[CENTRAAL] MARS - De Missies! Deel 9

10-05-2013

Curiosity gaat opnieuw een steen boren op Mars



De komende dagen gaat Marsrover Curiosity opnieuw een steen boren op de rode planeet. Dit maakte de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA vannacht bekend. De steen heet Cumberland en ligt bijna drie meter ten westen van John Klein, de eerste steen die Curiosity in februari grondig onderzocht.

Curiosity heeft een roterende en een hamerfunctie, waarmee een gaatje in een steen geboord kan worden. Vervolgens kan de rover materiaal uit het binnenste van een steen halen om te onderzoeken. Toen Curiosity in februari materiaal uit de steen John Klein analyseerde, trof de rover belangrijke chemische elementen aan, die nodig zijn voor leven. Uit de analyse bleek dat zich in het poeder dat Curiosity uit de steen haalde zwavel, waterstof, zuurstof, fosfor, koolstof en stikstof aanwezig was.

“Het verzamelde monster bestaat voor zeker 20 procent uit kleimineralen,” vertelt onderzoeker David Blake. Het wijst erop dat het gebied meerdere malen in de geschiedenis vochtig was en in tegenstelling tot andere gebieden op Mars niet extreem zout, niet zuur en niet oxiderend.

Kruisbesmetting
Wetenschappers hopen dat de steen Cumberland hetzelfde verhaal vertelt als John Klein. Zij zijn namelijk bang dat er sprake is van kruisbesmetting. Voordat materiaal van John Klein werd geanalyseerd, scande Curiosity een bodemmonster in hetzelfde bakje. De kans is nu kleiner dat het materiaal van Cumberland door hetzelfde bodemmonster besmet wordt. Natuurlijk is er wel sprake van kruisbesmetting met het John Klein-materiaal, maar omdat dit ook een steen is, vinden wetenschappers dit minder erg.

Minder glad
Cumberland en John Klein lijken erg op elkaar, alhoewel Cumberland minder glad is aan de buitenkant. Dit is goed te zien op de foto bovenaan dit artikel. De onregelmatigheden aan de buitenkant van Cumberland zijn afzettingen van mineralen, die zijn ontstaan toen er nog water op Mars stroomde.

Problemen
Curiosity rijdt ondertussen al ruim een half jaar op Mars. De laatste maand kreeg het team van Curiosity met diverse ‘uitdagingen’ te maken. Curiosity ondervond computerproblemen, waardoor de rover een paar dagen niet gebruikt kon worden. Ook moest de communicatie in april noodgedwongen stil worden gelegd in verband met de stand van de zon. Gelukkig zijn de computerproblemen niet teruggekeerd en hebben wetenschappers nu weer contact met de rover

(scientias.nl)

16-05-2013

Marswagentje breekt Amerikaans 'afstandsrecord'


Op 15 mei 2013 legde het Marswagentje Opportunity een afstand van tachtig meter af. Daarmee komt zijn totaal op 35,76 kilometer. (NASA/JPL-Caltech)

Het Marswagentje Opportunity heeft een veertig jaar oud NASA-record gebroken. Sinds zijn landing op Mars, in januari 2004, heeft het een afstand van 35,76 kilometer afgelegd. Dat is iets meer dan de rit van 35,744 kilometer die de Apollo 17-astronauten Eugene Cernan en Harrison Schmitt in december 1972 met hun 'maanauto' hebben gemaakt. Cernan en Schmitt haalden wel een veel beter gemiddelde: zij deden er maar drie dagen over, Opportunity meer dan negen jaar.

Het internationale record 'rondrijden op een andere wereld dan de aarde' is trouwens nog steeds in Russische handen: de onbemande maanwagen Loenochod 2 wist in 1973 een afstand van 37 kilometer te overbruggen. Of Opportunity ook dat record zal weten te breken, is een kwestie van afwachten. Nog ruim een kilometer... (EE)

(allsoversterrenkunde)

17-05-2013

Opportunity vindt bijzondere kleimineralen


Esperance is het lichtgekleurde gesteente aan de bovenzijde van deze foto. (NASA/JPL-Caltech/Cornell/Arizona State University)

De Amerikaanse Marswagen Opportunity heeft aan de rand van de 14 kilometer grote krater Endeavour opnieuw aanwijzingen gevonden voor de langdurige inwerking van vloeibaar water op het oppervlaktegesteente, in een geologisch ver verleden.

Opportunity bestudeerde de samenstelling van kleimineralen in een gebarsten steen die Esperance is genoemd. Het bijzondere aan Esperance is dat er niet alleen ooit voldoende water aanwezig moet zijn geweest om de kleimineralen te produceren, maar ook om de resulterende ionen (elektrisch geladen atomen) weg te spoelen.

De samenstelling van Esperance, met relatief veel aluminium en silicium en weinig calcium en ijzer, wijkt af van alles wat er in de afgelopen negen jaar door Opportunity is onderzocht.

Opportunity is sinds 14 mei van Cape York op weg naar Solander Point, waar hij de komende Marswinter gaat doorbrengen. (GS)

(

27-05-2013

Studenten racen met zelfgebouwde Marsrovers



Komende week moet een woestijn in Utah even doorgaan voor Mars. In dit afgelegen gebied gaan tien groepen studenten racen met hun zelfgebouwde Marsrovers.

De door de studenten gebouwde Marsrovers staan voor de lastige opdracht om hetzelfde werk te verzetten als de echte rovers op Mars doen. Dat betekent onder meer dat de rovers over lastige terreinen moeten kunnen rijden, foto’s moeten kunnen maken en monsters moeten kunnen verzamelen.

De rovers zijn niet autonoom, maar worden door de studenten bestuurd. Een grote uitdaging, want de studenten kunnen hun rovers niet direct zien. Ze moeten de Marsrovers dus bijsturen op basis van gegevens die de rover zelf verzamelt en naar de studenten stuurt.

Aan de rovers worden verder verschillende eisen gesteld. Zo mag een rover niet meer dan 50 kilo wegen. Ook mochten de teams maximaal voor 15.000 dollar aan hun rover verspijkeren. Eind van deze week is het moment van de waarheid dan eindelijk aangebroken en zal moeten blijken of de rovers aan deze eisen voldoen. Ook moet dan duidelijk worden welke rover het beste in staat is om de opgelegde taken te volbrengen

(scientias.n)

28-05-2013

YouTuber zet alle Curiosity-foto's achter elkaar


video De onbemande verkenner Curiosity van de NASA heeft sinds augustus 2012 al tienduizenden foto's van de planeet Mars naar de aarde doorgestuurd.

YouTubegebruiker Karl Sanford heeft nu alle foto's van de afgelopen negen maanden in een time-lapse filmpje gestoken. Omdat een 'dag' op Mars een ander tijdsverloop kent, heeft de ruimtevaartorganisatie een aparte tijdsduur in het leven geroepen, de zogenaamde Sol. Het filmpje van Sanford gaat van start op Sol 0 en eindigt op Sol 281.

Om een nieuwe Sol in te luiden, gebruiken de NASA-bollebozen elke dag een toepasselijk lied. Onder meer 'Die Walküre' van Richard Wagner passeerde reeds de revue, net zoals 'Stronger' van Kanye West. De volledige playlist is hier (linksonder) te vinden.

(HLN)

30-05-2013

Kiezelstenen bewijzen het: ooit was er water op Mars


Marsjeep Curiosity leverde de nodige data. © photo news.

Een nieuwe, maar zeer gedetailleerde studie van kiezelstenen op Mars heeft het tot nu beste bewijs geleverd dat er ooit water op de Rode Planeet heeft gestroomd, zo heeft een team rond Rebecca Williams van het Instituut voor Planeetwetenschappen in Tucson (Arizona) in het wetenschappelijk vakblad Science bericht op gezag van data aangereikt door de Amerikaanse Marsjeep Curiosity. Ook is nu meer geweten over de eigenschappen van die vermoede waterlopen.

De jongste jaren waren er al meerdere aanwijzingen dat er ooit vloeibaar water op onze buurplaneet is geweest, zoals canyons en uitgedroogde meren. Maar die waren allemaal ook te verklaren aan de hand van plotselinge gebeurtenissen zoals het naar boven komen van grote massa's water uit de bevroren ondergrond, door toedoen van een meteorietinslag of een vulkaanuitbarsting.

Beste bewijs ooit
Maar nu pakken deskundigen met het beste bewijs ooit uit. Williams en co bestudeerden foto's die de robot Curiosity in de Gale-krater van zowat 515 kiezelstenen heeft genomen. De stenen zijn 2 tot 40 mm dik en bestaan uit een vast conglomeraat met zand, zoals typisch voor fluviatiele sedimenten op Aarde. Hun vorm toont dat water hen heeft gepolijst. Wanneer stenen door wind en zandstormen verweren, worden zij rauw en kantig. Maar volgens Asmus Koefoed van het aan de studie deelnemende Niels-Bohr Instituut in Kopenhagen is te zien dat nagenoeg alle van de 515 geanalyseerde kiezelstenen vlak, glad en afgeslepen zijn. De stenen gelijken opmerkelijk op kiezelstenen op Aarde en vormen het beste bewijs van vroegere waterlopen op Mars.

Er is ook meer: de vorm en de grootte van de kiezelstenen leert meer over de eigenschappen van die verdwenen rivieren. "Om die afgeronde kiezels te vormen en te bewegen, moet er stromend water met een diepte tussen 10 cm en een meter zijn geweest. Het moet aan zowat een meter per seconde hebben gestroomd", zegt de Deense teamleider, Morten Bo Madsen. Dat is te vergelijken met een typische, Deense waterloop.

Vroeger warmer
Er is nog meer: kiezelstenen hebben veel tijd nodig om tot een zowat ronde vorm te zijn gepolijst. Gezien er dus lange tijd waterlopen op Mars moeten zijn geweest, moet het er daar duidelijk, naast natter, ook warmer zijn geweest dan de koude, droge en levensonvriendelijke plaats die de planeet nu is. De atmosfeer moet ook veel dichter zijn geweest.

De nieuwe bevindingen duiden er op dat die warme en vochtige periode op Mars tot twee à drie miljard jaar heeft geduurd, duidelijk langer dan tot nu toe aangenomen, aldus het Niels-Bohr-Instituut.

De ontdekking verhoogt volgens Science aldus ook de kans dat er vroeger condities voor leven op onze buurplaneet zijn geweest.

(HLN)

30-05-2013

Reizen naar Mars vergroot kans op kanker


© AFP.

Astronauten die naar Mars gaan, worden onderweg blootgesteld aan zoveel straling dat ze een groter risico op kanker lopen. Dat heeft onderzoek van Amerikaanse wetenschappers uitgewezen. De studie verschijnt vrijdag in het gezaghebbende wetenschapsblad Science.

Tijdens de reis naar Mars en terug worden de astronauten blootgesteld aan 0,66 sievert aan straling. Dat is 220 keer zo veel als een mens normaal in een jaar te verwerken krijgt. De dosis kan nog eens oplopen wanneer de astronauten eenmaal op het oppervlak van Mars zijn. Bij een blootstelling aan 1 sievert stijgt de kans op kanker met 5 procent. 'Hier moet op de een of andere manier wat op worden bedacht, voordat mensen maanden of jaren aan een stuk ver de ruimte in kunnen gaan', zegt arts Cary Zeitlin, een van de onderzoekers.

De astronauten krijgen tijdens de reis naar Mars vooral te maken met zogeheten galactische kosmische straling. Dat is straling die van buiten het zonnestelsel komt. De dosis is op zich laag, maar constant. Astronauten worden er elke minuut van elke dag aan blootgesteld. Bovendien is de straling erg moeilijk tegen te houden. 'Zelfs een 30 centimeter dikke wand van aluminium zou weinig veranderen', aldus Zeitlin. Af en toe zullen de astronauten ook moeten schuilen voor de deeltjes die zonnevlammen het heelal in slingeren.

De wetenschappers hebben de straling onderweg naar Mars gemeten met een speciaal instrument in de verkenner Curiosity. Die reisde anderhalf jaar geleden naar Mars. De trip van 560 miljoen kilometer duurde 253 dagen.

Er zijn plannen om in de verre toekomst voet op Mars te zetten. "Ik geloof dat we halverwege de jaren 2030 mensen in een baan rond Mars kunnen brengen en ze veilig kunnen laten terugkeren. Een landing zal volgen. En ik verwacht dat ik het nog zal meemaken", zei de Amerikaanse president Barack Obama in 2010. Probleem is dat er nog geen capsule is ontwikkeld waarin mensen de oversteek kunnen maken. Ook is het nog niet duidelijk of mensen wel zo lang gewichtloos kunnen zijn.

(HLN)

30-05-2013

Botst de Curiosity-jeep hier op een Marsrat?


© NASA.

NASA's Marsjeep Curiosity lijkt een foto van een rat op de Rode Planeet genomen te hebben. De 'Marsrat' heeft schijnbaar vier poten en een staart.

Volgens de website UFO Sightings Daily heeft een Japanse blogger dit 'leven' op Mars ontdekt. "Het lijkt op een knaagdier maar zou ook een hagedis kunnen zijn", klinkt het. "Dankzij de aanwezigheid van kleine hoeveelheden water is het niet uitgesloten dat er zulke woestijndieren zouden rondhuppelen... al zou het echt wel zeldzaam zijn", voegt de post eraan toe.

Nog een derde optie is dat het om een buidelrat gaat. Of wat dacht je van een steenformatie die gewoon wat weg heeft van een (knaag)diertje? Laat je eigen fantasie hieronder de vrije loop!


© KOS.



Marsjeep Curiosity in actie. © reuters.

(HLN)

06-06-2013

Curiosity gooit het roer om: op naar Mount Sharp!



Het Marswagentje werkt al sinds het in augustus op Mars landde in een gebied kleiner dan een voetbalveld. Daar is Curiosity inmiddels wel klaar mee en dus gaat het Marswagentje op reis. Binnenkort begint Curiosity aan een 8 kilometer lange reis die eindigt aan de voet van Mount Sharp.

Curiosity landde in augustus vorig jaar op Mars en legde kort daarna zo’n 500 meter af om vervolgens in het gebied ‘Glenelg’ aan de slag te gaan. Hier voerde Curiosity de laatste maanden onder meer meerdere boringen uit. Die boringen gaan de Marsrover steeds sneller af en Curiosity is dan ook al een eind klaar met Glenelg. Tijd voor een nieuwe uitdaging!

Mount Sharp
En die uitdaging heet Mount Sharp: een berg die bestaat uit meerdere lagen en die ons hopelijk meer kan vertellen over hoe Mars er in het (verre) verleden uitzag en zich ontwikkeld heeft. Dat Curiosity deze berg zou gaan bezoeken, stond al voor deze gelanceerd werd, vast. Maar het moment waarop de rover daar daadwerkelijk zou arriveren, was onbekend. Sterker nog: wetenschappers weten het nog steeds niet. “We weten niet wanneer we bij Mount Sharp aankomen,” stelt onderzoeker Jim Erickson. “Dit is een verkennende missie, dus hoewel Mount Sharp ons einddoel is, wil dat nog niet zeggen dat we interessante kenmerken die we op de weg ernaartoe tegenkomen, niet gaan verkennen.”

Lange reis
Eén ding staat wel al vast: het wordt een lange reis. De afstand tussen Glenelg en Mount Sharp bedraagt zo’n 8 kilometer. Zelfs als Curiosity onderweg niet wordt opgehouden, doet deze daar zeker enkele maanden over.

Op de foto
Mount Sharp mag dan ver weg zijn: Curiosity weet al wel wat ‘m ongeveer te wachten staat. De Marsrover maakte al meerdere mooie foto’s van zijn eindbestemming.

Maar voordat de rover vertrekt, zijn er nog een paar dingen die deze in het Glenelg-gebied moet doen. Zo willen onderzoekers dat de rover onder meer eerst een kijkje neemt bij mogelijke afzettingen van een rivier.

(scientias.nl)

07-06-2013

Opportunity zet koers naar Solander Point


Uitzicht op Solander Point. (NASA/JPL-Caltech/Cornell Univ./Arizona State Univ.)

De Amerikaanse Marswagen Opportunity, die een kleine tien jaar geleden werd gelanceerd en in januari 2004 op Mars aankwam, zet koers naar een nieuwe bestemming: de heuveltop Solander Point, waar hij over enkele maanden aan moet komen. De afgelopen twintig maanden bracht Opportunity door op Cape York, waar onder andere onderzoek werd verricht naar kleimineralen in bepaalde gesteenten. Zo is onlangs bekendgemaakt dat het rotsblok Esperance enkele miljarden jaren geleden gedurende lange tijd bloot moet hebben gestaan aan vloeibaar water, met een geringe zuurgraad - volgens onderzoeksleider Steven Squyres 'geschikt om te drinken'.

Solander Point is een gebied waar veel meer oude gesteentelagen aan het oppervlak liggen, zodat Opportunity gedetailleerder onderzoek kan doen aan de geologische geschiedenis van de rode planeet. (GS)

(allesoversterrenkunde)

11-06-2013

Droog ijs creëert lineaire geulen op Mars


Lineaire geulen op Mars. (NASA/JPL-Caltech/Univ. of Arizona)

Mysterieuze 'lineaire geulen' op Mars worden waarschijnlijk veroorzaakt door grote brokken van 'droog ijs' - bevroren kooldioxide (CO2). Die conclusie trekken planeetonderzoekers op basis van gedetailleerde foto's, gemaakt door de Mars Reconnaissance Orbiter (MRO), en experimenten in woestijngebieden in Utah en Californië. De resultaten zijn gepubliceerd in het vakblad Icarus.

Op veel kraterwanden op Mars zijn gullies ('geulen') gevonden die vermoedelijk gevormd zijn door water dat gedurende korte tijd over de hellingen stroomde. Op zandduinen komen echter ook bijzondere 'lineaire geulen' voor, die er heel anders uitzien (ze eindigen bijvoorbeeld niet in 'puinwaaiers', en ze hebben een constante breedte), en waarvan de ontstaanswijze niet duidelijk was.

De MRO-foto's en de veldexperimenten doen nu vermoeden dat er sprake is van brokken bevroren kooldioxide die in de lente losraken van de duintoppen en al sublimerend naar beneden glijden, op een soort luchtkussen van CO2-gas. (GS)

(allesoversterrenkunde)

10-06-2013

'Bio-element' boor in Marsmeteoriet


Sectie van Marsmeteoriet MIL 090030. (University of Hawaii)

Onderzoekers van de Universiteit van Hawaii hebben in een Marsmeteoriet hoge concentraties van het lichte element boor aangetroffen. In geoxideerde vorm (boraat) kan dit element een belangrijke rol spelen bij het ontstaan van leven: op aarde zijn de bouwstenen voor RNA (de voorloper van DNA) onder chemische invloed van boraat ontstaan.

De hoge boorconcentraties werden aangetroffen in klei-aders in de meteoriet MIL 090030, die in 2009 is gevonden op Antarctica en waarvan vaststaat dat hij afkomstig is van Mars. De onderzoeksresultaten zijn gepubliceerd in PLOS One. (GS)

(allesoversterrenkunde)