Schaatsen wordt een goksport en de Vrije Universiteit in Amsterdam heeft maandenlang een plagiaatzaak rond een van haar topwetenschappers onder de pet gehouden. Wat vindt documentairemaker Geertjan Lassche - bekend van onder andere Niemand Kent Mij (2011) over de gevallen wielerheld Thomas Dekker, en Zwart IJs over topschaatsers van het christelijke platteland - van het nieuws van de dag? .
'Hier bestaat een groot verschil tussen marathonschaatsers en indoorschaatsers. Misschien dat een type Erben Wennemars hier nog wel voor te porren is, maar een boerenschaatser als Geert-Jan van der Wal heeft hier niets mee.'
Waarom niet?
'Voor mijn documentaire Zwart IJs volgde ik drie verschillende schaatsers uit de Biblebelt (uitgezonden op 1 januari, terug te zien via Uitzending Gemist -red.). Ik heb het met deze mannen natuurlijk ook over de professionalisering van de schaatssport gehad. Met speciale voedingen en hoogtetrainingen hebben zij niets. Het enige wat zij willen is op natuurijs staan om vervolgens het gevecht met de gure omstandigheden van het weer en de wind aan te gaan. Kijk, niemand slaat een enorm geldbedrag af, de boerenschaatsers ook niet. Maar het gaat de marathonschaatsers in wezen vooral om het oergevecht tegen de natuur.'
Marathonschaatster Greta Smit was anders ook best succesvol tijdens de winterspelen in Salt Lake City. Zou Geert-Jan van der Wal niet toevallig ook wat medailles in Sotsji kunnen pakken?
'Hij schaatst momenteel niet meer, tot er een Elfstedentocht komt. Maar ik denk ook niet dat hij in succesvol in Sotsji zou zijn. Hij heeft de elementen nodig. Hij is geen technische rijder. Van der Wal begint op te vallen waar anderen afvallen.' .
© anp.
De kist met Sjoerd Huisman wordt het ijs opgedragen tijdens de herdenkingsdienst in ijshal De Westfries. De 27-jarige marathonschaatser overleed plotseling aan een hartaanval.
Het tragische is dat Huisman - hoewel intimi wisten dat er gezondheidsissues waren - overkwam als een energieke schaatser
© anp.
Marathonschaatser Sjoerd Huisman in 2010In een shot in uw documentaire dacht ik Geert Jan van der Wal naast de nog maar pas overleden Sjoerd Huisman te zien zitten. Klopt dat?
'Ja, Van der Wal en Huisman waren maatjes. Ik heb hem ook gefilmd en een paar keer geïnterviewd. Huisman was geen gelovige sporter dus in de context van deze film meer een subpersonage. De film was al zo vol dat we uiteindelijke hebben besloten Huisman eruit te knippen. Het plotselinge overlijden van Huisman is een megashock voor Van der Wal. Het tragische is dat Huisman - hoewel intimi wisten dat er gezondheidsissues waren - overkwam als een energieke schaatser. Hij was toch een beetje het gezicht van het marathonschaatsen.'
Gezondheidsissues?
'Ja, ik wist wel dat er gezondheidsproblemen bij Huisman waren, maar ik vind het moeilijk om daar te veel over te zeggen want ik weet niet zeker of dat intieme informatie is. Het verhaal dat in De Telegraaf stond dat Huisman hartproblemen zou hebben, klopt in ieder geval helemaal niet. De dood van Huisman kwam ook voor intimi totaal onverwacht.' .
Thomas Dekker.Iets heel anders. Afgelopen maandag zei wielrenner Thomas Dekker in het programma 5 jaar later dat hij heeft gedacht aan zelfmoord. Dat was in de periode dat u hem filmde. Had u dat door?
'Ja. Mensen die de film 'Niemand kent mij' hebben gezien, hebben die unheimische onderlaag ook geproefd. In de film zie je een jongen die steeds geïsoleerder raakt in een wereld waar hij ooit de ster was. De wereld van ex-dopingzondaar Dekker was buitengewoon oncomfortabel. Ik heb hem anderhalf jaar met mijn camera gevolgd, ik heb me ook wel eens zorgen over hem gemaakt.'
Toen u Dekker volgde (2010-2011) was de Rabobankploeg nog onaantastbaar en zat Lance Armstrong nog op zijn troon. Had u toen al door uit welke hoek Dekker de doping had gekregen?
'We hadden één duidelijke afspraak: dat ik geen technische onthullingen zou doen. Dus ik zou geen namen en rugnummers onthullen. Dekker moest zich natuurlijk ook vrij voelen in zijn eigen huis. Het ging mij om zijn psyche. Maar als ik nu terugkijk, denk ik dat de grootste onthulling in de film is als ik vraag of hij doping van de Italiaanse dopingarts Cecchini heeft gekregen. Hij antwoordt: je moet het dichterbij huis zoeken. Iedereen die goed heeft gekeken heeft meer van dit soort tastbare aanknopingspunten en hints gekregen. Als je de film nu terugkijkt vallen meer puzzelstukjes op zijn plaats. Ik wist heel veel maar op dat moment deed dat er niet toe.'
Vond u Thomas Dekker maandagavond tijdens het interview met Jeroen Pauw veranderd?
'In eerste instantie vond ik hem heel erg veranderd. Een volwassen man met een bezonken persoonlijkheid. Om eerlijk te zijn maakte ik me daar juist zorgen over. Zijn kracht zit 'm in zijn extreme karakter.
'In de tweede helft van het interview zag ik gelukkig weer de spitsvondige Thomas die een beetje aan het spelen is met Jeroen Pauw. Dat zorgde bij mij voor een glimlach. Er zit wel degelijk nog steeds een winnaar in hem. Bij Thomas weet je het nooit. Als iedereen de moed heeft laten zakken, kan hij opeens opstaan. In die zin verwacht ik ook nog wel iets van hem op sportief gebied. Ik denk dat iedereen hoopt dat hij ooit nog een prachtige etappezege in de Tour zal pakken. Kijk, ik ben natuurlijk geen Thomas-kenner, ik zeg dit allemaal alleen op basis van de informatie die ik na anderhalf jaar filmen heb gekregen. '
Ik noem een Tony van Heemschut,een Loeki Knol,een Brammetje Biesterveld en natuurlijk een Japie Stobbe !