01-2019 21:02:24 ]The view from nowhere.
EcoCiv Podcast #17 – Matthew Segall: Whitehead, Marx, and Ecological Civilization
Het is dan wel geen video, maar een podcast, maar ik vind dat dat hier ook wel moet kunnen
Het is dan wel geen video, maar een podcast, maar ik vind dat dat hier ook wel moet kunnen
Lees je het allemaal van de wereld af, of leg je het er zelf in?
Rationalisten (Plato): je legt de ideeen er zelf in (opgedaan in de ideeenwereld, de wereld is een geheugensteuntje).
Empiristen (Aristoteles): je leest de ideeen van de wereld af.
Empiristen (Francis Bacon): alle kennis komt van buiten (omgeving bepaalt = globaal beschouwd)
Rationalisten (Leibniz): behalve het verstand zelf (individu bepaalt = lokaal beschouwd)
Rationalisten (Spinoza): alle waardebepaling komt van buiten (omgeving bepaalt = globaal beschouwd)
Romantici (Nietzsche): behalve de drijfveren zelf; de wil tot macht (individu bepaalt = lokaal beschouwd)
Newton's mechanica: het is een kringloop van impuls (globaal beschouwd)
Newton's mechanica: alles wordt aangedreven door krachten (lokaal beschouwd)
Wat is bepalend in een kringloop? De lokale krachten of de globale wet van behoud van impuls? Dat is hetzelfde, in het ene geval lokaal beschouwd en in het andere geval globaal. In de lokale beschrijving vervangen 'de gedefinieerde momentane externe lokale krachten' of 'interne drijfveren' gemakshalve de werking van de onbeschreven rest van de wereld (als interface). De splitsing tussen binnen en buiten betekent niet, dat beide alleen via dat interface gerelateerd zijn, want ze zijn in een kringloop bovendien fundamenteel soortgelijk (het moet tenminste een logica gemeen hebben).
Nietzsche's invulling van het waarheidsperspectief bestaat uit een beschrijving van het deelnemersperspectief, dat herleid wordt tot de wil tot macht. Zo wordt het waarheidsperspectief een geabstraheerd deelnemersperspectief. Binnen dat kader pleit Nietzsche voor een specifiek deelnemersperspectief (de herwaardering van alle waarden). Anders gezegd, bij Nietzsche staat de psychologische orde centraal, en is de objectieve samenhang der dingen, die het deelnemersperspectief overstijgt, zoals je verwacht van een waarheidsperspectief, een ondergeschoven kindje.
Nietzsche's waarheidsperspectief gebruikt de logica van het perspectief, maar het object ontbreekt. Zo wordt perspectief synoniem met subjectief, en is alle objectiviteit gezonken. Nietzsche neemt de deelnemer als uitgangspunt (wat in het een deelnemersperspectief zo is), maar ziet niet in dat de logica, die de samenhang der dingen zelf inbrengt, het uitgangspunt is in een waarheidsperspectief. Ieder idee van samenhang heeft een logica, zelfs randomness. Ieder objectief idee van samenhang verwerpend, zag Nietzsche in de bodemloze put van de grenzeloze vrijheid: alles is mogelijk (er is geen houvast, alleen zelfexpressie). Kant heeft de werking van de wereld en het object verdonkeremaand, om de rationele ethiek de ruimte te geven, en via Schopenhauer leidt het bij Nietzsche tot de wil tot macht.
De samenhang tussen iemands doelen, en zijn handelingen om daarop aan te sturen, conflicteert gemakkelijk met de doelen en handelingen van anderen. De samenhang der dingen i.h.a. gaat niet uit van specifieke individuen en hun wil tot macht, maar van de logica die de samenhang belichaamd. Deze is eenduidig, de basis van het idee van objectiviteit / waarheid. Dat hoeft het individu niet altijd goed uit te komen. Vandaar dat het individu concludeert dat ideeen over het goede niet objectief of waar zijn.
De objectieve werking van de wereld dient beide, goed en kwaad, zonder onderscheid. Het onderscheid tussen goed en kwaad is een verschijnsel daarbinnen, en vereist daarom deze objectiviteit als basis en context. Zonder die basis is het onderscheid tussen goed en kwaad ondefinieerbaar. Daarom is het wegpoetsen van de algemene samenhang der dingen geen begaanbare weg naar een zinnige ethiek. De keuzevrijheid wordt absoluut, maar heeft geen grond meer om tot een afweging te komen.
De consistentie argumenten die Kant aandraagt voor zijn rationele ethiek zijn daarvoor te beperkt. Ze veronderstellen dat we allemaal hetzelfde zijn, hetzelfde willen, en het ook krijgen als we ons egocentrisme weten te doorbreken. Het vervangt objectiviteit door rationaliteit (consistentie eist het doorbreken van egocentrisme). Deze stap is een keuze, die door niets geblokkeerd kan worden, als de keuzevrijheid absoluut zou zijn. Wat Kant, in zijn kritiek van de zuivere rede, aannemelijk probeert te maken. Maar vrijheid alleen mist iedere basis of context. Zo kan Kant's rationele ethiek verworden tot de wil tot macht van Nietzsche (het enige dat je nog kunt, is de drijfveren van binnenuit leven / ervaren).
In het deelnemersperspectief is het goede een voorwaarde voor het ware, want het is je doel om het goede waar te maken. In het waarheidsperspectief is het ware een voorwaarde voor het goede, want anders is het goede onbestaanbaar. Een lus, waar je eigen constitutie deel vanuit maakt, want je bent ontstaan en gevormd in de wereld, dus bestaat je eruit.
[ Bericht 0% gewijzigd door deelnemer op 29-03-2020 17:13:38 ]
The view from nowhere.
The Antikythera Mechanism
Michael Wright's reconstructie van het antikythera mechanisme
Michael Wright's reconstructie van het antikythera mechanisme
The view from nowhere.
Ik heb mijn bachelorthesis aan Levinas (tweede deel in conjunctie met Kant) gewijd.
Zijn familieleden werden uitgeroeid door de nazi's (vader en broers). Zijn kijk op ethiek en religie is daar erg door gevormd. Heel interessant wat deze man te vertellen heeft. Volgens Levinas was de Holocaust het einde van theodicee.
|
|
| Forum Opties | |
|---|---|
| Forumhop: | |
| Hop naar: | |