Die demon van Laplace is wel een beetje om zeep geholpen door de onbepaaldheid in de quantumfysica: zelfs als je de exacte toestand van alle deeltjes in het universum kent kun je op basis daarvan de toekomst nog steeds niet bepalen.quote:Op donderdag 2 mei 2013 09:08 schreef SlevinX het volgende:
Het is mooi om te zien hoe naïef ik nog steeds ben. Hoeveel ik nog te leren heb. Geen gedachte in deze wereld is uniek. Nieuwe ideeën zijn er bijna niet. Zeker niet over bekende filosofische onderwerpen.
Bedankt voor de korte reacties. Ik kan mijn idee nu scharen onder determinisme. Mijn uitleg wordt exact verwoord in het gedachte experiment van de Demon van Laplace: http://nl.wikipedia.org/wiki/Demon_van_Laplace
De onbepaaldheid in de quantumfysica biedt geen ruimte voor het soort vrije wil dat in het begin van je post wordt ontkend. Het is dan totale bepaaldheid vs totale onbepaaldheid. Op geen van beide heeft de mens invloed.quote:Op donderdag 2 mei 2013 10:53 schreef Toolshed het volgende:
Als we in een universum leven waarin alles 1 lange oorzaak-gevolg keten is dan zou alle geschiedenis en dus ook alle toestanden in je brein vanaf de oerknal zijn vastgelegd. Dit betekent dat er geen vrije wil is.
Maar er zijn ook gebeurtenissen die geen directe oorzaak hebben. Neem het verval van een atoom, dat gebeurt volstrekt random en er is niet van tevoren vast te stellen wanneer dit gebeurt. Nou pleit dit niet direct voor het bestaan van een vrije wil maar het ontkracht volgens mij wel bovenstaande bewering.
Deterministisch gezien is dat juist. Maar ik vind dat de complexiteit van de toestand van je hersenen met invloeden en situatie op het moment dusdanig groot (miljarden hersencellen in hersenen, miljarden mensen met hersenen die elkaar gigantisch en steeds meer beinvloeden, etc.) dat je kunt afvragen of het wel relevant is voor je vrije wil.quote:Op donderdag 2 mei 2013 11:15 schreef SlevinX het volgende:
Wat ik vooral lastig vind is het volgende:
Stel ooit maak ik de keuze met stoppen met mijn opleiding. Dit doe ik op basis van invloeden van buiten af en op basis van emotionele toestand en ervaring/kennis.
Stel in een "ander universum" kan ik exact de zelfde keuze maken. Situatie is niet gewijzigd. Ik denk 100% zeker dat ik dan altijd stopt met mijn opleiding. Mijn beslissing staat op dat punt "vast".
Mocht ik beslissen niet te stoppen kan ik niet anders concluderen dat een beslissing random is. Stofjes in mijn hersenen dus niet logisch reageren.
In beide gevallen heb je geen vrije wil naar mijns inziens. Random reactie lijkt je eigen beslissing maar is dus random. Logische beslissing staat al vast.
Ik begrijp dat er onzekerheden zijn. Die determinisme ontkrachten. Maar als je puur alleen mij als entiteit pakt en de invloeden en situatie op dat moment, dan gaat bijv t onzekerheidsprincipe niet meer op?
Ik als entiteit maakt een eigen beslissing maar omdat in mij een logische reactie ontstaat is het niet anders dan actie-reactie.
Klopt, maar ik vermoed dat er altijd een paradox ontstaat als een zelfbewuste entiteit naar zijn eigen interne processen kijkt. Volgens mij kan een proces zichzelf niet begrijpen, wat jij?quote:Op donderdag 2 mei 2013 11:28 schreef SlevinX het volgende:
Daarom is de definitie zo belangrijk.
Als ik als entiteit incl de blackbox de keuze krijg en dat er intern een proces voorafgaat aan mijn beslissing en de keuze is de mijne dan is dat vrije wil.
Maar kijk je in de blackbox en kom je erachter dat jouw hersenen logisch werken en je stiekem dus niet anders kan is dat weer geen vrije wil.
De vervolg gedachte is dan uiteraard: Is crimineel gedrag een keuze of zit er gewoon een "foutje" in de software. (en wie bepaald wat crimineel gedrag is etc:P)
Moeder: " Waarom heb je onvoldoendes!"
Kind: "kan er niets aan doen, zo reageren mijn hersenen nou eenmaal!"
Deze vraag is ook al eens aan de orde geweest in een andere variant met een verdachte die zich beroept op determinisme als oorzaak van zijn crimineel handelen waarbij Molurus steevast overtuigd is dat een rechter vervolgens gevat kan antwoorden dat hij er ook niets aan kan doen dat hetzelfde deterministische principe ervoor zorgt dat hij hem veroordeeld.quote:Op donderdag 2 mei 2013 11:15 schreef SlevinX het volgende:
De vervolg gedachte is dan uiteraard: Is crimineel gedrag een keuze of zit er gewoon een "foutje" in de software. (en wie bepaald wat crimineel gedrag is etc:P)
Moeder: " Waarom heb je onvoldoendes!"
Kind: "kan er niets aan doen, zo reageren mijn hersenen nou eenmaal!"
Ik had het niet beter kunnen zeggen.quote:Op donderdag 2 mei 2013 11:42 schreef Jappie het volgende:
[..]
Deze vraag is ook al eens aan de orde geweest in een andere variant met een verdachte die zich beroept op determinisme als oorzaak van zijn crimineel handelen waarbij Molurus steevast overtuigd is dat een rechter vervolgens gevat kan antwoorden dat hij er ook niets aan kan doen dat hetzelfde deterministische principe ervoor zorgt dat hij hem veroordeeld.
Nu is dat in het geval van rechtspraak niet helemaal waar daar niet de oorzaak voor het crimineel handelen wordt veroordeeld maar het crimineel handelen zelf en dat een rechter evenmin kan veroordelen op basis van determinisme maar dat hij uitsluitend kan veroordelen op basis van het aanwezige bewijs maar dat terzijde.
Determinisme als excuus voor crimineel handelen of het niet maken van je huiswerk kan dus prima waar zijn maar gaat je verder niet helpen.
Geldt de paradox nog steeds als de ene entiteit naar de andere kijkt? Ondanks dat de werking gelijk is, ben je niet aan het begrijpen hoe je begrijpt. Maar begrijp je hoe hij begrijpt en daarmee ook hoe jij begrijpt. Begrijp je?quote:Op donderdag 2 mei 2013 11:39 schreef Toolshed het volgende:
[..]
Klopt, maar ik vermoed dat er altijd een paradox ontstaat als een zelfbewuste entiteit naar zijn eigen interne processen kijkt. Volgens mij kan een proces zichzelf niet begrijpen, wat jij?
Nou ik betwijfel of een entiteit de werking van een andere identieke entiteit kan begrijpen. Ben je bekend met het Halting problem van Turing machines?quote:Op donderdag 2 mei 2013 11:49 schreef SlevinX het volgende:
[..]
Geldt de paradox nog steeds als de ene entiteit naar de andere kijkt? Ondanks dat de werking gelijk is, ben je niet aan het begrijpen hoe je begrijpt. Maar begrijp je hoe hij begrijpt en daarmee ook hoe jij begrijpt. Begrijp je?
Je kan daarentegen wel een proces maken hoe je een proces maakt:P
Ik kan me wel voorstellen dat een verdachte of de advocaat van een verdachte vanuit het idee van determinisme heeft geprobeerd een lagere straf te krijgen (een soort van verzachtende omstandigheid dus) en dat een rechter vervolgens vanuit dat zelfde idee heeft gezegd "sorry maar ik ben deterministisch gezien noodgedwongen je levenslang op te leggen" maar dat een veroordeling puur en alleen op basis van de lolligheid en gevatheid van een rechter kan plaatsvinden lijkt me net ff een brug te ver.quote:Op donderdag 2 mei 2013 11:48 schreef Molurus het volgende:
[..]
Ik had het niet beter kunnen zeggen.![]()
Dat van die rechter die zegt dat determinisme hem dwingt om toch te veroordelen schijnt trouwens echt gebeurd te zijn. Erg komisch.
De rechter kon dat argument natuurlijk niet serieus nemen, vandaar zijn opmerking. Vanzelfsprekend was de strafmaat niet daar op gebaseerd.quote:Op donderdag 2 mei 2013 11:58 schreef Jappie het volgende:
[..]
Ik kan me wel voorstellen dat een verdachte of de advocaat van een verdachte vanuit het idee van determinisme heeft geprobeerd een lagere straf te krijgen (een soort van verzachtende omstandigheid dus) en dat een rechter vervolgens vanuit dat zelfde idee heeft gezegd "sorry maar ik ben deterministisch gezien noodgedwongen je levenslang op te leggen" maar dat een veroordeling puur en alleen op basis van de lolligheid en gevatheid van een rechter kan plaatsvinden lijkt me net ff een brug te ver.
Als een hond die achter zijn staart aanloopt.quote:Op donderdag 2 mei 2013 11:54 schreef Toolshed het volgende:
[..]
Ik denk dat als een entiteit zichzelf (of een identieke andere entiteit) leert begrijpen, de identiteit en zijn processen door het begrip alweer is verandert..
Je kunt de keuzes die mensen maken alleen goed begrijpen in het licht van het gehele spectrum van 'mogelijke' keuzes, ook als hun keuzes door determinisme van tevoren vaststaan.quote:Op donderdag 2 mei 2013 14:05 schreef Gray het volgende:
[..]
Als een hond die achter zijn staart aanloopt.
Zelf zie ik geen reden om te geloven in vrije wil, al kan ik me voorstellen dat het voor sommigen geruststellend is om te geloven in de illusie ervan. Voor mij is het eerder het omgekeerde.
Sure, al weet ik niet of je het dan wel keuzes kan noemen?quote:Op donderdag 2 mei 2013 14:18 schreef Molurus het volgende:
[..]
Je kunt de keuzes die mensen maken alleen goed begrijpen in het licht van het gehele spectrum van 'mogelijke' keuzes, ook als hun keuzes door determinisme van tevoren vaststaan.
Dat vind ik juist het leuke eraan, namelijk dat we eigenlijk niet echt een andere keuze hebben dan te leven alsof we vrije wil hebben. Dat illusie betekent 'meespelen' maakt het alleen maar mooier.quote:Het zou kunnen dat vrije wil, in elk geval in de magische uitleg daarvan, een illusie is. Maar die illusie is essentieel om de wereld om ons heen te kunnen begrijpen. In die wat minder magische alledaagse zin van het woord bestaat vrije wil wel degelijk.
Interviewer: "Do you believe in free will?"quote:Op donderdag 2 mei 2013 14:25 schreef Gray het volgende:
[..]
Dat vind ik juist het leuke eraan, namelijk dat we eigenlijk niet echt een andere keuze hebben dan te leven alsof we vrije wil hebben. Dat illusie betekent 'meespelen' maakt het alleen maar mooier.
Of alles al vaststaat is onmogelijk te bepalen. Er komen sterke aanwijzingen uit de quantumfysica dat dat niet het geval is.quote:Op donderdag 2 mei 2013 14:35 schreef Purplesparks het volgende:
Het geloof achterwege gelaten, vrije wil is een illusie doordat alles wat gaat gebeuren al vaststaat door de jou genoemde (ontelbaar) hoeveelheid variabelen. Daar die variabelen nooit volledig te voorspellen zullen zijn kun je dus eigenlijk stellen dat vrije wil wel bestaat.
Naja, mijn mening althans.
Ik blijf erbij dan dat het wel al vaststaat, maar onmogelijk te bepalen is wat voor keuzes de mensen maken doordat er teveel variabelen meespelen die onbekend zijn. Maar dit toch de keuze vastlegt voor de mens. En zolang al die variabelen onbekend zijn, bestaat de 'vrije wil' eigenlijk toch wel ook weer.quote:Op donderdag 2 mei 2013 14:38 schreef Molurus het volgende:
[..]
Of alles al vaststaat is onmogelijk te bepalen. Er komen sterke aanwijzingen uit de quantumfysica dat dat niet het geval is.
Hoe dan ook: we weten het gewoon niet. Wat we wel weten is dat minimaal de illusie van vrije wil bestaat. Die is kennelijk niet afhankelijk van het eventuele determinisme van het universum.
Moet ik eerlijk toegeven dat mijn kennis betreft dit erg beperkt is.quote:quantumfysica
Mooi uitgelegd.quote:Op donderdag 2 mei 2013 14:57 schreef meth1745 het volgende:
Als je vrije wil beschouwt als: de begincondities en de daaruit voortkomende biochemische en fysische processen bepalen niet de uitkomst, dan niet. Want wat zou die vrije wil, die beslissing dan maken? Een geest onafhankelijk van het lichaam?
Als je vrije wil beschouwt als het proces van afwegen waarvan je je bewust bent bij het maken van een keuze, dan wel. Maar dat komt erop neer dat je zegt: deze biochemische processen in dit stuk van de hersenen, vanaf deze toestand tot deze toestand, van conditie X tot conditie Y, dat is de vrije wil. Net zoals je een computerprogramma opsplitst in procedures of subroutines, en een deel ervan de naam PROC_Free_Will(..) geeft.
Als je determinisme aanvaardt dan zijn incompatibilisme en compatibilisme slechts woorden die aangeven hoe je vrije wil definieert. Discussiëren over wie gelijk heeft is even onzinnig als:
persoon 1: - mijn haarkleur is blond
persoon 2: - nee, mijn haarkleur is bruin
Uiteraard. Het blijven reacties. Maar het verschil tussen mens en dier is bewustzijn.quote:Op donderdag 2 mei 2013 15:08 schreef Purplesparks het volgende:
emotie/instinct wordt uiteindelijk ook bepaald door bepaalde variabelen.
Ook niet, de keuze's die we/dieren maken staat al vast aan de hand van bepaalde variabelen die je gevoel/bewustzijn etc vaststellen. Alleen nogmaals, al die variabelen kun je nooit volledig weten en daardoor zou ik zeggen dat in dat opzicht vrije wil dus wel bestaat.quote:Op donderdag 2 mei 2013 15:18 schreef SlevinX het volgende:
[..]
Uiteraard. Het blijven reacties. Maar het verschil tussen mens en dier is bewustzijn.
Hebben dieren een vrije wil? Als je vrije wil bewustzijn noemt iig niet..
Als je het van jezelf weet wat je keuze zou worden kunnen gebaseerd op de kennis van de variabelen. Maar zelfs dan nog als je bewust die andere keuze maakt is dat iets wat ook gebaseerd is op variabelen die je je keuzes laat veranderen.quote:Op donderdag 2 mei 2013 15:30 schreef Toolshed het volgende:
Maar stel dat je precies weet wat de variabelen zijn die jouw gedrag/wil bepalen. Je kunt dan ook bewust precies de tegenovergestelde keuze maken die niet strookt met de oorzaak-gevolg keten. Is dat dan toch een keuze die voortvloeit uit de variabelen of vrije wil? Want als alles vastligt dan ligt dus ook vast dat je op een gegeven moment bewust wordt hiervan.
Precies, maar voor een buitenstaander is dat dan toch vrije wil? Je ziet immers een entiteit gedrag vertonen op basis van een eigen interpretatie van de werkelijkheid en zijn variabelen, en niet op basis van enkel de variabelen?quote:Op donderdag 2 mei 2013 15:33 schreef Purplesparks het volgende:
[..]
Als je het van jezelf weet wat je keuze zou worden kunnen gebaseerd op de kennis van de variabelen. Maar zelfs dan nog als je bewust die andere keuze maakt is dat iets wat ook gebaseerd is op variabelen die je je keuzes laat veranderen.
Voor mij is het ook filosofie van de koude grond hoor, ik heb me er af toe wel eens m'n hoofd over gebroken that's all.quote:Op donderdag 2 mei 2013 15:38 schreef Purplesparks het volgende:
Als de buitenstander de variabelen niet kent die keuze maken voor een ander persoon. Kun je zeggen vanuit zijn perspectief dat het inderdaad vrije wil is.
Maar okee dit zijn slechts mijn meningen, ik kan het fout hebben. Ben ook niet de meest intelligente persoon op fok. Al neem ik het gemiddelde fokker iq van 150 Met meer dan een korrel zout.
Zijn we het eens tot zover dacht ik.quote:Op donderdag 2 mei 2013 15:45 schreef Toolshed het volgende:
[..]
Voor mij is het ook filosofie van de koude grond hoor, ik heb me er af toe wel eens m'n hoofd over gebroken that's all.
Ik denk persoonlijk dat zelfbewustzijn ervoor zorgt dat een deterministisch systeem non-deterministisch gedrag gaat vertonen. Als zelfbewustzijn volledig te voorspellen is aan de hand van variabelen dan is dat alsnog geen vrije wil. Maar zolang we niet weten hoe zelfbewustzijn ontstaat of wat het uberhaupt is zal het nog een vraag zijn.
Zou zomaar kunnen!quote:Op donderdag 2 mei 2013 15:46 schreef Purplesparks het volgende:
[..]
Zijn we het eens tot zover dacht ik.
Snap ik. Ben ik het ook met je eens. Zie alles wat ik hierboven beschreef.quote:Op donderdag 2 mei 2013 15:21 schreef Purplesparks het volgende:
[..]
Ook niet, de keuze's die we/dieren maken staat al vast aan de hand van bepaalde variabelen die je gevoel/bewustzijn etc vaststellen. Alleen nogmaals, al die variabelen kun je nooit volledig weten en daardoor zou ik zeggen dat in dat opzicht vrije wil dus wel bestaat.
exactly, zolang dat interne proces niet bekend is is het eigenlijk vrije wil. Aan de andere kant bestaan al die variabelen die het interne proces regelen wel. Dus in theorie staat wat dat betreft alles vast. Dat geldt niet alleen voor mensen ben ik van mening maar voor alles wat er gebeurd op de wereld en ook het universum.quote:Op donderdag 2 mei 2013 15:59 schreef SlevinX het volgende:
[..]
Snap ik. Ben ik het ook met je eens. Zie alles wat ik hierboven beschreef.
Maar je kan vrije wil ook anders bekijken. Niet puur als reactie van onze hersenen. Maar een handeling van een enkele entiteit. Intern die entiteit is het geen vrije wil, want logische reactie van hersenen. Maar als entiteit wel vrije wil naar buiten toe.
De hersenen hebben de mogelijkheid om een andere uitkomst te geven dan door de omgeving gewest of iets dergelijk:D (waarbij de omgeving dan dus ook geen inzicht in het interne proces mag hebben)
Lijkt wel een beetje op Schrödinger's cat toch? Zolang je de doos niet openmaakt kun je niks zeggen over de toestand?quote:Op donderdag 2 mei 2013 16:02 schreef Purplesparks het volgende:
[..]
exactly, zolang dat interne proces niet bekend is is het eigenlijk vrije wil. Aan de andere kant bestaan al die variabelen die het interne proces regelen wel. Dus in theorie staat wat dat betreft alles vast. Dat geldt niet alleen voor mensen ben ik van mening maar voor alles wat er gebeurd op de wereld en ook het universum.
Ik dacht ook dat dat voor alles geldt. Maar als je naar de onmogelijkheid hiervan kijkt (zie link:p)quote:Op donderdag 2 mei 2013 16:02 schreef Purplesparks het volgende:
[..]
exactly, zolang dat interne proces niet bekend is is het eigenlijk vrije wil. Aan de andere kant bestaan al die variabelen die het interne proces regelen wel. Dus in theorie staat wat dat betreft alles vast. Dat geldt niet alleen voor mensen ben ik van mening maar voor alles wat er gebeurd op de wereld en ook het universum.
Dat die bepaalde dingen in het heelal (zoals zwarte gaten en eromheen) zich niet gedragen naar de natuurkundige wetten die wij voor vrijwel voor alles toepassen. Betekent niet perse dat die fenomenen helemaal geen bepaalde wetten volgen.quote:Op donderdag 2 mei 2013 16:09 schreef SlevinX het volgende:
[..]
Ik dacht ook dat dat voor alles geldt. Maar als je naar de onmogelijkheid hiervan kijkt (zie link:p)
http://nl.wikipedia.org/wiki/Demon_van_Laplace dan zijn er zaken in het heelal die dus niet logisch reageren. Zeg maar willekeur. En dat betekend dat niet elke actie een logische reactie geeft dus macro niet te voorspellen is. Wel kan je bepalen wat de micro reactie is met al de huidige variabelen.
Tenzij in je hersenen ook random dingen gebeuren. Spontaan verdwijnende atomen ofzo. Dan kan je dat dus niet voorspellen en dat betekend dat we ook van die willekeur afhankelijk zijn.
Het loont wellicht de moeite om je daarin te verdiepen voordat je zulke stellige uitspraken doet.quote:Op donderdag 2 mei 2013 14:49 schreef Purplesparks het volgende:
[..]
Ik blijf erbij dan dat het wel al vaststaat
<...>
Moet ik eerlijk toegeven dat mijn kennis betreft dit erg beperkt is.
Jah okee, maar zoals ik zei 'beperkt' niet totaal onwetend.quote:Op donderdag 2 mei 2013 16:44 schreef Molurus het volgende:
[..]
Het loont wellicht de moeite om je daarin te verdiepen voordat je zulke stellige uitspraken doet.
Hoe dan ook acht ik dat vraagstuk totaal irrelevant voor de vrije wil: Zelfs in een niet-deterministisch universum kan die magische vorm van vrije wil niet bestaan. Dus los van het feit dat wij niet kunnen weten of het universum deterministisch is doet het er niets toe.
Deterministisch heelal nodig? Drie interpretaties voldoen aan uw criteria, maak een keuze:quote:Op donderdag 2 mei 2013 17:12 schreef Purplesparks het volgende:
[..]
Jah okee, maar zoals ik zei 'beperkt' niet totaal onwetend.
Zo zie ik het inderdaad ook als leek, vrije wil betekent voor mij dat welke keuze je ook maakt (ook geen keuze maken) altijd goed is voor jezelf en je omgeving. In die zin bestaat het dus niet, redeneren, afwegen, goed/slecht e.d is een soort algoritme.quote:Op donderdag 11 juli 2013 16:12 schreef sequoya het volgende:
Ik ervaar vrijheid van keuze (vrijheid van wil) wanneer ik kan kiezen tussen diverse mogelijkheden en ik, ongeacht de keuze die ik maak en ongeacht het gedrag dat ik vertoon, me daarover achteraf prettig voel.
Ik heb aangeleerd gekregen dat stelen slecht is en dat het me tot een slecht mens maakt wanneer ik steel. Wanneer ik iets zou stelen zou ik me slecht voelen over mezelf; zou ik me schuldig voelen; zou ik me schamen; zou mijn eigenwaarde een ontzettende dreun te verwerken krijgen. Hierdoor bestaat er voor mij geen werkelijke keuzemogelijkheid tussen stelen of kopen. Per definitie steel ik niet. En dat is geen vrije wil; voor mij is dat een onmogelijkheid. Alleen als mijn leven er letterlijk van af zou hangen, zou ik in staat zijn om tot stelen over te gaan.
Vrije wil is wanneer ik zowel stelen als niet-stelen als iets positiefs zie en ik beiden kan doen zonder me daar achteraf slecht over te voelen. Pas dan kan ik vrijelijk kiezen tussen het ene of het andere gedrag.
Wanneer ik in staat ben om "nee" te zeggen, is "ja" zeggen vrije wil.
Wanneer ik in staat ben om te moorden, is niet moorden vrije wil.
Wanneer ik in staat ben om vriendelijk te zijn, is onvriendelijk zijn vrije wil.
Maar wat als al die variabelen een intern proces als quantum computing tot stand kunnen brengen, waarmee alle mogelijkheden tegelijkertijd worden benaderd?quote:Op donderdag 2 mei 2013 16:02 schreef Purplesparks het volgende:
[..]
exactly, zolang dat interne proces niet bekend is is het eigenlijk vrije wil. Aan de andere kant bestaan al die variabelen die het interne proces regelen wel. Dus in theorie staat wat dat betreft alles vast. Dat geldt niet alleen voor mensen ben ik van mening maar voor alles wat er gebeurd op de wereld en ook het universum.
Forum Opties | |
---|---|
Forumhop: | |
Hop naar: |