W&T Wetenschap & Technologie
Een plek om te discussiëren over wetenschappelijke onderwerpen, wetenschappelijke problemen, technologische projecten en grootse uitvindingen.
ik vraag me altijd af in hoeverre die artists impressions overeenkomen met de werkelijkheid.quote:Op vrijdag 1 december 2017 09:24 schreef ExperimentalFrentalMental het volgende:
19-11-2017
Atmosfeer van exoplaneet WASP-18b is rijk aan ‘kolendamp’
[ afbeelding ]
Artist’s impression van de ‘hete jupiter’ WASP-18b. (NASA/GSFC)
De kolossale, hete exoplaneet WASP-18b is gehuld in een verstikkende stratosfeer vol met koolstofmonoxide, ook wel ’kolendamp’ genoemd. Dat blijkt uit een nieuwe analyse van waarnemingen die met de ruimtetelescopen Hubble en Spitzer zijn gedaan (Astrophysical Journal Letters, 1 december 2017).
WASP-18b heeft ongeveer tien keer zoveel massa als Jupiter, de grootste planeet van ons zonnestelsel. Hij draait op zeer geringe afstand om een ster die 325 lichtjaar van ons verwijderd is. Exoplaneten van dit type worden ‘hete jupiters’ genoemd.
.....
(allesoversterrenkunde)
Silence breaks apart, Brightness comes to life
Stream of sounds Wash away the darkness from my soul
Stream of sounds Wash away the darkness from my soul
inderdaad 
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
06-12-2017
Eerste licht voor nieuwe Europese ‘planetenjager’ ESPRESSO
Deze foto toont spectrale data van het eerste licht dat is opgevangen met het ESPRESSO-instrument van ESO’s Very Large Telescope in Chili. Het licht van een ster is uiteengerafeld. (ESO)
Voor de eerste keer ooit kan een instrument het licht van alle vier de VLT-telescopen bij elkaar optellen en daarmee het licht-opvangende vermogen van een 16-meter telescoop evenaren. Dat instrument, de Echelle SPectrograph for Rocky Exoplanet and Stable Spectroscopic Observations (ESPRESSO), heeft onlangs zijn eerste waarnemingen gedaan. ESPRESSO zoekt met ongekende precisie naar exoplaneten door naar de minuscule veranderingen in het licht van hun moedersterren te kijken.
ESPRESSO, een zogeheten echellespectrograaf, is de opvolger van het enorm succesvolle HARPS-instrument van de ESO-sterrenwacht op La Silla. HARPS kan snelheden meten met een nauwkeurigheid van ongeveer één meter per seconde, terwijl ESPRESSO, dankzij technologische verbeteringen en zijn installatie op een veel grotere telescoop, een nauwkeurigheid van slechts enkele centimeters per seconde tracht te bereiken.
Dat laatste betekent dat ESPRESSO veel lichtere planeten kan opsporen dan zijn voorganger. Dat gebeurt aan de hand van de kleine schommelbeweging zoals sterren waar planeten omheen draaien die vertonen. Hoe minder massa zo’n planeet heeft, des te kleiner is de schommeling. Voor de detectie van kleine rotsachtige exoplaneten is dus een zeer nauwkeurig meetinstrument vereist.
Bij zijn eerste waarnemingen heeft ESPRESSO geen nieuwe planeten ontdekt. Hij heeft alleen gekeken naar sterren waarvan al bekend was dat er planeten omheen cirkelen. Daarbij is aangetoond dat ESPRESSO in aanzienlijk kortere tijd data kan vergaren die van vergelijkbare kwaliteit zijn als die van het HARPS-instrument.
ESPRESSO zal overigens niet alleen voor de jacht op planeten worden gebruikt. Het instrument kent ook allerlei andere toepassingen. Zo zal de spectrograaf worden ingezet om te testen of de natuurkundige constanten sinds de begintijd van het heelal al dan niet zijn veranderd. Dergelijke kleine veranderingen worden door sommige natuurkundige theorieën voorspeld, maar zijn nooit overtuigend waargenomen. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Eerste licht voor nieuwe Europese ‘planetenjager’ ESPRESSO
Deze foto toont spectrale data van het eerste licht dat is opgevangen met het ESPRESSO-instrument van ESO’s Very Large Telescope in Chili. Het licht van een ster is uiteengerafeld. (ESO)
Voor de eerste keer ooit kan een instrument het licht van alle vier de VLT-telescopen bij elkaar optellen en daarmee het licht-opvangende vermogen van een 16-meter telescoop evenaren. Dat instrument, de Echelle SPectrograph for Rocky Exoplanet and Stable Spectroscopic Observations (ESPRESSO), heeft onlangs zijn eerste waarnemingen gedaan. ESPRESSO zoekt met ongekende precisie naar exoplaneten door naar de minuscule veranderingen in het licht van hun moedersterren te kijken.
ESPRESSO, een zogeheten echellespectrograaf, is de opvolger van het enorm succesvolle HARPS-instrument van de ESO-sterrenwacht op La Silla. HARPS kan snelheden meten met een nauwkeurigheid van ongeveer één meter per seconde, terwijl ESPRESSO, dankzij technologische verbeteringen en zijn installatie op een veel grotere telescoop, een nauwkeurigheid van slechts enkele centimeters per seconde tracht te bereiken.
Dat laatste betekent dat ESPRESSO veel lichtere planeten kan opsporen dan zijn voorganger. Dat gebeurt aan de hand van de kleine schommelbeweging zoals sterren waar planeten omheen draaien die vertonen. Hoe minder massa zo’n planeet heeft, des te kleiner is de schommeling. Voor de detectie van kleine rotsachtige exoplaneten is dus een zeer nauwkeurig meetinstrument vereist.
Bij zijn eerste waarnemingen heeft ESPRESSO geen nieuwe planeten ontdekt. Hij heeft alleen gekeken naar sterren waarvan al bekend was dat er planeten omheen cirkelen. Daarbij is aangetoond dat ESPRESSO in aanzienlijk kortere tijd data kan vergaren die van vergelijkbare kwaliteit zijn als die van het HARPS-instrument.
ESPRESSO zal overigens niet alleen voor de jacht op planeten worden gebruikt. Het instrument kent ook allerlei andere toepassingen. Zo zal de spectrograaf worden ingezet om te testen of de natuurkundige constanten sinds de begintijd van het heelal al dan niet zijn veranderd. Dergelijke kleine veranderingen worden door sommige natuurkundige theorieën voorspeld, maar zijn nooit overtuigend waargenomen. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
05-12-2017
Twee superaardes ontdekt in baan rond dwergster
Rond de dwergster K2-18, op 111 lichtjaar afstand in het sterrenbeeld Leeuw, cirkelen twee zogeheten 'superaardes' - grote, zware broertjes van onze eigen thuisplaneet. Dat blijkt uit een nieuwe analyse van metingen die zijn verricht met de Europese HARPS-spectrograaf op de La Silla-sterrenwacht in Chili.
In 2015 ontdekte de Amerikaanse ruimtetelescoop Kepler een planeet die zich hoogstwaarschijnlijk in de zogeheten bewoonbare zone van de dwergster bevindt - het gebied waar de temperatuur goed is voor het bestaan van vloeibaar water aan het oppervlak. Deze planeet, K2-18b geheten, heeft een omlooptijd van 33 dagen.
Met de Europese HARPS-spectrograaf op de La Silla-sterrenwacht in Chili is nu de massa van deze planeet bepaald. Die kan afgeleid worden uit minieme periodieke schommelingen in de beweging van de ster (naar ons toe en van ons af), veroorzaakt door de zwaartekracht van de planeet. Uit de HARPS-metingen blijkt dat K2-18b een zogeheten superaarde is. Er valt echter niet met zekerheid vast te stellen of het een rotsachtige planeet met een dunne dampkring is of een 'waterplaneet' met een dikke ijslaag.
Bij de analyse van de HARPS-metingen ontdekten Canadese astronomen nog een tweede signaal, afkomstig van een ongeveer even zware planeet in een kleinere baan, met een omlooptijd van slechts 9 dagen. De nieuwe resultaten worden gepubliceerd in Astronomy & Astrophysics. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Twee superaardes ontdekt in baan rond dwergster
Rond de dwergster K2-18, op 111 lichtjaar afstand in het sterrenbeeld Leeuw, cirkelen twee zogeheten 'superaardes' - grote, zware broertjes van onze eigen thuisplaneet. Dat blijkt uit een nieuwe analyse van metingen die zijn verricht met de Europese HARPS-spectrograaf op de La Silla-sterrenwacht in Chili.
In 2015 ontdekte de Amerikaanse ruimtetelescoop Kepler een planeet die zich hoogstwaarschijnlijk in de zogeheten bewoonbare zone van de dwergster bevindt - het gebied waar de temperatuur goed is voor het bestaan van vloeibaar water aan het oppervlak. Deze planeet, K2-18b geheten, heeft een omlooptijd van 33 dagen.
Met de Europese HARPS-spectrograaf op de La Silla-sterrenwacht in Chili is nu de massa van deze planeet bepaald. Die kan afgeleid worden uit minieme periodieke schommelingen in de beweging van de ster (naar ons toe en van ons af), veroorzaakt door de zwaartekracht van de planeet. Uit de HARPS-metingen blijkt dat K2-18b een zogeheten superaarde is. Er valt echter niet met zekerheid vast te stellen of het een rotsachtige planeet met een dunne dampkring is of een 'waterplaneet' met een dikke ijslaag.
Bij de analyse van de HARPS-metingen ontdekten Canadese astronomen nog een tweede signaal, afkomstig van een ongeveer even zware planeet in een kleinere baan, met een omlooptijd van slechts 9 dagen. De nieuwe resultaten worden gepubliceerd in Astronomy & Astrophysics. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
11-12-2017
NASA komt met nieuws: wat heeft planetenjager Kepler ontdekt?
Het blijft speculeren tot donderdagavond.
Dan – rond 19.00 uur Nederlandse tijd – komt NASA namelijk met een persconferentie. Tijdens de conferentie kondigt NASA naar eigen zeggen “de laatste ontdekking van planetenjager Kepler” aan.
Machine learning
Het persbericht waarmee NASA de persconferentie aankondigt, verraadt verder dat deze laatste ontdekking mede mogelijk werd gemaakt door machine learning van Google. Machine learning is een onderzoeksveld binnen kunstmatige intelligentie dat er – zoals de naam al doet vermoeden – op gericht is om machines (computers) te laten leren. Hierbij wordt gebruik gemaakt van algoritmes en technieken die computers in staat stellen om zelf patronen te herkennen (zie kader).
Een voorbeeldje van machine learning: je laat een computer tien foto’s van een brug en tien foto’s van een wolkenkrabber zien. Vervolgens kan het systeem in de toekomst elke wolkenkrabber herkennen, zelfs als deze vanuit een vreemde hoek is gefotografeerd of er iets anders uitziet dan die eerste tien wolkenkrabbers. En wel doordat de computer ‘leert’: de machine past zijn beeld van wolkenkrabbers aan, aan de hand van nieuwe gegevens die hij tegenkomt.
Nieuwe ontdekkingen
Maar wat kunnen we heel concreet uit dit spaarzame bericht van NASA opmaken? Het blijft speculeren, maar het lijkt aannemelijk dat onderzoekers het algoritme van Google los hebben gelaten op de gegevens van Kepler en dat dat heeft geresulteerd in de ontdekking van nieuwe kandidaat-exoplaneten. Eerder dit jaar ontdekten onderzoekers op vergelijkbare wijze, maar met een ander algoritme al 60 kandidaat-exoplaneten in de Kepler-data.
Ruimtetelescoop Kepler werd in 2009 gelanceerd en houdt de blik langdurig op sterren gericht, in de hoop de helderheid van deze sterren herhaaldelijk en regelmatig af te zien nemen. Dergelijke ‘dipjes’ in de helderheid van sterren, kunnen namelijk wijzen op de aanwezigheid van een planeet die zo af en toe tussen de moederster en Kepler in staat en een deel van het zonlicht tegenhoudt. Onderzoekers zijn dus eigenlijk continu op zoek naar patronen in de Kepler-data en daarbij kan machine learning enorm helpen en mogelijk zelfs patronen ontdekken die wij mensen over het hoofd zien. Met dat in het achterhoofd zijn de verwachtingen voor komende donderdag hooggespannen. Want wie weet wat Kepler al – zonder dat wij het weten – ontdekt heeft!
(scientias.nl)
NASA komt met nieuws: wat heeft planetenjager Kepler ontdekt?
Het blijft speculeren tot donderdagavond.
Dan – rond 19.00 uur Nederlandse tijd – komt NASA namelijk met een persconferentie. Tijdens de conferentie kondigt NASA naar eigen zeggen “de laatste ontdekking van planetenjager Kepler” aan.
Machine learning
Het persbericht waarmee NASA de persconferentie aankondigt, verraadt verder dat deze laatste ontdekking mede mogelijk werd gemaakt door machine learning van Google. Machine learning is een onderzoeksveld binnen kunstmatige intelligentie dat er – zoals de naam al doet vermoeden – op gericht is om machines (computers) te laten leren. Hierbij wordt gebruik gemaakt van algoritmes en technieken die computers in staat stellen om zelf patronen te herkennen (zie kader).
Een voorbeeldje van machine learning: je laat een computer tien foto’s van een brug en tien foto’s van een wolkenkrabber zien. Vervolgens kan het systeem in de toekomst elke wolkenkrabber herkennen, zelfs als deze vanuit een vreemde hoek is gefotografeerd of er iets anders uitziet dan die eerste tien wolkenkrabbers. En wel doordat de computer ‘leert’: de machine past zijn beeld van wolkenkrabbers aan, aan de hand van nieuwe gegevens die hij tegenkomt.
Nieuwe ontdekkingen
Maar wat kunnen we heel concreet uit dit spaarzame bericht van NASA opmaken? Het blijft speculeren, maar het lijkt aannemelijk dat onderzoekers het algoritme van Google los hebben gelaten op de gegevens van Kepler en dat dat heeft geresulteerd in de ontdekking van nieuwe kandidaat-exoplaneten. Eerder dit jaar ontdekten onderzoekers op vergelijkbare wijze, maar met een ander algoritme al 60 kandidaat-exoplaneten in de Kepler-data.
Ruimtetelescoop Kepler werd in 2009 gelanceerd en houdt de blik langdurig op sterren gericht, in de hoop de helderheid van deze sterren herhaaldelijk en regelmatig af te zien nemen. Dergelijke ‘dipjes’ in de helderheid van sterren, kunnen namelijk wijzen op de aanwezigheid van een planeet die zo af en toe tussen de moederster en Kepler in staat en een deel van het zonlicht tegenhoudt. Onderzoekers zijn dus eigenlijk continu op zoek naar patronen in de Kepler-data en daarbij kan machine learning enorm helpen en mogelijk zelfs patronen ontdekken die wij mensen over het hoofd zien. Met dat in het achterhoofd zijn de verwachtingen voor komende donderdag hooggespannen. Want wie weet wat Kepler al – zonder dat wij het weten – ontdekt heeft!
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Ik las het gisteren ja. Donderdag announcement, LIVE! Zal me weer benieuwen
Silence breaks apart, Brightness comes to life
Stream of sounds Wash away the darkness from my soul
Stream of sounds Wash away the darkness from my soul
Zal wel weer iets slaps zijnquote:
Ik las het gisteren ja. Donderdag announcement, LIVE! Zal me weer benieuwen
zoals altijd.
The machine was called Chronovisor, and could allegedly allow seeing and hearing events from the past.
quote:
Ik las het gisteren ja. Donderdag announcement, LIVE! Zal me weer benieuwen
Het zal inderdaad vast niet zo spectaculair zijn als ze doen lijken, heb daarom ook de moeite bespaard om er een apart topic voor te openenquote:
[..]
Zal wel weer iets slaps zijn
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
De NASA heeft bekend gemaakt dat een A.I. beter in staat is planeten te ontdekken dan mensen uit de grote hoeveelheid data die ruimte telescopen verzamelen. Men heeft hiermee nog een planeet ontdekt rond Kepler 90. De planeten draaien echter dichter om hun ster dan de aarde om de zon en zijn erg heet.
quote:Our solar system now is tied for most number of planets around a single star, with the recent discovery of an eighth planet circling Kepler-90, a Sun-like star 2,545 light years from Earth. The planet was discovered in data from NASA’s Kepler space telescope. The newly-discovered Kepler-90i -- a sizzling hot, rocky planet that orbits its star once every 14.4 days -- was found by researchers from Google and The University of Texas at Austin using machine learning. Machine learning is an approach to artificial intelligence in which computers “learn.” In this case, computers learned to identify planets by finding in Kepler data instances where the telescope recorded signals from planets beyond our solar system, known as exoplanets.
Be careful what you desire, you may get it.
quote:
De NASA heeft bekend gemaakt dat een A.I. beter in staat is planeten te ontdekken dan mensen uit de grote hoeveelheid data die ruimte telescopen verzamelen. Men heeft hiermee nog een planeet ontdekt rond Kepler 90. De planeten draaien echter dichter om hun ster dan de aarde om de zon en zijn erg heet.
[..]
14-12-2017
NASA-telescoop ontdekt twee nieuwe planeten
© EPA - De Kepler ruimtetelescoop speurt de ruimte af op zoek naar onbekende planeten.
Wetenschap Het Amerikaanse ruimtevaartagentschap NASA maakt vandaag bekend dat de Kepler-ruimtetelescoop twee nieuwe planeten heeft ontdekt: Kepler 80-g en Kepler 90-i. Het is die laatste planeet die tijdens de persconferentie centraal staat. Ze maakt van Kepler 90 de eerste gekende ster die evenveel planeten telt als ons eigen zonnestelsel. De ontdekking werd gedaan met AI-technologie van Google.
Kepler 90-i
De ster Kepler 90 ligt op 2545 lichtjaren van ons vandaan in het Draak-sterrenbeeld en is een beetje warmer, groter en zwaarder dan onze zon. Voordien waren er zeven planeten in het stelsel van Kepler gekend.
De nieuw ontdekte planeet Kepler 90-i is de kleinste in het stelsel en heeft vermoedelijk een rotsachtige bodem. De temperatuur op planeet Kepler 90-i schommelt volgens de berekeningen van NASA rond 423 graden Celsius: de planeet is ongeveer 30 procent groter dan de Aarde. Kepler 90-i draait in ongeveer 14,5 dagen om haar zon.
De onderzoekers vermoeden dat het Kepler 90-zonnestelsel nog niet al haar geheimen heeft prijsgegeven. “Er is veel vastgoed in het stelsel van Kepler 90,” zegt Andrew Vanderburg, astronoom en professor aan de universiteit van Austin. “Het zou me verbazen als er niet nog meer planeten in het stelsel van Kepler 90 zouden zijn.”
Artificiële intelligentie
Volgens NASA was Google betrokken bij wat ze een ‘doorbraakontdekking’ noemen. Dankzij de artificiële intelligentie (AI) van Google was het mogelijk om een veel grotere hoeveelheid van data te doorzoeken dan wanneer alles zou geanalyseerd zou moeten worden door menselijke onderzoekers. Zonder ‘machine learning’ zou het veel langer geduurd hebben om de planeet te ontdekken, beklemtoont Christopher Shallue, software-ingenieur bij Google AI.
De voorbije vier jaar verzamelde de Keplertelescoop 35.000 signalen die mogelijk van andere planeten afkomstig zijn. Die data worden doorgaans geanalyseerd met geautomatiseerde tests en het menselijk oog, maar de zwakkere signalen worden op die manier vaak over het hoofd gezien.
Shallue en Vanderburg trainden daarom computers om het patroon te herkennen van een exoplaneet die voor een ster passeert. Vervolgens werden 670 sterrenstelsels geanalyseerd die al meerdere gekende planeten hadden, in de veronderstelling dat de kans groter was om daar meer exoplaneten te ontdekken. “We kregen veel valse positieven voor planeten, maar ook meer echte potentiële planeten,” aldus Vanderburg. “Het is zoals tussen stenen op zoek gaan naar diamanten. Als je een fijnere zeef hebt, zal je meer stenen vinden, maar je kan ook meer diamanten vinden.”
Wat is die Keplertelescoop?
In 2009 werd de Keplertelescoop de ruimte in gelanceerd, al die tijd speurt die naar exoplaneten. Dat zijn planeten die draaien om andere sterren dan de zon. Het bestaan van deze planeten is voornamelijk afgeleid van indirecte waarnemingen en daarop gebaseerde berekeningen. NASA is zo tevreden over het werk van de ruimtetelescoop dat ze in 2014, een jaar nadat zijn taak er officieel opzat, een nieuwe reeks onderzoeken met de Kepler startten. Toen de missie begon, wisten wetenschappers niet hoeveel exoplaneten er zijn, maar intussen werd duidelijk dat ze vaker voorkomen dan gedacht en dat elke ster er minstens één heeft.
De Keplertelescoop scant het zwerk voortdurend en bekijkt daarbij meer dan 145.000 sterren. Wetenschappers zijn vooral alert voor sterren wier licht dimt wanneer een planeet voor ze komt te staan. Door de patronen van dat dimmen te onderzoeken, kunnen ze achterhalen hoeveel planeten elke ster heeft en hoe die eruit zouden kunnen zien.
De Keplertelescoop heeft tot nog toe het bestaan van 225 planeten aan het licht gebracht, zegt Jessie Dotson, verantwoordelijke wetenschapper voor het Keplerproject.
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Er werd vooraf al gezegd dat het hierover zou gaan, echt verassend is het niet.
Silence breaks apart, Brightness comes to life
Stream of sounds Wash away the darkness from my soul
Stream of sounds Wash away the darkness from my soul
Maandag 18 december kwam een persbericht van de Universiteit van Geneve over Exoplaneet GJ436b. Vond het wel een leuk en bizar bericht, namelijk dat de exoplaneet een polaire baan voert.
Verdampende planeet beweegt in polaire baan
Exoplaneet GJ436b - een Neptunusachtige gasplaneet bij een rode dwergster op 33 lichtjaar afstand - beweegt niet alleen in een zeer langgerekte baan (dat was direct na de ontdekking al bekend), maar bovendien in een baan die hem over de polen van de ster voert. Dat blijkt uit metingen van astronomen aan de Universiteit van Genève, die vandaag zijn gepubliceerd in Nature.
GJ436b nadert zijn moederster tot op zó'n kleine afstand (slechts een paar miljoen kilometer) dat hij onder invloed van de straling van de ster langzaam maar zeker verdampt. Nauwkeurige metingen aan de ster zelf hebben nu uitgewezen dat de draaiingsas van de ster min of meer samenvalt met het baanvlak van de planeet. Anders gezegd: de planeet beweegt in een polaire baan - heel anders dan de planeten in ons eigen zonnestelsel, waarvan het baanvlak ongeveer samenvalt met de evenaar van de zon.
De nieuwe resultaten doen vermoeden dat GJ436b in zijn merkwaardige baan terecht is gekomen onder invloed van zwaartekrachtstoringen van een andere, zware planeet die zich op grotere afstand van de ster zou moeten bevinden. Computersimulaties wijzen uit dat zulke storingen kunnen leiden tot excentrische, sterk gehelde banen. In dat geval is de planeet misschien pas relatief kort geleden in zijn huidige baan terecht gekomen, en is het verdampingsproces betrekkelijk recent. (GS)
(bron: allesoversterrenkunde.nl)
Originele persbericht van UNIGE: https://www.unige.ch/communication/communiques/en/2017/
[ Bericht 1% gewijzigd door Prisha op 23-12-2017 11:23:20 ]
Verdampende planeet beweegt in polaire baan
Exoplaneet GJ436b - een Neptunusachtige gasplaneet bij een rode dwergster op 33 lichtjaar afstand - beweegt niet alleen in een zeer langgerekte baan (dat was direct na de ontdekking al bekend), maar bovendien in een baan die hem over de polen van de ster voert. Dat blijkt uit metingen van astronomen aan de Universiteit van Genève, die vandaag zijn gepubliceerd in Nature.
GJ436b nadert zijn moederster tot op zó'n kleine afstand (slechts een paar miljoen kilometer) dat hij onder invloed van de straling van de ster langzaam maar zeker verdampt. Nauwkeurige metingen aan de ster zelf hebben nu uitgewezen dat de draaiingsas van de ster min of meer samenvalt met het baanvlak van de planeet. Anders gezegd: de planeet beweegt in een polaire baan - heel anders dan de planeten in ons eigen zonnestelsel, waarvan het baanvlak ongeveer samenvalt met de evenaar van de zon.
De nieuwe resultaten doen vermoeden dat GJ436b in zijn merkwaardige baan terecht is gekomen onder invloed van zwaartekrachtstoringen van een andere, zware planeet die zich op grotere afstand van de ster zou moeten bevinden. Computersimulaties wijzen uit dat zulke storingen kunnen leiden tot excentrische, sterk gehelde banen. In dat geval is de planeet misschien pas relatief kort geleden in zijn huidige baan terecht gekomen, en is het verdampingsproces betrekkelijk recent. (GS)
(bron: allesoversterrenkunde.nl)
Originele persbericht van UNIGE: https://www.unige.ch/communication/communiques/en/2017/
[ Bericht 1% gewijzigd door Prisha op 23-12-2017 11:23:20 ]
Silence breaks apart, Brightness comes to life
Stream of sounds Wash away the darkness from my soul
Stream of sounds Wash away the darkness from my soul
Klinkt gevaarlijkquote:
16-11-2017
We hebben net boodschap verstuurd naar mogelijk buitenaardse leven op ‘superaarde’ en over 26 jaar kunnen we al antwoord hebben
[ afbeelding ]
© METI
Wetenschap & Planeet 21 juni 2043: dat is de dag dat wetenschappers van Messaging Extraterrestrial Intelligence (METI) aan hun ontvangers gekluisterd zullen zijn, in de hoop bericht te krijgen van een buitenaardse beschaving op GJ273b. Dat is een superaarde op 12,4 lichtjaar – 70.000.000.000.000 kilometer – van onze aarde. Exact een maand geleden verstuurden ze daartoe enkele boodschappen.
Dat gebeurde op 16, 17 en 18 oktober. De wetenschappers gebruikten radiogolven en lieten de berichten op negen verschillende momenten horen, om de kans te vergroten dat ze worden opgepikt. In totaal werd er elke dag voor 11 minuten uitgezonden.
Muziekstukken
De boodschap zelf bestaat onder meer uit 18 muziekstukken van 10 seconden, voorbeelden van wiskunde en technologie én uitleg over de manier waarop we de tijd bijhouden. Aan de hand daarvan legden de wetenschappers ook uit wanneer we zouden luisteren voor een mogelijk antwoord.
Het bericht werd niet zomaar lukraak gestuurd, maar naar een nabijgelegen exoplaneet GJ273b. Die draait rond de Ster van Luyten – een rode dwerg – en wordt door astronomen ook wel omschreven als een ‘superaarde’. De massa is iets groter dan die van onze planeet en hij bevindt zich op een afstand van zijn ster die leven er mogelijk kan maken.
Controversieel
Het is de allereerste keer dat de mensheid een boodschap verstuurt die gericht is op een antwoord op een specifiek moment. Het uitsturen van boodschappen naar mogelijk buitenaards leven zodat het ons kan vinden, is overigens controversieel. Onder meer de vermaarde wetenschapper Stephen Hawking waarschuwde al voor de gevaren daarvan. “Als dergelijk buitenaards leven ons bezoekt, dan zal het er ongeveer aan toe gaan zoals toen Columbus in Amerika landde. En we weten allemaal hoe dat afliep voor de oorspronkelijke bevolking”, zei hij al. (lees hieronder verder)
[ afbeelding ]
© RV - Douglas Vakoch van METI.
Douglas Vakoch van METI relativeert. “Als er een buitenaardse beschaving bestond die in staat was om naar de aarde te reizen met het doel ons kwaad te doen, zou die al veel eerder al onze radio- en tv-signalen opgepikt hebben en naar hier gekomen zijn. Onze atmosfeer geeft overigens al 2,5 miljard jaar bewijs af van leven door de zuurstof in de lucht.”
SETI
METI is de tegenhanger van SETI – Search for Extraterrestrial Intelligence – dat ook vindt dat we actief moeten zoeken naar buitenaards leven, maar dan door te proberen boodschappen van anderen op te vangen in plaats van ze zelf te versturen. Voor het project werkte METi samen met het Instituut voor Ruimtestudies van Catalonië (IEEC) en het Spaanse muziekfestival Sónar.
“Hopelijk krijgen we antwoord”, aldus Vakoch. “Maar de kans bestaat dat we het experiment nog een aantal keer zullen moeten herhalen in de richting van andere planeten voor we geluk hebben. Ik zie het eerder op langere termijn. We moeten daarbij een systeem ontwikkelen waarmee we niet één maar vele tientallen, duizenden of zelfs miljoenen planeten tegelijk proberen te bereiken. Alleen zo kunnen we onze kansen vergroten om ooit een respons te ontvangen.”
(HLN)
Exponentiële deflatie van Bitcoin maakt arme mensen nog veel sneller armer dan het grote probleem van inflatie. Gematigde burning van Ethereum is de gulden middenweg.
25-01-2018
Twee nieuwe planeten bevatten mogelijk leven
15 graden aan het oppervlak en volop water. Nieuwe berekeningen laten zien dat een aantal exoplaneten in het stelsel Trappist-1 leven kunnen bevatten.
Afgelopen jaar ontdekte NASA maar liefst zeven aardeachtige planeten rond de ster Trappist-1.
Meerdere daarvan bevinden zich in de bewoonbare zone – de juiste afstand tot hun ster om leven te kunnen bevatten.
En nu heeft een internationaal onderzoeksteam aangetoond dat zes van de zeven planeten grote hoeveelheden water kunnen bevatten.
De wetenschappers wezen er twee aan, Trappist-1d en -e, met de beste voorwaarden voor leven: als gevolg van hun baan om de ster kennen ze een gematigde oppervlaktetemperatuur.
Dichtheid verraadt water
Eerder onderzoek van NASA liet zien dat meerdere planeten in het stelsel Trappist-1 vermoedelijk rotsplaneten zijn, net als de aarde – met een kans op water.
Daarom onderzocht het team de densiteit of dichtheid van de planeten, omdat daaruit kan blijken hoeveel water een rotsplaneet bevat.
Alle planeten behalve c hebben een lage dichtheid, waaruit de wetenschappers afleiden dat ze een ‘beduidende hoeveelheid water’ bevatten.
Baan zegt iets over temperatuur
Om achter de oppervlaktetemperatuur te komen, stelden de onderzoekers een wiskundig model op dat de baan van de planeten om de ster weergeeft.
Volgens het model beschrijven ze een ovale baan.
Dat houdt in dat de zwaartekracht van de ster de planeten indrukt en uitrekt, waardoor er wrijving in de kernen ontstaat.
De wrijving wekt zo veel warmte op planeet b en c op dat water er niet zou moeten kunnen voorkomen.
Deze krachten zijn minder heftig op planeet d en e.
De wetenschappers denken dat de oppervlakte op planeet d gemiddeld 15 °C bedraagt – net als die van de aarde. Op planeet e doet het klimaat aan dat van de Zuidpool denken.
FEITEN
•Afstand tot de aarde: Circa 40 lichtjaar.
•Omvang: Het hele stelsel is zeer klein en past binnen de afstand van de zon tot Mercurius.
•Temperatuur: Op de rode dwergster is het aan het oppervlak 2500 °C, tegen 5500 °C op de zon.
•Licht: De lichtsterkte van de ster bedraagt circa 0,05% van die van de zon. Het licht ziet er rood uit.
(wibnet.nl)
Twee nieuwe planeten bevatten mogelijk leven
15 graden aan het oppervlak en volop water. Nieuwe berekeningen laten zien dat een aantal exoplaneten in het stelsel Trappist-1 leven kunnen bevatten.
Afgelopen jaar ontdekte NASA maar liefst zeven aardeachtige planeten rond de ster Trappist-1.
Meerdere daarvan bevinden zich in de bewoonbare zone – de juiste afstand tot hun ster om leven te kunnen bevatten.
En nu heeft een internationaal onderzoeksteam aangetoond dat zes van de zeven planeten grote hoeveelheden water kunnen bevatten.
De wetenschappers wezen er twee aan, Trappist-1d en -e, met de beste voorwaarden voor leven: als gevolg van hun baan om de ster kennen ze een gematigde oppervlaktetemperatuur.
Dichtheid verraadt water
Eerder onderzoek van NASA liet zien dat meerdere planeten in het stelsel Trappist-1 vermoedelijk rotsplaneten zijn, net als de aarde – met een kans op water.
Daarom onderzocht het team de densiteit of dichtheid van de planeten, omdat daaruit kan blijken hoeveel water een rotsplaneet bevat.
Alle planeten behalve c hebben een lage dichtheid, waaruit de wetenschappers afleiden dat ze een ‘beduidende hoeveelheid water’ bevatten.
Baan zegt iets over temperatuur
Om achter de oppervlaktetemperatuur te komen, stelden de onderzoekers een wiskundig model op dat de baan van de planeten om de ster weergeeft.
Volgens het model beschrijven ze een ovale baan.
Dat houdt in dat de zwaartekracht van de ster de planeten indrukt en uitrekt, waardoor er wrijving in de kernen ontstaat.
De wrijving wekt zo veel warmte op planeet b en c op dat water er niet zou moeten kunnen voorkomen.
Deze krachten zijn minder heftig op planeet d en e.
De wetenschappers denken dat de oppervlakte op planeet d gemiddeld 15 °C bedraagt – net als die van de aarde. Op planeet e doet het klimaat aan dat van de Zuidpool denken.
FEITEN
•Afstand tot de aarde: Circa 40 lichtjaar.
•Omvang: Het hele stelsel is zeer klein en past binnen de afstand van de zon tot Mercurius.
•Temperatuur: Op de rode dwergster is het aan het oppervlak 2500 °C, tegen 5500 °C op de zon.
•Licht: De lichtsterkte van de ster bedraagt circa 0,05% van die van de zon. Het licht ziet er rood uit.
(wibnet.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
02-02-2018
Grote aantallen planeten ontdekt in ver sterrenstelsel
Afbeelding van de viervoudig afgebeelde quasar RX J1131-1231. In het midden is het 3,8 miljard lichtjaar verre elliptische stelsel te zien dat als ‘lens’ fungeert. (University of Oklahoma)
Astronomen van de universiteit van Oklahoma hebben voor het eerst een populatie van planeten ontdekt ver buiten ons Melkwegstelsel. Dat is gebeurd met behulp van ‘microlensing’, een verschijnsel waarbij het zwaartekrachtsveld van kleine afzonderlijke objecten het licht van een ver achtergrondobject versterken (The Astrophysical Journal Letters, 2 februari).
In dit geval is dat verre achtergrondobject een quasar op ruim 7 miljard lichtjaar van de aarde. Onderweg naar de aarde passeert het licht van deze quasar een 3,8 miljard lichtjaar ver voorgrondstelsel. Hierdoor zien we, ten gevolge van het ‘normale’ zwaartekrachtlenseffect, meerdere afbeeldingen van die quasar.
Ook de afzonderlijke objecten waaruit het ‘lensstelsel’ bestaat leveren subtiele bijdragen aan de quasarbeelden zoals we die vanaf de aarde waarnemen. Dat maakt het onder meer mogelijk om meer te weten te komen over de massaverdeling in het lensstelsel.
Bij het nieuwe onderzoek zijn de astronomen nog een stapje verder gegaan. Ze hebben gekeken naar röntgenstraling die uit de naaste omgeving van het superzware zwarte gat in de quasar afkomstig is. Berekeningen laten zien dat met name de straling uit dat deel van de quasar zeer gevoelig is voor de microlenswerking van objecten van planetaire massa’s in het voorgrondstelsel.
Door het licht van de ‘gelenste’ quasar aan modelberekeningen te onderwerpen, hebben de astronomen vastgesteld dat het 3,8 miljard verre lensstelsel grote aantallen objecten bevat met massa’s die variëren van de massa van de maan tot de massa van de planeet Jupiter. Voor alle duidelijkheid: het gaat daarbij niet om objecten die om sterren cirkelen, maar om vrij rondzwervende hemellichamen.
Het sterrenstelsel dat als lens fungeert, is dermate ver van ons verwijderd dat we die planeten nooit rechtstreeks kunnen waarnemen. Uit de microlenssignatuur van het quasarlicht kunnen de onderzoekers echter afleiden dat ze zeer talrijk moeten zijn: voor elke ster zijn er 2000 objecten van planetaire massa. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Grote aantallen planeten ontdekt in ver sterrenstelsel
Afbeelding van de viervoudig afgebeelde quasar RX J1131-1231. In het midden is het 3,8 miljard lichtjaar verre elliptische stelsel te zien dat als ‘lens’ fungeert. (University of Oklahoma)
Astronomen van de universiteit van Oklahoma hebben voor het eerst een populatie van planeten ontdekt ver buiten ons Melkwegstelsel. Dat is gebeurd met behulp van ‘microlensing’, een verschijnsel waarbij het zwaartekrachtsveld van kleine afzonderlijke objecten het licht van een ver achtergrondobject versterken (The Astrophysical Journal Letters, 2 februari).
In dit geval is dat verre achtergrondobject een quasar op ruim 7 miljard lichtjaar van de aarde. Onderweg naar de aarde passeert het licht van deze quasar een 3,8 miljard lichtjaar ver voorgrondstelsel. Hierdoor zien we, ten gevolge van het ‘normale’ zwaartekrachtlenseffect, meerdere afbeeldingen van die quasar.
Ook de afzonderlijke objecten waaruit het ‘lensstelsel’ bestaat leveren subtiele bijdragen aan de quasarbeelden zoals we die vanaf de aarde waarnemen. Dat maakt het onder meer mogelijk om meer te weten te komen over de massaverdeling in het lensstelsel.
Bij het nieuwe onderzoek zijn de astronomen nog een stapje verder gegaan. Ze hebben gekeken naar röntgenstraling die uit de naaste omgeving van het superzware zwarte gat in de quasar afkomstig is. Berekeningen laten zien dat met name de straling uit dat deel van de quasar zeer gevoelig is voor de microlenswerking van objecten van planetaire massa’s in het voorgrondstelsel.
Door het licht van de ‘gelenste’ quasar aan modelberekeningen te onderwerpen, hebben de astronomen vastgesteld dat het 3,8 miljard verre lensstelsel grote aantallen objecten bevat met massa’s die variëren van de massa van de maan tot de massa van de planeet Jupiter. Voor alle duidelijkheid: het gaat daarbij niet om objecten die om sterren cirkelen, maar om vrij rondzwervende hemellichamen.
Het sterrenstelsel dat als lens fungeert, is dermate ver van ons verwijderd dat we die planeten nooit rechtstreeks kunnen waarnemen. Uit de microlenssignatuur van het quasarlicht kunnen de onderzoekers echter afleiden dat ze zeer talrijk moeten zijn: voor elke ster zijn er 2000 objecten van planetaire massa. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
"..vrij rondzwervende hemellichamen" 
Silence breaks apart, Brightness comes to life
Stream of sounds Wash away the darkness from my soul
Stream of sounds Wash away the darkness from my soul
quote:Op donderdag 8 februari 2018 04:35 schreef dumble het volgende:
[..]
https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Solitaire_planeet
thanks! ik was ook aan het speuren geweest 
Silence breaks apart, Brightness comes to life
Stream of sounds Wash away the darkness from my soul
Stream of sounds Wash away the darkness from my soul
16-02-2018
Exoplaneet met zeer langgerekte omloopbaan ontdekt
Artist’s impression van een grote gasplaneet die dicht in de buurt van zijn moederster komt. (ESA, NASA, G. Tinetti (University College London & ESA) & M. Kornmesser (ESA/Hubble))
Australische astronomen hebben een exoplaneet ontdekt bij de subreuzenster HD 76920. Met deze planeet is iets bijzonders aan de hand: van alle exoplaneten die tot nu toe zijn opgespoord heeft hij de meest langgerekte omloopbaan.
De planeet, die de aanduiding HD 76920b heeft gekregen, is een gasreus met vier keer zoveel massa als de planeet Jupiter. De excentriciteit van zijn omloopbaan – een maat voor de ‘langgerektheid’ – bedraagt 0,86. Dat betekent dat het verste punt van zijn omloopbaan ongeveer zeven keer zo ver van de ster ligt als het meest nabije punt.
De meest voor de hand liggende verklaring voor zo’n merkwaardig lange omloopbaan is dat de planeet de zwaartekrachtsinvloed ondervindt van een verre stellaire begeleider van HD 76920. Pogingen om die tweede ster op te sporen zijn echter op niets uitgelopen. Daarom denken de ontdekkers van HD 76920b dat de planeet zijn langgerekte baan te danken heeft aan interacties met andere (nog niet ontdekte) planeten.
De astronomen hebben berekend hoe het de planeet, die zijn moederster nu al akelig dicht weet te naderen, verder zal vergaan. Het geleidelijk verder opzwellen van de ster en getijdeninteracties zullen ertoe leiden dat hij over ruwweg 100 miljoen wordt verzwolgen. (EE)
(allesoversterrenkunde.nl)
Exoplaneet met zeer langgerekte omloopbaan ontdekt
Artist’s impression van een grote gasplaneet die dicht in de buurt van zijn moederster komt. (ESA, NASA, G. Tinetti (University College London & ESA) & M. Kornmesser (ESA/Hubble))
Australische astronomen hebben een exoplaneet ontdekt bij de subreuzenster HD 76920. Met deze planeet is iets bijzonders aan de hand: van alle exoplaneten die tot nu toe zijn opgespoord heeft hij de meest langgerekte omloopbaan.
De planeet, die de aanduiding HD 76920b heeft gekregen, is een gasreus met vier keer zoveel massa als de planeet Jupiter. De excentriciteit van zijn omloopbaan – een maat voor de ‘langgerektheid’ – bedraagt 0,86. Dat betekent dat het verste punt van zijn omloopbaan ongeveer zeven keer zo ver van de ster ligt als het meest nabije punt.
De meest voor de hand liggende verklaring voor zo’n merkwaardig lange omloopbaan is dat de planeet de zwaartekrachtsinvloed ondervindt van een verre stellaire begeleider van HD 76920. Pogingen om die tweede ster op te sporen zijn echter op niets uitgelopen. Daarom denken de ontdekkers van HD 76920b dat de planeet zijn langgerekte baan te danken heeft aan interacties met andere (nog niet ontdekte) planeten.
De astronomen hebben berekend hoe het de planeet, die zijn moederster nu al akelig dicht weet te naderen, verder zal vergaan. Het geleidelijk verder opzwellen van de ster en getijdeninteracties zullen ertoe leiden dat hij over ruwweg 100 miljoen wordt verzwolgen. (EE)
(allesoversterrenkunde.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
16-02-2018
Bijna 100 nieuwe exoplaneten ontdekt in Kepler-data
En één daarvan is wel heel bijzonder…
Ruimtetelescoop Kepler weet van geen ophouden. De planetenjager heeft op dit moment al duizenden exoplaneten ontdekt, maar doet daar gewoon nog een schepje bovenop. Onderzoekers hebben namelijk 275 kandidaat-planeten geanalyseerd waarvan er 149 daadwerkelijk als exoplaneet aangemerkt werden. Uiteindelijk bleken er 95 nieuwe ontdekkingen tussen te zitten. Een prestatie op zich. Maar één exoplaneet trekt vooral de aandacht.
Kepler
Planetenjager Kepler werd in 2009 gelanceerd met een grote missie: jagen op exoplaneten. Helaas liep het in 2013 even mis, toen een mechanisch defect aan de telescoop de missie platlegde. Astronomen en ingenieurs zette alles op alles om Kepler opnieuw aan de praat te maken. Dankzij een paar kleine aanpassingen – en tot grote opluchting van NASA – kon Kepler tegen alle verwachtingen in verder met zijn zoektocht naar exoplaneten.
Ster HD 212657
“We vonden een planeet die in een 10-daagse baan rond de ster HD 212657 cirkelt,” zegt hoofdonderzoeker van de studie Andrew Mayo. En deze ster blijkt helderder te zijn dan alle sterren waarbij Kepler tot op heden planeten heeft ontdekt. “Planeten rond heldere sterren zijn belangrijk omdat astronomen veel van deze planeten kunnen leren,” legt Mayo uit.
Dipjes
Kepler ontdekt exoplaneten door langdurig naar sterren te staren, in de hoop dat de helderheid van deze sterren regelmatig afnemen. Deze ‘dipjes’ in de helderheid van sterren kunnen namelijk wijzen op de aanwezigheid van een planeet die zo af en toe tussen de moederster en Kepler in staat en een deel van het zonlicht tegenhoudt. Doorgaans worden de sterren door computerprogramma’s gemarkeerd, waarna astronomen de data bekijken en beslissen of ze daadwerkelijk een planeet kunnen herbergen.
Signalen
Toch blijkt het vrij ingewikkeld te zijn om vast te stellen welke signalen daadwerkelijk afkomstig zijn van exoplaneten. Mayo en zijn collega’s analyseerden op grondige wijze enkele honderden signalen om te bepalen welke daarvan werkelijk van exoplaneten afkwamen en welke door door andere bronnen werden veroorzaakt. “We kwamen erachter dat sommige signalen veroorzaakt werden door een groep sterren of door ruis van het ruimtevaartuig zelf,” zegt Mayo.
Exoplaneten
Het veld van exoplaneten is nog relatief jong. Zo werd pas in 1995 de eerste planeet ontdekt die rond een eigen ster draaide. Op dit moment zijn er ongeveer 3.600 exoplaneten gevonden, variërend van aardachtige planeten, tot grote gasreuzen. “Exoplaneten zijn een erg opwindend veld in de ruimtewetenschap,” stelt Mayo. “Naarmate er meer exoplaneten worden ontdekt, zullen astronomen een veel beter beeld krijgen van deze bijzondere planeten. Hierdoor kunnen wij ons eigen zonnestelsel in een galactische context plaatsen,” legt hij uit.
De Kepler-ruimtetelescoop heeft een enorme bijdrage aan dit onderzoek geleverd. Tot dusverre heeft de planetenjager al meer dan 5.100 kandidaat-planeten geïdentificeerd die op dit moment nader worden onderzocht. En hier houdt het niet op. Er liggen namelijk nieuwe ruimtemissies in het verschiet met de James Webb Telescoop en de Transiting Exoplanet Survey Satellite. Wie weet wat deze telescopen boven tafel weten te krijgen. Wellicht vinden ze wel aardachtige planeten, die misschien wel in staat zijn om leven te herbergen.
(scientias.nl)
Bijna 100 nieuwe exoplaneten ontdekt in Kepler-data
En één daarvan is wel heel bijzonder…
Ruimtetelescoop Kepler weet van geen ophouden. De planetenjager heeft op dit moment al duizenden exoplaneten ontdekt, maar doet daar gewoon nog een schepje bovenop. Onderzoekers hebben namelijk 275 kandidaat-planeten geanalyseerd waarvan er 149 daadwerkelijk als exoplaneet aangemerkt werden. Uiteindelijk bleken er 95 nieuwe ontdekkingen tussen te zitten. Een prestatie op zich. Maar één exoplaneet trekt vooral de aandacht.
Kepler
Planetenjager Kepler werd in 2009 gelanceerd met een grote missie: jagen op exoplaneten. Helaas liep het in 2013 even mis, toen een mechanisch defect aan de telescoop de missie platlegde. Astronomen en ingenieurs zette alles op alles om Kepler opnieuw aan de praat te maken. Dankzij een paar kleine aanpassingen – en tot grote opluchting van NASA – kon Kepler tegen alle verwachtingen in verder met zijn zoektocht naar exoplaneten.
Ster HD 212657
“We vonden een planeet die in een 10-daagse baan rond de ster HD 212657 cirkelt,” zegt hoofdonderzoeker van de studie Andrew Mayo. En deze ster blijkt helderder te zijn dan alle sterren waarbij Kepler tot op heden planeten heeft ontdekt. “Planeten rond heldere sterren zijn belangrijk omdat astronomen veel van deze planeten kunnen leren,” legt Mayo uit.
Dipjes
Kepler ontdekt exoplaneten door langdurig naar sterren te staren, in de hoop dat de helderheid van deze sterren regelmatig afnemen. Deze ‘dipjes’ in de helderheid van sterren kunnen namelijk wijzen op de aanwezigheid van een planeet die zo af en toe tussen de moederster en Kepler in staat en een deel van het zonlicht tegenhoudt. Doorgaans worden de sterren door computerprogramma’s gemarkeerd, waarna astronomen de data bekijken en beslissen of ze daadwerkelijk een planeet kunnen herbergen.
Signalen
Toch blijkt het vrij ingewikkeld te zijn om vast te stellen welke signalen daadwerkelijk afkomstig zijn van exoplaneten. Mayo en zijn collega’s analyseerden op grondige wijze enkele honderden signalen om te bepalen welke daarvan werkelijk van exoplaneten afkwamen en welke door door andere bronnen werden veroorzaakt. “We kwamen erachter dat sommige signalen veroorzaakt werden door een groep sterren of door ruis van het ruimtevaartuig zelf,” zegt Mayo.
Exoplaneten
Het veld van exoplaneten is nog relatief jong. Zo werd pas in 1995 de eerste planeet ontdekt die rond een eigen ster draaide. Op dit moment zijn er ongeveer 3.600 exoplaneten gevonden, variërend van aardachtige planeten, tot grote gasreuzen. “Exoplaneten zijn een erg opwindend veld in de ruimtewetenschap,” stelt Mayo. “Naarmate er meer exoplaneten worden ontdekt, zullen astronomen een veel beter beeld krijgen van deze bijzondere planeten. Hierdoor kunnen wij ons eigen zonnestelsel in een galactische context plaatsen,” legt hij uit.
De Kepler-ruimtetelescoop heeft een enorme bijdrage aan dit onderzoek geleverd. Tot dusverre heeft de planetenjager al meer dan 5.100 kandidaat-planeten geïdentificeerd die op dit moment nader worden onderzocht. En hier houdt het niet op. Er liggen namelijk nieuwe ruimtemissies in het verschiet met de James Webb Telescoop en de Transiting Exoplanet Survey Satellite. Wie weet wat deze telescopen boven tafel weten te krijgen. Wellicht vinden ze wel aardachtige planeten, die misschien wel in staat zijn om leven te herbergen.
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
16-02-2018
Gloednieuwe planetenjager maakt zich op voor lancering
TESS gaat naar verwachting 3000 nieuwe planeten ontdekken, waaronder 500 exemplaren die net zo groot zijn als de onze.
Het duurt niet lang meer of de planetenjager Transiting Exoplanet Survey Satellite (kortweg: TESS) zal het universum gaan helpen verkennen. De ruimtesonde is onlangs gearriveerd op het Kennedy Space Center, waar hij de komende maand klaargemaakt gaat worden voor de lancering die in april plaats gaat vinden. Een spannende onderneming, want de verwachting is dat TESS grote ontdekkingen gaat doen.
TESS en Kepler
Een ruimtesonde die op zoek gaat naar planeten buiten ons zonnestelsel, waar heb ik dat eerder gehoord? Het klopt inderdaad: ook ruimtetelescoop Kepler heeft deze taak toegewezen gekregen. Toch verschillen TESS en Kepler van elkaar. Zo richt Kepler zich voornamelijk op de vraag hoe vaak aardachtige planeten voorkomen en zal TESS op zoek gaan naar waar de dichtstbijzijnde rotsachtige planeten zich bevinden.
Ontmaskeren
Het doel van TESS is om planeten die buiten ons zonnestelsel liggen, te ontmaskeren. Daarbij concentreert de ruimtesonde zich vooral op planeten die rond een zonachtige ster draaien. Dit kunnen gasreuzen zijn, maar ook aardes of superaardes. En de lat ligt hoog. NASA hoopt dat TESS zeker 3000 kandidaat-planeten gaat vinden, waaronder 500 planeten die net zo groot zijn als de Aarde.
Inspectie
TESS zal proberen om het gehele luchtruim aan een inspectie te onderwerpen. Daarbij wordt gehoopt dat de ruimtesonde rotsachtige exoplaneten opspoort, met een vast oppervlak en die op de juiste afstand van hun ster staan. Want dan zou het best weleens kunnen dat er vloeibaar water op deze planeten te vinden is. Als deze planeten ook nog eens binnen de ‘bewoonbare zone’ vallen, schreeuwt dat natuurlijk om nader onderzoek.
Werk voor de boeg
TESS moet wel hard aan de bak. Zo heeft de ruimtesonde er een volwaardige baan aan om de helderheid van meer dan 200.000 sterren in slechts twee jaar tijd te analyseren. Daarbij gaat de planetenjager vooral letten op korte dipjes in helderheid. Dit kan namelijk wijzen op de aanwezigheid van een planeet die af en toe tussen de moederster en de ruimtesonde in staat en een deel van het licht tegenhoudt.
Het werk van TESS staat niet op zichzelf. TESS zoekt naar de meest interessante dichtstbijzijnde planeten die de ruimtetelescoop James Webb – die in 2018 gelanceerd zal worden – vervolgens in de jaren erna aan een grondig onderzoek kan onderwerpen. TESS wordt uitgerust met vier camera’s die druk om zich heen zullen turen. De onderzoekers zijn ervan overtuigd dat deze camera’s tegen het einde van de missie zo’n 90 procent van het luchtruim verkend zullen hebben. En wie weet waar we dan tegenaan zijn gelopen…
(scientias.nl)
Gloednieuwe planetenjager maakt zich op voor lancering
TESS gaat naar verwachting 3000 nieuwe planeten ontdekken, waaronder 500 exemplaren die net zo groot zijn als de onze.
Het duurt niet lang meer of de planetenjager Transiting Exoplanet Survey Satellite (kortweg: TESS) zal het universum gaan helpen verkennen. De ruimtesonde is onlangs gearriveerd op het Kennedy Space Center, waar hij de komende maand klaargemaakt gaat worden voor de lancering die in april plaats gaat vinden. Een spannende onderneming, want de verwachting is dat TESS grote ontdekkingen gaat doen.
TESS en Kepler
Een ruimtesonde die op zoek gaat naar planeten buiten ons zonnestelsel, waar heb ik dat eerder gehoord? Het klopt inderdaad: ook ruimtetelescoop Kepler heeft deze taak toegewezen gekregen. Toch verschillen TESS en Kepler van elkaar. Zo richt Kepler zich voornamelijk op de vraag hoe vaak aardachtige planeten voorkomen en zal TESS op zoek gaan naar waar de dichtstbijzijnde rotsachtige planeten zich bevinden.
Ontmaskeren
Het doel van TESS is om planeten die buiten ons zonnestelsel liggen, te ontmaskeren. Daarbij concentreert de ruimtesonde zich vooral op planeten die rond een zonachtige ster draaien. Dit kunnen gasreuzen zijn, maar ook aardes of superaardes. En de lat ligt hoog. NASA hoopt dat TESS zeker 3000 kandidaat-planeten gaat vinden, waaronder 500 planeten die net zo groot zijn als de Aarde.
Inspectie
TESS zal proberen om het gehele luchtruim aan een inspectie te onderwerpen. Daarbij wordt gehoopt dat de ruimtesonde rotsachtige exoplaneten opspoort, met een vast oppervlak en die op de juiste afstand van hun ster staan. Want dan zou het best weleens kunnen dat er vloeibaar water op deze planeten te vinden is. Als deze planeten ook nog eens binnen de ‘bewoonbare zone’ vallen, schreeuwt dat natuurlijk om nader onderzoek.
Werk voor de boeg
TESS moet wel hard aan de bak. Zo heeft de ruimtesonde er een volwaardige baan aan om de helderheid van meer dan 200.000 sterren in slechts twee jaar tijd te analyseren. Daarbij gaat de planetenjager vooral letten op korte dipjes in helderheid. Dit kan namelijk wijzen op de aanwezigheid van een planeet die af en toe tussen de moederster en de ruimtesonde in staat en een deel van het licht tegenhoudt.
Het werk van TESS staat niet op zichzelf. TESS zoekt naar de meest interessante dichtstbijzijnde planeten die de ruimtetelescoop James Webb – die in 2018 gelanceerd zal worden – vervolgens in de jaren erna aan een grondig onderzoek kan onderwerpen. TESS wordt uitgerust met vier camera’s die druk om zich heen zullen turen. De onderzoekers zijn ervan overtuigd dat deze camera’s tegen het einde van de missie zo’n 90 procent van het luchtruim verkend zullen hebben. En wie weet waar we dan tegenaan zijn gelopen…
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
02-03-2018
Hubble ontdekt enorm veel water in de atmosfeer van exoplaneet WASP-39b
Het suggereert dat deze exoplaneet heel anders ontstaan is dan gedacht.
Om een beeld te krijgen van de samenstelling van de atmosfeer van WASP-39b zetten astronomen ruimtetelescopen Hubble en Spitzer in. De telescopen bestudeerden het licht van moederster WASP-39 nadat het door de atmosfeer van WASP-39b was gereisd. Het levert het meest complete spectrum van de atmosfeer van een exoplaneet op. Sterker nog: het is het meest gedetailleerde inkijkje in de atmosfeer van een exoplaneet dat we met de huidige telescopen kunnen verkrijgen.
Water
En door het licht dat door de atmosfeer van WASP-39b heen sijpelt, te bestuderen, konden de onderzoekers vervolgens meer zeggen over de samenstelling van die atmosfeer. En het levert een grote verrassing op. Zo blijkt de atmosfeer van deze Saturnus-achtige planeet ontzettend veel water te bevatten: WASP-39b heeft zo’n drie keer meer water dan ‘onze’ Saturnus!
Deze artistieke impressie laat WASP-39b en een stukje van zijn moederster zien. Afbeelding: NASA, ESA & G. Bacon (STScI).
Ontstaansgeschiedenis
Het suggereert dat WASP-39b heel anders ontstaan is dan de Saturnus in ons zonnestelsel. De grote hoeveelheden water in de atmosfeer wijzen erop dat de planeet ooit gebombardeerd werd door grote hoeveelheden ijzig materiaal. Dat materiaal zou de exoplaneet vervolgens in zijn atmosfeer hebben opgesloten. Maar de exoplaneet kan alleen aan zo’n bombardement zijn blootgesteld als deze op dat moment veel verder van zijn moederster verwijderd was dan nu het geval is. “Exoplaneten laten ons zien dat de vorming van planeten gecompliceerder en verwarrender is dan we dachten dat het was,” aldus onderzoeker Hannah Wakeford. “En dat is fantastisch.”
Permanente dagzijde
WASP-39b heeft een synchrone rotatieperiode, wat betekent dat altijd dezelfde zijde van de planeet op de moederster gericht is. Die permanente dagzijde is gloeiendheet. Maar doordat WASP-39b krachtige winden kent die de warmte van die dagzijde naar de nachtzijde transporteren, is die nachtzijde ongeveer net zo warm.
Hete Saturnus
WASP-39b bevindt zich op zo’n 700 lichtjaar afstand van de aarde en heeft een massa die vergelijkbaar is met die van Saturnus. Alleen staat WASP-39b veel dichter bij zijn moederster dan Saturnus bij de zon staat. Sterker nog: de afstand tussen WASP-39b en zijn moederster is zo’n acht keer kleiner(!) dan de afstand tussen onze zon en Mercurius. Het betekent dat WASP-39b in tegenstelling tot Saturnus ontzettend warm is: zo’n 776,7 graden Celsius (zie kader). Onderzoekers spreken dan ook wel van een ‘hete Saturnus’. Hoewel we zulke planeten niet in ons zonnestelsel aantreffen, kan WASP-39b wel meer inzicht geven in hoe en waar planeten ontstaan en ons helpen om de evolutie van ons eigen zonnestelsel beter te doorgronden. “We moeten naar buiten kijken om ons eigen zonnestelsel te begrijpen,” aldus Wakeford.
Vervolgonderzoek met nog krachtigere telescopen kan mogelijk een nog beter beeld geven van de atmosfeer én ontstaansgeschiedenis van WASP-39b. We moeten daar echter nog wel even op wachten. De opvolger van Hubble – de nog krachtigere James Webb-telescoop – wordt naar verwachting pas volgend jaar gelanceerd.
(scientias.nl)
Hubble ontdekt enorm veel water in de atmosfeer van exoplaneet WASP-39b
Het suggereert dat deze exoplaneet heel anders ontstaan is dan gedacht.
Om een beeld te krijgen van de samenstelling van de atmosfeer van WASP-39b zetten astronomen ruimtetelescopen Hubble en Spitzer in. De telescopen bestudeerden het licht van moederster WASP-39 nadat het door de atmosfeer van WASP-39b was gereisd. Het levert het meest complete spectrum van de atmosfeer van een exoplaneet op. Sterker nog: het is het meest gedetailleerde inkijkje in de atmosfeer van een exoplaneet dat we met de huidige telescopen kunnen verkrijgen.
Water
En door het licht dat door de atmosfeer van WASP-39b heen sijpelt, te bestuderen, konden de onderzoekers vervolgens meer zeggen over de samenstelling van die atmosfeer. En het levert een grote verrassing op. Zo blijkt de atmosfeer van deze Saturnus-achtige planeet ontzettend veel water te bevatten: WASP-39b heeft zo’n drie keer meer water dan ‘onze’ Saturnus!
Deze artistieke impressie laat WASP-39b en een stukje van zijn moederster zien. Afbeelding: NASA, ESA & G. Bacon (STScI).
Ontstaansgeschiedenis
Het suggereert dat WASP-39b heel anders ontstaan is dan de Saturnus in ons zonnestelsel. De grote hoeveelheden water in de atmosfeer wijzen erop dat de planeet ooit gebombardeerd werd door grote hoeveelheden ijzig materiaal. Dat materiaal zou de exoplaneet vervolgens in zijn atmosfeer hebben opgesloten. Maar de exoplaneet kan alleen aan zo’n bombardement zijn blootgesteld als deze op dat moment veel verder van zijn moederster verwijderd was dan nu het geval is. “Exoplaneten laten ons zien dat de vorming van planeten gecompliceerder en verwarrender is dan we dachten dat het was,” aldus onderzoeker Hannah Wakeford. “En dat is fantastisch.”
Permanente dagzijde
WASP-39b heeft een synchrone rotatieperiode, wat betekent dat altijd dezelfde zijde van de planeet op de moederster gericht is. Die permanente dagzijde is gloeiendheet. Maar doordat WASP-39b krachtige winden kent die de warmte van die dagzijde naar de nachtzijde transporteren, is die nachtzijde ongeveer net zo warm.
Hete Saturnus
WASP-39b bevindt zich op zo’n 700 lichtjaar afstand van de aarde en heeft een massa die vergelijkbaar is met die van Saturnus. Alleen staat WASP-39b veel dichter bij zijn moederster dan Saturnus bij de zon staat. Sterker nog: de afstand tussen WASP-39b en zijn moederster is zo’n acht keer kleiner(!) dan de afstand tussen onze zon en Mercurius. Het betekent dat WASP-39b in tegenstelling tot Saturnus ontzettend warm is: zo’n 776,7 graden Celsius (zie kader). Onderzoekers spreken dan ook wel van een ‘hete Saturnus’. Hoewel we zulke planeten niet in ons zonnestelsel aantreffen, kan WASP-39b wel meer inzicht geven in hoe en waar planeten ontstaan en ons helpen om de evolutie van ons eigen zonnestelsel beter te doorgronden. “We moeten naar buiten kijken om ons eigen zonnestelsel te begrijpen,” aldus Wakeford.
Vervolgonderzoek met nog krachtigere telescopen kan mogelijk een nog beter beeld geven van de atmosfeer én ontstaansgeschiedenis van WASP-39b. We moeten daar echter nog wel even op wachten. De opvolger van Hubble – de nog krachtigere James Webb-telescoop – wordt naar verwachting pas volgend jaar gelanceerd.
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
06-03-2018
Grote hoeveelheid water op ‘hete Saturnus’ verrast astronomen en maakt vorming planeten verwarrender
© NASA - Een illustratie van Wasp-39b en haar ster.
Wetenschap Een planeet buiten ons zonnestelsel blijkt veel meer water te bevatten dan gedacht. Het gaat om een exoplaneet op een afstand van 700 lichtjaar die qua grootte vergelijkbaar is met Saturnus. Volgens de onderzoekers betekent dit dat exoplaneten heel andere samenstellingen kunnen hebben dan de hemellichamen uit ons eigen zonnestelsel.
De astronomen baseren zich op gegevens afkomstig van de Hubble- en Spitzer-ruimtetelescoop, die het optisch spectrum van de exoplaneet WASP-39b in kaart brachten via metingen met spectrografen. Daaruit blijkt dat de atmosfeer van de gasreus opvallend veel water herbergt, namelijk drie keer zoveel als Saturnus.
Deze vondst is opmerkelijk, omdat WASP-39b erg dicht rond zijn ster cirkelt. De afstand tussen de ster en de exoplaneet is slechts een achtste deel van de afstand tussen onze zon en Mercurius, terwijl de planeet in slechts vier dagen zijn baan om de ster voltooit. De planeet kent een zogenaamde gebonden rotatie. Altijd is dezelfde zijde van de planeet naar de ster gericht, waardoor de temperatuur kan oplopen tot ongeveer 750 graden Celsius.
© NASA
Door de korte afstand staat de planeet te boek als een ‘hete Saturnus’, waardoor niet werd verwacht dat relatief grote hoeveelheden water in de atmosfeer zouden worden gedetecteerd. De onderzoekers hadden wel verwacht waterdamp te vinden, maar niet in zulke hoeveelheden. Op basis daarvan menen ze dat de atmosfeer een grote hoeveelheid zwaardere elementen moet bevatten.
Dat betekent dat de planeet vermoedelijk ooit is gebombardeerd door ijsachtig materiaal, dat is opgehoopt in de atmosfeer. Dit is volgens de onderzoekers alleen mogelijk geweest als WASP-39b is ontstaan op een veel grotere afstand van zijn ster, wat dan weer impliceert dat de zou zijn ‘gemigreerd’ door het bewuste planetenstelsel. Voor de astronomen betekent dit dat de vorming van planeten veel complexer en verwarrender is dan tot nu toe werd aangenomen
(HLN)
Grote hoeveelheid water op ‘hete Saturnus’ verrast astronomen en maakt vorming planeten verwarrender
© NASA - Een illustratie van Wasp-39b en haar ster.
Wetenschap Een planeet buiten ons zonnestelsel blijkt veel meer water te bevatten dan gedacht. Het gaat om een exoplaneet op een afstand van 700 lichtjaar die qua grootte vergelijkbaar is met Saturnus. Volgens de onderzoekers betekent dit dat exoplaneten heel andere samenstellingen kunnen hebben dan de hemellichamen uit ons eigen zonnestelsel.
De astronomen baseren zich op gegevens afkomstig van de Hubble- en Spitzer-ruimtetelescoop, die het optisch spectrum van de exoplaneet WASP-39b in kaart brachten via metingen met spectrografen. Daaruit blijkt dat de atmosfeer van de gasreus opvallend veel water herbergt, namelijk drie keer zoveel als Saturnus.
Deze vondst is opmerkelijk, omdat WASP-39b erg dicht rond zijn ster cirkelt. De afstand tussen de ster en de exoplaneet is slechts een achtste deel van de afstand tussen onze zon en Mercurius, terwijl de planeet in slechts vier dagen zijn baan om de ster voltooit. De planeet kent een zogenaamde gebonden rotatie. Altijd is dezelfde zijde van de planeet naar de ster gericht, waardoor de temperatuur kan oplopen tot ongeveer 750 graden Celsius.
© NASA
Door de korte afstand staat de planeet te boek als een ‘hete Saturnus’, waardoor niet werd verwacht dat relatief grote hoeveelheden water in de atmosfeer zouden worden gedetecteerd. De onderzoekers hadden wel verwacht waterdamp te vinden, maar niet in zulke hoeveelheden. Op basis daarvan menen ze dat de atmosfeer een grote hoeveelheid zwaardere elementen moet bevatten.
Dat betekent dat de planeet vermoedelijk ooit is gebombardeerd door ijsachtig materiaal, dat is opgehoopt in de atmosfeer. Dit is volgens de onderzoekers alleen mogelijk geweest als WASP-39b is ontstaan op een veel grotere afstand van zijn ster, wat dan weer impliceert dat de zou zijn ‘gemigreerd’ door het bewuste planetenstelsel. Voor de astronomen betekent dit dat de vorming van planeten veel complexer en verwarrender is dan tot nu toe werd aangenomen
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
09-03-2018
Drie superaardes ontdekt op zo'n 100 lichtjaar van de aarde
De planeten zijn zeer geschikt voor vervolgonderzoek naar onder meer de samenstelling van hun atmosfeer.
Wetenschappers ontdekten de drie superaardes in gegevens die ruimtetelescoop Kepler heeft verzameld. De telescoop is gemaakt om planeten buiten ons zonnestelsel op te sporen en doet dat door langdurig naar sterren te turen, in de hoop de helderheid van sterren regelmatig af te zien nemen. Dergelijke ‘dipjes’ in de helderheid van een ster kunnen wijzen op de aanwezigheid van een planeet die regelmatig voor de ster langsbeweegt.
GJ9827
Zo ontdekte Kepler ook dat er rond de ster GJ9827 meerdere planeten cirkelen. Het gaat om drie superaardes, zo schrijven onderzoekers in dit paper. De planeten hebben een straal die 1,6, 1,3 en 2,1 keer groter is dan de straal van de aarde en hun massa zit tussen die van de aarde en Neptunus in. De superaardes staan heel dicht bij hun ster: ze doen er respectievelijk slechts 1,2, 3,6 en 6,2 dagen over om een rondje rond hun ster te voltooien. Het betekent dat de planeten vrij heet zijn: de temperaturen op het oppervlak lopen naar schatting uiteen van 407 tot 899 graden Celsius.
Atmosfeer
Het is een vrij unieke ontdekking, zo benadrukken de onderzoekers. Doordat de planeten relatief dicht bij de aarde staan (GJ9827 is slechts 100 lichtjaar van ons verwijderd), hun moederster zeer helder is en de drie planeten ook nog eens duidelijk voor hun ster langsbewegen, kunnen we in de nabije toekomst gedetailleerd onderzoek gaan doen naar de samenstelling van hun atmosferen (dat doen astronomen door het licht van de moederster dat door deze atmosferen heen sijpelt te analyseren).
Ook de straal van deze planeten maakt de ontdekking bijzonder. Zoals gezegd hebben de planeten een straal van 1,6, 1,3 en 2,1 keer de straal van de aarde. Over het algemeen geldt dat planeten met een straal kleiner dan 1,6 keer de straal van de aarde rotsachtig zijn, terwijl planeten met een straal groter dan 1,6 keer de straal van de aarde gasreuzen zijn. Onduidelijk is nog waarom het kantelpunt rond die 1,6 keer de straal van de aarde ligt. Maar hier hebben we een planetair systeem dat uit drie planeten bestaat die precies rond – en eentje zelfs precies op – dat kantelpunt zitten. Een ideale gelegenheid om te achterhalen hoe de samenstelling en structuur van een planeet afhankelijk van de straal verandert.
(scientias.nl)
Drie superaardes ontdekt op zo'n 100 lichtjaar van de aarde
De planeten zijn zeer geschikt voor vervolgonderzoek naar onder meer de samenstelling van hun atmosfeer.
Wetenschappers ontdekten de drie superaardes in gegevens die ruimtetelescoop Kepler heeft verzameld. De telescoop is gemaakt om planeten buiten ons zonnestelsel op te sporen en doet dat door langdurig naar sterren te turen, in de hoop de helderheid van sterren regelmatig af te zien nemen. Dergelijke ‘dipjes’ in de helderheid van een ster kunnen wijzen op de aanwezigheid van een planeet die regelmatig voor de ster langsbeweegt.
GJ9827
Zo ontdekte Kepler ook dat er rond de ster GJ9827 meerdere planeten cirkelen. Het gaat om drie superaardes, zo schrijven onderzoekers in dit paper. De planeten hebben een straal die 1,6, 1,3 en 2,1 keer groter is dan de straal van de aarde en hun massa zit tussen die van de aarde en Neptunus in. De superaardes staan heel dicht bij hun ster: ze doen er respectievelijk slechts 1,2, 3,6 en 6,2 dagen over om een rondje rond hun ster te voltooien. Het betekent dat de planeten vrij heet zijn: de temperaturen op het oppervlak lopen naar schatting uiteen van 407 tot 899 graden Celsius.
Atmosfeer
Het is een vrij unieke ontdekking, zo benadrukken de onderzoekers. Doordat de planeten relatief dicht bij de aarde staan (GJ9827 is slechts 100 lichtjaar van ons verwijderd), hun moederster zeer helder is en de drie planeten ook nog eens duidelijk voor hun ster langsbewegen, kunnen we in de nabije toekomst gedetailleerd onderzoek gaan doen naar de samenstelling van hun atmosferen (dat doen astronomen door het licht van de moederster dat door deze atmosferen heen sijpelt te analyseren).
Ook de straal van deze planeten maakt de ontdekking bijzonder. Zoals gezegd hebben de planeten een straal van 1,6, 1,3 en 2,1 keer de straal van de aarde. Over het algemeen geldt dat planeten met een straal kleiner dan 1,6 keer de straal van de aarde rotsachtig zijn, terwijl planeten met een straal groter dan 1,6 keer de straal van de aarde gasreuzen zijn. Onduidelijk is nog waarom het kantelpunt rond die 1,6 keer de straal van de aarde ligt. Maar hier hebben we een planetair systeem dat uit drie planeten bestaat die precies rond – en eentje zelfs precies op – dat kantelpunt zitten. Een ideale gelegenheid om te achterhalen hoe de samenstelling en structuur van een planeet afhankelijk van de straal verandert.
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
12-03-2018
Vijftien nieuwe exoplaneten ontdekt!
Waaronder een superaarde die mogelijk vloeibaar water herbergt.
Astronomen vonden de eerste aanwijzingen voor het bestaan van deze planeten in data verzameld door ruimtetelescoop Kepler (zie kader hieronder). Vervolgwaarnemingen met behulp van op aarde gevestigde telescopen wezen vervolgens uit dat deze planeten echt bestonden.
De Kepler-telescoop spoort planeten op door langdurig naar sterren te turen, in de hoop dat hun helderheid regelmatig afneemt. Dergelijke afnames in de helderheid van het sterrenlicht kan immers wijzen op de aanwezigheid van een planeet die zo af en toe voor de ster langsbeweegt en een deel van het licht tegenhoudt. Kepler heeft zo al duizenden planeten buiten ons zonnestelsel ontdekt.
Koele sterren
Het gaat in totaal om zo’n vijftien planeten die stuk voor stuk om kleine, relatief koele sterren cirkelen. Deze sterren worden ook wel rode dwergen genoemd.
K2-155d
Hoewel de vijftien planeten stuk voor stuk interessant zijn, is er eentje die er echt uitspringt. Het gaat om K2-155d: een superaarde die op zo’n 200 lichtjaar afstand rond de rode dwergster K2-155 cirkelt. De planeet heeft een straal die ongeveer 1,6 keer groter is dan de aarde en doet er zo’n 40 dagen over om een rondje rond de moederster te voltooien. Wat met name interessant is, is dat simulaties suggereren dat deze superaarde wel eens vloeibaar water kan herbergen op zijn oppervlak. Onderzoekers houden echter een slag om de arm: “In onze simulaties gingen we ervanuit dat de planeet een aarde-achtige samenstelling en atmosfeer had en er is geen garantie dat dat ook zo is,” aldus onderzoeker Teruyuki Hirano.
Rode dwergen
Tot op heden is er met name intensief gezocht naar planeten rond heldere, zonachtige sterren. “Rode dwerg-systemen, en dan met name de koelste rode dwergen, beginnen we nu nog maar net te onderzoeken,” stelt Hirano. Dat er nu in één klap vijftien planeten rond zulke koele rode dwergen zijn ontdekt, is dan ook heel belangrijk. Het geeft meer inzicht in wat we rond dergelijke sterren kunnen verwachten. Zo wijst dit nieuwe onderzoek erop dat planeten rond rode dwergen eigenschappen hebben die vergelijkbaar zijn met die van planeten rond zonachtige sterren. Zo is nu voor het eerst aangetoond dat rond rode dwergen – net als rond zonachtige sterren – opvallend weinig planeten worden aangetroffen met een straal die tussen de 1,5 en 2 keer groter is dan de straal van de aarde. “Dit is een unieke vondst en veel astronomen onderzoeken nu de oorzaak hiervan.”
Astronomen verwachten in de nabije toekomst nog veel meer planeten rond rode dwergsterren te ontdekken. Onder meer met behulp van planetenjager TESS die volgende maand gelanceerd wordt en onder meer de 1000 dichtstbijzijnde rode dwergen gaat bestuderen.
(scientias.nl)
Vijftien nieuwe exoplaneten ontdekt!
Waaronder een superaarde die mogelijk vloeibaar water herbergt.
Astronomen vonden de eerste aanwijzingen voor het bestaan van deze planeten in data verzameld door ruimtetelescoop Kepler (zie kader hieronder). Vervolgwaarnemingen met behulp van op aarde gevestigde telescopen wezen vervolgens uit dat deze planeten echt bestonden.
De Kepler-telescoop spoort planeten op door langdurig naar sterren te turen, in de hoop dat hun helderheid regelmatig afneemt. Dergelijke afnames in de helderheid van het sterrenlicht kan immers wijzen op de aanwezigheid van een planeet die zo af en toe voor de ster langsbeweegt en een deel van het licht tegenhoudt. Kepler heeft zo al duizenden planeten buiten ons zonnestelsel ontdekt.
Koele sterren
Het gaat in totaal om zo’n vijftien planeten die stuk voor stuk om kleine, relatief koele sterren cirkelen. Deze sterren worden ook wel rode dwergen genoemd.
K2-155d
Hoewel de vijftien planeten stuk voor stuk interessant zijn, is er eentje die er echt uitspringt. Het gaat om K2-155d: een superaarde die op zo’n 200 lichtjaar afstand rond de rode dwergster K2-155 cirkelt. De planeet heeft een straal die ongeveer 1,6 keer groter is dan de aarde en doet er zo’n 40 dagen over om een rondje rond de moederster te voltooien. Wat met name interessant is, is dat simulaties suggereren dat deze superaarde wel eens vloeibaar water kan herbergen op zijn oppervlak. Onderzoekers houden echter een slag om de arm: “In onze simulaties gingen we ervanuit dat de planeet een aarde-achtige samenstelling en atmosfeer had en er is geen garantie dat dat ook zo is,” aldus onderzoeker Teruyuki Hirano.
Rode dwergen
Tot op heden is er met name intensief gezocht naar planeten rond heldere, zonachtige sterren. “Rode dwerg-systemen, en dan met name de koelste rode dwergen, beginnen we nu nog maar net te onderzoeken,” stelt Hirano. Dat er nu in één klap vijftien planeten rond zulke koele rode dwergen zijn ontdekt, is dan ook heel belangrijk. Het geeft meer inzicht in wat we rond dergelijke sterren kunnen verwachten. Zo wijst dit nieuwe onderzoek erop dat planeten rond rode dwergen eigenschappen hebben die vergelijkbaar zijn met die van planeten rond zonachtige sterren. Zo is nu voor het eerst aangetoond dat rond rode dwergen – net als rond zonachtige sterren – opvallend weinig planeten worden aangetroffen met een straal die tussen de 1,5 en 2 keer groter is dan de straal van de aarde. “Dit is een unieke vondst en veel astronomen onderzoeken nu de oorzaak hiervan.”
Astronomen verwachten in de nabije toekomst nog veel meer planeten rond rode dwergsterren te ontdekken. Onder meer met behulp van planetenjager TESS die volgende maand gelanceerd wordt en onder meer de 1000 dichtstbijzijnde rode dwergen gaat bestuderen.
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
|
|
