quote:
Subjectieve materie genterpreteerd door een formule. Met een conclusie in de richting “uitvinding stroom minder invloedrijk dan gebeurtenis eerste man op maan in tweede helft 20ste eeuw”. De criteria zijn ten eerste al scheef, daar zal ik later nog uitgebreid op terugkomen. Laat ik beginnen met zeggen dat het geschiedvervalsing is om te stellen dat muziek in 1963 allemaal de keurigheid van ‘How Much Is That Doggie In The Window' had en TOEN INEENS daar The Beatles waren, een band die van Mars leek te komen. Nee, Elvis was al in 1956 zwaaiend met z’n heupen te zien op TV, de Beatles-massahysterie was niet uniek en ze waren niet de eerste “stoere” act: Buddy Holly, Chuck Berry, Little Richard, allemaal al 7 jaar doorgebroken voordat The Beatles dat deden. (Echter allemaal geen "bands", mocht dat wat uitmaken.) Link Wray maakte in 1958 al gebruik van distortion en feedback. (Waarvan ‘Rumble’ ook wel een mooi relevant voorbeeld is over subjectiviteit/invloed. Liedje is doodsimpel, power chords, blues-schemaatje, backing band speelt beetje mee, ongetwijfeld al veel vaker gedaan op dat moment, elke pub-band kan dat spelen. De SOUND was re-vo-lu-tio-nair, bijna ZESTIG jaar geleden.) Harmonien door pop/rock-acts, The Everly Brothers bijvoorbeeld, 1957. Enzovoorts.
Maar het onderzoek maakt mijn inziens een fout door te stellen dat door de extensie van een rijk pallet aan invloeden uit die tijd The Beatles slechts trends volgden. En dat alles dan ook nog eens geconcludeerd puur op basis van een interpretatie van een analyse van data. Want een computer maakt geen fouten, maar we spreken hier nog altijd van subjectieve “input”. Daar komt bij, het hele culturele aspect en de invloed daarvan wordt er op deze manier ook niet in meegenomen. En de manier waarop de muzikaliteit gemeten wordt, is ook nog eens handmatig te benvloeden. Want waarop toets je? Het valt mij bijvoorbeeld al gelijk op dat er een heleboel over akkoordenwisselingen wordt gesproken, maar nooit over melodie. Laat staan over arrangementen, productie. Laat staan non-muzikale dingen die ook heel belangrijk waren maar in dit onderzoek niet ter zake doen, de gehele culturele impact.
Hoe klinkt dit: ‘Trans-Europe Express’/'The Man-Machine’ minder invloedrijk voor elektronische muziek dan gedacht: de eerste hits met drumcomputers waren al bijna 10 jaar oud, en synths waren ook al niets nieuws onder de zon, om nog maar te zwijgen over die akkoordenschema’s van Kraftwerk. Of:’ Rapper’s Delight’ was eigenlijk een druppel op de gloeiende plaat voor de betekenis van hiphop: de ritmes zijn al terug te vinden in menig funkplaat uit de 60’s en 70’s, tracks als ‘Subterranean Homesick Blues’ en ‘Too Much Monkey Business’ waren al 15-20 jaar eerder populaire tracks met een declamerende voordracht, The Last Poets waren in eind jaren ’60 al actief met politieke teksten als Afro-Amerikanen. Enzovoorts.
Het is allemaal relatief, subjectief, je moet het juiste perspectief en context toepassen. Trouwens, dat brengt me gelijk op de ijkpunten van dit onderzoek. Het begint pas in 1960, en dan nog bij de Hot 100 ook, n territorium, slechts de mainstream. (Deze gebreken geven ze overigens zelf ook al aan in de conclusie.) Ik hoef niemand te vertellen dat revolutie vaak niet begint bij de mainstream, of per se in Amerika. Daar komt bij, op deze wijze kan ook nergens worden meegenomen dat The Beatles in 1965 en 1966 al lang niet enkel meer “slechts” rock and roll/pop maakten, laat staan een evolutie van ’Love Me Do’ naar ‘Tomorrow Never Knows’ in amper 4 jaar doorstonden. 'Revolver' en 'Sgt. Pepper’, nogmaals die culturele impact, het totale plaatje, wordt niet naar gekeken. Revolutie van muziek had en heeft vrij weinig met akkoordenwisselingen en "tonen" te maken. Die 12 noten in de chromatische toonladder bestonden al, ja. The Beatles pionierden met productie, studio-technieken, waren melodisch baanbrekend. Zelfs in 1963-1964, waar op basis van de ingevoerde data de muziek inderdaad puur genspireerd leek op dingen uit de jaren daarvoor: het openingsakkoord van ‘A Hard Day’s Night’, de natuurlijk klinkende melodische acrobatiek in ‘Not A Second Time’, de toonwisseling in ‘If I Fell’, zelfs bepaalde dingen uit ‘She Loves You’, zulke dingen gebeurden gewoon allemaal niet in die tijd, al kwam de sound zelf inderdaad niet uit de lucht vallen. Of, hoe kan worden meegenomen dat zulke dingen andere 60’s-artiesten weer benvloedde? The Beach Boys bijvoorbeeld, die op hun beurt zo’n beetje de blauwdruk voor harmonische pop hebben neergezet, wat artiesten heeft benvloed die op hun beurt weer… En dan ben je nog lng niet bij 1967. Probeer iets als ‘Penny Lane’ maar eens uit te spellen, het gaat tegen alles in. Dat heeft niets te maken met het volgen van trends. En dan heb ik het “slechts” over de composities. Wat engineers Ken Scott, Geoff Emerick, Norman Smith, etc. voor elkaar moesten krijgen omdat The Beatles verder waren dan de beperkte studiotechniek toestond komt daar allemaal nog eens bij.
En het is dus niet alleen krom wat betreft The Beatles uiteraard, zoals al een paar keer aangegeven kun je sound/productie/arrangementen niet meenemen in data als deze. Phil Spector, anyone? Als je daar de formule tegenaan gooit kom je erachter dat reverb eigenlijk al heel lang gebruikt werd, en dat gelaagdheid door overdubs ook niet in de 60’s werd verzonnen. Zo zijn er nog talloze voorbeelden te bedenken. Tevens, omdat ze concluderen vanuit ‘tags’ gehangen aan ‘genres’, krijg je dus ook dat bijvoorbeeld “punk” (1977 in de mainstream, waarop ze zich baseren, ontwikkeling in de jaren daarvoor) niet veel anders kan worden gezien als “hard rock” (de 10-15 jaar daarvoor). De akkoorden en stijl zal niet als heel veel anders worden gezien door de computer: laten we zeggen, ‘Whole Lotta Love’, die stond al in 1969 in de charts, 'Anarchy In The U.K.' schokte England pas 7 jaar later, maar heeft amper in de charts gestaan, en dit onderzoek heeft dus ook slechts Amerika onderzocht. En dan protopunk, The Stooges, debuut in 1969, het ligt allemaal veel ingewikkelder dan data te verbinden aan een formule. Deze hele wirwar-alinea somt al op waarom dit soort dingen niet te meten zijn en al helemaal niet te concluderen zijn op de wijze waarop de onderzoekers dat gedaan hebben.
Het feit dat ze op 1983 als revolutie uitkomen somt dit al een beetje op. Naast dat jaar - en 1964 - ook 1991, die laatste aangewezen als snelste muzikale verandering: rap werd mainstream. LL Cool J verkocht al honderdduizenden platen in 1985 - want nogmaals, het gaat hier puur over commercieel succes gemeten in verkoopaantallen, waardoor zoals eerder gezegd alleen al punk, laat staan nog veel grotere revoluties, volledig over het hoofd gezien kunnen worden - en een album als ‘Straight Outta Compton’ - met teksten die je anno 2015 nog steeds niet op de radio zal horen - was al goud een paar jaar voor 1991. Ze noemen 1986 als generiek jaar, alles leek op Duran Duran. Het jaar van 'Raising Hell', 'Licensed To Ill', 'Planet Rock'... Albums die zo belangrijk zijn geweest voor het genre wat ze later beschrijven als muzikaal landschap veranderend 5 jaar later…
Het zegt ons nog iets moois over de gebreken van een onderzoek als deze: het klopt dat - zoals met elke stijl in elke cultuur - een heleboel 60’s-muziek op elkaar leek, van elkaar werd afgekeken, in vergelijking met elkaar verre van revolutionair was, en akkoordenwisselingen niet in 1964 werden uitgevonden. The Beatles speelden ook ‘Matchbox’ en ‘Rock And Roll Music’. Maar als je diezelfde maatstaven hanteert voor wat ze zeggen over hiphop, kom je er op uit dat het genre afgeleid werd uit disco (al mainstream vanaf mid jaren ’70), en wat te zeggen van het vele gebruik van samples in die tijd. Behalve dat hiphop al 10-15 jaar aan de gang was voor het genoemde 1991, zelfs al 5 jaar dik in de charts en op wereldwijde tournees. Het grote plaatje wordt overzien, bij hun beweringen over hiphop, The Beatles. En dat is gezien de wijze waarop het tot stand is gekomen ook niet verrassend.
Zoals ik al zei: subjectieve materie genterpreteerd door een formule.