Een
Sinterklaasfeest zonder intocht is ondenkbaar. De allereerste Amsterdamse 'blijde incomste' vond plaats midden in de crisisjaren 75 jaar geleden. Het was meteen een groot succes. Acht Sinterklazen hebben inmiddels hun opwachting gemaakt. Ondanks berichten over geldproblemen treedt dit jaar de negende aan. Een korte geschiedenis van de leukste dag van het jaar - voor kinderen én ouders.
In september verschenen zorgelijke berichten. Zou de Sinterklaasintocht dit jaar wel doorgaan? Bij de voorbereiding van de 71ste intocht bleek een tekort van ¤ 70.000,-, bijna de helft van de totale begroting van ¤ 160.000 ,-. Veel bedrijven die traditioneel aan de intocht bijdroegen, zijn het afgelopen jaar afgehaakt vanwege de economische recessie. Een paar weken later kwam de geruststellende mededeling dat er zich genoeg sponsors hadden gemeld. Het gevaar was geweken.
Curieus genoeg ontstond het idee voor een 'blijde incomste' van de schutspatroon van Amsterdam tijdens de vorige grote crisis. Tot dan toe was Sinterklaas een feest dat thuis of in verenigingsverband werd gevierd. Begin jaren dertig verschenen er op straat steeds meer Sinterklazen die liedjes zongen voor geld. Er ontstonden onderlinge vechtpartijen over fooien - een onbegrijpelijk beeld voor de Amsterdamse kinderen. NRC-journalist David Kouwenaar bedacht het plan voor een feestelijke intocht, dat vervolgens enthousiast werd uitgevoerd door het Initiatief Comité Amsterdam (ICA) onder leiding van huisarts en onafhankelijk gemeenteraadslid M. (Maupie) de Hartogh. Het ICA bestond uit mannen van aanzien uit verschillende culturele en sociale kringen en was opgericht om de hoofdstad met allerlei projecten te "verlevendigen". De Hartogh vond de bekende acteur Eduard Verkade bereid als Sint op te treden, de havenstoombootdienst leverde een boot en Van Gend & Loos stelde een schimmel beschikbaar.
Ten eeuwigen dage
Op zaterdag 1 december 1934, het weer was guur, ging de intocht van start. Met de stoomboot kwam de bisschop aan bij de Sint-Nicolaaskerk, vergezeld van zes Zwarte Pieten, Surinaamse matrozen van een schip dat toevallig in de haven lag. De jongens hadden het ijskoud; een van hen klaagde bij de Sint: "Heilige Heer, ik verrek van de kou..." Honderden kinderen zwaaiden met vlaggetjes en "een onvervalscht Amsterdamsch boefje", aldus het Algemeen Handelsblad, gaf de Sint namens alle Amsterdamse kinderen een bos bloemen.
Voorop ging het muziekcorps van Albert Heijn met daarachter de heren van het ICA-comité in een rijtuig. Eduard Verkade werd op zijn schimmel behalve door de zes Pieten, voor en achter begeleid door herauten: Spaanse edelmannen te paard en een ere-escorte van dames en heren van de Amsterdamse Studenten Rijvereniging Hors. Na deze indrukwekkende figuren volgden bekende Amsterdamse firma’s. Bestelauto’s van Boldoot, De Bijenkorf, Hema, Vroom & Dreesmann, Hille (beschuit), VANA(levensmiddelen) vervoerden de door de bedrijven ter beschikking gestelde cadeautjes.
Bij de Oporto Bodega, Damrak 92, kreeg Sinterklaas een bokaal wijn van de Spaanse vice-consul en hing hij een krans aan de gevelsteen `Sinterclaes' in het hoekhuis 'De Bisschop' van waaruit de goedheiligman eeuwenlang heeft uitgekeken op de jaarlijkse Sinterklaasmarkt op de Dam.* Het publiek stond er rijen dik. Voor het paleis overhandigde de voorzitter van het genootschap Amstelodamum, stadsgeschiedschrijver prof. Hajo Brugmans, hem een oorkonde. Daarin werd vastgelegd dat Sint-Nicolaas ten eeuwigen dage in dezelfde waardigheid de `blijde incomste` zou herhalen volgens hetzelfde protocol en altijd op de zaterdag vóór zijn naamdag.
De stoet trok verder naar de Oudezijds Voorburgwal voor een officiële ontvangst op het Prinsenhof door burgemeester en wethouders. De gereformeerde burgemeester Willem de Vlugt had enige tegenzin moeten overwinnen voor dit eerbetoon aan een roomse heilige, maar dankte de Sint hartelijk voor zijn komst in deze benarde tijden. De stoet moest zich daarna soms door kleine straatjes wringen. Via de Sint Agnietenstraat richting Kloveniersburgwal en via de Halvemaansteeg naar het Rembrandtsplein om over de Reguliersgracht en de Stadhouderskade te eindigen in het Vondelpark. Hier werden de cadeautjes uitgedeeld. Het Algemeen Handelsblad: "Onder den troonhemel in het Paviljoen-Vondelpark liet Sint-Nicolaas 6000 kinderen langs zich gaan. Ze werden daar met een geschenkje verblijd."