Joost Zwagerman heeft zelfmoord gepleegd - Het boek is dicht

twitter:

volkskrant twitterde op dinsdag 08-09-2015 om 22:30:59 Schrijver Joost Zwagerman heeft zelfmoord gepleegd. Dat heeft zijn uitgeverij bekend gemaakt http://t.co/7wkPeNgR0s http://t.co/xr83KVNySl reageer retweet

quote:

Schrijver Joost Zwagerman pleegt zelfmoord

De Nederlandse schrijver Joost Zwagerman heeft vandaag zelfmoord gepleegd in zijn woonplaats Haarlem. Dat heeft zijn uitgever De Arbeiderspers vanavond bekendgemaakt.

Zwagerman leed al enige tijd aan depressies. Hij zou vanavond de hoofdgast zijn in het NPO Radio 4 programma Opium, om zijn boek 'De stilte van het licht' te bespreken. De in Alkmaar geboren schrijver werd slechts 51 jaar.

Debuut
Zwagerman debuteerde in 1986 op 22-jarige leeftijd met de roman De houdgreep, één jaar later gevolgd door de verhalenbundel Kroondomein. Drie jaar later bereikte Zwagerman met de roman Gimmick! (1989) een groot leespubliek, gevolgd door de bestseller Vals licht (1991) die genomineerd werd voor de AKO Literatuurprijs en in 1993 werd verfilmd.

Zijn werk werd vertaald en verscheen onder meer in Duitsland, Frankrijk en Japan. Hij schreef sinds 1985 essays en kritieken voor Vrij Nederland en was enige jaren columnist van de Volkskrant en NRC Handelsblad.

Troostbrenger
De schrijver wierp zich de afgelopen jaren op als troostbrenger voor de nabestaanden van mensen die zelf een einde aan hun leven hadden gemaakt.

Zo sprak hij in november 2010 in Rotterdam troostrijke woorden op een bijeenkomst voor de achtergebleven familieleden en vrienden van mensen die zich voor de trein hadden geworpen. Die samenkomst werd georganiseerd door de NS en uitvaartverzorger Monuta, die aandacht wilden vragen voor de problematiek van zelfdoding. Zwagerman stelde toen ,,dat nabestaanden bij zelfdoding anders worden behandeld dan na ziekte of ongeluk''.

"Een zelfgekozen dood jaagt vele mensen op de vlucht", zei Zwagerman. "Je krijgt geen ach en wee, zoals na een natuurlijke dood. Bij een zelfmoord hebben de mensen het er maar liever niet meer over."

De schrijver vertelde zijn gehoor destijds dat zijn vader rond de eeuwwisseling een poging tot zelfmoord had gedaan. "Bij toeval werd hij gevonden, maar hij lag wel drie weken op de intensive care", aldus Zwagerman toen. "Dit was niet de bedoeling, zei mijn vader toen hij ontwaakte. Nu is hij blij dat hij nog in leven is, maar in die drie weken hebben wij een verpletterende stilte om ons heen ervaren."

quote:

'Tom, ik voel mij oprecht niet fit genoeg'

Het laatste interview met Joost Zwagerman

Door: Tom Kellerhuis 9 september 2015, 20:54
Het is koud en regenachtig wanneer ik donderdagochtend 3 september om kwart voor tien aanbel bij het huis van Joost Zwagerman, vlak bij het station in Haarlem. Hij ging hier wonen toen hij net bekomen was van een tweejarig bestaan in een houten vakantiehuisje in het godverlaten gehucht Tuitjenhorn, waar hij noodgedwongen verbleef na de scheiding en een huwelijk van twintig jaar.

Mijn afmelding vind ik vervelend en ook gênant, en ik bied je er mijn excuses voor aan. Goede groet, Joost

Ik ben benieuwd of hij opendoet, twee eerder gemaakte afspraken werden te elfder ure afgezegd. En dat terwijl hij me begin juni zelf gebeld had. Hij wilde exclusief met mij praten, in een groot en persoonlijk vraaggesprek voor HP/De Tijd. Ik zeg toe dat ik na zijn vakantie een afspraak met hem maak. Maar op 5 augustus mailt hij terug: 'Beste Tom, ik vind het eveneens enorm jammer, ik had mij op onze ontmoeting verheugd, het is voor mij overmacht en zeker geen onwil. En ik begrijp terdege dat je je natuurlijk op het interview had voorbereid, ook hierom schaam ik mij dan ook dat ik me bij je moet afmelden. Als jij inderdaad nog genegen bent om mij in een komend nummer alsnog te interviewen, dan vind ik dat natuurlijk prima. Ik had je over de telefoon een keer iets verteld over mijn gezondheidsproblemen. Ik heb een auto-immuunziekte, een ontstekingsreuma (niet te verwarren met 'gewone' reuma), en dat zou het probleem niet zijn, maar ironisch genoeg zijn het de vrij harde en nare bijverschijnselen die het 'm doen, zeg maar. Overigens heb ik al mijn afspraken, ook anderszins, voor deze en volgende week moeten annuleren, idem mijn rubriek in de V'krant. Dat je niet denkt dat ik mij partieel moest afmelden. Mijn afmelding vind ik vervelend en ook gênant, en ik bied je er mijn excuses voor aan. Goede groet, Joost.'

Ik waag nog een poging, en Joost stemt opnieuw in. Maar op 9 augustus mailt hij toch weer: 'Tom, ik voel mij oprecht niet fit genoeg om een interview van lange adem te geven - de antwoorden zouden jou en mijzelf tegenvallen. Ik ben in het geheel niet in vorm; door nieuwe medicatie waar je innerlijke huishouding aan schijnt te moeten wennen, mis ik scherpte en snelheid. Je moet zo'n interview kunnen 'dragen', met goede antwoorden die ertoe doen. Daartoe ben ik op het moment niet toegerust, al zou ik dolgraag anders willen. Met dezelfde gêne als bij mijn vorige mail wil ik je vragen of ik 'in de wacht' kan worden gezet. Ik meld mij terstond wanneer ik alsnog en opnieuw fris en fit ben.'

Maar dan komt alsnog op 31 augustus de verlossende mail: 'Beste Tom, ik herneem weer onze mailconversatie. Wanneer zou jij kunnen en willen afspreken? Ik kan bijvoorbeeld aanstaande donderdag- of vrijdagochtend. Met excuses voor de vertraging, goede groet, J.'

Hij heeft een rust over zich die ik niet van hem ken
Joost is bijzonder goedgemutst, deze donderdagochtend. Ik heb zojuist ter verhoging van de feestvreugde bij een lokale bakker een flinke aardbeienslof gekocht, Joost zelf heeft bij de delicatessenzaak allerlei patés en exclusieve kaasjes in huis gehaald, in de verwachting dat ik zal blijven lunchen. Eerst koffie.

Ik zet de tape aan. We beginnen te praten en ik laat de band gewoon lopen. 'We zien wel', zeg ik, 'hoe lang je het volhoudt. Desnoods doen we het in kleine etappes en kom ik nog een paar keer terug.'

Het gesprek verloopt vreemd genoeg anders dan normaal. Ik ben niet hard zoals doorgaans in mijn vragen. Joost praat honderduit en toont zich bereid al mijn vragen goed te beantwoorden. Hij kiest zijn woorden afgewogen, hij heeft een rust over zich die ik niet van hem ken. Hij verzit af en toe en verschuift het kussen in zijn stoel vanwege zijn pijnlijke rug. We drinken koffie en roken als ketters.

Alles komt ter sprake: zijn vroege succes, zijn bejubelde en veelgelezen werk, het einde van dat verkoopsucces, zijn verschuiving naar de essayistiek en zijn rap te verschijnen nieuwe bundel kunstbeschouwingen De stilte van het licht. De mislukte zelfmoordpoging van zijn vader, de zelfgekozen dood van zijn vriend Rogi Wieg afgelopen zomer. Zijn eigen dood. Zijn mislukte huwelijk, zijn pas gediagnosticeerde chronische ziekte, zijn depressie.

We drinken zeven glazen witte wijn de man, eten wat en besluiten goede wijn te kopen om thuis verder te drinken

We spreken uiteindelijk ruim tien uur. Achteraf bezien een luguber afscheidsgesprek, ruim vier dagen voor zijn zelfgekozen dood. Bijna drie uur lang praten we aan één stuk, dan wordt hij moe. Ik besluit te gaan, maar hij wil wijn met me drinken. Daar heeft hij nu behoefte aan en hij maant me om samen naar een café te rijden in de binnenstad van Haarlem. We drinken zeven glazen witte wijn de man, eten wat en besluiten goede wijn te kopen om thuis verder te drinken.

Twee flessen later biedt hij me aan naar Amsterdam te brengen met de auto. 'Dat kunnen we beter niet doen', zeg ik, 'je hebt veel te veel op.' Het is tegen achten 's avonds. Hij rijdt me nog wel naar het station. Het afscheid is hartelijk. We gaan elkaar snel weer zien, dan in Amsterdam. Dat beloven we. Ik krijg een zojuist bij zijn buren bezorgd exemplaar mee van De stilte van het licht en ook een gesigneerd exemplaar van een prachtig bibliofiel werkje van zijn hand over Francisco de Zurbarán, dat afgelopen zaterdag werd gepresenteerd. Wat een kostbaar geschenk, denk ik nog.

De presentatie van De stilte van het licht in het nieuwe Van Gogh Museum op woensdag 9 september gaat niet door, meldt hij me terloops. Hij heeft er geen zin in. 'Je krijgt daar nog bericht van', zegt hij, terwijl hij me vanuit het openstaande portierraampje uitwuift. Dat bericht is nooit meer gekomen.

quote:

Op woensdag 9 september 2015 19:57 schreef Copycat het volgende:
Mooie, boeiende hommage in DWDD.