Russische ex-legerofficier herkend op justitietape MH17quote:
Een van de personen die volgens het Nederlandse Openbaar Ministerie mogelijk betrokken waren bij het neerhalen van MH17, is door Oekraïne herkend als een Russische inlichtingenofficier. Het is de eerste concrete aanwijzing dat de Nederlandse justitie rekening houdt met betrokkenheid van hoge Russische (ex-)militairen.
Het OM publiceerde maandag vier afgeluisterde telefoongesprekken rondom de crash. Daarbij maakte het OM niet bekend wie de bellers zijn, maar stelde in een toelichting dat het ging om gesprekken tussen “separatisten”. Hoofdofficier Fred Westerbeke sprak maandag van “authentieke opnames”, die “uit-en-te-na zijn onderzocht”, zo zei hij op televisie.
Naar nu blijkt is een van de tapgesprekken al vlak na de ramp naar buiten gebracht door de Oekraïense geheime dienst SBOe. In deze ‘reconstructie’ identificeert de SBOe een van de bellers als Sergej Nikolajevitsj Petrovski, een officier van de Russische militaire inlichtingendienst GROe. In interviews vertelde ‘Chmoeri’ – zoals Petrovski zich laat noemen – dat hij in april 2014 is afgezwaaid met de rang van generaal-majoor. Meteen nadat hij het leger had verlaten, sloot Petrovski zich aan bij de Russische rebellenleider Igor Girkin, alias Strelkov.
Sleutelfiguur
Ten tijde van de vliegramp was Petrovski inlichtingenofficier en plaatsvervanger van Strelkov in Donetsk. In het geluidsfragment van de SBOe is te horen hoe Petrovski’s gesprekspartner hem begroet met ‘Nikolajevitsj’. In de versie van het Nederlandse OM is dit weggepiept. Volgens het Landelijk Parket zijn de namen onherkenbaar gemaakt vanwege de veiligheid van de personen op de opnames, hoewel deze al op internet te vinden zijn.
Uit het tapgesprek blijkt dat Petrovski mogelijk een sleutelfiguur is in het strafrechtelijk onderzoek. Zo regelde de ex-officier het transport van een Boek-raketsysteem naar Donetsk, en vanaf daar verder richting het front. “Hij hoeft niet worden verstopt, hij gaat meteen daarheen”, zegt Petrovski tegen zijn gesprekspartner ‘Boerjat’. Petrovski bedient zich van verhullend taalgebruik – “Is het wat ik denk?” – maar Boerjat is minder voorzichtig: “Ja, ja, ja, een Boek.” Het Landelijk Parket liet eerder weten dat er veel aanwijzingen zijn dat MH17 is neergeschoten met een Boek-raket.
Gesprekken
De rebellen in het oosten van Oekraïne maken gebruik van het Oekraïense gsm-netwerk, dat gemakkelijk kan worden afgeluisterd. In de afgelopen maanden heeft de SBOe een groot aantal van deze gesprekken op YouTube gezet. Op YouTube zijn ook andere geluidsfragmenten van Petrovski te vinden. De vermeende inlichtingenofficier lijkt bovendien ook de man die aan het woord is in twee nieuwe tapgesprekken, die het OM maandag naar buiten bracht. Uit die gesprekken blijkt dat de Boek-raket na de vliegramp naar Rusland is vervoerd door een groep mannen onder leiding van iemand met de bijnaam ‘Bibliotekar’ (Bibliothecaris in het Russisch).
Het opduiken van Russische ex-militairen in Oekraïne past in een patroon. Ook Igor Strelkov was naar eigen zeggen inlichtingenofficier. Moskou maakt er geen geheim van dat er ‘vrijwilligers’ meevechten met de opstandelingen in Oekraïne, maar ontkent dat de Russische strijdkrachten betrokken zijn bij het conflict – ondanks groeiend bewijs van het tegendeel.
Vlucht MH17, een Boeing 777 van Malaysia Airlines, stortte op 17 juli 2014 neer bij het plaatsje Grabovo, in het oosten van Oekraïne. Alle 298 inzittenden, waaronder 196 Nederlanders, kwamen daarbij om het leven. Onafhankelijk journalistiek onderzoek leverde al eerder aanwijzingen op voor Russische betrokkenheid. Zo constateerde de onderzoekssite Bellingcat dat een Boek-lanceerinstallatie die op 17 juli is gefotografeerd en gefilmd rond de crashsite, eerder deel uitmaakte van een militair konvooi in Rusland, vlak bij de grens met Oekraïne.
Oekraïense straaljager
Nederland heeft de leiding over het Joint Investigation Team (JIT), een internationale onderzoeksgroep met Australië, België, Maleisië en Oekraïne. Vanwege de gespannen verhoudingen met Rusland ligt het onderzoek uiterst gevoelig. Moskou ontkent dat het betrokken is bij de vliegramp, en stelt dat MH17 waarschijnlijk is neergeschoten door een Oekraïense straaljager.
Dit scenario, zo benadrukt het Landelijk Parket, wordt nog steeds onderzocht. Nederland heeft Rusland inmiddels in een rechtshulpverzoek gevraagd om informatie. Binnenkort hoopt onderzoeksleider Fred Westerbeke af te reizen naar Moskou om Russische bewijzen rondom de vliegramp te kunnen inzien.
Het Openbaar Ministerie wilde vanmorgen niet ingaan op de zaak. Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken was vanmorgen niet in staat om te reageren. Russische media, die gecontroleerd worden door de overheid, meldden eerder dat de tapgesprekken van de SBOe zijn 'vervalst'
Nou, ben wel benieuwd wat er met dit 'bewijs' gedaan gaat worden.