Turks corruptieschandaal: wat is er gebeurd?
Op 17 december 2013 werd Turkije geschokt door een corruptieschandaal. Wat is er sinds die dag zoal gebeurd?
enkele belangrijke gebeurtenissen op een rij.
2013
17 december. De politieoperatie in het kader van het eerste corruptieonderzoek (van de twee grote corruptieonderzoeken) gaat van start. Aanklagers geven de politie de opdracht de huizen van tientallen verdachten binnen te vallen. In de vroege ochtend worden invallen gedaan op verschillende adressen in İstanbul. Daarmee is de grootste anti-corruptie-operatie in de geschiedenis van de Turkse Republiek een feit. In verscheidene huzien worden miljoenen lira's, euro's en dollars gevonden in schoenendozen.
Er zijn 53 corruptieverdachten. Onder de arrestanten zijn ook zonen van ministers. Dat brengt de regering in verlegenheid.
De spelers in de corruptiezaak worden verdacht van een breed scala aan criminele activiteiten, waaronder goudsmokkel, het aannemen van steekpenningen, het verkrijgen van bouwvergunningen voor beschermde gebieden in ruil voor geld, handel in valse (verblijfs)documenten en exportfraude.
Toenmalig premier en huidig president Recep Tayyip Erdoğan ontkent het corruptieschandaal. Hij spreekt van een "complot" en ''couppoging'' tegen zijn regering. Hij claimt dat ''buitenlandse machten'' en sympathisanten van de Gülen-beweging ''complotten smeden tegen Turkije'' en vergelijkt de strijd tegen hen met die van het Turkse volk tijdens de Turkse Onafhankelijkheidsoorlog (1919-1922).
18 december. Erdoğan begint een grootschalig offensief tegen de ''parallelle structuur''/''parallelle staat'': een zogenaamde machtsstructuur van Gülen-sympathisanten binnen het overheidsapparaat die de corruptiebeschuldigingen verzonnen zou hebben om de regering te werpen.
In eerste instantie worden 29 politieagenten, onder wie vijf commissarissen, ontslagen of overgeplaatst. Zij stonden aan het roer van de operaties die het corruptieschandaal aan het licht brachten. Inmiddels zijn tienduizenden ambtenaren binnen verschillende onderdelen van het overheidsapparaat, onder wie politieagenten, rechters en aanklagers, overgeplaatst, ontslagen of vervolgd.
19 december. De hoogste politiechef van İstanbul, Hüseyin Çapkın, wordt ontslagen, omdat hij niet hard genoeg zou hebben opgetreden tegen de ''landverraders'' die het corruptieschandaal aan het licht brachten.
25 december. De politieoperatie in het kader van het tweede corruptieonderzoek, een nog veel groter onderzoek dan dat van 17 december, wordt tegengehouden door de regering voordat het kan beginnen.
Dit tweede onderzoek, naar 96 verdachten, richtte zich op de familie Erdoğan.Na de bekendmaking van het onderzoek nemen de ministers van Binnenlandse Zaken (Muammer Güler), Economische Zaken (Zafer Çağlayan), Europese Zaken (Egemen Bağış) en Milieu en Stadsontwikkeling (Erdoğan Bayraktar) ontslag. Bayraktar zegt dat hij door Erdoğan is gedwongen om op te stappen en roept Erdoğan op zelf ook op te stappen.
26 december. Muammer Akkaş, de aanklager achter het corruptieonderzoek van 25 december, wordt uit zijn functie ontheven. De arrestatiebevelen die hij had uitgevaardigd worden niet uitgevoerd door de nieuwe politiechefs die zijn geïnstalleerd door de regering.
27 december. Twee belangrijke namen binnen de regering, İdris Naim Şahin en Ertuğrul Günay, nemen ontslag. Ze zeggen dat de regering tot over haar oren verwikkeld is in het corruptieschandaal.
2014
25 januari. Erdoğan komt met een plan om de structuur van de Hoge Raad van Rechters en Officieren van Justitie (HSYK), het hoogste gerechtelijke orgaan van Turkije, te veranderen.
14 februari. Zes personen die verdacht worden van onder meer het accepteren van steekpenningen, het witwassen van geld en het omzeilen van internationale sancties tegen Iran, onder wie Süleyman Aslan (voormalig directeur van de staatsbank Halk Bank), worden vrijgelaten. Later worden andere verdachten vrijgelaten.
15 februari. Erdoğans HSYK-plan wordt goedgekeurd door het parlement. De verandering vergroot de macht van de regering over de HSYK.
Intussen worden twintig aanklagers uit hun functie ontheven. Onder hen zijn Akkaş (zie: 26 december 2013), Turan Çolakkadı, Fikret Seçen en Ercan Şafak.
24 februari. De anonieme Turkse actiegroep Haramzadeler (zonen van dieven) en Başçalan (opperdief) begint geluidsopnames van telefoongesprekken tussen onder anderen Erdoğan en mediabazen, ministers en zakenmannen, uit te lekken op het internet. De opnames worden onder meer geplaatst op YouTube. De geluidsopnames onthullen onder meer de omvang en reikwijdte van de enorme druk van Erdoğan op de media, vergaande corruptie binnen het overheidsapparaat en manipulatie van politieke peilingen.
Sommige geluidsopnames geven inzicht in de corruptiepraktijken van Erdoğans zoon Bilal. In enkele geluidsopnames van telefoongesprekken tussen Bilal en zijn vader is te horen dat Erdoğan Bilal de opdracht geeft een grote hoeveelheid contant geld onvindbaar te maken voor de politie. Uiteindelijk besluiten vader en zoon het geld te verspreiden over verscheidene zakenmannen en een significant deel van het geld te ''smelten'' door het uit te geven aan verschillende projecten. De gesprekken vonden plaats op 17 december 2013.
28 februari. De hoofdverdachte van het corruptieschandaal, de Turks-Iraanse multi-miljairdair Reza Zarrab, en vier anderen, onder wie twee ministerszonen, worden vrijgelaten.
21-28 maart. Als reactie op de uitgelekte geluidsopnames worden Twitter (21 maart) en YouTube (28 maart) geblokkeerd. De Twitter-blokkade komt enkele uren na uitspraken van Erdoğan tijdens een campagnetoespraak in Bursa voor de gemeenteraadsverkiezingen van 30 maart: ''We hebben nu een gerechtelijk bevel. We gaan Twitter uitroeien. Het maakt me niet uit wat de internationele gemeenschap zegt. Iedereen zal getuige zijn van de macht van de Turkse Republiek.''
5 mei. Het parlement besluit een commissie op te richten om de corruptiebeschuldigingen tegen de vier ex-ministers te onderzoeken. De commissie bestaat vooral uit leden van Erdoğans regeringspartij, de AKP, en ook de voorzitter van de commissie is een AKP'er. (update: de commissie besluit, op 5 januari 2015, de ex-ministers niet te vervolgen).
22 juli. Meer dan honderd politieagenten, onder wie tientallen chefs en commissarissen die betrokken waren bij de corruptieonderzoeken, worden opgepakt.
De aanhoudingen komen vlak na de oprichting van nieuwe strafrechtbanken (Sulh Ceza Mahkemeleri) en de benoeming van zogenaamde ''superrechters'' om tegenstanders van Erdoğan te vervolgen. Deze rechters hebben een breed scala aan bevoegdheden dankzij een recent ingevoerde wet. Met de nieuwe rechtbanken en ''superrechters'' omzeilt de regering de reguliere rechtsgang. Onafhankelijke advocaten en rechters noemen dat ''een grove schending van de rechtsstaat'' en omschrijven de golf van arrestaties als ''een politiek gemotiveerde daad''.
1 september. De corruptiezaak van 25 december wordt geseponeerd.
17 september. De corruptiezaak van 17 december wordt geseponeerd.
14 december. 27 personen die beschouwd worden als tegenstanders van Erdoğan worden gearresteerd. Onder de arrestanten zijn journalisten, columnisten filmmakers en scriptschrijvers, onder wie de hoofdredacteur van het dagblad Zaman, Ekrem Dumanlı, en de directeur van de tv-zender Samanyolu, Hidayet Karaca. Beide media berichten veelvuldig over het corruptieschandaal.
17 december. Anti-corruptie-protesten in tientallen Turkse steden.
23 december. Het geld dat bij de politie-invallen werd ingenomen op 17 december 2013 wordt met rente teruggegeven aan de corruptieverdachten.
30 december. Vier aanklagers die betrokken waren bij de corruptieonderzoeken worden geschorst.
http://www.zamanvandaag.n(...)ndaal-wat-er-gebeurd
"A lie is a lie even if everyone believes it. The truth is the truth even if no one believes it."