POL Politiek
Discussies en diepgaande gesprekken over de politiek in de breedste zin van het woord kun je hier voeren.
40. Een vrije markt is de natuurlijke toestand van een samenleving.
Een samenleving zonder instituties ontstaan netwerken van mensen. De mensen met een centrale positie in een netwerk bepalen wat er gebeurd. De mensen aan de randen ervanbeugelen erbij en hebben helemaal niets in te brengen. Je krijgt geen marktwerking maar clientalisme.
Er vrije markt vereist dat instituties als privé bezit, contractbinding worden gegarandeerd en dat monopolies worden opgebroken. Dat vereist een overheid die dat afdwingd.
Machtige figuren in de private marktsector en machtige figuren in de overheid vormen gemakkelijk een kliek. Ook dan is er al snel geen sprake meer van een vrije markt.
Een samenleving zonder instituties ontstaan netwerken van mensen. De mensen met een centrale positie in een netwerk bepalen wat er gebeurd. De mensen aan de randen ervanbeugelen erbij en hebben helemaal niets in te brengen. Je krijgt geen marktwerking maar clientalisme.
Er vrije markt vereist dat instituties als privé bezit, contractbinding worden gegarandeerd en dat monopolies worden opgebroken. Dat vereist een overheid die dat afdwingd.
Machtige figuren in de private marktsector en machtige figuren in de overheid vormen gemakkelijk een kliek. Ook dan is er al snel geen sprake meer van een vrije markt.
The view from nowhere.
Leuk, dit gaat weer de semantische kant op.quote:Op maandag 10 september 2012 10:20 schreef deelnemer het volgende:
40. Een vrije markt is de natuurlijke toestand van een samenleving.
Een samenleving zonder instituties ontstaan netwerken van mensen. De mensen met een centrale positie in een netwerk bepalen wat er gebeurd. De mensen aan de randen ervanbeugelen erbij en hebben helemaal niets in te brengen. Je krijgt geen marktwerking maar clientalisme.
Er vrije markt vereist dat instituties als privé bezit, contractbinding worden gegarandeerd en dat monopolies worden opgebroken. Dat vereist een overheid die dat afdwingd.
Machtige figuren in de private marktsector en machtige figuren in de overheid vormen gemakkelijk een kliek. Ook dan is er al snel geen sprake meer van een vrije markt.
Bedenk nu eens wat handel is, zonder die vooroordelen omtrent semantiek.
The problem is not the occupation, but how people deal with it.
Daarom, de tegenstelling tussen vrije markt en overheidsingrijpen is een valse. Er zijn altijd regels en die regels zijn onderdeel van het functioneren van de markt, zeker wat betreft de kapitaalschuiverij. Je hebt regels mbt wat een aandeelhouder is, welke bevoegdheden die heeft, wat de CEO's hun verantwoordelijkheid is, wat de RvC zijn taak is, of er een vakbond of ondernemingsraad is en welke bevoegdheden die heeft, hoe het zit met de aansprakelijkheid etc. De ene regel is niet minder vrij dan de ander.quote:
[..]
Ik zeg niet dat de overheid tegenwicht moet bieden aan 'de markt' maar aan de organisaties binnen die markt. Een markt is niets iets wat gecreëerd wordt, die bestaat ongeacht instituties. Het enige wat gecreëerd wordt zijn de regels die al dan niet werken in de betreffende omgeving.
Klopt, en onder de streep moet zorgen dat het in het algemeen belang is.quote:De machtige organisaties weten de regels vervolgens, via de overheid, te vormen voor eigen belang. Terwijl de overheid juist het tegenwicht moet zijn als marktmeester.
Hebzucht is er gewoon, maar het is wel aan de overheid om die te breidelen en te kanaliseren. Maar dat gebeurt niet als de politici corrupt zijn en/of de democratische controle ontbreekt.quote:Dat ook, maar ik bedoelde dat als de financiële sector relatief gezond zou worden de hebzucht ergens anders weer van zich laat horen. Er komt geen einde aan het vinden van balans.
Wees gehoorzaam. Alleen samen krijgen we de vrijheid eronder.
Eens.quote:
[..]
Daarom, de tegenstelling tussen vrije markt en overheidsingrijpen is een valse. Er zijn altijd regels en die regels zijn onderdeel van het functioneren van de markt, zeker wat betreft de kapitaalschuiverij. Je hebt regels mbt wat een aandeelhouder is, welke bevoegdheden die heeft, wat de CEO's hun verantwoordelijkheid is, wat de RvC zijn taak is, of er een vakbond of ondernemingsraad is en welke bevoegdheden die heeft, hoe het zit met de aansprakelijkheid etc. De ene regel is niet minder vrij dan de ander.
[..]
Klopt, en onder de streep moet zorgen dat het in het algemeen belang is.
[..]
Hebzucht is er gewoon, maar het is wel aan de overheid om die te breidelen en te kanaliseren. Maar dat gebeurt niet als de politici corrupt zijn en/of de democratische controle ontbreekt.
The problem is not the occupation, but how people deal with it.
Goed topic. Het neoliberalisme is een soort religie waarbij de graaiers een soort bisschoppen zijn die het domme volk leegzuigen. Ze blijven dat volk maar dom houden met het idee dat er ooit een welvarende samenleving van komt.
We're in this together: A pathbreaking investigation into the evolution of cooperative behavior
Humans are much more inclined to cooperate than are their closest evolutionary relatives. The prevailing wisdom about why this is true has long been focused on the idea of altruism: we go out of our way to do nice things for other people, sometimes even sacrificing personal success for the good of others. Modern theories of cooperative behavior suggest that acting selflessly in the moment provides a selective advantage to the altruist in the form of some kind of return benefit.
A new study published by Current Anthropology offers another explanation for our unusual aptitude for collaboration. The authors of the study argue that humans developed cooperative skills because it was in their mutual interest to work well with others—indeed ecological circumstances forced them to cooperate with others to obtain food. In other words, altruism isn't the reason we cooperate; we must cooperate in order to survive, and we are altruistic to others because we need them.
Previous theories located the origin of cooperation in either small group settings or large, sophisticated societies. Based on results from cognitive and psychological experiments and research on human development, this study provides a comprehensive account of the evolution of cooperation as a two-step process, which begins in small hunter-gatherer groups and becomes more complex and culturally inscribed in larger societies later on.
The authors premise their theory of mutualistic cooperation on the principle of interdependence. They speculate that at some point in our evolution, it became necessary for humans to forage together, which meant that each individual had a direct stake in the welfare of his partners. In this context of interdependence, humans evolved special cooperative abilities that other apes do not possess, including dividing the spoils fairly, communicating goals and strategies, and understanding one's role in the joint activity as equivalent to another's. Good partners—who were able to coordinate well with their fellow foragers and would pull their weight in the group—were more likely to succeed.
As societies grew in size and complexity, their members became even more dependent on one another. In what the authors of this study define as a second evolutionary step, these collaborative skills and impulses were developed on a larger scale as humans faced competition from other groups. People became more "group-minded," identifying with others in their society even if they did not know them personally. This new sense of belonging brought about cultural conventions, norms, and institutions that incentivized and structured feelings of social responsibility.
http://www.zeitnews.org/s(...)cooperative-behavior
Humans are much more inclined to cooperate than are their closest evolutionary relatives. The prevailing wisdom about why this is true has long been focused on the idea of altruism: we go out of our way to do nice things for other people, sometimes even sacrificing personal success for the good of others. Modern theories of cooperative behavior suggest that acting selflessly in the moment provides a selective advantage to the altruist in the form of some kind of return benefit.
A new study published by Current Anthropology offers another explanation for our unusual aptitude for collaboration. The authors of the study argue that humans developed cooperative skills because it was in their mutual interest to work well with others—indeed ecological circumstances forced them to cooperate with others to obtain food. In other words, altruism isn't the reason we cooperate; we must cooperate in order to survive, and we are altruistic to others because we need them.
Previous theories located the origin of cooperation in either small group settings or large, sophisticated societies. Based on results from cognitive and psychological experiments and research on human development, this study provides a comprehensive account of the evolution of cooperation as a two-step process, which begins in small hunter-gatherer groups and becomes more complex and culturally inscribed in larger societies later on.
The authors premise their theory of mutualistic cooperation on the principle of interdependence. They speculate that at some point in our evolution, it became necessary for humans to forage together, which meant that each individual had a direct stake in the welfare of his partners. In this context of interdependence, humans evolved special cooperative abilities that other apes do not possess, including dividing the spoils fairly, communicating goals and strategies, and understanding one's role in the joint activity as equivalent to another's. Good partners—who were able to coordinate well with their fellow foragers and would pull their weight in the group—were more likely to succeed.
As societies grew in size and complexity, their members became even more dependent on one another. In what the authors of this study define as a second evolutionary step, these collaborative skills and impulses were developed on a larger scale as humans faced competition from other groups. People became more "group-minded," identifying with others in their society even if they did not know them personally. This new sense of belonging brought about cultural conventions, norms, and institutions that incentivized and structured feelings of social responsibility.
http://www.zeitnews.org/s(...)cooperative-behavior
"An educated citizenry is a vital requisite for our survival as a free people."
Dit topic verdient een kick. Al is het maar omdat in de OP zo'n mooie opsomming staat.
Ook nog relevant is de documentaire Inequality for All, waar ook veel neoliberale sprookjes doorprikt worden.
Ook nog relevant is de documentaire Inequality for All, waar ook veel neoliberale sprookjes doorprikt worden.
Iedereen die het begrip Laffer curve kent zal je kunnen vertellen dat dit onzin is.quote:
36. Het is crisis, dus moet de overheid bezuinigen.
Nee, dat is een keuze. Een verdedigbare keuze, maar er zijn nog meer opties. Je kunt ook de inkomsten vergroten door meer belasting te heffen en de uitgaven gelijk houden, en van alles daar tussenin, maar de neoliberalen die toch altijd al een kleine overheid wilden doen alsof er niets te kiezen valt.
a man convinced against his will is of the same opinion still
Iedereen die denkt dat een ander voor zijn welvaart gaat zorgen is zo dom dat hij verdient in armoede verkeerd.quote:
Goed topic. Het neoliberalisme is een soort religie waarbij de graaiers een soort bisschoppen zijn die het domme volk leegzuigen. Ze blijven dat volk maar dom houden met het idee dat er ooit een welvarende samenleving van komt.
a man convinced against his will is of the same opinion still
Ik ben bekend met het begrip, zodanig bekend zelfs dat ik weet dat het slechts theorie is en daarbinnen niet eens bepaald is hoe die curve loopt.quote:Op zaterdag 6 december 2014 11:55 schreef Paper_Tiger het volgende:
[..]
Iedereen die het begrip Laffer curve kent zal je kunnen vertellen dat dit onzin is.
Wees gehoorzaam. Alleen samen krijgen we de vrijheid eronder.
Er worden ook veel veronderstellingen gedaan. Wie de Laffercurve serieus bestudeert ziet juist dat het geen geaccepteerde economische wetmatigheid is.quote:
[..]
Ik ben bekend met het begrip, zodanig bekend zelfs dat ik weet dat het slechts theorie is en daarbinnen niet eens bepaald is hoe die curve loopt.
Het houdt ook geen rekening met progressieve belastingstelsels. Maar goed, het moet natuurlijk wel begrijpbaar blijven, anders werkt de propaganda niet.
Zoals je al hebt kunnen zien met het verhogen van de belasting op brandstof betekent te veel proberen af te pakken minder geld binnenharken.quote:
[..]
Ik ben bekend met het begrip, zodanig bekend zelfs dat ik weet dat het slechts theorie is en daarbinnen niet eens bepaald is hoe die curve loopt.
a man convinced against his will is of the same opinion still
Nr. 41 De Laffercurve is een hard gegeven waarbij vaststaat dat die zo loopt dat de belastingen verlaagd moeten worden, ongeacht hoe hoog die zijn en hoe die curve loopt.quote:
[..]
Zoals je al hebt kunnen zien met het verhogen van de belasting op brandstof betekent te veel proberen af te pakken minder geld binnenharken.
Wees gehoorzaam. Alleen samen krijgen we de vrijheid eronder.
Dat is geen reactie op de feiten die ik net presenteerde. Verhogen van belasting leidde in mijn recente praktijkvoorbeeld niet tot hogere inkomsten. Ik wil alleen maar aangeven dat er een verhouding tussen de hoogte van de belasting en het voordeel van de betalers moet zitten.quote:
[..]
Nr. 41 De Laffercurve is een hard gegeven waarbij vaststaat dat die zo loopt dat de belastingen verlaagd moeten worden, ongeacht hoe hoog die zijn en hoe die curve loopt.
a man convinced against his will is of the same opinion still
Maar dat heeft met de eigenaardigheid van grenzen en pompstations te maken, niet met laffercurve, maar met het marktmechanisme.quote:
[..]
Dat is geen reactie op de feiten die ik net presenteerde. Verhogen van belasting leidde in mijn recente praktijkvoorbeeld niet tot hogere inkomsten.
Dat is ook het domme van die Laffercurve, die impliceert namelijk dat een overheid maximale belastinginkomsten zou moeten nastreven, terwijl de 'gebruikers' van die curve dan de aanname doen dat dat punt op de curve per definitie bereikt is en de belasting omlaag moet.quote:Ik wil alleen maar aangeven dat er een verhouding tussen de hoogte van de belasting en het voordeel van de betalers moet zitten.
Ik vind dat de staat niet meer belasting moet heffen dan nodig is voor wat de staat moet doen, en dat laatste is de uitkomst van een democratisch proces.
Wees gehoorzaam. Alleen samen krijgen we de vrijheid eronder.
Nr. 42 Publiek-private samenwerking scheelt de belastingbetaler geld
Onzin. Elke extra laag aan mistgordijnen en ingewikkelde contracten worden vooral de banken en aannemers beter van. Niet de overheid of belastingbetaler.
Onzin. Elke extra laag aan mistgordijnen en ingewikkelde contracten worden vooral de banken en aannemers beter van. Niet de overheid of belastingbetaler.
Deuger, Woke & Gutmensch
"Conservatism consists of exactly one proposition, to wit: There must be in-groups whom the law protects but does not bind, alongside out-groups whom the law binds but does not protect."
"Conservatism consists of exactly one proposition, to wit: There must be in-groups whom the law protects but does not bind, alongside out-groups whom the law binds but does not protect."
Nr. 43 Minder regelgeving resulteert in meer veiligheid
Vraag het de mensen in Bhopal. De daders kregen geen straf maar een gouden parachute. Met de Republikeinse partij als belangrijkste handlangers van Union Carbide.
Vraag het de mensen in Bhopal. De daders kregen geen straf maar een gouden parachute. Met de Republikeinse partij als belangrijkste handlangers van Union Carbide.
Deuger, Woke & Gutmensch
"Conservatism consists of exactly one proposition, to wit: There must be in-groups whom the law protects but does not bind, alongside out-groups whom the law binds but does not protect."
"Conservatism consists of exactly one proposition, to wit: There must be in-groups whom the law protects but does not bind, alongside out-groups whom the law binds but does not protect."
Nr. 44 Kapitalisme zorgt voor onbeperkte ontsluiting en uitwisseling van informatie
Nee dus
http://openaccessmanifesto.org/
http://www.npo.nl/2doc/28-11-2014/VPWON_1219193
Nee dus
http://openaccessmanifesto.org/
http://www.npo.nl/2doc/28-11-2014/VPWON_1219193
Deuger, Woke & Gutmensch
"Conservatism consists of exactly one proposition, to wit: There must be in-groups whom the law protects but does not bind, alongside out-groups whom the law binds but does not protect."
"Conservatism consists of exactly one proposition, to wit: There must be in-groups whom the law protects but does not bind, alongside out-groups whom the law binds but does not protect."
Nr. 45: Hoge lonen zijn slecht en ondermijnen enkel onze concurrentiepositie. Om internationaal te concurreren moeten de lonen zo laag mogelijk blijven.
Wat veel mensen hier vergeten is dat de werknemer van bedrijf X, ook consument is van bedrijf Y. Als werknemers te weinig koopkracht heb je te maken met afnemende binnenlandse bestedingen. Bij veel te hoge lonen kan dat de concurrentiepositie schaden, maar dat onze concurrentiepositie catastrofaal naar de knoppen gaat is bangmakerij.
Daarnaast is het maar de vraag of je als land wil concurreren met China. Zoals hier eerder door iemand anders is verteld hoef je niet per se met China te concurreren. Dat is een keuze.
Wat veel mensen hier vergeten is dat de werknemer van bedrijf X, ook consument is van bedrijf Y. Als werknemers te weinig koopkracht heb je te maken met afnemende binnenlandse bestedingen. Bij veel te hoge lonen kan dat de concurrentiepositie schaden, maar dat onze concurrentiepositie catastrofaal naar de knoppen gaat is bangmakerij.
Daarnaast is het maar de vraag of je als land wil concurreren met China. Zoals hier eerder door iemand anders is verteld hoef je niet per se met China te concurreren. Dat is een keuze.
Waar het omgaat is dat als mensen iets als onrechtvaardig ervaren ze zich daarnaar gaan gedragen. Dat gedrag zal bestaan uit het ontwijken van die onrechtvaardigheid.quote:
[..]
Maar dat heeft met de eigenaardigheid van grenzen en pompstations te maken, niet met laffercurve, maar met het marktmechanisme.
[..]
Dat is ook het domme van die Laffercurve, die impliceert namelijk dat een overheid maximale belastinginkomsten zou moeten nastreven, terwijl de 'gebruikers' van die curve dan de aanname doen dat dat punt op de curve per definitie bereikt is en de belasting omlaag moet.
Ik vind dat de staat niet meer belasting moet heffen dan nodig is voor wat de staat moet doen, en dat laatste is de uitkomst van een democratisch proces.
a man convinced against his will is of the same opinion still
Je beseft dat Aaron Swartz ageerde tegen de manier waarom de overheid met grote multinationals vervlochten is en dat dit niets met kapitalisme te maken heeft? Het is anarchisme wat je hier verdedigd. Alle aanklachten van Swartz tegen het systeem vind je terug in het libertarisme.quote:
Nr. 44 Kapitalisme zorgt voor onbeperkte ontsluiting en uitwisseling van informatie
Nee dus
http://openaccessmanifesto.org/
http://www.npo.nl/2doc/28-11-2014/VPWON_1219193
a man convinced against his will is of the same opinion still
En hoe ga je dit rijmen met de kritiek op topsalarissen?quote:
Nr. 45: Hoge lonen zijn slecht en ondermijnen enkel onze concurrentiepositie. Om internationaal te concurreren moeten de lonen zo laag mogelijk blijven.
De lage lonen waar jij over praat zijn maar een klein deel.
The problem is not the occupation, but how people deal with it.
Trickle down is een regelrechte leugen.
Niet alleen kan een superrijke maar in een auto tegelijk zitten en maar zoveel eten als er in zijn buik past; dus hoewel dat duur kan zijn, zijn er maar weinigen die daarvan profiteren. Op een 'normale' manier krijg je dat geld niet op en blijft het dus uit de roulatie.
Veruit het leeuwendeel wordt geïnvesteerd in onroerend goed dat de huizenprijzen voor startende kopers onbetaalbaar maakt zodat die zijn gedwongen te blijven huren tegen een hogere huur dan ze aan de aflossing van een hypotheek kwijt zouden zijn. De situatie in Londen kan ons voorland zijn.
Er is eerder sprake van trickle up.
Niet alleen kan een superrijke maar in een auto tegelijk zitten en maar zoveel eten als er in zijn buik past; dus hoewel dat duur kan zijn, zijn er maar weinigen die daarvan profiteren. Op een 'normale' manier krijg je dat geld niet op en blijft het dus uit de roulatie.
Veruit het leeuwendeel wordt geïnvesteerd in onroerend goed dat de huizenprijzen voor startende kopers onbetaalbaar maakt zodat die zijn gedwongen te blijven huren tegen een hogere huur dan ze aan de aflossing van een hypotheek kwijt zouden zijn. De situatie in Londen kan ons voorland zijn.
Er is eerder sprake van trickle up.
Farts are jazz to assholes
Dag allemaal. Prachtige OP. Ik ben zo stom geweest om in KLB een discussie proberen te voeren. Degene in kwestie is nogal een koppig persoon. De discussie ging over het communisme en ik reageerde op de stelling dat "het zuivere communisme evenveel nadelen heeft als het zuivere kapitalisme". De persoon waar ik op reageerde noemde dit een leugen.
Zijn argumenten waren de volgende:
"Communisme is een theorie, het is fictie en omdat het fictie is werkt het niet en kun je het nooit verdedigen."
"Mensen werken alleen voor geld. Alleen voor geld."
Ik heb deze stellingen al ontkracht, maar van mij word niets meer aangenomen. Aan jullie de vraag, als de politieke heren daar zin in hebben om te reageren op deze twee argumenten met de vraag daarbij hoe zinnig deze twee argumenten zijn. (in mijn optiek slaan ze als een tang op een varken)
Zijn argumenten waren de volgende:
"Communisme is een theorie, het is fictie en omdat het fictie is werkt het niet en kun je het nooit verdedigen."
"Mensen werken alleen voor geld. Alleen voor geld."
Ik heb deze stellingen al ontkracht, maar van mij word niets meer aangenomen. Aan jullie de vraag, als de politieke heren daar zin in hebben om te reageren op deze twee argumenten met de vraag daarbij hoe zinnig deze twee argumenten zijn. (in mijn optiek slaan ze als een tang op een varken)
5. Een groeiende en grote financiele sector is goed voor de economie.
Nog wat uitleg waarom dit inderdaad een sprookje is.
Nog wat uitleg waarom dit inderdaad een sprookje is.
quote:woensdag 15 april 2015
Groei van de financiële sector gaat ten koste van economische groei
ABN Amro-bestuursleden, met een vast salaris van 608.000 euro per jaar, hadden zichzelf vorige maand een ton opslag toebedacht.
door Dirk Bezemer
Ze slikten die zeventien procent salarisverhoging pas in na protesten van de samenleving, politiek en eigen medewerkers. De bestuurders steken nog zuinig af bij de topmannen van ING en Nationale Nederlanden, die 28 en 39 procent opslag ontvingen.
Waarom verdienen bankiers zoveel meer dan andere mensen? Zelf wijzen ze er graag op dat zonder krediet de economie op z’n gat ligt – iets wat we de afgelopen jaren aan den lijve hebben ondervonden. Klopt dus. Welnu, vervolgt de bankier, de maatschappij heeft zo ongelooflijk veel baat bij goed draaiende banken, dat ze er dus ook een forse vergoeding voor over heeft.
Hier zit de denkfout. Omdat haperende banken zoveel schade aanrichten, moeten goed draaiende banken dus wel bijzonder waardevol zijn voor de economie. Dat lijkt logisch, maar is het niet. Ter vergelijking: omdat droogte zo schadelijk is, moet een overstroming wel bijzonder heilzaam zijn. Geld als water? Inderdaad, je kunt er ook te veel van hebben.
Dat is precies wat de wetenschap de laatste jaren vindt. Stel je een grafiek voor met economische groei op de verticale as en de omvang van de financiële sector, gemeten door de hoeveelheid uitstaande leningen, op de horizontale. Het lijntje geeft aan of een grotere financiële sector goed is voor economische groei (stijgende lijn) of slecht (dalend). Economen hebben de data van tientallen economieën over de laatste halve eeuw erbij gezocht en de stipjes verbonden. Wat blijkt? De curve heeft de vorm van een hobbel (download Too Much Finance 'pdf' van het IMF). Links, op het opgaande stuk, zitten landen met weinig bank. Zij hebben baat bij meer bank: hun economie gaat er harder van groeien. Rechts, voorbij de top, liggen landen die langzamer gaan groeien naarmate ze een grotere financiële sector hebben. De top zelf ligt ongeveer op de plek waar de totale hoeveelheid uitstaand krediet (van banken en andere financiële instellingen) even groot is als het bruto binnenlands product (bbp).
Schrik niet: dat punt passeerde Nederland in 1978. De financiële sector is hier al een kwart eeuw groter dan gemiddeld gesproken gezond is. De hoeveelheid uitstaande leningen is nu bijna tweeënhalf keer zo groot als onze economie. De helft daarvan is bankkrediet. Om even bij de metafoor te blijven: de bankier die ons toeroept dat we zonder hem financieel uitdrogen, heeft niet door dat het water ons tot de lippen staat.
De vraag is niet hoeveel meer groei onze economie behaalt met behulp van banken. Groei van de financiële sector kostte ons economische groei (1). Op ons stukje van de curve geldt: meer bankleningen betekent minder groei van lonen, banen, investeringen – kortom alles wat we met economische groei meten.
De cijfers zijn van de gezaghebbende Bank for International Settlements, en onomstreden. Toch krijg ik in beleidsdiscussies regelmatig straf tegengas van bankiers. Ze willen er niet aan dat onze financiële sector ongezond groot is. De rotsvaste overtuiging dat florerende banken goed voor ons zijn, zit ook in de haarvaten van de politiek. In de wetenschap is het een gepasseerd station. Den Haag, het is tijd om wakker te worden.
Hoe werkt dat dan, meer bankkrediet dus minder groei? Het antwoord is niet ingewikkeld: krediet is ook schuld. De vraag is of krediet zó wordt gebruikt dat er inkomen gegenereerd wordt. Daaruit kan de schuld dan worden afbetaald. Bij leningen aan bedrijven is dit vaak het geval; bij hypotheken aan huishoudens niet. De schuld groeit er wel van, maar het toekomstig inkomen niet. In mijn onderzoek vind ik dat in de meeste westerse economieën de kredietverlening sterk verschoven is richting huishoudens.
Nederland loopt daarin voorop. Meer dan de helft van alle uitstaande leningen bestaat hier uit hypotheken aan huishoudens. Er is dus een duidelijke reden om je zorgen te maken over de rol van banken in Nederland. In één woord: schuld. En dan heb ik het niet over de overheidsschuld, waar ons kabinet zo druk mee is. Die is slechts zeventig procent van het bbp. Ik heb het over de schuld van de private sector, die 240 procent bedraagt. We staan daarin op eenzame hoogte (2) Maar hoe vaak hoort u Rutte of Dijsselbloem hierover?
Internationaal onderzoek laat verder zien dat economieën met veel private schuld langere recessies kennen, en lagere groei (3). We hebben sinds 2008 in reële termen procentueel meer bbp verloren dan de eurozone als geheel. Meer dan België of Frankrijk, zelfs meer dan IJsland of Ierland. Hoog tijd om nog eens goed na te denken over de zegeningen van een grote financiële sector – en van dikbetaalde bankbestuurders.
Dirk Bezemer is als econoom verbonden aan de Rijksuniversiteit Groningen. Hij zal afwisselend met Ewald Engelen de economiecolumn van De Groene Amsterdammer schrijven
Voetnoten:
1. Beck, T., Degryse, H., Kneer, C., 2014. Is more finance better? Disentangling intermediation and size effects of financial systems. Journal of Financial Stability 10 (0), 50 – 64.
2. Mattich, A (2013) The New Dutch Disease: Mortgage Debt: Wall Street Journal, 16 Augustus 2013. http://blogs.wsj.com/mone(...)sease-mortgage-debt/
3. Agnello, L., Nerlich, C., 2012. On the severity of economic downturns: Lessons from cross-country evidence. Economics Letters 117 (1), 149–155.
Babecky, J., Havranek, T., Mateju, J., Rusnak, M., Smidkova, K., Vasicek, B., 2013. Leading indicators of crisis incidence: Evidence from developed countries. Journal of International Money and Finance 35 (C), 1–19.
Barba, A., Pivetti, M., 2009. Rising household debt: Its causes and macroeconomic implications - A long-period analysis. Cambridge Journal of Economics 33 (1), 113–137.
Büyükkarabacak, B., Valev, N. T., 2010. The role of household and business credit in banking crises. Journal of Banking & Finance 34 (6), 1247 – 1256.
Jappelli, T., Pagano, M., di Maggio, M., 2008. Households’ indebtedness and financial fragility. CSEF Working Papers 208, Centre for Studies in Economics and Finance (CSEF), University of Naples, Italy.
Mian, A., Sufi, A., 2014. House of debt. The university of Chicago press.
Extra:
Bezemer, D., Grydaki, M., Zhang, L., 2014. Is Financial Development Bad for Growth? Economic Inquiry, revise and resubmit stage
Bezemer, D. J., 2014. Schumpeter might be right again: The functional differentiation of credit. Journal of Evolutionary Economics 25, 935–950.
Bezemer, D en J Muysken (2015) Particulier Spaaroverschot problematischer dan begrotingstekort. Economisch-Statische Berichten, april 2015.
ook: Jordà, O., Schularick, M., Taylor, A. M., Sep. 2014. The Great Mortgaging: Housing Finance, Crises, and Business Cycles. NBER Working Papers 20501, National Bureau of Economic Research, Inc.
http://www.groene.nl/artikel/geld-als-water
|
|
