F&L Filosofie & Levensbeschouwing
Een plek om te discussiëren over filosofische vragen, filosofen, religieuze vraagstukken of religie en levensbeschouwing in het algemeen.
Het moet me echt van het hart. 
Ik vind het lastig om hierbij exact de vinger op de zere plek te leggen, maar het viel me gisteren ook weer op.
Ik zat gisteren de Zomergasten-uitzending te bekijken, te gast was Ben Verwaayen, momenteel CEO bij Alcatel-Lucent, en in het verleden bekleedde hij diverse bestuursfuncties bij PTT-Telecom en British Telecom, en hij is prominent VVD-lid. De gehele uitzending was één grote lofzang voor het kapitalisme en zat vol met inhoudsloze doch pretentieuze clichés.
Het viel me op hoe inhoudsloos en oppervlakkig zijn hele monoloog eigenlijk was.
Dat is tevens mijn aanklacht, ik haal die uitzending van Zomergasten met Ben Verwaayen natuurlijk slechts aan ter voorbeeld, want Ben Verwaayen is het prototype voorvechter van de liberale waarden waarmee we tegenwoordig leven.
Het is allemaal zo leeg, ik hoor geen visie, geen overtuiging, geen gevoel, het enige waar het uiteindelijk altijd op neerkomt is geld, markt, eindeloze groei en winst voor enkelen ten koste van velen.
Er wordt echter door veel (neo)liberalen wel een soort van idealisme geveinst aangezien ze vaak het alleenrecht claimen aan de toekomstige generaties te denken. Maar waar het dan altijd weer op neerkomt is geld. Ze pretenderen economische deskundigheid te bezitten en door de staatsschuld en overheidsuitgaven niet teveel op te laten lopen de toekomstige generaties niet met een immense staatsschuld op te zadelen.
Echter hoor je ze nooit over de toekomstige generatie die wel opgezadeld wordt met afgebroken verworvenheden op het gebied van arbeidsrecht en inkomen, of de toekomstige generatie die opgezadeld wordt met een "uitgeputte" aarde omdat er onvoldoende is geinvesteerd in duurzame energie, of een toekomstige generatie die wordt opgezadeld met smog en klimaatproblemen omdat er onvoldoende van ondernemingen en mensen is gevraagd de uitstoot en vervuiling te beperken, of dat als men in de toekomst de pech heeft om gehandicapt geboren te worden men niet meer kan rekenen op talloze ondersteunende voorzieningen zodat zij toch dezelfde kansen krijgen dan degenen die het beter hebben getroffen.
Nee, bij het hedendaagse liberalisme lijkt alleen geld een rol te spelen, en wat zaken financieel opleveren voor de samenleving. De mate van succes, de mate van creativiteit, alles lijkt kortzichtig te worden uitgedrukt in geld. Mensen, Natuur, milieu, dieren(welzijn) doen allemaal niet ter zake, alleen als het financieel wellicht iets oplevert.
Tegelijkertijd worden we gegijzeld door deze dogmatische gedachtengang. Dagelijks wordt ons wijsgemaakt dat succes een keuze is, dat succes zich uit in de dikte van je portemonnee en je status, en dat het belangrijk is deze ratrace vol te houden. Wat maar ten dele waar is.
Natuurlijk is groei en een prestatiemaatschappij noodzakelijk om iedereen van de benodigde welvaart te voorzien, maar groei lijkt een doel op zichzelf te zijn geworden, met dank aan de economisch liberale ideologie.
Een doel op zichzelf waarmee we bovendien de afbraak van talloze verworvenheden legitimeren. Wordt ons leven daar zoveel beter van?
Maar waar gaat het dan uiteindelijk over?
Volgens mij moet groei toch in dienst staan van de mensen, en zou de immense welvaart die we heden ten dage bezitten zich ook moeten uiten in meer welzijn voor de mensen. Kansen zich te ontplooien met wat ze écht willen, en niet wat de markt van hen vraagt.
Volgens mij is het (neo)liberale gedachtengoed een dun laagje vernis over een discutabele ideologie waarbij succes zich uitdrukt in het financiële plusje aan het eind van ieder boekjaar. Maar dat is wel een hele dunne graadmeter voor succes als je het mij vraagt.
Ik ben van mening dat we verder moeten durven denken dan het denkkader waarin het liberale gedachtengoed ons gevangen houdt.
Waarom zouden wij geen genoegen nemen met wat minder groei? Of wat minder winst? Als dat het welzijn van mensen kan bevorderen. GroenLinks opperde ooit het nationale inkomen van een land niet meer uit te drukken in het BBP (Bruto Binnenlands Product) maar in het BBG (Bruto Binnenlands Geluk). Is dat immers niet veel belangrijker en waar het uiteindelijk om gaat?
Zijn we niet meer gebaat bij een duurzame samenleving waarin we juist meer oog hebben voor elkaar en het maatschappelijk belang, en waarin motivaties niet per definitie financieel zijn gedreven? Natuurlijk moet er geld verdiend worden, maar voor mijn gevoel zitten heel veel mensen nu in een soort maatschappelijk keurslijf die hen dwingt mee te gaan in deze ratrace waardoor deze zich ook in stand houdt, waardoor de mensen niet de échte keuzes in hun leven durven te maken die ze diep in hun hart eigenlijk zouden willen.
Ik denk dus dat de eenzijdige fixatie op groei (tunnelvisie) ons niet gelukkiger maakt op de lange termijn, zeker als daar talloze verworvenheden voor moeten worden opgegeven.
Mensen worden niet gelukkig van eindeloze groei. Ik vind de (neo)liberale agenda waarop wij tegenwoordig onze samenleving baseren dan ook getuigen van een hemeltergende leegheid qua toekomstvisie en idealen. Zeker aangezien de groei in de praktijk vaak ten gunste komt van slechts enkelen ten koste van velen.
Tijd om hiermee anders om te gaan wat mij betreft en te gaan beseffen dat we ons niet in de put moeten laten praten door lieden als Ben Verwaayen met zijn (neo)liberale agenda.
MedeFokkers die mijn stelling / gevoelens mbt deze stroming kunnen onderbouwen danwel ontkrachten? Welke kant moeten we dan op? etc.
Ik vind het lastig om hierbij exact de vinger op de zere plek te leggen, maar het viel me gisteren ook weer op.
Ik zat gisteren de Zomergasten-uitzending te bekijken, te gast was Ben Verwaayen, momenteel CEO bij Alcatel-Lucent, en in het verleden bekleedde hij diverse bestuursfuncties bij PTT-Telecom en British Telecom, en hij is prominent VVD-lid. De gehele uitzending was één grote lofzang voor het kapitalisme en zat vol met inhoudsloze doch pretentieuze clichés.
Het viel me op hoe inhoudsloos en oppervlakkig zijn hele monoloog eigenlijk was.
Dat is tevens mijn aanklacht, ik haal die uitzending van Zomergasten met Ben Verwaayen natuurlijk slechts aan ter voorbeeld, want Ben Verwaayen is het prototype voorvechter van de liberale waarden waarmee we tegenwoordig leven.
Het is allemaal zo leeg, ik hoor geen visie, geen overtuiging, geen gevoel, het enige waar het uiteindelijk altijd op neerkomt is geld, markt, eindeloze groei en winst voor enkelen ten koste van velen.
Er wordt echter door veel (neo)liberalen wel een soort van idealisme geveinst aangezien ze vaak het alleenrecht claimen aan de toekomstige generaties te denken. Maar waar het dan altijd weer op neerkomt is geld. Ze pretenderen economische deskundigheid te bezitten en door de staatsschuld en overheidsuitgaven niet teveel op te laten lopen de toekomstige generaties niet met een immense staatsschuld op te zadelen.
Echter hoor je ze nooit over de toekomstige generatie die wel opgezadeld wordt met afgebroken verworvenheden op het gebied van arbeidsrecht en inkomen, of de toekomstige generatie die opgezadeld wordt met een "uitgeputte" aarde omdat er onvoldoende is geinvesteerd in duurzame energie, of een toekomstige generatie die wordt opgezadeld met smog en klimaatproblemen omdat er onvoldoende van ondernemingen en mensen is gevraagd de uitstoot en vervuiling te beperken, of dat als men in de toekomst de pech heeft om gehandicapt geboren te worden men niet meer kan rekenen op talloze ondersteunende voorzieningen zodat zij toch dezelfde kansen krijgen dan degenen die het beter hebben getroffen.
Nee, bij het hedendaagse liberalisme lijkt alleen geld een rol te spelen, en wat zaken financieel opleveren voor de samenleving. De mate van succes, de mate van creativiteit, alles lijkt kortzichtig te worden uitgedrukt in geld. Mensen, Natuur, milieu, dieren(welzijn) doen allemaal niet ter zake, alleen als het financieel wellicht iets oplevert.
Tegelijkertijd worden we gegijzeld door deze dogmatische gedachtengang. Dagelijks wordt ons wijsgemaakt dat succes een keuze is, dat succes zich uit in de dikte van je portemonnee en je status, en dat het belangrijk is deze ratrace vol te houden. Wat maar ten dele waar is.
Natuurlijk is groei en een prestatiemaatschappij noodzakelijk om iedereen van de benodigde welvaart te voorzien, maar groei lijkt een doel op zichzelf te zijn geworden, met dank aan de economisch liberale ideologie.
Een doel op zichzelf waarmee we bovendien de afbraak van talloze verworvenheden legitimeren. Wordt ons leven daar zoveel beter van?
Maar waar gaat het dan uiteindelijk over?
Volgens mij moet groei toch in dienst staan van de mensen, en zou de immense welvaart die we heden ten dage bezitten zich ook moeten uiten in meer welzijn voor de mensen. Kansen zich te ontplooien met wat ze écht willen, en niet wat de markt van hen vraagt.
Volgens mij is het (neo)liberale gedachtengoed een dun laagje vernis over een discutabele ideologie waarbij succes zich uitdrukt in het financiële plusje aan het eind van ieder boekjaar. Maar dat is wel een hele dunne graadmeter voor succes als je het mij vraagt.
Ik ben van mening dat we verder moeten durven denken dan het denkkader waarin het liberale gedachtengoed ons gevangen houdt.
Waarom zouden wij geen genoegen nemen met wat minder groei? Of wat minder winst? Als dat het welzijn van mensen kan bevorderen. GroenLinks opperde ooit het nationale inkomen van een land niet meer uit te drukken in het BBP (Bruto Binnenlands Product) maar in het BBG (Bruto Binnenlands Geluk). Is dat immers niet veel belangrijker en waar het uiteindelijk om gaat?
Zijn we niet meer gebaat bij een duurzame samenleving waarin we juist meer oog hebben voor elkaar en het maatschappelijk belang, en waarin motivaties niet per definitie financieel zijn gedreven? Natuurlijk moet er geld verdiend worden, maar voor mijn gevoel zitten heel veel mensen nu in een soort maatschappelijk keurslijf die hen dwingt mee te gaan in deze ratrace waardoor deze zich ook in stand houdt, waardoor de mensen niet de échte keuzes in hun leven durven te maken die ze diep in hun hart eigenlijk zouden willen.
Ik denk dus dat de eenzijdige fixatie op groei (tunnelvisie) ons niet gelukkiger maakt op de lange termijn, zeker als daar talloze verworvenheden voor moeten worden opgegeven.
Mensen worden niet gelukkig van eindeloze groei. Ik vind de (neo)liberale agenda waarop wij tegenwoordig onze samenleving baseren dan ook getuigen van een hemeltergende leegheid qua toekomstvisie en idealen. Zeker aangezien de groei in de praktijk vaak ten gunste komt van slechts enkelen ten koste van velen.
Tijd om hiermee anders om te gaan wat mij betreft en te gaan beseffen dat we ons niet in de put moeten laten praten door lieden als Ben Verwaayen met zijn (neo)liberale agenda.
MedeFokkers die mijn stelling / gevoelens mbt deze stroming kunnen onderbouwen danwel ontkrachten? Welke kant moeten we dan op? etc.
'De neiging rijke en machtige mensen te bewonderen, zelfs welhaast te aanbidden en mensen van arme of gewone komaf te verachten dan wel te negeren is de belangrijkste en meest universele oorzaak van de corruptie van ons morele besef' Adam Smith
Precies, allemaal zeer goedkope retoriek om mensen die het gemaakt hebben en het geluk aan hun zijde hebben zich beter te laten voelen, en waardoor mensen die minder hoog in aanzien staan zich slechter voelen dan nodig.quote:Op maandag 20 augustus 2012 19:17 schreef Saucerian het volgende:
Succes is een keuze, durf te kiezen, handen uit de mouwen!Wat een wijsgeer.
Het geloof in deze dogma's leeft echter als nooit tevoren. Terwijl het bezijden de waarheid is.
'De neiging rijke en machtige mensen te bewonderen, zelfs welhaast te aanbidden en mensen van arme of gewone komaf te verachten dan wel te negeren is de belangrijkste en meest universele oorzaak van de corruptie van ons morele besef' Adam Smith
Het neoliberalisme is een ideologie, die gedeeltelijk een kern van waarheid heeft (het marktmechanisme) en gedeeltelijk een geloof is (de markt heeft altijd gelijk, alles is een keuze).
Het geloofsgedeelte is nodig om van deze ideologie en gesloten gedachtensysteem te maken. Binnen dat gedachtensysteem is alles logisch, maar als je de geloofsartikelen in twijfel trekt, valt het als een kaartenhuisje ineen. Wat overeind blijft staan, is het markmechanisme. Maar het markmechanisme is slechts een middel en niet onfeilbaar. Vandaar de leegheid van het model.
Het begrip waarmee men mensen heeft proberen te inspireren, is vrijheid. Maar deze vrijheid kun je alleen aantonen op grond van het geloofsgedeelte (de markt heeft altijd gelijk, alles is een keuze). Velen ervaren het dan ook niet echt als vrijheid en dat is het ook niet. Alleen als je jezelf ziet als een winnaar, die de wereld gaat veroveren, is de ideologie een blijde boodschap. Maar voor de gemiddelde loonslaaf is het minder vanzelfsprekend.
Het marktmodel is een meelopersmodel. De succesvolle dankt zijn succes aan het inspelen op de markttrend. De onsuccesvolle wordt door het marktmechanisme gedwongen. Vrijheid bestaat dus alleen uit het volgen van de wil van de markt (de markt heeft altijd gelijk). Het lijkt sprekend op een eerdere opvatting over vrijheid. Vrijheid bestaat uit de doen van Godswil. Het doen van Godswil is goed omdat God goed is. Het volgen van de markttrend is goed omdat de markt altijd gelijk heeft. Mensen in nood helpen is fout, omdat ze zo Godstraf voor hun zondigheid ontlopen. Mensen in nood helpen is fout, omdat je daarmee het marktmechanisme vernaggeld (die daardoor niet meer tot de optimale uitkomst leidt). De rol van Godswil in de oude ideologie en het markmechanisme het neoliberalisme zijn gelijk.
Echte talenten zijn de mensen die begrijpen dat het neoliberalisme de absolute waarheid is (ik weet het zeker, omdat ik het geloof). En deze talenten vormen de hedendaagse politieke en economische elite. Zij dragen zorg voor de propaganda inspiratie en representatie. In het bedrijf waar Ben Verwaayen CEO is, is hij niet degene die het bedrijf leidt, maar de bedrijfsideoloog.
Het ideologische verhaal is daarom het beste te interpreteren als propaganda. De elite heeft behoefte aan een model om te verklaren waarom zij de elite zijn. Waarom anderen hooguit zichzelf iets kunnen verwijten. En waarom iedereen welbeschouwd volledig vrij is.
[ Bericht 3% gewijzigd door deelnemer op 20-08-2012 20:46:41 ]
Het geloofsgedeelte is nodig om van deze ideologie en gesloten gedachtensysteem te maken. Binnen dat gedachtensysteem is alles logisch, maar als je de geloofsartikelen in twijfel trekt, valt het als een kaartenhuisje ineen. Wat overeind blijft staan, is het markmechanisme. Maar het markmechanisme is slechts een middel en niet onfeilbaar. Vandaar de leegheid van het model.
Het begrip waarmee men mensen heeft proberen te inspireren, is vrijheid. Maar deze vrijheid kun je alleen aantonen op grond van het geloofsgedeelte (de markt heeft altijd gelijk, alles is een keuze). Velen ervaren het dan ook niet echt als vrijheid en dat is het ook niet. Alleen als je jezelf ziet als een winnaar, die de wereld gaat veroveren, is de ideologie een blijde boodschap. Maar voor de gemiddelde loonslaaf is het minder vanzelfsprekend.
Het marktmodel is een meelopersmodel. De succesvolle dankt zijn succes aan het inspelen op de markttrend. De onsuccesvolle wordt door het marktmechanisme gedwongen. Vrijheid bestaat dus alleen uit het volgen van de wil van de markt (de markt heeft altijd gelijk). Het lijkt sprekend op een eerdere opvatting over vrijheid. Vrijheid bestaat uit de doen van Godswil. Het doen van Godswil is goed omdat God goed is. Het volgen van de markttrend is goed omdat de markt altijd gelijk heeft. Mensen in nood helpen is fout, omdat ze zo Godstraf voor hun zondigheid ontlopen. Mensen in nood helpen is fout, omdat je daarmee het marktmechanisme vernaggeld (die daardoor niet meer tot de optimale uitkomst leidt). De rol van Godswil in de oude ideologie en het markmechanisme het neoliberalisme zijn gelijk.
Echte talenten zijn de mensen die begrijpen dat het neoliberalisme de absolute waarheid is (ik weet het zeker, omdat ik het geloof). En deze talenten vormen de hedendaagse politieke en economische elite. Zij dragen zorg voor de propaganda inspiratie en representatie. In het bedrijf waar Ben Verwaayen CEO is, is hij niet degene die het bedrijf leidt, maar de bedrijfsideoloog.
Het ideologische verhaal is daarom het beste te interpreteren als propaganda. De elite heeft behoefte aan een model om te verklaren waarom zij de elite zijn. Waarom anderen hooguit zichzelf iets kunnen verwijten. En waarom iedereen welbeschouwd volledig vrij is.
quote:Nabeschouwing zomergasten Ben Verwaayen
Tussen de propaganda door heb ik Ben Verwaayen leren kennen als een zeer enthousiaste, wat oppervlakkige man die zichzelf een mensenmens noemt (dan weet je het wel) en die, zoals zoveel mensen, zijn eigen karakter op de rest van de mensheid projecteert, waarbij moet gezegd dat hij niet nalaat te benadrukken een flinke dosis mazzel te hebben gehad. Verwaayen heeft een rotsvaste overtuiging, waar elke twijfel op afketst. Elke nuance die Jan Leyers probeerde aan te brengen, elke tegenwerping die hij deed, elk probleem dat hij opwierp, werd opgewekt en nonchalant weggewuifd. Een diepere analyse over de crisis waarin wij zaten en hoe wij daarin waren terechtgekomen, ontbrak. Dat leek er ook niet zo toe te doen. Je moet immers vooruit. Handen uit de mouwen.
[ Bericht 3% gewijzigd door deelnemer op 20-08-2012 20:46:41 ]
The view from nowhere.
Het doet mij ook denken aan een TV optreden van Joop Wijn (voormalig staatssecretaris economische zaken, nu topman bij de ABN AMRO) jaren geleden.
Hij was net terug uit de VS en daar kon Nederland een voorbeeld aan nemen. Hij legde uit wat de kern van de zaak was:
Stel je de economie voor als een taart. Iedereen heeft een aandeel in de economie (je inkomen), een taartpunt. Stel je voor dat we allemaal ons best doen en zo de taart vergroten. Als we de taart verdubbelen, in zeg 30 jaar, dan is daarmee ook ieder taartpunt verdubbeld. In plaats van te bakkelijen over de verdeling, zou je beter allemaal de handen uit de mouwen kunnen steken en de taart groter maken, want uiteindelijk heeft iedereen daar voordeel bij.
Het is de economie ten voeten uit:
1. In de economie gebruikt men modellen. In dit geval een taartmodel.
2. De economie is een exacte wetenschap. Dat alle taartpunten verdubbelen als de hele taart verdubbeld, ongeacht hoe groot jouw aandeel in de taart is, is een waarheid als een koe.
3. Er liggen aannames ten grondslag aan het model. In dit geval de aanname dat iedereen een vast aandeel in de economie heeft; dat de hoek van je taartpunt constant is.
4. De aannames zijn vaak discutabel. Wie garandeert dat je een vast aandeel hebt? Marktwerking? Concurreren marktpartijen niet om hun aandeel te vergroten? Stel dat iedereen een vast aandeel heeft. Dan hoef je niet te werken, want je eigen bijdrage aan de totale economie is verwaarloosbaar, en je aandeel daarin constant. Dat klinkt eerder als communisme, dan marktwerking.
5. De twijfelachtigheid van de aannamens wordt genegeerd. Noch Joop Wijn, noch de kritische inteviewer maakte er een woord over vuil. Het gaat vooral om het verkondigen van de blijde boodschap.
6. Het model beschrijft de werkelijkheid niet. Als je nagaat hoe het de laatste dertig jaar is gegaan met de taart in de VS (het land dat ons als voorbeeld werd voorgehouden) dan blijkt dat het model niet klopt. In de laatste 30 jaar is de taart (= de economie in de VS) met 65% gegroeid. De kleinste taartpunten groeide met 4% en de grootste met 275%.
7. Mensen die deze propaganda uitkletsen, maken flitsende carrieres en worden overal herkent als grote talenten.
De economische wetenschap loopt op twee benen. Het ene been is normale wetenschap en het andere been is ideologie. Dit is al het geval sinds het begin van deze wetenschap. Zo zijn economen zoals Friedrich von Hayek en Milton Freedman vooral grote ideologen geweest. Boekjes als "The road to serfdom" van Hayek en "Free to choose" van Freedman zijn typische voorbeelden. Daarom moet je de geschiedenis van de economie bestuderen als je iets van de economie wilt begrijpen. Dan kun je zien welke politieke belangstrijd ten grondslag ligt aan de bekende economische theorieen. Dit is de reden dat er wel eens ophef is geweest bij de toewijzing van de nobelprijs voor de economie, omdat het mensen betreft wiens bijdrage meer ideologisch dan wetenschappelijk is, zoals Milton Freedman en James M. Buchanan.
[ Bericht 0% gewijzigd door deelnemer op 22-08-2012 13:41:39 ]
Hij was net terug uit de VS en daar kon Nederland een voorbeeld aan nemen. Hij legde uit wat de kern van de zaak was:
Stel je de economie voor als een taart. Iedereen heeft een aandeel in de economie (je inkomen), een taartpunt. Stel je voor dat we allemaal ons best doen en zo de taart vergroten. Als we de taart verdubbelen, in zeg 30 jaar, dan is daarmee ook ieder taartpunt verdubbeld. In plaats van te bakkelijen over de verdeling, zou je beter allemaal de handen uit de mouwen kunnen steken en de taart groter maken, want uiteindelijk heeft iedereen daar voordeel bij.
Het is de economie ten voeten uit:
1. In de economie gebruikt men modellen. In dit geval een taartmodel.
2. De economie is een exacte wetenschap. Dat alle taartpunten verdubbelen als de hele taart verdubbeld, ongeacht hoe groot jouw aandeel in de taart is, is een waarheid als een koe.
3. Er liggen aannames ten grondslag aan het model. In dit geval de aanname dat iedereen een vast aandeel in de economie heeft; dat de hoek van je taartpunt constant is.
4. De aannames zijn vaak discutabel. Wie garandeert dat je een vast aandeel hebt? Marktwerking? Concurreren marktpartijen niet om hun aandeel te vergroten? Stel dat iedereen een vast aandeel heeft. Dan hoef je niet te werken, want je eigen bijdrage aan de totale economie is verwaarloosbaar, en je aandeel daarin constant. Dat klinkt eerder als communisme, dan marktwerking.
5. De twijfelachtigheid van de aannamens wordt genegeerd. Noch Joop Wijn, noch de kritische inteviewer maakte er een woord over vuil. Het gaat vooral om het verkondigen van de blijde boodschap.
6. Het model beschrijft de werkelijkheid niet. Als je nagaat hoe het de laatste dertig jaar is gegaan met de taart in de VS (het land dat ons als voorbeeld werd voorgehouden) dan blijkt dat het model niet klopt. In de laatste 30 jaar is de taart (= de economie in de VS) met 65% gegroeid. De kleinste taartpunten groeide met 4% en de grootste met 275%.
7. Mensen die deze propaganda uitkletsen, maken flitsende carrieres en worden overal herkent als grote talenten.
De economische wetenschap loopt op twee benen. Het ene been is normale wetenschap en het andere been is ideologie. Dit is al het geval sinds het begin van deze wetenschap. Zo zijn economen zoals Friedrich von Hayek en Milton Freedman vooral grote ideologen geweest. Boekjes als "The road to serfdom" van Hayek en "Free to choose" van Freedman zijn typische voorbeelden. Daarom moet je de geschiedenis van de economie bestuderen als je iets van de economie wilt begrijpen. Dan kun je zien welke politieke belangstrijd ten grondslag ligt aan de bekende economische theorieen. Dit is de reden dat er wel eens ophef is geweest bij de toewijzing van de nobelprijs voor de economie, omdat het mensen betreft wiens bijdrage meer ideologisch dan wetenschappelijk is, zoals Milton Freedman en James M. Buchanan.
[ Bericht 0% gewijzigd door deelnemer op 22-08-2012 13:41:39 ]
The view from nowhere.
Ter aanvulling enkele stukjes van en over Tony Judt, omdat hij het punt wat ik wil maken nu eenmaal vele malen beter weet te verwoorden dan ik zelf.
‘Als vanzelf bekruipt mij de vrees dat de mens ooit elke nieuwe theorie als een gevaar, elke vernieuwing als een moeizaam probleem en elke sociale vooruitgang als een eerste stap op weg naar de revolutie zal zien, en dat hij dan helemaal zal weigeren zich nog te bewegen.’
– Alexis de Tocqueville
Er is iets fundamenteel mis met de manier waarop wij vandaag de dag leven. Dertig jaar lang hebben we de jacht op materieel eigenbelang als een deugd beschouwd; die jacht is tegenwoordig zelfs het laatste restant van ons gevoel voor een collectieve zaak. We weten wat dingen kosten, maar we hebben geen idee wat ze waard zijn. Van een rechterlijk oordeel of een juridische stap vragen we ons niet meer af of die terecht, eerlijk, rechtvaardig of juist is, en al helemaal niet of die zal bijdragen aan de totstandkoming van een betere maatschappij of een betere wereld. Hoe moeilijk de antwoorden soms ook konden zijn, ooit waren dat dé politieke vragen. We moeten opnieuw leren die vragen te stellen.
Het materialisme en het egoïsme die het hedendaagse leven kenmerken, zijn niet inherent aan de natuurlijke toestand van de mens. Veel van wat vandaag de dag ‘vanzelfsprekend’ lijkt – de obsessie met het scheppen van rijkdom, de voorliefde voor privatiseringen en de particuliere sector, de groeiende ongelijkheid tussen rijk en arm – dateren uit de jaren tachtig van de vorige eeuw. En dat geldt zeker voor de retoriek waarmee die kenmerken gepaard gaan: kritiekloze bewondering voor een onbegrensde vrije markt, minachting voor de publieke sector en het waandenkbeeld van de onbeperkte groei.
We kunnen niet op deze wijze blijven voortgaan. De kleine crisis van 2008 bracht in herinnering dat het ongebreidelde kapitalisme zijn eigen grootste vijand is. Vroeg of laat valt het aan zijn eigen excessen ten prooi en zal het zich voor redding tot de staat wenden, maar als we niets anders doen dan de scherven bijeenvegen en op de oude voet voortgaan, kunnen we de komende jaren nog veel grotere opschudding verwachten.
We blijken echter niet in staat om alternatieven te bedenken, en ook dat is nieuw. Tot voor zeer kort geleden voltrok het openbare leven in liberale samenlevingen zich in de schaduw van het debat tussen verdedigers van het ‘kapitalisme’ en de criticasters ervan; die laatsten vielen meestal in de categorie van een of andere vorm van ‘socialisme’. In de loop van de jaren zeventig verloor die discussie voor beide kanten veel van zijn betekenis, maar het onderscheid tussen ‘links’ en ‘rechts’ behield zijn nut, niet in het minst als kapstok om kritische beschouwingen over eigentijdse kwesties aan op te hangen.
Aan de linkerkant sprak het marxisme vele generaties jongeren aan, al was het alleen maar omdat het een manier bood om afstand van de status quo te nemen. Hetzelfde gold in grote lijnen voor het klassieke conservatisme: een goed onderbouwde afkeer van overhaaste veranderingen bood onderdak aan degenen die moeite hadden met het loslaten van gevestigde gebruiken. Vandaag de dag lukt het links noch rechts vaste grond onder de voeten te vinden.
Studenten hebben dertig jaar lang bij mij geklaagd dat ik makkelijk praten had: ‘Jouw generatie had ideeën en idealen, jullie geloofden ergens in, jullie konden veranderingen teweegbrengen. Wij’ (de kinderen van de jaren tachtig en negentig, en de ‘nullen’) ‘hebben niets.’ Die studenten hadden in veel opzichten gelijk, want het wás voor ons ook makkelijk, net zoals het in elk geval in dit opzicht ook makkelijk was voor de generaties die ons voorgingen. De laatste keer dat een groep jongeren vergelijkbare frustraties over de leegte van hun leven en de ontmoedigende doelloosheid van hun bestaan uitte, was in de jaren twintig van de twintigste eeuw; historici spreken niet voor niets over een ‘lost generation’.
Dat jongeren vandaag de dag zoekende zijn, is niet het gevolg van een gebrek aan doelstellingen. Gesprekken met studenten of middelbare schoolkinderen leveren een uitgebreide opsomming van zorgen op. De generatie die momenteel opgroeit is bijvoorbeeld buitengewoon bezorgd over de wereld die zij zullen erven. De angst daarover gaat echter gepaard met een algemeen gevoel van frustratie: ‘we’ weten dat er iets mis is en er zijn veel dingen die we niet goed vinden, maar waar kunnen we in geloven? Wat moeten we doen?
Dat is een ironische omkering van instelling in vergelijking met vroeger tijden. In het tijdperk van de zelfverzekerde, radicale dogma’s waren jongeren immers allesbehalve onzeker. Was de kenmerkende toonzetting van de jaren zestig er niet een van een buitensporige zekerheid dat wij precies wisten hoe we de wereld konden verbeteren? Die toon van op niets gebaseerde arrogantie is ook een van de oorzaken van de reactionaire tegenstroom die erop volgde, en als links iets van zijn voorspoed wil heroveren is bescheidenheid op zijn plaats. Maar om een probleem op te lossen zal het toch echt benoemd moeten worden.
Ik heb dit boek geschreven voor jongeren aan beide zijden van de Atlantische Oceaan. Amerikaanse lezers zullen wellicht opkijken van de veelvuldige verwijzingen naar de sociaaldemocratie. Hier, in de Verenigde Staten, zijn dat soort verwijzingen zeldzaam. Als journalisten en commentatoren voor overheidsuitgaven ten behoeve van sociale zaken pleiten, zullen ze zichzelf eerder omschrijven als ‘liberalen’ – en hun tegenstanders zullen hun dat etiket ook graag opplakken. Dat is verwarrend. Liberaal is een eerbiedwaardige en gerespecteerde betiteling, die met trots gedragen zou moeten worden. Als een goed ontworpen jas verhult het etiket echter meer dan het laat zien.
Een liberaal is een tegenstander van bemoeienis met andermans zaken, maar betoont tolerantie voor afwijkende opvattingen en onconventioneel gedrag. Liberalen zijn er van oudsher voor om andere mensen buiten hun leven te houden en het individu de maximale ruimte te bieden zijn leven te leiden en zich te ontplooien. In zijn meest extreme vorm wordt een dergelijke instelling wel in verband gebracht met het ‘libertarisme’, maar dat is een tegenwoordig goeddeels in onbruik geraakt begrip. De meeste echte liberalen zijn er vooral voorstander van andere mensen zo veel mogelijk met rust te laten.
Sociaaldemocraten zijn daarentegen een enigszins hybride soort. Ze hebben met liberalen een toewijding aan culturele en religieuze tolerantie gemeen, maar wat overheidsbeleid betreft geloven sociaaldemocraten in de mogelijkheden en de voordelen van collectieve actie ten bate van het collectieve welzijn. Net als de meeste liberalen zijn sociaaldemocraten voorstander van een progressief belastingsysteem ter bekostiging van publieke diensten en andere sociale verworvenheden die voor het individu niet te betalen zijn; maar waar veel liberalen een dergelijke belasting dan wel een algemene voorziening als een noodzakelijk kwaad zien, gaat het sociaaldemocratische beeld van een fatsoenlijke maatschappij van meet af aan uit van een grote rol van de staat en de publieke sector.
Het is te begrijpen dat de sociaaldemocratie in de Verenigde Staten niet goed te verkopen is. Een van mijn doelen is aan te tonen dat de overheid een sterkere rol in ons leven kan spelen zonder dat onze vrijheden worden aangetast, alsmede ervoor te pleiten dat we gaan nadenken over het soort staat dat we eigenlijk willen – omdat er zonder overheid nu eenmaal geen toekomst gloort. Veel van wat gedurende de twintigste eeuw goed was in de wetgeving en het sociale beleid van de Verenigde Staten – zaken die een toenemend aantal mensen tegenwoordig onder het mom van meer doelmatigheid en een ‘terugtredende overheid’ ontmanteld willen zien worden – komen in praktische zin nauw overeen met wat in Europa sociaaldemocratie wordt genoemd. Het probleem is niet wat er gedaan moet worden, maar hoe we erover praten.
Europa kent een ander dilemma. Veel Europese landen brengen al langere tijd iets in praktijk wat op sociaaldemocratie lijkt in de praktijk, maar ze zijn vergeten hoe ze hun beleid moeten verkondigen; hedendaagse sociaaldemocraten zijn schuldbewust en in de verdediging gedrongen. Critici die stellen dat het Europese model te duur dan wel economisch inefficiënt is, krijgen onvoldoende weerwoord. Toch is de verzorgingsstaat onder degenen die er voordeel van hebben geliefder dan ooit: in Europa is nergens draagvlak voor de afschaffing van de openbare gezondheidszorg, beëindiging van het gratis dan wel gesubsidieerd onderwijs of terugdringing van de bemoeienis van de overheid met het openbaar vervoer en andere essentiële diensten.
Ik wil de conventionele inzichten aan beide zijden van de Atlantische Oceaan aan de kaak stellen. Zeker, de verschillen zijn de afgelopen jaren aanzienlijk minder scherp geworden. In de eerste jaren van deze eeuw heeft de ‘Washington-consensus’ terrein gewonnen. Waar je ook ging, overal bepleitten economen dan wel ‘deskundigen’ de voordelen van deregulering, een teruggetreden overheid en lage belastingen. Het leek erop dat alles wat de overheid kon, door particulieren beter kon worden gedaan.
De opkomst van deze in Washington ontwikkelde doctrine werd toegejuicht, door iedereen van degenen die hadden geprofiteerd van het ‘Ierse wonder’ (de explosieve groei van de Ierse economie, ook wel de ‘Keltische tijger’ genoemd) tot de ultrakapitalisten in het voorheen communistische deel van Europa. Zelfs ‘oude Europeanen’ lieten zich meeslepen. Als bewijs van wat de Fransen het nieuwe ‘pensée unique’ noemden golden bijvoorbeeld het vrijemarktproject van de eu – de zogenaamde ‘strategie van Lissabon’ – en de enthousiaste privatiseringsplannen van de Franse en Duitse overheden.
Langzaam maar zeker wordt men nu wakker. Om faillissementen van hele landen en de instorting van het bankwezen tegen te gaan hebben overheden en centrale banken opmerkelijke beleidswijzigingen moeten toepassen. Ze hebben vrijelijk en zonder enige bedenking met overheidsgeld gestrooid om de economische stabiliteit te herstellen en om technisch failliete bedrijven overeind te houden. Een opmerkelijk groot aantal aanhangers van de vrije markt, adepten van Milton Friedman en zijn collega’s uit Chicago, hebben het boetekleed aangetrokken en hun trouw aan de nalatenschap van John Maynard Keynes hernieuwd.
Dat is allemaal heel bevredigend, maar het is bepaald geen intellectuele revolutie. Integendeel, de reactie van de regering-Obama wekt de indruk dat de terugkeer naar het keynesiaanse model vooral een tactische terugtrekking is. Eenzelfde vaststelling kon worden gedaan ten aanzien van New Labour, dat zich als nooit tevoren verplichtte aan de particuliere sector in het algemeen en de financiële markten in Londen in het bijzonder. Een van de gevolgen van de huidige crisis is weliswaar geweest dat de liefde van de landen op het Europese vasteland voor het ‘Anglo-Amerikaanse model’ flink is afgenomen, maar degenen die daar het meeste garen bij spinnen zijn dezelfde centrumrechtse partijen die tot voor kort zo graag met Washington wedijverden.
Kort en goed: de praktische behoefte aan sterke staten en interventionistische overheden is boven elke twijfel verheven. Toch ‘heroverweegt’ niemand de staat. De terughoudendheid om de publieke sector op basis van collectieve belangen en principes te beschermen, houdt stand. Het is opmerkelijk dat de sociaaldemocraten het in de verkiezingen die sinds het begin van de financiële crisis in Europa zijn gehouden vrijwel zonder uitzondering slecht hebben gedaan. Ze bleken niet in het minst in staat een aansprekend antwoord op de ineenstorting van de markten te formuleren.
Als links weer serieus wil worden genomen, moet het zijn stem hervinden. Er is van alles om boos over te zijn: van de toenemende ongelijkheid in rijkdom en kansen, de onrechtvaardigheid tussen de klassen en kasten en de economische uitbuiting in binnen- en buitenland tot corruptie, de manier waarop geld en privileges de slagaderen van de democratie doen dichtslibben. Het is tegenwoordig niet langer voldoende de tekortkomingen van ‘het systeem’ te benoemen en dan net als Pilatus af te wachten, onverschillig voor de gevolgen. De onverantwoorde manier waarop de afgelopen tientallen jaren voor de show retoriek werd bedreven, heeft links geen goed gedaan.
We leven in een economisch, fysiek en politiek onzekere tijd. Het is een schrale troost dat we ons daar maar nauwelijks van bewust zijn. In 1914 voorzag ook vrijwel niemand de totale ineenstorting van hun wereld en de economische en politieke rampspoed die in het verschiet lag. Onzekerheid kweekt angst, en angst – voor verandering, voor aftakeling, voor vreemdelingen en voor een onbekende wereld – ondermijnt het vertrouwen en de wederzijdse afhankelijkheid waar beschaafde samenlevingen op gebaseerd zijn.
Alle verandering ontregelt. We hebben kunnen zien dat het schrikbeeld van het terrorisme in staat is stabiele democratieën in totale verwarring te brengen. Veranderingen in het klimaat zullen nog verstrekkender gevolgen hebben. Mannen en vrouwen zullen in toenemende mate op de staat aangewezen raken. Ze zullen van hun politieke leiders en volksvertegenwoordigers bescherming verlangen. In open samenlevingen zal de roep toenemen om de instroom van vreemdelingen te beperken en vrijheid op te offeren voor ‘veiligheid’. De keus zal er niet langer een zijn tussen de staat en de markt, maar tussen twee soorten staten. Wij zijn het dus verplicht de rol van de overheid opnieuw te definiëren. Als wij dat niet doen, doen anderen dat wel.
De hiernavolgende argumenten zijn voor het eerst benoemd in een essay dat ik in december 2009 voor de New York Review of Books schreef. Als reactie daarop ontving ik tal van interessante commentaren en aanbevelingen. Daartoe behoorde onder meer een weloverwogen kritiek van een jongere collega. ‘Het opmerkelijkst aan hetgeen u zegt is niet de inhoud maar de vorm,’ schreef zij. ‘U schrijft dat u boos bent om onze politieke zwijgzaamheid, over de noodzaak dat er in ons door de economie gestuurde denken een tegengeluid weerklinkt, en over de dringende behoefte aan een terugkeer naar een ethisch-inhoudelijk openbaar debat. Niemand heeft het daar tegenwoordig nog over.’
En hier een hoofdstuk uit het boek van Tony Judt, Het land is moe, alhoewel niet volledig van toepassing op de huidige situatie in Europa, raakt het wat mij betreft precies de kern:quote:In zijn boek Denken over de twintigste eeuw stelde de historicus Tony Judt een snoeiharde diagnose. Ergens in de jaren zeventig van de vorige eeuw is de wereld van koers geraakt. Het naoorlogse ideaal van vooruitgang, van een betere wereld, van collectieve lotsverbetering en strijd tegen ongelijkheid werd weggevaagd door een cultus van hebzucht, narcisme en marktverdwazing. In het bijzonder in de Angelsaksische wereld en in landen die dat model hebben willen kopiëren.
Egocentrisch
Tony Judt richtte zich in zijn intellectueel testament speciaal tot de jongere generaties. Gepassioneerd houdt hij hen voor dat de wereld waarin zij nu leven niet de enig denkbare is. Niet altijd was de wereld zo egocentrisch, materialistisch en carrièristisch.
Niet altijd danste de wereld naar de pijpen van het financiële casinokapitalisme. Niet altijd was er een elite die vooral aan zichzelf dacht. Niet altijd werd het vrolijk-menselijke ondergeschikt gemaakt aan loos efficiencydenken, waren mensen fte's binnen managementsystemen.
‘Als vanzelf bekruipt mij de vrees dat de mens ooit elke nieuwe theorie als een gevaar, elke vernieuwing als een moeizaam probleem en elke sociale vooruitgang als een eerste stap op weg naar de revolutie zal zien, en dat hij dan helemaal zal weigeren zich nog te bewegen.’
– Alexis de Tocqueville
Er is iets fundamenteel mis met de manier waarop wij vandaag de dag leven. Dertig jaar lang hebben we de jacht op materieel eigenbelang als een deugd beschouwd; die jacht is tegenwoordig zelfs het laatste restant van ons gevoel voor een collectieve zaak. We weten wat dingen kosten, maar we hebben geen idee wat ze waard zijn. Van een rechterlijk oordeel of een juridische stap vragen we ons niet meer af of die terecht, eerlijk, rechtvaardig of juist is, en al helemaal niet of die zal bijdragen aan de totstandkoming van een betere maatschappij of een betere wereld. Hoe moeilijk de antwoorden soms ook konden zijn, ooit waren dat dé politieke vragen. We moeten opnieuw leren die vragen te stellen.
Het materialisme en het egoïsme die het hedendaagse leven kenmerken, zijn niet inherent aan de natuurlijke toestand van de mens. Veel van wat vandaag de dag ‘vanzelfsprekend’ lijkt – de obsessie met het scheppen van rijkdom, de voorliefde voor privatiseringen en de particuliere sector, de groeiende ongelijkheid tussen rijk en arm – dateren uit de jaren tachtig van de vorige eeuw. En dat geldt zeker voor de retoriek waarmee die kenmerken gepaard gaan: kritiekloze bewondering voor een onbegrensde vrije markt, minachting voor de publieke sector en het waandenkbeeld van de onbeperkte groei.
We kunnen niet op deze wijze blijven voortgaan. De kleine crisis van 2008 bracht in herinnering dat het ongebreidelde kapitalisme zijn eigen grootste vijand is. Vroeg of laat valt het aan zijn eigen excessen ten prooi en zal het zich voor redding tot de staat wenden, maar als we niets anders doen dan de scherven bijeenvegen en op de oude voet voortgaan, kunnen we de komende jaren nog veel grotere opschudding verwachten.
We blijken echter niet in staat om alternatieven te bedenken, en ook dat is nieuw. Tot voor zeer kort geleden voltrok het openbare leven in liberale samenlevingen zich in de schaduw van het debat tussen verdedigers van het ‘kapitalisme’ en de criticasters ervan; die laatsten vielen meestal in de categorie van een of andere vorm van ‘socialisme’. In de loop van de jaren zeventig verloor die discussie voor beide kanten veel van zijn betekenis, maar het onderscheid tussen ‘links’ en ‘rechts’ behield zijn nut, niet in het minst als kapstok om kritische beschouwingen over eigentijdse kwesties aan op te hangen.
Aan de linkerkant sprak het marxisme vele generaties jongeren aan, al was het alleen maar omdat het een manier bood om afstand van de status quo te nemen. Hetzelfde gold in grote lijnen voor het klassieke conservatisme: een goed onderbouwde afkeer van overhaaste veranderingen bood onderdak aan degenen die moeite hadden met het loslaten van gevestigde gebruiken. Vandaag de dag lukt het links noch rechts vaste grond onder de voeten te vinden.
Studenten hebben dertig jaar lang bij mij geklaagd dat ik makkelijk praten had: ‘Jouw generatie had ideeën en idealen, jullie geloofden ergens in, jullie konden veranderingen teweegbrengen. Wij’ (de kinderen van de jaren tachtig en negentig, en de ‘nullen’) ‘hebben niets.’ Die studenten hadden in veel opzichten gelijk, want het wás voor ons ook makkelijk, net zoals het in elk geval in dit opzicht ook makkelijk was voor de generaties die ons voorgingen. De laatste keer dat een groep jongeren vergelijkbare frustraties over de leegte van hun leven en de ontmoedigende doelloosheid van hun bestaan uitte, was in de jaren twintig van de twintigste eeuw; historici spreken niet voor niets over een ‘lost generation’.
Dat jongeren vandaag de dag zoekende zijn, is niet het gevolg van een gebrek aan doelstellingen. Gesprekken met studenten of middelbare schoolkinderen leveren een uitgebreide opsomming van zorgen op. De generatie die momenteel opgroeit is bijvoorbeeld buitengewoon bezorgd over de wereld die zij zullen erven. De angst daarover gaat echter gepaard met een algemeen gevoel van frustratie: ‘we’ weten dat er iets mis is en er zijn veel dingen die we niet goed vinden, maar waar kunnen we in geloven? Wat moeten we doen?
Dat is een ironische omkering van instelling in vergelijking met vroeger tijden. In het tijdperk van de zelfverzekerde, radicale dogma’s waren jongeren immers allesbehalve onzeker. Was de kenmerkende toonzetting van de jaren zestig er niet een van een buitensporige zekerheid dat wij precies wisten hoe we de wereld konden verbeteren? Die toon van op niets gebaseerde arrogantie is ook een van de oorzaken van de reactionaire tegenstroom die erop volgde, en als links iets van zijn voorspoed wil heroveren is bescheidenheid op zijn plaats. Maar om een probleem op te lossen zal het toch echt benoemd moeten worden.
Ik heb dit boek geschreven voor jongeren aan beide zijden van de Atlantische Oceaan. Amerikaanse lezers zullen wellicht opkijken van de veelvuldige verwijzingen naar de sociaaldemocratie. Hier, in de Verenigde Staten, zijn dat soort verwijzingen zeldzaam. Als journalisten en commentatoren voor overheidsuitgaven ten behoeve van sociale zaken pleiten, zullen ze zichzelf eerder omschrijven als ‘liberalen’ – en hun tegenstanders zullen hun dat etiket ook graag opplakken. Dat is verwarrend. Liberaal is een eerbiedwaardige en gerespecteerde betiteling, die met trots gedragen zou moeten worden. Als een goed ontworpen jas verhult het etiket echter meer dan het laat zien.
Een liberaal is een tegenstander van bemoeienis met andermans zaken, maar betoont tolerantie voor afwijkende opvattingen en onconventioneel gedrag. Liberalen zijn er van oudsher voor om andere mensen buiten hun leven te houden en het individu de maximale ruimte te bieden zijn leven te leiden en zich te ontplooien. In zijn meest extreme vorm wordt een dergelijke instelling wel in verband gebracht met het ‘libertarisme’, maar dat is een tegenwoordig goeddeels in onbruik geraakt begrip. De meeste echte liberalen zijn er vooral voorstander van andere mensen zo veel mogelijk met rust te laten.
Sociaaldemocraten zijn daarentegen een enigszins hybride soort. Ze hebben met liberalen een toewijding aan culturele en religieuze tolerantie gemeen, maar wat overheidsbeleid betreft geloven sociaaldemocraten in de mogelijkheden en de voordelen van collectieve actie ten bate van het collectieve welzijn. Net als de meeste liberalen zijn sociaaldemocraten voorstander van een progressief belastingsysteem ter bekostiging van publieke diensten en andere sociale verworvenheden die voor het individu niet te betalen zijn; maar waar veel liberalen een dergelijke belasting dan wel een algemene voorziening als een noodzakelijk kwaad zien, gaat het sociaaldemocratische beeld van een fatsoenlijke maatschappij van meet af aan uit van een grote rol van de staat en de publieke sector.
Het is te begrijpen dat de sociaaldemocratie in de Verenigde Staten niet goed te verkopen is. Een van mijn doelen is aan te tonen dat de overheid een sterkere rol in ons leven kan spelen zonder dat onze vrijheden worden aangetast, alsmede ervoor te pleiten dat we gaan nadenken over het soort staat dat we eigenlijk willen – omdat er zonder overheid nu eenmaal geen toekomst gloort. Veel van wat gedurende de twintigste eeuw goed was in de wetgeving en het sociale beleid van de Verenigde Staten – zaken die een toenemend aantal mensen tegenwoordig onder het mom van meer doelmatigheid en een ‘terugtredende overheid’ ontmanteld willen zien worden – komen in praktische zin nauw overeen met wat in Europa sociaaldemocratie wordt genoemd. Het probleem is niet wat er gedaan moet worden, maar hoe we erover praten.
Europa kent een ander dilemma. Veel Europese landen brengen al langere tijd iets in praktijk wat op sociaaldemocratie lijkt in de praktijk, maar ze zijn vergeten hoe ze hun beleid moeten verkondigen; hedendaagse sociaaldemocraten zijn schuldbewust en in de verdediging gedrongen. Critici die stellen dat het Europese model te duur dan wel economisch inefficiënt is, krijgen onvoldoende weerwoord. Toch is de verzorgingsstaat onder degenen die er voordeel van hebben geliefder dan ooit: in Europa is nergens draagvlak voor de afschaffing van de openbare gezondheidszorg, beëindiging van het gratis dan wel gesubsidieerd onderwijs of terugdringing van de bemoeienis van de overheid met het openbaar vervoer en andere essentiële diensten.
Ik wil de conventionele inzichten aan beide zijden van de Atlantische Oceaan aan de kaak stellen. Zeker, de verschillen zijn de afgelopen jaren aanzienlijk minder scherp geworden. In de eerste jaren van deze eeuw heeft de ‘Washington-consensus’ terrein gewonnen. Waar je ook ging, overal bepleitten economen dan wel ‘deskundigen’ de voordelen van deregulering, een teruggetreden overheid en lage belastingen. Het leek erop dat alles wat de overheid kon, door particulieren beter kon worden gedaan.
De opkomst van deze in Washington ontwikkelde doctrine werd toegejuicht, door iedereen van degenen die hadden geprofiteerd van het ‘Ierse wonder’ (de explosieve groei van de Ierse economie, ook wel de ‘Keltische tijger’ genoemd) tot de ultrakapitalisten in het voorheen communistische deel van Europa. Zelfs ‘oude Europeanen’ lieten zich meeslepen. Als bewijs van wat de Fransen het nieuwe ‘pensée unique’ noemden golden bijvoorbeeld het vrijemarktproject van de eu – de zogenaamde ‘strategie van Lissabon’ – en de enthousiaste privatiseringsplannen van de Franse en Duitse overheden.
Langzaam maar zeker wordt men nu wakker. Om faillissementen van hele landen en de instorting van het bankwezen tegen te gaan hebben overheden en centrale banken opmerkelijke beleidswijzigingen moeten toepassen. Ze hebben vrijelijk en zonder enige bedenking met overheidsgeld gestrooid om de economische stabiliteit te herstellen en om technisch failliete bedrijven overeind te houden. Een opmerkelijk groot aantal aanhangers van de vrije markt, adepten van Milton Friedman en zijn collega’s uit Chicago, hebben het boetekleed aangetrokken en hun trouw aan de nalatenschap van John Maynard Keynes hernieuwd.
Dat is allemaal heel bevredigend, maar het is bepaald geen intellectuele revolutie. Integendeel, de reactie van de regering-Obama wekt de indruk dat de terugkeer naar het keynesiaanse model vooral een tactische terugtrekking is. Eenzelfde vaststelling kon worden gedaan ten aanzien van New Labour, dat zich als nooit tevoren verplichtte aan de particuliere sector in het algemeen en de financiële markten in Londen in het bijzonder. Een van de gevolgen van de huidige crisis is weliswaar geweest dat de liefde van de landen op het Europese vasteland voor het ‘Anglo-Amerikaanse model’ flink is afgenomen, maar degenen die daar het meeste garen bij spinnen zijn dezelfde centrumrechtse partijen die tot voor kort zo graag met Washington wedijverden.
Kort en goed: de praktische behoefte aan sterke staten en interventionistische overheden is boven elke twijfel verheven. Toch ‘heroverweegt’ niemand de staat. De terughoudendheid om de publieke sector op basis van collectieve belangen en principes te beschermen, houdt stand. Het is opmerkelijk dat de sociaaldemocraten het in de verkiezingen die sinds het begin van de financiële crisis in Europa zijn gehouden vrijwel zonder uitzondering slecht hebben gedaan. Ze bleken niet in het minst in staat een aansprekend antwoord op de ineenstorting van de markten te formuleren.
Als links weer serieus wil worden genomen, moet het zijn stem hervinden. Er is van alles om boos over te zijn: van de toenemende ongelijkheid in rijkdom en kansen, de onrechtvaardigheid tussen de klassen en kasten en de economische uitbuiting in binnen- en buitenland tot corruptie, de manier waarop geld en privileges de slagaderen van de democratie doen dichtslibben. Het is tegenwoordig niet langer voldoende de tekortkomingen van ‘het systeem’ te benoemen en dan net als Pilatus af te wachten, onverschillig voor de gevolgen. De onverantwoorde manier waarop de afgelopen tientallen jaren voor de show retoriek werd bedreven, heeft links geen goed gedaan.
We leven in een economisch, fysiek en politiek onzekere tijd. Het is een schrale troost dat we ons daar maar nauwelijks van bewust zijn. In 1914 voorzag ook vrijwel niemand de totale ineenstorting van hun wereld en de economische en politieke rampspoed die in het verschiet lag. Onzekerheid kweekt angst, en angst – voor verandering, voor aftakeling, voor vreemdelingen en voor een onbekende wereld – ondermijnt het vertrouwen en de wederzijdse afhankelijkheid waar beschaafde samenlevingen op gebaseerd zijn.
Alle verandering ontregelt. We hebben kunnen zien dat het schrikbeeld van het terrorisme in staat is stabiele democratieën in totale verwarring te brengen. Veranderingen in het klimaat zullen nog verstrekkender gevolgen hebben. Mannen en vrouwen zullen in toenemende mate op de staat aangewezen raken. Ze zullen van hun politieke leiders en volksvertegenwoordigers bescherming verlangen. In open samenlevingen zal de roep toenemen om de instroom van vreemdelingen te beperken en vrijheid op te offeren voor ‘veiligheid’. De keus zal er niet langer een zijn tussen de staat en de markt, maar tussen twee soorten staten. Wij zijn het dus verplicht de rol van de overheid opnieuw te definiëren. Als wij dat niet doen, doen anderen dat wel.
De hiernavolgende argumenten zijn voor het eerst benoemd in een essay dat ik in december 2009 voor de New York Review of Books schreef. Als reactie daarop ontving ik tal van interessante commentaren en aanbevelingen. Daartoe behoorde onder meer een weloverwogen kritiek van een jongere collega. ‘Het opmerkelijkst aan hetgeen u zegt is niet de inhoud maar de vorm,’ schreef zij. ‘U schrijft dat u boos bent om onze politieke zwijgzaamheid, over de noodzaak dat er in ons door de economie gestuurde denken een tegengeluid weerklinkt, en over de dringende behoefte aan een terugkeer naar een ethisch-inhoudelijk openbaar debat. Niemand heeft het daar tegenwoordig nog over.’
'De neiging rijke en machtige mensen te bewonderen, zelfs welhaast te aanbidden en mensen van arme of gewone komaf te verachten dan wel te negeren is de belangrijkste en meest universele oorzaak van de corruptie van ons morele besef' Adam Smith
@ Deelnemer:
Je hebt helemaal gelijk, waarbij ik nog wil opmerken dat het niet per definitie zo hoeft te zijn dat iedereen een groter stuk van de taart overhoudt indien de taart vergroot wordt, zoals dat voorbeeld dat je aanhaalt.
Juist de laatste jaren zie je dat men de taart wilt vergroten ten koste van het stuk taart aan de onderkant van de samenleving, door de rechten af te pakken of te beperken, of mensen te ontslaan.
Dan wordt de taart weliswaar vergroot, maar blijven er meer mensen met een kleiner stukje taart over, ten behoeve van een beperkt aantal mensen die zich een groter stuk toeëigenen.
Je hebt helemaal gelijk, waarbij ik nog wil opmerken dat het niet per definitie zo hoeft te zijn dat iedereen een groter stuk van de taart overhoudt indien de taart vergroot wordt, zoals dat voorbeeld dat je aanhaalt.
Juist de laatste jaren zie je dat men de taart wilt vergroten ten koste van het stuk taart aan de onderkant van de samenleving, door de rechten af te pakken of te beperken, of mensen te ontslaan.
Dan wordt de taart weliswaar vergroot, maar blijven er meer mensen met een kleiner stukje taart over, ten behoeve van een beperkt aantal mensen die zich een groter stuk toeëigenen.
'De neiging rijke en machtige mensen te bewonderen, zelfs welhaast te aanbidden en mensen van arme of gewone komaf te verachten dan wel te negeren is de belangrijkste en meest universele oorzaak van de corruptie van ons morele besef' Adam Smith
Wel jammer dat deze discussie schijnbaar niet erg leeft.
'De neiging rijke en machtige mensen te bewonderen, zelfs welhaast te aanbidden en mensen van arme of gewone komaf te verachten dan wel te negeren is de belangrijkste en meest universele oorzaak van de corruptie van ons morele besef' Adam Smith
Veel linkse politici geloofde zelf ook in de neoliberale ideologie. Dat kun je verwachten als een ideologie hoogtij viert.quote:
Kort en goed: de praktische behoefte aan sterke staten en interventionistische overheden is boven elke twijfel verheven. Toch ‘heroverweegt’ niemand de staat. De terughoudendheid om de publieke sector op basis van collectieve belangen en principes te beschermen, houdt stand. Het is opmerkelijk dat de sociaaldemocraten het in de verkiezingen die sinds het begin van de financiële crisis in Europa zijn gehouden vrijwel zonder uitzondering slecht hebben gedaan. Ze bleken niet in het minst in staat een aansprekend antwoord op de ineenstorting van de markten te formuleren.
Als links weer serieus wil worden genomen, moet het zijn stem hervinden. Er is van alles om boos over te zijn: van de toenemende ongelijkheid in rijkdom en kansen, de onrechtvaardigheid tussen de klassen en kasten en de economische uitbuiting in binnen- en buitenland tot corruptie, de manier waarop geld en privileges de slagaderen van de democratie doen dichtslibben. Het is tegenwoordig niet langer voldoende de tekortkomingen van ‘het systeem’ te benoemen en dan net als Pilatus af te wachten, onverschillig voor de gevolgen. De onverantwoorde manier waarop de afgelopen tientallen jaren voor de show retoriek werd bedreven, heeft links geen goed gedaan.
De apathie is normaal in een ideologisch gedomineerde tijd. De ideologische waarheid legt iedere reele discussie lam. Daardoor is er geen reeel publiek debat en krijgt iedereen het gevoel alsof hij er alleen voorstaat. Het enige dat nodig is, is het opzij schuiven van de neoliberale ideologie. De dogma's ervan definieren een hele nauwe politieke agenda binnen een voorondersteld samenlevingsmodel. Alle problemen waarover men opelijk wil spreken: de EU, HRA, onderwijs, privatisering, en andere maatschappelijke doelstellingen, het is allemaal mogelijk ... ... als we de ideologische taboes en dogma's terzijde schuiven.
Uiteraard. De aanname van het taartmodel, dat iedereen een vast aandeel in de taart heeft, was dan ook onzin.quote:
@ Deelnemer:
Je hebt helemaal gelijk, waarbij ik nog wil opmerken dat het niet per definitie zo hoeft te zijn dat iedereen een groter stuk van de taart overhoudt indien de taart vergroot wordt, zoals dat voorbeeld dat je aanhaalt.
Juist de laatste jaren zie je dat men de taart wilt vergroten ten koste van het stuk taart aan de onderkant van de samenleving, door de rechten af te pakken of te beperken, of mensen te ontslaan.
Dan wordt de taart weliswaar vergroot, maar blijven er meer mensen met een kleiner stukje taart over, ten behoeve van een beperkt aantal mensen die zich een groter stuk toeëigenen.
Het woord God komt in het OP niet voor, en dan weet men niet meer of men nu voor of tegen is.quote:
Wel jammer dat deze discussie schijnbaar niet erg leeft.
[ Bericht 0% gewijzigd door deelnemer op 21-08-2012 15:46:22 ]
The view from nowhere.
Even een tvp heb op dit moment niks toe te vogen, wil het vanavond es rustig doorlezen.
heb op dit moment niks toe te vogen, wil het vanavond es rustig doorlezen.
Ik schrijf boeken over wetenschap en filosofie!
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
[CENTRAAL] Het grote F&L video topicquote:
Ter aanvulling enkele stukjes van en over Tony Judt, omdat hij het punt wat ik wil maken nu eenmaal vele malen beter weet te verwoorden dan ik zelf.
The view from nowhere.
Dank voor de filmpjes.quote:
[..]
[CENTRAAL] Het grote F&L video topic
Ik heb het boek al, dus ik ken de inhoud al maar toch.
Ik neem aan dat jij Judt ook al kende? Verder kan ik je ook Michael J. Sandel aanbevelen (bijvoorbeeld zijn boek "Alles is te koop - de morele grenzen van de marktwerking").
'De neiging rijke en machtige mensen te bewonderen, zelfs welhaast te aanbidden en mensen van arme of gewone komaf te verachten dan wel te negeren is de belangrijkste en meest universele oorzaak van de corruptie van ons morele besef' Adam Smith
'De neiging rijke en machtige mensen te bewonderen, zelfs welhaast te aanbidden en mensen van arme of gewone komaf te verachten dan wel te negeren is de belangrijkste en meest universele oorzaak van de corruptie van ons morele besef' Adam Smith
Ik kende Judt niet, maar dank zij jouw post nu wel.quote:
[..]
Dank voor de filmpjes.
Ik heb het boek al, dus ik ken de inhoud al maar toch.
Ik neem aan dat jij Judt ook al kende? Verder kan ik je ook Michael J. Sandel aanbevelen (bijvoorbeeld zijn boek "Alles is te koop - de morele grenzen van de marktwerking").
Ik ben het met zijn analyse eens. De Ansluss van Oostenrijk door Nazi Duidsland is de bron van de neoliberale ideologie. Het is een uitwerking van het liberalisme die in het marktmodel een oplossing ziet voor het gevaar van totalitairisme. Maar het werkt averrechts.
[ Bericht 2% gewijzigd door deelnemer op 22-08-2012 03:14:30 ]
The view from nowhere.
Ik heb de uitzending ook gezien. Ik meen me te herinneren dat de heer Verwaayen ook bezig is met het vraagstuk hoe de wereld "leefbaarder" te maken voor de medemens. Het energievraagstuk, het voedselvraagstuk, het milieu, allemaal aspecten die daarbij horen.
Het is dus niet alleen maar geld, macht en economische groei die hij propageert.
Het is dus niet alleen maar geld, macht en economische groei die hij propageert.
Ik heb hem niet specifiek over het energievraagstuk, over het voedselvraagstuk en het milieu horen praten hoor. Maar dat kan aan mij liggen, omdat ik een stuk van de Zomergasten-aflevering heb gemist.quote:
Ik heb de uitzending ook gezien. Ik meen me te herinneren dat de heer Verwaayen ook bezig is met het vraagstuk hoe de wereld "leefbaarder" te maken voor de medemens. Het energievraagstuk, het voedselvraagstuk, het milieu, allemaal aspecten die daarbij horen.
Het is dus niet alleen maar geld, macht en economische groei die hij propageert.
Ik heb hem wel horen praten over concurreren met China, het opgeven van bepaalde zekerheden in Europa en durven kiezen, en meer van die stereotypische retoriek.
'De neiging rijke en machtige mensen te bewonderen, zelfs welhaast te aanbidden en mensen van arme of gewone komaf te verachten dan wel te negeren is de belangrijkste en meest universele oorzaak van de corruptie van ons morele besef' Adam Smith
Klopt, maar je schetst (hierdoor?) een incompleet beeld. Uitzending gemist een tip?quote:
[..]
Ik heb hem niet specifiek over het energievraagstuk, over het voedselvraagstuk en het milieu horen praten hoor. Maar dat kan aan mij liggen, omdat ik een stuk van de Zomergasten-aflevering heb gemist.
Ik heb hem wel horen praten over concurreren met China, het opgeven van bepaalde zekerheden in Europa en durven kiezen, en meer van die stereotypische retoriek.
Als het klopt wat ik zeg, dan schets ik toch geen incompleet beeld?quote:
[..]
Klopt, maar je schetst (hierdoor?) een incompleet beeld. Uitzending gemist een tip?
Verder is iedereen in het Zomergasten topic wel ongeveer met mijn analyse eens, wat betreft het beeld dat Verwaayen schetste.
'De neiging rijke en machtige mensen te bewonderen, zelfs welhaast te aanbidden en mensen van arme of gewone komaf te verachten dan wel te negeren is de belangrijkste en meest universele oorzaak van de corruptie van ons morele besef' Adam Smith
Jawel. Je kunt dingen zeggen die kloppen en toch een incompleet beeld schetsen.quote:
[..]
Als het klopt wat ik zeg, dan schets ik toch geen incompleet beeld?
Verder is iedereen in het Zomergasten topic wel ongeveer met mijn analyse eens, wat betreft het beeld dat Verwaayen schetste.
Zo ongeveer ja. Alle drie. (buiten mezelf dan).
Klopt, maar volgens mij valt dat wel mee.quote:
[..]
Jawel. Je kunt dingen zeggen die kloppen en toch een incompleet beeld schetsen.
Maar goed, wat is je punt dan? Wat doet dat verder af aan mijn analyse en standpunt in dit topic?
Ik heb jou niet gezien in het Zomergasten topic.quote:Zo ongeveer ja. Alle drie. (buiten mezelf dan).
'De neiging rijke en machtige mensen te bewonderen, zelfs welhaast te aanbidden en mensen van arme of gewone komaf te verachten dan wel te negeren is de belangrijkste en meest universele oorzaak van de corruptie van ons morele besef' Adam Smith
quote:
Bovenstaande zaken zijn wel degelijk aan de orde geweest.quote:Echter hoor je ze nooit over de toekomstige generatie die wel opgezadeld wordt met afgebroken verworvenheden op het gebied van arbeidsrecht en inkomen, of de toekomstige generatie die opgezadeld wordt met een "uitgeputte" aarde omdat er onvoldoende is geinvesteerd in duurzame energie, of een toekomstige generatie die wordt opgezadeld met smog en klimaatproblemen omdat er onvoldoende van ondernemingen en mensen is gevraagd de uitstoot en vervuiling te beperken, of dat als men in de toekomst de pech heeft om gehandicapt geboren te worden men niet meer kan rekenen op talloze ondersteunende voorzieningen zodat zij toch dezelfde kansen krijgen dan degenen die het beter hebben getroffen.
Ik zal de uitzending nog eens in z'n geheel terug kijken.quote:
[..]
[..]
Bovenstaande zaken zijn wel degelijk aan de orde geweest.
Maar het algemene beeld wat ik schetste is wel ongeveer de realiteit, ook gezien het feit hoe de meerderheid van de overige kijkers en columnisten het geinterpreteerd hebben. Dat komt niet zomaar uit de lucht vallen.
Waarom voel je je overigens zo geroepen om het op te nemen voor Ben Verwaayen?
Overigens sloeg het stukje dat je quote vooral op rechts-liberalen in het algemeen, sociaal-liberalen uitgezonderd. Bij de VVD hoor je ze bijvoorbeeld hier ook nooit over, of in ieder geval onvoldoende en niet in verhouding met hun prioriteiten.
'De neiging rijke en machtige mensen te bewonderen, zelfs welhaast te aanbidden en mensen van arme of gewone komaf te verachten dan wel te negeren is de belangrijkste en meest universele oorzaak van de corruptie van ons morele besef' Adam Smith
Zo'n model van een taart is natuurlijk handig als je zaken simpel wil voorstellen. Alleen is het niet zo simpel.
Het systeem kan alleen maar blijven bestaan als de taart blijft groeien, zeker als er steeds meer mensen komen die ook een stuk taart willen hebben. Echter, zo'n taart moet gebakken worden en daar heb je grondstoffen voor nodig. En binnen een gesloten systeem als de aarde zijn die per definitie beperkt. Als het 'meel' op raakt, groeit de taart eerst langzamer en dan helemaal niet meer. Als iemand zijn taartpunt dan wil laten groeien, kan dat alleen maar ten koste van andermans stuk. Dat laatste zie je in een steeds sneller verlopend proces de laatste jaren dan ook gebeuren: steeds minder mensen hebben een steeds groter deel van de taart.
Je kan tijdelijk natuurlijk minder of andere ingrediënten in je taart stoppen maar op den duur gaat dat ten koste van de smaak (wat je - wat mij betreft - mag vertalen in "de kwaliteit van de samenleving"). En dat is uitstel, geen afstel.
Als jezelf en je directe omgeving egocentrisch genoeg zijn, zal je er waarschijnlijk makkelijker voor kiezen om in dit model te geloven; ik geloof echter niet in het idee van eindeloze groei in een gesloten systeem. Neo-liberale ideeën missen vooral een bredere visie (out-of-the-cake denken
) en aandacht voor mensen, die niet zo'n groot stuk (willen) hebben.
Het systeem kan alleen maar blijven bestaan als de taart blijft groeien, zeker als er steeds meer mensen komen die ook een stuk taart willen hebben. Echter, zo'n taart moet gebakken worden en daar heb je grondstoffen voor nodig. En binnen een gesloten systeem als de aarde zijn die per definitie beperkt. Als het 'meel' op raakt, groeit de taart eerst langzamer en dan helemaal niet meer. Als iemand zijn taartpunt dan wil laten groeien, kan dat alleen maar ten koste van andermans stuk. Dat laatste zie je in een steeds sneller verlopend proces de laatste jaren dan ook gebeuren: steeds minder mensen hebben een steeds groter deel van de taart.
Je kan tijdelijk natuurlijk minder of andere ingrediënten in je taart stoppen maar op den duur gaat dat ten koste van de smaak (wat je - wat mij betreft - mag vertalen in "de kwaliteit van de samenleving"). En dat is uitstel, geen afstel.
Als jezelf en je directe omgeving egocentrisch genoeg zijn, zal je er waarschijnlijk makkelijker voor kiezen om in dit model te geloven; ik geloof echter niet in het idee van eindeloze groei in een gesloten systeem. Neo-liberale ideeën missen vooral een bredere visie (out-of-the-cake denken
) en aandacht voor mensen, die niet zo'n groot stuk (willen) hebben.
The sky is no limit
Ik neem het niet op voor hem, ik zeg alleen dat het beeld wat van hem geschetst wordt wat eenzijdig is. Duidelijk is natuurlijk dat communiceren en verkopen zijn core-business is en was.quote:
[..]
Ik zal de uitzending nog eens in z'n geheel terug kijken.
Maar het algemene beeld wat ik schetste is wel ongeveer de realiteit, ook gezien het feit hoe de meerderheid van de overige kijkers en columnisten het geinterpreteerd hebben. Dat komt niet zomaar uit de lucht vallen.
Waarom voel je je overigens zo geroepen om het op te nemen voor Ben Verwaayen?
Overigens sloeg het stukje dat je quote vooral op rechts-liberalen in het algemeen, sociaal-liberalen uitgezonderd. Bij de VVD hoor je ze bijvoorbeeld hier ook nooit over, of in ieder geval onvoldoende en niet in verhouding met hun prioriteiten.
Kijk eens aan, is mijn post toch nog ergens goed voor geweest.quote:
[..]
Ik kende Judt niet, maar dank zij jouw post nu wel.
Ik ben het met zijn analyse eens. De Ansluss van Oostenrijk door Nazi Duidsland is de bron van de neoliberale ideologie. Het is een uitwerking van het liberalisme die in het marktmodel een oplossing ziet voor het gevaar van totalitairisme. Maar het werkt averrechts.
Overigens is de liberale ideologie ook een antwoord op de overdreven betutteling en verstikkende overheid van de jaren 60 en 70, waardoor meer mensen juist vrijgevochten werden, recalcitrant en hun eigen leven wilde bepalen, en niet een overheid die bepaalde "wat goed voor je was". Daarop is het neoliberalisme ook een wat doorgeschoten reactie.
'De neiging rijke en machtige mensen te bewonderen, zelfs welhaast te aanbidden en mensen van arme of gewone komaf te verachten dan wel te negeren is de belangrijkste en meest universele oorzaak van de corruptie van ons morele besef' Adam Smith
tvp uit belangstelling, bijdrage volgt (misschien)
Op donderdag 6 september 2012 @ 21:41 schreef Shakkara het volgende:
Uiteraard is het volgens Rutte en consorten de schuld van een imaginair links kabinet dat we ooit ergens in het verleden gehad schijnen te hebben.
Uiteraard is het volgens Rutte en consorten de schuld van een imaginair links kabinet dat we ooit ergens in het verleden gehad schijnen te hebben.
Ik ben het eens met de OP. Het hele politieke denken is gericht op de economie. Bijna iedere politicus spreekt van groei als voornaamste doel. Maar wat is groeien? In dit geval betekend het niet meer dan het vasthouden van de huidige levenswijze (politiek en economisch gezien), dit zo veel mogelijk te rekken (totdat het totaal instort) en hoogsten te stijgen in de winst percentages. Werkelijke groei als mens zit niet langer in het programma, revolutionaire veranderingen worden niet doorgebracht uit pure angst (stemmingmakerij).
Zit de aflevering van de zomergast Ben Verwaayen nog een keer te bekijken.
0:00 - 35:00
Zijn betrokkenheid bij de techniek in de telecom. "What's up" of wat heb je eraan? Dat vind ik zo'n irritante reductionistische houding naar de inhoudelijke kant van werk.
In zijn jeugd wordt hij gegrepen door de uitdaging van het verkopen, zonder enig inhoudelijk doel. Een vakbondslidmaatschap verkopen, zonder dat je iets bieden hebt, omdat je anders gewoon Jan soldaat moet spelen. Zo doe je een hoop ervaring op met 'cold selling'. Hij noemt het een harmonie model (verkoop een win-win verhaal). Waarom kun je de interesse van de technicus voor zijn vak terzijde schuiven met een idee over marktwaarde, en je eigen verkoopspel zien als een doel in zichzelf?
35:00 - 1:17:00
Steve Jobs:
In de inleiding doet hij alsof de CEO Steve Jobs de ICT revolutie op zijn naam heeft staan. Het is de typische overtuiging van marktmensen dat de technologische vooruitgang gevolg is van leiderschap en marktwerking. Hij vergeet dat de wetenschap, de ontwikkeling van het internet binnen de Amerikaanse universiteiten en defensie industrie, en technici daarin een belangrijke rol spelen.
Toespraak Steve Jobs:
Een studie drop-out (daarvoor krijg je tegenwoordig een boete). Daar blijven hangen zonder zinnig doel (is dat doelgericht?). Geen bedrijf die dat soort freewheelen kan waarderen. Het pakte goed uit calligrafie te hebben geleerd (None of this had any hope of an practical application in my life). Dit kan alleen in een vrije maatschappij zonder al te veel prestatie druk en CV geauwehoer. Allemaal gerechtvaardigd door: eind goed, al goed. Zoals bij een lotterij, als je de hoofdprijs wint. Maar als het anders uitpakt, wordt al het bovenstaande tegen je gebruikt door de marktfundamentalisten (dan had op geen drop-out moeten zijn, maar beter je best moeten doen). Toen ontslagen bij Apple. "But I still loved what I did". Passie, dat is in onze efficientie economie een grote gok geworden. "Don't live by dogma, which is de result of other peoples thinking." Dus kunnen we ook de dogma's van het neoliberalisme gewoon aan de kant schuiven. "Follow your hart and intuition everything else is secondary". Hoe zit het met het volgen van je idealen als wetenschapper, terwijl de industrie vindt dat wetenschappers zich moeten richten maar de marktwaarde? "Stay hungry, stay foolisch." Een romantische verhaal over ondernemerssucces, dat net zoveel voor VVD beleid pleit, als ertegen. De open levenshouding, waarin men soms de weg kwijt is, en zijn dromen najaagd, botst zeer met het doelgerichte, prestatiegerichte, lik-op-stuk beleid van de VVD, wat meer gaat over aanpassing aan / voegen naar de eisen die de markt je stelt. Het bedrijfsleven kan nog veel leren van Steve Jobs: het leven is niet te plannen en passie is belangrijker dan resultaat.
De reaktie van Ben Verwaayen is dat onze maatschappij met ons vangnet teveel gericht is op zekerheid. Ik denk dat een vangnet nodig is om dit soort risico's te kunnen nemen. In lage lonen landen springen ze met duizenden tegelijk (echte risico nemers). Ja, uit noodzaak en niet uit passie.
Ben Verwaayen reserveert het fenomeen passie voor zijn passie, en maakt de passies van anderen daaraan ondergeschikt (zeg eens Einstein, wat heb je aan de ART, levert het ook nog wat op? Zeg eens verpleger, waarom besteed je je goede zorg aan iemand die het niet kan betalen?). Zijn passie: luisteren naar de markt, op zoek naar de heilige graal, dat wat aanslaat. Die passie hebben, dat gevoel voor marktontwikkelingen dus. Maar zelf zag Ben het belang van internet over het hoofd in een gesprek met Bill Gates.
De rest (zonder die specifieke passie) hoort thuis in een productieproces. Voor dat productieporces selecteert het bedrijfsleven op doorlopend aantoonbaar succes, snelheid van behaald resultaat, en heeft niets op met dromers en tijdelijke lantefanteraars (oei een gat in je CV, leg dat maar eens uit).
Filmfragment uit Glengarry Glen Ross . De lelijke kant van het kapitalisme. Waarom is Steve Job niet zo afgezeikt toen hij faalde op de universiteit. De film: klanten producten door hun strot drukken. Dat vereist ook passie van een bepaald soort. En dat vraagt om regulering. Maar deze loopt altijd achter de feiten aan. Dus is het gewoon een ontwikkelend machtsspel. De machtstructuren lopen altijd achter de veranderende machtsverhoudingen aan. En nu? Geen antwoord.
1:17:00
President commissaris bij Endemol. John de Mol en Joop van de Ende, deze twee ras ondernemers zijn de beste creatieve geesten die Nederland heeft gehad (Big Brother). Gerard van 't Hoofd telt niet mee vermoed ik (geen passie?). De beursgang van Word Online en Endemol. Waarde is perceptie. De waan van de dag. Alles draait om marktwaarde, of het nu gebakken lucht is of niet.
Politieke culturen in Nederland, Engeland en Frankrijk. Ben verwaayer vindt het karakter van de politieke leider ongelofelijk belangrijk. En het inhoudelijke debat over politieke thema's ivm de aanstaande verkiezingen? Volgens Ben onbelangrijk, omdat je het beleid toch niet vooraf kunt uitdenken (gedacht als een CEO, hoe zit het met de burgers en hun idealen?). Jeremy Packman doet het mijns inziens uitstekend, en zet vanuit een incident (onthullend over het karakter van de leider?) een serieuze discussie op over het immigratie beleid en de arbeidsmarkt. En dat zou niet goed zijn? En Jeremy Packman doet het met passie. (Sarkozy krijgt inderdaad alle ruimte, om met gezwolle taal zijn devotie voor het ambt te verwoorden, allemaal tbv van het 5e land ter wereld 
.)
2:06:00
Ben's pleidooi voor een open samenleving gaat hand in hand met de boodschap dat we het moeilijk zullen krijgen. Maar het argument was altijd, dat vrijhandel en meer ontwikkelde handelspartners leidt tot een welvaartstoename hier. Nu het zover is, moeten we ineens allemaal gaan knokken. "It will be a world wherein others wil set a lot of rules, and dictating who does what, where, when and how." Ging het dan toch over macht ipv markt?
"Individuen werken hard, maar als samenleving werken we helemaal niet hard." zegt Ben. Volgens Thatcher bestaat er bestaat niet zoiets als een samenleving. Maar nu is er ineens weer de samenleving. Een samenleving die inzet op ondernemerschap en risico's nemen, en dan gaat het onderwijs beter ...
. Dit berust allemaal op het geloof in een bepaald samenlevingsmodel, waarin alles draait om concurrentie, die dus een pure strijd blijkt te zijn. Waarom noemen we dat strijdmodel al 30 jaar lang 'vrijheid'?
China is een opkomend land en iedereen verwacht daar een groeiende welvaart en mogelijkheden, net zoals wij na WOII. Het past bij hun situatie en concurreren is voor China gemakkelijk vanwege de gunstige wisselkoers (een maaltijd kost in China in euro's nog altijd een stuk minder). De kansen zijn daar ook nog volop aanwezig. Ooit zullen in China de lonen stijgen en ook bij hun zal de consumptie geilheid afnemen. Zoniet, waar eindigt deze concurrentie dan?
Het ondernemerschap wordt in Nederland afgeknepen. Niet door de socialisten, maar door de gevestigde orde, en weinig mogelijkheden om te starten omdat er geen groei is. De Chinesen in de getoonde voorbeelden concurreren op lonen en arbeidsomstandigheden. Daarvoor is de marktoplossing van Ben Verwaayen geschikt (nieuwe bedrijven starten met bestaande technologie en efficienter / goedkoper werken). Wij moeten concurreren op innovatie. Maar het hedendaagse bedrijfsleven kan dat niet goed, omdat ze juist te economisch denken. Innovatie betekent dat je de teugels loslaat. Wij trekken ze juist aan, en laten geen ruimte aan het speelse dat eigen is aan innovatie.
"We hebben schulden gemaakt en die moeten we aflossen." Maar die hebben we gemaakt onder luidt gejuich van de markt en gestimuleerd door de VVD & CDA. Noch is er de laatste dertig jaar veel geinvesteerd is in de ontwikkeling van de samenleving, in innovatie door het bedrijfsleven, in de ontplooiing van werknemers.
De verwijten dat Europa een gemodder is kun je de burger niet verwijten. De politiek heeft de burger buiten de deur gehouden, door iedere debat daarover te vermijden, en die heeft daarom geen enkele invloed gehad. De politiek kun je daarin wel veel verwijten. Die zijn op hun eigen macht gaan zitten. Dat zijn, jawel, de middenpartijen geweest, zoals de VVD, die in Europa alleen één markt wilde zien.
"Dat je morgen niet hetzelfde doet, dan je vandaag doet. Nou en!" zegt Ben. Maar in specialistische beroepen kun je niet zomaar switchen van ene specialisme, naar een andere. Dat kan alleen in kletsfuncties. In specialistische beroepen moet je jaren herscholen eer je weer op niveau mee kan. Of je dat even zelf wilt regelen als burger. Ben Verwaayen wordt ook geen goede ICT 'er meer, ook al zou hij dat willen. Deze onderschatting leidt tot een gebrek aan investering in de beroepsbevolking.
De suggestie dat juist anderen doen alsof het een aflopende zaak is, is onterecht. Juist Ben zelf praat angst aan door te gaan zedenpreken. Al onze problemen zijn een gevolg van een gebrek aan moraal (kijkt naar de BRIC landen). En dat gebrek aan moraal blijkt een slechts een gebrek aan geloof in zijn wereldbeeld te zijn.
tl;dr: Ben Verwaayen kan enthousiast vertellen over de passie van het ondernemen, maar bekijkt alles alleen door deze ene bril. Hij is ervan overtuigd dat alleen ondernemingszin een samenleving maakt of breekt. Hij is geen denker en heeft duidelijk geen achtergrond in kennisontwikkeling. Innovatie is voor hem een nieuw trukje bedenken. Een ideetje zoals Big Brothers en daarmee gaan ondernemen. Als het zo succesvol blijkt te zijn, dan is het geweldig. Inhoudelijk gezien vind ik hem te oppervlakkig.
[ Bericht 0% gewijzigd door deelnemer op 23-08-2012 11:14:17 ]
0:00 - 35:00
Zijn betrokkenheid bij de techniek in de telecom. "What's up" of wat heb je eraan? Dat vind ik zo'n irritante reductionistische houding naar de inhoudelijke kant van werk.
In zijn jeugd wordt hij gegrepen door de uitdaging van het verkopen, zonder enig inhoudelijk doel. Een vakbondslidmaatschap verkopen, zonder dat je iets bieden hebt, omdat je anders gewoon Jan soldaat moet spelen. Zo doe je een hoop ervaring op met 'cold selling'. Hij noemt het een harmonie model (verkoop een win-win verhaal). Waarom kun je de interesse van de technicus voor zijn vak terzijde schuiven met een idee over marktwaarde, en je eigen verkoopspel zien als een doel in zichzelf?
35:00 - 1:17:00
Steve Jobs:
In de inleiding doet hij alsof de CEO Steve Jobs de ICT revolutie op zijn naam heeft staan. Het is de typische overtuiging van marktmensen dat de technologische vooruitgang gevolg is van leiderschap en marktwerking. Hij vergeet dat de wetenschap, de ontwikkeling van het internet binnen de Amerikaanse universiteiten en defensie industrie, en technici daarin een belangrijke rol spelen.
Toespraak Steve Jobs:
Een studie drop-out (daarvoor krijg je tegenwoordig een boete). Daar blijven hangen zonder zinnig doel (is dat doelgericht?). Geen bedrijf die dat soort freewheelen kan waarderen. Het pakte goed uit calligrafie te hebben geleerd (None of this had any hope of an practical application in my life). Dit kan alleen in een vrije maatschappij zonder al te veel prestatie druk en CV geauwehoer. Allemaal gerechtvaardigd door: eind goed, al goed. Zoals bij een lotterij, als je de hoofdprijs wint. Maar als het anders uitpakt, wordt al het bovenstaande tegen je gebruikt door de marktfundamentalisten (dan had op geen drop-out moeten zijn, maar beter je best moeten doen). Toen ontslagen bij Apple. "But I still loved what I did". Passie, dat is in onze efficientie economie een grote gok geworden. "Don't live by dogma, which is de result of other peoples thinking." Dus kunnen we ook de dogma's van het neoliberalisme gewoon aan de kant schuiven. "Follow your hart and intuition everything else is secondary". Hoe zit het met het volgen van je idealen als wetenschapper, terwijl de industrie vindt dat wetenschappers zich moeten richten maar de marktwaarde? "Stay hungry, stay foolisch." Een romantische verhaal over ondernemerssucces, dat net zoveel voor VVD beleid pleit, als ertegen. De open levenshouding, waarin men soms de weg kwijt is, en zijn dromen najaagd, botst zeer met het doelgerichte, prestatiegerichte, lik-op-stuk beleid van de VVD, wat meer gaat over aanpassing aan / voegen naar de eisen die de markt je stelt. Het bedrijfsleven kan nog veel leren van Steve Jobs: het leven is niet te plannen en passie is belangrijker dan resultaat.
De reaktie van Ben Verwaayen is dat onze maatschappij met ons vangnet teveel gericht is op zekerheid. Ik denk dat een vangnet nodig is om dit soort risico's te kunnen nemen. In lage lonen landen springen ze met duizenden tegelijk (echte risico nemers). Ja, uit noodzaak en niet uit passie.
Ben Verwaayen reserveert het fenomeen passie voor zijn passie, en maakt de passies van anderen daaraan ondergeschikt (zeg eens Einstein, wat heb je aan de ART, levert het ook nog wat op? Zeg eens verpleger, waarom besteed je je goede zorg aan iemand die het niet kan betalen?). Zijn passie: luisteren naar de markt, op zoek naar de heilige graal, dat wat aanslaat. Die passie hebben, dat gevoel voor marktontwikkelingen dus. Maar zelf zag Ben het belang van internet over het hoofd in een gesprek met Bill Gates.
De rest (zonder die specifieke passie) hoort thuis in een productieproces. Voor dat productieporces selecteert het bedrijfsleven op doorlopend aantoonbaar succes, snelheid van behaald resultaat, en heeft niets op met dromers en tijdelijke lantefanteraars (oei een gat in je CV, leg dat maar eens uit).
Filmfragment uit Glengarry Glen Ross . De lelijke kant van het kapitalisme. Waarom is Steve Job niet zo afgezeikt toen hij faalde op de universiteit. De film: klanten producten door hun strot drukken. Dat vereist ook passie van een bepaald soort. En dat vraagt om regulering. Maar deze loopt altijd achter de feiten aan. Dus is het gewoon een ontwikkelend machtsspel. De machtstructuren lopen altijd achter de veranderende machtsverhoudingen aan. En nu? Geen antwoord.
1:17:00
President commissaris bij Endemol. John de Mol en Joop van de Ende, deze twee ras ondernemers zijn de beste creatieve geesten die Nederland heeft gehad (Big Brother). Gerard van 't Hoofd telt niet mee vermoed ik (geen passie?). De beursgang van Word Online en Endemol. Waarde is perceptie. De waan van de dag. Alles draait om marktwaarde, of het nu gebakken lucht is of niet.
Politieke culturen in Nederland, Engeland en Frankrijk. Ben verwaayer vindt het karakter van de politieke leider ongelofelijk belangrijk. En het inhoudelijke debat over politieke thema's ivm de aanstaande verkiezingen? Volgens Ben onbelangrijk, omdat je het beleid toch niet vooraf kunt uitdenken (gedacht als een CEO, hoe zit het met de burgers en hun idealen?). Jeremy Packman doet het mijns inziens uitstekend, en zet vanuit een incident (onthullend over het karakter van de leider?) een serieuze discussie op over het immigratie beleid en de arbeidsmarkt. En dat zou niet goed zijn? En Jeremy Packman doet het met passie
. (Sarkozy krijgt inderdaad alle ruimte, om met gezwolle taal zijn devotie voor het ambt te verwoorden, allemaal tbv van het 5e land ter wereld .)2:06:00
Ben's pleidooi voor een open samenleving gaat hand in hand met de boodschap dat we het moeilijk zullen krijgen. Maar het argument was altijd, dat vrijhandel en meer ontwikkelde handelspartners leidt tot een welvaartstoename hier. Nu het zover is, moeten we ineens allemaal gaan knokken. "It will be a world wherein others wil set a lot of rules, and dictating who does what, where, when and how." Ging het dan toch over macht ipv markt?
"Individuen werken hard, maar als samenleving werken we helemaal niet hard." zegt Ben. Volgens Thatcher bestaat er bestaat niet zoiets als een samenleving. Maar nu is er ineens weer de samenleving. Een samenleving die inzet op ondernemerschap en risico's nemen, en dan gaat het onderwijs beter ...
. Dit berust allemaal op het geloof in een bepaald samenlevingsmodel, waarin alles draait om concurrentie, die dus een pure strijd blijkt te zijn. Waarom noemen we dat strijdmodel al 30 jaar lang 'vrijheid'? China is een opkomend land en iedereen verwacht daar een groeiende welvaart en mogelijkheden, net zoals wij na WOII. Het past bij hun situatie en concurreren is voor China gemakkelijk vanwege de gunstige wisselkoers (een maaltijd kost in China in euro's nog altijd een stuk minder). De kansen zijn daar ook nog volop aanwezig. Ooit zullen in China de lonen stijgen en ook bij hun zal de consumptie geilheid afnemen. Zoniet, waar eindigt deze concurrentie dan?
Het ondernemerschap wordt in Nederland afgeknepen. Niet door de socialisten, maar door de gevestigde orde, en weinig mogelijkheden om te starten omdat er geen groei is. De Chinesen in de getoonde voorbeelden concurreren op lonen en arbeidsomstandigheden. Daarvoor is de marktoplossing van Ben Verwaayen geschikt (nieuwe bedrijven starten met bestaande technologie en efficienter / goedkoper werken). Wij moeten concurreren op innovatie. Maar het hedendaagse bedrijfsleven kan dat niet goed, omdat ze juist te economisch denken. Innovatie betekent dat je de teugels loslaat. Wij trekken ze juist aan, en laten geen ruimte aan het speelse dat eigen is aan innovatie.
"We hebben schulden gemaakt en die moeten we aflossen." Maar die hebben we gemaakt onder luidt gejuich van de markt en gestimuleerd door de VVD & CDA. Noch is er de laatste dertig jaar veel geinvesteerd is in de ontwikkeling van de samenleving, in innovatie door het bedrijfsleven, in de ontplooiing van werknemers.
De verwijten dat Europa een gemodder is kun je de burger niet verwijten. De politiek heeft de burger buiten de deur gehouden, door iedere debat daarover te vermijden, en die heeft daarom geen enkele invloed gehad. De politiek kun je daarin wel veel verwijten. Die zijn op hun eigen macht gaan zitten. Dat zijn, jawel, de middenpartijen geweest, zoals de VVD, die in Europa alleen één markt wilde zien.
"Dat je morgen niet hetzelfde doet, dan je vandaag doet. Nou en!" zegt Ben. Maar in specialistische beroepen kun je niet zomaar switchen van ene specialisme, naar een andere. Dat kan alleen in kletsfuncties. In specialistische beroepen moet je jaren herscholen eer je weer op niveau mee kan. Of je dat even zelf wilt regelen als burger. Ben Verwaayen wordt ook geen goede ICT 'er meer, ook al zou hij dat willen. Deze onderschatting leidt tot een gebrek aan investering in de beroepsbevolking.
De suggestie dat juist anderen doen alsof het een aflopende zaak is, is onterecht. Juist Ben zelf praat angst aan door te gaan zedenpreken. Al onze problemen zijn een gevolg van een gebrek aan moraal (kijkt naar de BRIC landen). En dat gebrek aan moraal blijkt een slechts een gebrek aan geloof in zijn wereldbeeld te zijn.
tl;dr: Ben Verwaayen kan enthousiast vertellen over de passie van het ondernemen, maar bekijkt alles alleen door deze ene bril. Hij is ervan overtuigd dat alleen ondernemingszin een samenleving maakt of breekt. Hij is geen denker en heeft duidelijk geen achtergrond in kennisontwikkeling. Innovatie is voor hem een nieuw trukje bedenken. Een ideetje zoals Big Brothers en daarmee gaan ondernemen. Als het zo succesvol blijkt te zijn, dan is het geweldig. Inhoudelijk gezien vind ik hem te oppervlakkig.
[ Bericht 0% gewijzigd door deelnemer op 23-08-2012 11:14:17 ]
The view from nowhere.
Hij zegt alleen, kijk die Chinesen eens ondernemen en hard werken. Dat moeten wij ook weer meer gaan doen, anders gaat het mis.quote:
Bovenstaande zaken zijn wel degelijk aan de orde geweest.
[ Bericht 1% gewijzigd door deelnemer op 22-08-2012 23:05:31 ]
The view from nowhere.
Ik heb de uitzending ook nogmaals teruggekeken maar heb die punten ook nu niet uit z'n verhaal kunnen halen eerlijk gezegd.
Maar ik heb Ben Verwaayen natuurlijk alleen als voorbeeld aangehaald.
[ Bericht 24% gewijzigd door Tomatenboer op 22-08-2012 23:27:18 ]
Maar ik heb Ben Verwaayen natuurlijk alleen als voorbeeld aangehaald.
[ Bericht 24% gewijzigd door Tomatenboer op 22-08-2012 23:27:18 ]
'De neiging rijke en machtige mensen te bewonderen, zelfs welhaast te aanbidden en mensen van arme of gewone komaf te verachten dan wel te negeren is de belangrijkste en meest universele oorzaak van de corruptie van ons morele besef' Adam Smith
Een goed voorbeeld.quote:
Maar ik heb Ben Verwaayen natuurlijk alleen als voorbeeld aangehaald.
quote:Verwaayen wordt nog steeds door velen als een 'succesvol topman' geëerd. Hoewel het grootste deel van het Nederlandse publiek - ook journalisten - daar een heel eind in mee gaat, valt daar toch het nodige op af te dingen. Eind 2011 besteedde we op FTM al eens even gedetailleerd aandacht aan de prestaties van de succesvolle 'oom' Ben Verwaayen. Sinds Verwaayen in 1999 ceo werd van Lucent, vernietigde hij per saldo aandeelhouderswaarde. En niet weinig. Eind 2011 lag de totale waardevernietiging onder zijn leiding bij achtereenvolgens Lucent, British Telecom en Alcatel Lucent op 83 procent. Daar stond tegenover dat hij in dezelfde periode meer dan 21,8 miljoen euro aan salaris en bonussen toucheerde.
bron
quote:Een ondernemer, aldus Verwaayen, blijft. Een ondernemer blijft bij zijn product, een ondernemer blijft bij zijn onderneming, een ondernemer ìs misschien zelfs wel zijn product en/of zijn onderneming. En een manager. Tsja, die is tijdelijk. Die is er maar even, het liefst tot het moment dat mensen vragen ‘Waarom ga je weg?' en niet ‘Wanneer ga je weg?'. Een manager is van voorbijgaande aard en hoeft (daarom) ook niet de details van het product te kennen.
Werkelijk... geloven we dit? Jij en ik en iedereen die de uitzending zag? Dat een ondernemer bij zijn product blijft? Ik ken er weinig. Mijn vader was tuinder, toch niet het meest vooruitstrevende type ondernemer. Maar ondernemer genoeg om komkommers met tomaten af te wisselen, en braakstaande grond te verhuren als stalling voor caravans en campers. Wat nou ‘bij je product blijven'? In mijn kennissenkring zijn er meer ‘ondernemers pur sang', zo noemen ze zich graag: types die een kans om te ondernemen zien, en die ook grijpen, om na een paar jaar zo'n bedrijfje te verkopen - als het teveel ‘managen' wordt, bijvoorbeeld - en dan iets heel anders te gaan opstarten.
Verwaayens positionering van de manager vind ik nog meer discutabel. Alhoewel ik aan den lijve heb ondervonden dat managers inderdaad van tijdelijke aard zijn, (job-rotation en ontslagrondes hebben zo hun weerslag op de houdbaarheidsdatum van een manager) vind ik het wel heel kort door de bocht om ze ‘te vrijwaren' van elke vorm van inhoudelijke kennis. Om ze vleugels te geven om overal heen te vliegen, en het goed te praten dat ze net lang genoeg neerstrijken om mensen (verbijsterd, of geschrokken, of teleurgesteld) aan hen te laten vragen ‘Waarom ga je weg?'
Of blijven slechte managers maar zo kort, omdat ze bang zijn tegen de lamp te lopen en dan onvermijdelijk te horen krijgen: ‘Wanneer ga je weg?'
bron
[ Bericht 1% gewijzigd door deelnemer op 23-08-2012 11:15:15 ]
The view from nowhere.
Ook is het me bij het verhaal van Ben Verwaayen nog maar eens opgevallen dat het eigenlijk belangrijker is in welk milieu je opgroeit en de contacten die je hebt, wat betreft je kansen van slagen, dan je inzet en ideeën. Zie ook zijn verhaal mbt de oprichting van een militaire vakbond. "Je moet iemand kennen, die dan weer iemand kent etc." Maar daar werd heel gemakkelijk aan voorbij gegaan.
Maar dat onderschrijf ik volledig. Een Meritocratie waarin iemand carriere maakt op basis van volledig zijn eigen inzet is naar mijn mening een utopie. Kansen, geluk, afkomst, gezondheid etc. zijn hierin vele malen belangrijker.
Ook het voorbeeld van Steve Jobs bijvoorbeeld, het is goed wat hij heeft gepresteerd en heeft uitgedokterd.
Maar ik heb hier ooit een interessante discussie over gehad met een psycho-analyticus die mij vertelde dat Steve Jobs nooit het succes had kunnen hebben als hij niet in exact de juiste tijdspanne de juiste leeftijd had om daarmee aan de slag te gaan. Het zogenaamde "window of opportunity".
Het was begin jaren 70 en die technieken waren net in opkomst, en Steve Jobs was een jaar of 16 / 17. Was hij in die periode jonger geweest dan had hij nog op school gezeten. Was hij in die periode ouder geweest dan had hij al gewerkt.
Was hij eind jaren 70 een drop-out geweest dan waren de pc en soortgelijke besturingssystemen als dat NEXT van hem waarschijnlijk al uitgevonden en ontwikkeld.
Om maar aan te geven dat omstandigheden en factoren in grote mate het geluk en succes bepalen.
Ook die stelling ontkracht de liberale mythe dat "succes een keuze" is, althans succes in de mate als Steve Jobs komt maar eens in de zoveel tijd voor natuurlijk, en daarvoor moet alles op z'n plaats vallen.
Dit maakt bovendien de legitimatie voor een maatschappij van "winnaars en verliezers" discutabeler, en ik denk ook niet dat veel mensen daar uiteindelijk gelukkig van worden.
[ Bericht 4% gewijzigd door Tomatenboer op 23-08-2012 01:18:50 ]
Maar dat onderschrijf ik volledig. Een Meritocratie waarin iemand carriere maakt op basis van volledig zijn eigen inzet is naar mijn mening een utopie. Kansen, geluk, afkomst, gezondheid etc. zijn hierin vele malen belangrijker.
Ook het voorbeeld van Steve Jobs bijvoorbeeld, het is goed wat hij heeft gepresteerd en heeft uitgedokterd.
Maar ik heb hier ooit een interessante discussie over gehad met een psycho-analyticus die mij vertelde dat Steve Jobs nooit het succes had kunnen hebben als hij niet in exact de juiste tijdspanne de juiste leeftijd had om daarmee aan de slag te gaan. Het zogenaamde "window of opportunity".
Het was begin jaren 70 en die technieken waren net in opkomst, en Steve Jobs was een jaar of 16 / 17. Was hij in die periode jonger geweest dan had hij nog op school gezeten. Was hij in die periode ouder geweest dan had hij al gewerkt.
Was hij eind jaren 70 een drop-out geweest dan waren de pc en soortgelijke besturingssystemen als dat NEXT van hem waarschijnlijk al uitgevonden en ontwikkeld.
Om maar aan te geven dat omstandigheden en factoren in grote mate het geluk en succes bepalen.
Ook die stelling ontkracht de liberale mythe dat "succes een keuze" is, althans succes in de mate als Steve Jobs komt maar eens in de zoveel tijd voor natuurlijk, en daarvoor moet alles op z'n plaats vallen.
Dit maakt bovendien de legitimatie voor een maatschappij van "winnaars en verliezers" discutabeler, en ik denk ook niet dat veel mensen daar uiteindelijk gelukkig van worden.
[ Bericht 4% gewijzigd door Tomatenboer op 23-08-2012 01:18:50 ]
'De neiging rijke en machtige mensen te bewonderen, zelfs welhaast te aanbidden en mensen van arme of gewone komaf te verachten dan wel te negeren is de belangrijkste en meest universele oorzaak van de corruptie van ons morele besef' Adam Smith
Dit verhaal mbt Steve Jobs bedoel ik dus:
quote:Steve Jobs een natuurtalent? Welnee, hij had gewoon wat geluk
Geniaal, magisch, uniek. In de media wordt geen superlatief geschuwd om de grootsheid van de gisteren overleden Apple-oprichter Steve Jobs te cultiveren. Wederom laat de wereld zien dat ze niets van succes begrijpt.
Alle necrologieën ademen eenzelfde bewondering: dit was een selfmade man, iemand uit een arbeidersgezin wiens talent te volumineus voor het collegebankje was. Karakter, intelligentie, levensstijl: hierin zou Jobs recept, of algoritme, verscholen liggen. Niet te evenaren, want genetisch bepaald. Een code die hem een mythisch aanzien verschafte.
Onzin, allemaal gebakken lucht, respectvolle doch zinloze bladvulling. Weliswaar heeft Jobs de industrie op zijn kop gezet, ons tot grotere technologische hoogten gebracht, maar dat is meer een verdienste van zijn omgeving dan van hemzelf. Althans, dat is de uitkomst van een studie van Malcolm Gladwell. De wetenschapsjournalist onderzocht minutieus de levensverhalen van de 75 rijkste mensen ooit. Evenals die van de grootste kunstenaars en sporters, zoals Amadeus Mozart en Michael Jordan.
Er zit een patroon in, ontdekte Gladwell toen hij wat afstand nam van zijn tabellen. Een patroon dat minder magisch is dan we denken. Niet de uitzonderlijke talenten, maar de meevallers en de milieus bleken de gemene deler. Steve Jobs en Microsoft-oprichter Bill Gates haalt hij aan als exemplarische voorbeelden in het boek Outliers: The Story of Success (Little, Brown and Company, november 2008).
Genetisch voordeel inferieur aan maatschappelijk milieu
Gladwell maakt zijn punt het meest helder in een paragraaf over de ecologie van het organisme. “De hoogste eik in het bos is niet alleen het hoogst omdat hij uit de sterkste eikel is gegroeid. De eik is ook het hoogst omdat er geen andere bomen waren die zijn zonlicht blokkeerden, omdat de bodem eromheen diep en vruchtbaar was, omdat er geen konijn aan zijn schors knabbelde toen hij nog een jong boompje was, en omdat hij niet door een houthakker is omgehakt voordat hij volwassen werd.”
De onderzoeksjournalist wil hiermee zeggen dat succesvolle mensen weliswaar uit krachtig zaad voortkomen, maar dat hun genetische voordeel inferieur was aan maatschappelijke opstekers. Waar het echt om gaat is dit: het zonlicht dat hen verwarmde, de grond waarin ze hun wortels plantten en de konijnen en de houthakkers die hen met rust gelaten hebben. “Dit is geen verhaal over hoge bomen. Dit is een verhaal over bossen.”
Het gaat dus om het bos. Het bos waarin Steve Jobs en Bill Gates tot grote hoogte konden stijgen. Gladwell gidst ons eerst door het bos waarin de Microsoft-topman opgroeide. Toen Bill in de tweede klas zat kocht zijn school, het particuliere Lakeside, de zogenaamde ASR-33 Teletype. Een timesharingterminal die een directe verbinding had met een mainframecomputer in de binnenstad van Seattle. “Bill Gates kon gaan programmeren in de tweede klas van de middelbare school in 1968! Vanaf dat moment woonde Gates in de computerruimte”, schrijft Gladwell.
Het was geen gewone computer, maar het nieuwste van het nieuwste: één die zonder het tijdrovende ponskaartensysteem werkte, waarmee computerwetenschappers in die tijd zelfs nog mee in de weer waren. Gates: “Het was een obsessie voor me. Het kwam maar zelden voor dat we in een week minder dan twintig of dertig uur bezig waren.”
Hij groeide op in de branche waar hij later zou heersen
Steve Jobs woonde in een soortgelijk bos. Hij groeide op in Mountain View Calfornia, even ten zuiden van San Francisco, in het epicentrum van Silicon Valley, het industriegebied waar bedrijven als Hewlett-Packard en Intel het licht zagen. Jobs was een knutselaar en struinde alle elektronicabeurzen af op zoek naar onderdelen.
Om gratis aan onderdelen te komen belde hij iemand in de buurt, Bill Hewlett, oprichter van Hewlett-Packard. “Jobs kreeg niet alleen de gevraagde onderdelen, maar hij wist ook een vakantiebaan los te peuteren. Jobs werkte bij een assemblagelijn voor het bouwen van computers en hij was zo gefascineerd dat hij er zelf één probeerde te bouwen.” In de woorden van Gladwell: “Jobs groeide in de branche op waar hij later zou heersen.”
Als tieners waren Jobs en Gates dus niet alleen slim en creatief, ze hadden ook de beschikking over de beste doeken, pencelen en verfsoorten. Daarbij wandelden ze tussen mensen die het al gemaakt hadden. Vergelijk het met iemand die leuke kleertjes kan ontwerpen, zegt Gladwell. Het helpt dan enorm als je buurman Giorgio Armani is en af en toe wat zijden komt brengen in plaats van rommelmarkttroep.
Wees jong als de revolutie uitbreekt
Natuurlijk zijn er ook tal van tycoons die niet in het perfecte bos opgroeiden. Maar het gaat Gladwell om de patronen. Om die te ontdekken heeft hij de Forbes-lijst van de 75 rijkste personen ooit bestudeerd. In de lijst, die aangevoerd wordt door grootindustrieel John D. Rockefeller (1839 – 1937), ontdekte hij dat 14 van de 75 rijksten allen Amerikaan zijn die binnen negen jaar van elkaar zijn geboren in het midden van de negentiende eeuw.
Toeval? Allerminst, betoogt Gladwell. “In de jaren zestig en zeventig van de negentiende eeuw maakte de Amerikaanse economie misschien wel de grootste metamorfose van haar geschiedenis door. Het was de tijd waarin de spoorwegen werden aangelegd en Wall Street in opkomst was. Het was de tijd waarin de industriële fabricage pas goed begon. Het was de tijd waarin alle regels van de traditionele economie, werden gebroken en opnieuw bepaald.” Als je echt wilde profiteren van die condities moest je begin twintig zijn ten tijde van de metamorfose. “Je moest geboren zijn tussen 1831 en 1839.”
Terug naar Steve Jobs (24 februari 1955) en Bill Gates (28 oktober 1955). Zij waren begin twintig toen de Altair 8800, de eerste minicomputer ter wereld, in januari 1975 op de markt kwam. Dat moment wordt aangemerkt als de belangrijkste datum in de geschiedenis van de pc-revolutie. “Als januari 1975 de dageraad van het pc-tijdperk was, wie zou dan in de beste positie zijn om daar zijn voordeel mee te doen? Hier gelden dezelfde principes als in de tijd van John Rockefeller. Allereerst zou je natuurlijk niet te oud moeten zijn aan het begin van de revolutie. Alleen de jongeren hebben de vrijheid en het lef om een nieuw paradigma te omarmen”, zo duidt Gladwell de overeenkomst. Ook Bill Joy mag hier niet onvermeld blijven. Deze oprichter van Sun Microsystems, geboren op 8 november 1954, wordt wel de Edison van internet genoemd. “Als hij wat ouder was geweest, zou het venstertje dat hem de kans gaf om een ondersteunende code voor internet te schrijven intussen gesloten zijn.”
Niet iedere softwaretycoon werd in Silicon Valley geboren in 1955, geeft Gladwell toe. “Sommigen werden dat niet, net zomin als elke zakenreus in de Verenigde Staten in het midden van de jaren dertig van de negentiende eeuw werd geboren. Maar hier zijn heel duidelijk patronen waar te nemen, en het opvallende is dat we daar zo weinig over lijken te willen praten. We doen alsof succes een kwestie is van individuele verdienste, maar uit niets in de verhalen die we tot nu toe hebben gezien blijkt dat de zaken zo eenvoudig zouden liggen.”
Meevallers bij uitblinkers zijn geen uitzondering, maar regel
Alle uitblinkers profiteerden volgens Gladwell van de één of andere ongewone kans. “Het lijkt erop dat meevallers bij softwaremiljardairs, rockbands en topatleten geen uitzondering zijn, maar regel.” Zij werden volwassen in een tijd waarin een extra inspanning werd beloond door de rest van de maatschappij.
Datgene wat wij als talent zien is volgens Gladwell in werkelijkheid een ingewikkelde combinatie van aanleg, kansen en een volkomen willekeurig voordeel. Gladwell betoogt eigenlijk dat Mozart, Jobs, Gates en Rockefeller hun successen niet zozeer zelf gecreëerd hebben, maar dat hun succes vooral een product was van de wereld waarin zij opgroeiden. “Er zat een logica achter”, zo richt Gladwell zich op bladzijde 76 tot zijn lezers. “Bedenk eens welke aanlokkelijke mogelijkheden zich zouden voordoen als we die logica begrepen.”
En nu de echte bewijzen
Klinkt allemaal plausibel, zult u denken. Maar waar is het echte bewijs dat het bos de boom maakt? Dat geeft Gladwell op pagina 27, een tabel waarin alle A-spelers van het Canadese ijshockeyteam Medicine Hat Tigers zijn opgenomen: naam, veldpositie, links- / rechtshandig, lengte, gewicht, geboortedatum, geboorteplaats.
Wat valt er op, vraagt Gladwell. Velen zullen opmerken dat de geboortejaren dicht bij elkaar liggen. Ook gewicht en lengte schommelen niet al te veel. Maar dat zijn niet de gemene delers voor succes, verklapt Gladwell. Dat is de geboortemaand. Zeventien van de vijfentwintig spelers in het team zijn geboren in januari, februari, maart of april. Waarvan acht in januari. Een patroon dat zich voordoet bij alle Canadese ijshockeyspelers in het topklassement.
Gladwell gaat hier zweven, zal de lezer denken. Hij gaat over sterrenbeelden mijmeren, de fopwetenschap die astrologie heet. Maar niets is minder waar. De reden, de gemene deler van het succes, is simpelweg dat 1 januari de sluitingsdatum is voor de verkiezingen van leeftijdsklassen bij het Canadese hockey.
Dat betekent dat een kind voor de divisie van negenjarigen kan worden gekozen als hij op 1 januari negen jaar oud is. Het is dus mogelijk dat een jongen die tien wordt op 2 januari naast iemand speelt die pas in december tien wordt; en op die leeftijd, vóór de puberteit, betekent een leeftijdsverschil van twaalf maanden een enorm verschil in fysieke rijpheid. Gladwell onderzocht ook het Britse voetbal, waar de grensdatum voor de selectie op 1 september is vastgepind. Een grote meerderheid van de toppers bleek tussen september en november geboren te zijn.
En wat gebeurt er als een speler wordt gekozen voor zo’n topploeg? Gladwell: “Hij krijgt een betere coaching, zijn teamgenoten zijn beter en hij speelt vijftig of vijfenzeventig wedstrijden per seizoen in plaats van twintig, zoals degenen in de house league, en hij oefent twee of zelfs drie keer vaker dan hij anders had gedaan. Als hij in het begin nog niet inherent beter was, maar alleen wat ouder, zal hij rond zijn dertiende of veertiende, met het voordeel van betere coaching en al die extra oefening achter de rug, werkelijk beter zijn, en daarom meer kans hebben om te worden gekozen voor de Canadian Hockey League, en van daaruit voor de hoogste divisies.”
Oefenen, oefenen, oefenen. Want oefening baart kunst
Het kleine detail van de vroege selectie werkt dus groots uit: het geeft tijd, tijd om te oefenen met de beste instrumenten, onder de beste omstandigheden. Om precies te zijn: tienduizend uur in tien jaar tijd.
Talenten hebben hun ‘Hamburg’ nodig, schrijft Gladwell. Daarmee doelt hij op de periode van de Beatles voordat zij als band doorbraken. “In 1960, toen ze nog maar een worstelende middelbare-schoolrockband waren, werden ze uitgenodigd om in Hamburg in Duitsland te spelen”, weet Gladwell. “Er was een bepaalde clubeigenaar die oorspronkelijk kermisbaas was. Hij vatte het plan op om rockgroepen in verschillende clubs te laten spelen. Ze hadden een formule. Het was een enorme non-stopshow. De bands moesten aldoor blijven spelen om het voorkomende verkeer vast te houden.”
In Liverpool hadden de Beatles nooit sessies van langer dan een uur gedaan en speelden ze bij elke gelegenheid alleen maar hun beste nummer, zoals zoveel bands doen. “Maar in Hamburg”, zo vertelde John Lennon in een interview, “speelden we acht uur aaneen. We moesten echt een nieuwe manier van spelen zien te vinden.”
Alles bij elkaar traden ze 270 avonden op in net iets meer dan anderhalf jaar. Tegen de tijd dat ze in 1964 hun eerste uitbarsting van succes hadden, hadden ze ongeveer 1200 keer live opgetreden. Dat is meer dan de meeste bands van tegenwoordig in hun hele carrière doen. “Het is de vuurproef die de Beatles van de anderen onderscheidde”, aldus Gladwell.
Doe waar je zelf zin in hebt
Als er één iemand is die zijn ‘Hamburg’ heeft gehad, dan is het wel Steve Jobs. Een speech die hij in 2005 op een afstudeerplechtigheid van Stanford University gaf, onthult de geheimen van zijn jongvolwassen leven. Hij studeerde zes maanden aan Reed College, een prestigieuze universiteit voor de kunsten. Daarna gaf hij er de brui aan, maar bezocht nog wel colleges: alleen de colleges die hem interesseerden, zoals kalligrafie waarin Reed College toonaangevend was. Later zou hij die kennis verwerken in de typografie van de legendarische Macintosh-computer.
Dat hij überhaupt aan Reed College kon studeren had te maken met een bijzonder contract. Jobs biologische moeder stelde aan de adoptieouders, arbeiders met een laag inkomen, de eis dat haar zoon ooit zou gaan studeren. Vervolgens deed Jobs op Reed College gewoon waar hij zelf zin in had: hij stak alleen tijd in studie die hij nuttig achtte om vervolgens op zolder computers in elkaar te knutselen.
Jobs had niet alleen het geluk dat hij in het juiste bos verkeerde, maar ook dat hij al vroeg wist wat hij wilde. “Je werk beheerst een groot deel van je leven”, zei hij tegen de zojuist afgestudeerden op Stanford. “En de enige manier om tevreden te worden is door te geloven dat wat je doet groots is. En de enige manier om groots werk te doen is om te houden van wat je doet. Als je het nog niet gevonden hebt, blijf dan zoeken.”
Leef elke dag alsof het je laatste is
De ironie wil dat Jobs niet zei wat hij werkelijk dacht: als je het nu nog niet gevonden hebt, dan ben je te laat om mij ooit nog in te halen. Eigenlijk lachte hij al die brave afstuderende studenten in hun gezicht uit. Want die tienduizend uur in tien jaar had Jobs al te pakken toen hij eerstejaars was. Tegelijkertijd had hij een bewonderenswaardige levensfilosofie. “Toen ik 17 was las ik iets wat hierop neerkwam: ‘Als je elke dag leeft alsof het je laatste is, dan heb je op een dag gelijk.’ Dat maakte indruk op me, en sindsdien keek ik dagelijks in de spiegel en vroeg me af: ‘Als vandaag de laatste dag is, zou ik dan willen doen wat ik nu doe?’ Als het antwoord ‘nee’ was, dan wist ik dat ik iets moest veranderen.”
Deze fatalistische inslag had Jobs dus al decennia voordat hij ziek werd. “Dood is de beste uitvinding van het leven”, vindt hij. Het dwingt je tot de juiste keuze, zorgt dat je geen tijd verdoet.
Jobs mag dan misschien in het perfecte bos geboren zijn, maar zijn antenne voor kansen en beslissingsmomenten is een eigenschap. Een karakter dat hem net zo goed tot de top bracht. Aan kanker stierf hij, maar keuzestress was hem vreemd. Hij ging recht op zijn doel af met een voorsprong die hem door maatschappelijk toeval gegeven is.
Het bos maakte van Jobs een hoge boom. ‘Door de bomen het bos niet meer zien’, is dus niet alleen een gezegde, maar ook een wetenschappelijke waarheid. Zeker als het om hoge bomen gaat. Iets dat Jobs dondersgoed wist: hoe meer we tegen hem opkeken, hoe meer Macs, iPhones en iPads we kochten. Van een beetje mediastrategie was zijn Apple niet vies. Maar wat Jobs echt tot de absolute top deed rijzen was zijn bewustzijn: de informatierevolutionair had door hoe bijzonder zijn bos was.
Bron: NRC
'De neiging rijke en machtige mensen te bewonderen, zelfs welhaast te aanbidden en mensen van arme of gewone komaf te verachten dan wel te negeren is de belangrijkste en meest universele oorzaak van de corruptie van ons morele besef' Adam Smith
Achteraf blijkt natuurlijk altijd dat sommige mensen succes hebben gehad met hetgeen ze deden. Steve Jobs zegt zelf ook dat zijn cursus in lettertypen geen doel diende, maar later van doorslaggevende belang bleek te zijn. Toeval. Nu kun je, door handig gebruikt maken van het toeval, proberen om het succes af te dwingen. Maar als je beter kijkt, zal blijken dat op ieder succesverhaal er velen zijn die misgrijpen. Daarom kan het beleid zich beter richten op de basis. Een land doet er verstandig aan om ervoor te zorgen dat mensen een goede opleiding krijgen, zich in werk kunnen ontplooien, er een rijke brede levendige cultuur is, en een open maatschappelijk debat.quote:
Ook is het me bij het verhaal van Ben Verwaayen nog maar eens opgevallen dat het eigenlijk belangrijker is in welk milieu je opgroeit en de contacten die je hebt, wat betreft je kansen van slagen, dan je inzet en ideeën. Zie ook zijn verhaal mbt de oprichting van een militaire vakbond. "Je moet iemand kennen, die dan weer iemand kent etc."
Dat onderschrijf ik volledig. Een Meritocratie waarin iemand carriere maakt op basis van volledig zijn eigen inzet is naar mijn mening een utopie. Kansen, geluk, afkomst, gezondheid etc. zijn hierin vele malen belangrijker.
Ook het voorbeeld van Steve Jobs bijvoorbeeld, het is goed wat hij heeft gepresteerd en heeft uitgedokterd.
Maar ik heb hier ooit een interessante discussie over gehad met een hoogleraar die mij vertelde dat Steve Jobs nooit het succes had kunnen hebben als hij niet in exact de juiste tijdspanne de juiste leeftijd had om daarmee aan de slag te gaan.
Het was begin jaren 70 en die technieken waren net in opkomst, en Steve Jobs was een jaar of 16 / 17. Was hij in die periode jonger geweest dan had hij nog op school gezeten. Was hij in die periode ouder geweest dan had hij al gewerkt.
Was hij eind jaren 70 een drop-out geweest dan was de pc of iets soortgelijks waarschijnlijk al uitgevonden en ontwikkeld.
Om maar aan te geven dat omstandigheden en factoren in grote mate het geluk en succes bepalen.
Ook die stelling ontkracht de liberale mythe dat "succes een keuze" is, althans succes in de mate als Steve Jobs komt maar eens in de zoveel tijd voor natuurlijk, en daarvoor moet alles op z'n plaats vallen.
Dit maakt bovendien de legitimatie voor een maatschappij van "winnaars en verliezers" discutabeler, en ik denk ook niet dat veel mensen daar uiteindelijk gelukkig van worden.
Wat mij vooral stoort, is dat er ook nog vele anderen zijn die belangrijk zijn voor de samenleving. Neem wetenschap en techniek. Dat is volgens mij aantoonbaar een belangrijke bron voor vele ontwikkelingen en de hedendaagse welvaart. Toch wordt de wetenschap nauwelijks genoemd. De marktmensen beweren maar, dat het allemaal komt vanwege de entrepeneur met een goude idee: reality TV (Endemol) een strak design (Apple gatgets). Oppervlakkig, juist omdat het in die gevallen maar om franje gaat.
De neiging van de marktmensen om alles op hun eigen conto te schrijven, en het feit dat dit al 30 jaar rondzingt, maakt dat ik er genoeg van heb. Tegenstellingen, zoals entrepeneur versus productiemedewerker, durfal versus angsthaas, realisme versus je kop in het zand steken, zijn een vorm van framing. Ook loopt hij weg voor het feit dat 30 jaar neoliberaal beleid het westen niet sterker heeft gemaakt.
[ Bericht 0% gewijzigd door deelnemer op 23-08-2012 10:48:32 ]
The view from nowhere.
Die verheerlijking van een jobs zie je ook bij een daniel tammet, een savant met een beuitengewoon goed geheugen. Natuurlijk wordt dat verkocht als iemand die heel erg begaafd is, maar de waarheid is dat hij veel geoefend heeft en geheugentechnieken toepast die iedereen kan leren. Het wonder/talent aspect spreekt mensen toch meer aan dan honderden/duizenden uren van oefenen.
Ik schrijf boeken over wetenschap en filosofie!
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
Op zich is er niets mee dat iemand veel oefent. Steve Jobs was, itt Ben Verwaayen, een gepassioneerd mens. Ben zegt dat hij niet geobsedeerd bezig is met zijn werk. Hij doet een taak en verder vind hij het wel best. Maar hij bewondert gepassioneerde mensen zoals Steve Jobs. Hij ziet dat deze mensen vast geknoop zitten aan hun ding, en noemt dat ondernemers (en dat is eigenlijk een verkeerde term daarvoor, want het verwijst teveel naar de hedendaagse markt logica). Daar tegenover stelt hij de manager, die komt om een bepaalde taak uit te voeren en weer vertrekt, zoals hijzelf.quote:
Die verheerlijking van een jobs zie je ook bij een daniel tammet, een savant met een beuitengewoon goed geheugen. Natuurlijk wordt dat verkocht als iemand die heel erg begaafd is, maar de waarheid is dat hij veel geoefend heeft en geheugentechnieken toepast die iedereen kan leren. Het wonder/talent aspect spreekt mensen toch meer aan dan honderden/duizenden uren van oefenen.
Ik denk ook dat deze passie voortvloeit uit het pad dat iemand bewandeld en al vroeg begint. Eenmaal op dit pad blijven mensen erop voortborduren. Zo zie je Bob Dylan, Mick Jagger of Madonnna op oudere leeftijd zichzelf nog steeds het podium ophijsen, maakt Woody Allen nog ieder jaar een film, schrijft een bekende romanschrijver weer een nieuw boek, etc.
Passie is belangrijk als je, voorbij het conventionele, nieuwe wegen wilt bewandelen. Tal van interessen kunnen uitgroeien tot een passie. Er zijn mensen die gepassioneerd zijn van wetenschap en wetenschappelijke idealen (bv Richard Feynman), mensen die gepassioneerd zijn van kunst en artistieke idealen (bv Hans van Manen, Martha Graham), mensen gepassioneerd door politieke idealen (bv Gandhi, Maarten Luther King), mensen gepassioneerd door morele / filosofische kwesties (Simone Weil, Wittgenstein).
Afhankelijk van waar iemands passie naar uitgaat, spreekt hij over inspirerende richtingevende waarden: waarheid, schoonheid, rechtvaardigheid, ondernemen, etc. Maar de waarden van verschillende passies kunnen gemakkelijk conflicteren. De passie die Verwaayen bewonderd is van een bepaald soort, gericht op ondernemen en markt succes. Met deze eenzijdigheid is op zichzelf niets mis, het is zijn specialisme, tenzij je de gehele samenleving erop wilt inrichten.
Naar mijn overtuiging is onze samenleving juist destructief bezig, als het gaat om gepassioneerde mensen. Passie verhoudt zich iha slecht met economisch en marktconform denken. Het economische is te resultaatgericht voor creativiteit, en het marktconforme is te conventioneel voor creativiteit. Gepassioneerde mensen zijn vaak juist niet gemakkelijk in te passen in een bedrijf. Ze streven hun eigen doelen na, vanuit eigen motieven, ipv zich de wet te laten voorschrijven door een docent, CEO, of politicus. Zo word je zelfs nog ontslagen bij het bedrijf dat je zelf hebt opgericht, zoals Steve Jobs.
[ Bericht 0% gewijzigd door deelnemer op 23-08-2012 22:45:06 ]
The view from nowhere.
Oefening baart kunst zegt men niet voor niets toch.
Alleen wel jammer dat men geen tijd meer gegund wordt om te oefenen of kennis te vergaren, men moet er tegenwoordig gelijk staan. Een beetje gechargeerd gesteld, maar daar komt het wel op neer.
Ook Ben Verwaayen zei bij Zomergasten dat inhoudelijke kennis bijvoorbeeld niet nodig was bij het creeëren van "toegevoegde waarde" zoals hij het zelf noemde.
Dat is ook een onderdeel ervan, die toegevoegde waarde lijkt tegenwoordig belangrijker dan de inhoud zelf. Snel geld ipv passie.
Ondertussen hebben we wel de hele samenleving zo ingericht, en leren we onze kinderen, dat we het "snelle geld" nastreven ipv onze passies.
Alleen wel jammer dat men geen tijd meer gegund wordt om te oefenen of kennis te vergaren, men moet er tegenwoordig gelijk staan. Een beetje gechargeerd gesteld, maar daar komt het wel op neer.
Ook Ben Verwaayen zei bij Zomergasten dat inhoudelijke kennis bijvoorbeeld niet nodig was bij het creeëren van "toegevoegde waarde" zoals hij het zelf noemde.
Dat is ook een onderdeel ervan, die toegevoegde waarde lijkt tegenwoordig belangrijker dan de inhoud zelf. Snel geld ipv passie.
Ondertussen hebben we wel de hele samenleving zo ingericht, en leren we onze kinderen, dat we het "snelle geld" nastreven ipv onze passies.
'De neiging rijke en machtige mensen te bewonderen, zelfs welhaast te aanbidden en mensen van arme of gewone komaf te verachten dan wel te negeren is de belangrijkste en meest universele oorzaak van de corruptie van ons morele besef' Adam Smith
Veel wordt op één hoop gegooid en onder de noemer van marktwerking / ondernemen gebracht. Er is het ondernemen, dat verwant is met het zoeken naar een opening door een wetenschapper in een wetenschappelijk vraagstuk. Er is ook het arbeidsdiscipline model, waarin een medewerker in een keurlijf wordt geplaatst, en wordt gewezen op de noodzaak om je brood te verdienen, in concurrentie met anderen die hetzelfde doen als jij. De vrije ondernemer heeft ruimte / kansen nodig om zich te kunnen ontplooien, en tegelijk worden de mogelijkheden van productiemedewerker gecastreerd. Een leider-volger systeem, waarin de waarden en idealen van de één, het graf voor ander vormt.quote:
Oefening baart kunst zegt men niet voor niets toch.
Alleen wel jammer dat men geen tijd meer gegund wordt om te oefenen of kennis te vergaren, men moet er tegenwoordig gelijk staan. Een beetje gechargeerd gesteld, maar daar komt het wel op neer.
Ook Ben Verwaayen zei bij Zomergasten dat inhoudelijke kennis bijvoorbeeld niet nodig was bij het creeëren van "toegevoegde waarde" zoals hij het zelf noemde.
Dat is ook een onderdeel ervan, die toegevoegde waarde lijkt tegenwoordig belangrijker dan de inhoud zelf. Snel geld ipv passie.
Ondertussen hebben we wel de hele samenleving zo ingericht, en leren we onze kinderen, dat we het "snelle geld" nastreven ipv onze passies.
De VVD is teveel gericht op idealen die ze eigenlijk niemand gunnen. De student moet in 4 jaar afstuderen, met hoge cijfers (geen zesjes cultuur). De ruimte om je eigen passie te ontwikkelen is daarmee verdwenen. De nieuwe medewerker moet aantoonbaar maken dat hij voldoet aan tal van vooropgezetten eisen en zich daarnaar voegen, maar we moeten ook meer ondernemend zijn. Dat zijn conflicterende boodschappen.
Als je gehoor wilt geven aan de idealen van de VVD, dan zou je je niets moeten aantrekken van alle prestatie eisen, want die verkwisten al je tijd. Maar als je je passie volgt en je komt verkeerd uit, dan word je tewerk gesteld in de kassen van het westland (there is no such thing as a free lunch).
Samenwerken is een belangrijk element als je iets van de grond wilt krijgen. Samenwerken met gelijkgestemde mensen, met dezelfde idealen. Vaak zegt men dat je een individualist moet zijn, die iets van zijn eigen leven maakt. Dat is ook een dubbele boodschap. Samenwerken is daarvan de betere gedachte. Het individualisme maakt mensen teveel onmachtig.
[ Bericht 10% gewijzigd door deelnemer op 23-08-2012 15:23:37 ]
The view from nowhere.
Je ziet dit marktdenken ook sterk in de beoordeling van fundamentele wetenschap, iets wat erg jammer is. Mensen kunnen vaak niet dat onderzoeken wat ze interessant vinden. In de vs zie je nog sterker die " follow the leader" mentaliteit.quote:
[..]
Op zich is er niets mee dat iemand veel oefent. Steve Jobs is, itt Ben Verwaayen, een gepassioneerd mens. Ben zegt dat hij niet geobsedeerd bezig is met zijn werk. Hij doet een taak en verder vind hij het wel best. Maar hij bewondert gepassioneerde mensen zoals Steve Jobs. Hij ziet dat deze mensen vast geknoop zitten aan hun ding, en noemt dat ondernemers (en dat is eigenlijk een verkeerde term daarvoor, want het verwijst teveel naar de hedendaagse markt logica). Daar tegenover stelt hij de manager, die komt om een bepaalde taak uit te voeren en weer vertrekt, zoals hijzelf.
Ik denk ook dat deze passie voortvloeit uit het pad dat iemand bewandeld en al vroeg begint. Eenmaal op dit pad blijven mensen erop voortborduren. Zo zie je Bob Dylan, Mick Jagger of Madonnna op oudere leeftijd zichzelf nog steeds het podium ophijsen, maakt Woody Allen nog ieder jaar een film, schrijft een bekende romanschrijver weer een nieuw boek, etc.
Passie is belangrijk als je, voorbij het conventionele, nieuwe wegen wilt bewandelen. Tal van interessen kunnen uitgroeien tot een passie. Er zijn mensen die gepassioneerd zijn van wetenschap en wetenschappelijke idealen (bv Richard Feynman), mensen die gepassioneerd zijn van kunst en artistieke idealen (bv Hans van Manen, Martha Graham), mensen gepassioneerd door politieke idealen (bv Gandhi, Maarten Luther King), mensen gepassioneerd door morele / filosofische kwesties (Simone Weil, Wittgenstein).
Afhankelijk van waar iemands passie naar uitgaat, spreekt hij over inspirerende richtingevende waarden: waarheid, schoonheid, rechtvaardigheid, ondernemen, etc. Maar de waarden van verschillende passies kunnen gemakkelijk conflicteren. De passie die Verwaayen bewonderd is van een bepaald soort, gericht op ondernemen en markt succes. Met deze eenzijdigheid is op zichzelf niets mis, het is zijn specialisme, tenzij je de gehele samenleving erop wilt inrichten.
Naar mijn overtuiging is onze samenleving juist destructief bezig, als het gaat om gepassioneerde mensen. Passie verhoudt zich iha slecht met economisch en marktconform denken. Het economische is te resultaatgericht voor creativiteit, en het marktconforme is te conventioneel voor creativiteit. Gepassioneerde mensen zijn vaak juist niet gemakkelijk in te passen in een bedrijf. Ze streven hun eigen doelen na, vanuit eigen motieven, ipv zich de wet te laten voorschrijven door een docent, CEO, of politicus. Zo word je zelfs nog ontslagen bij het bedrijf dat je zelf hebt opgericht, zoals Steve Jobs.
Ik schrijf boeken over wetenschap en filosofie!
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
https://www.epsilon-uitga(...)e-tijd-materie/10996
https://www.spectrumboeke(...)k-niet-9789000386765
https://www.spectrumboeke(...)tronen-9789000395071
Zo vond ik het verrassend wat Paul Verhoeven in een eerdere aflevering van zomergasten vertelde. Hij had in de VS niet de vrijheid een film te maken naar eigen inzicht. Hoewel een gevierd filmmaker, loopt hij aan de leiband van film producenten en geldt er een strikt hierachische orde van beslisingbevoegdheden. Als Paul Verhoeven al niet de vrijheid heeft om zelf een filmproductie te ondernemen (er is teveel geld mee gemoeid), hoeveel vrijheid heeft een gewone burger dan om iets te ondernemen?quote:Op donderdag 23 augustus 2012 22:36 schreef Haushofer het volgende:
[..]
Je ziet dit marktdenken ook sterk in de beoordeling van fundamentele wetenschap, iets wat erg jammer is. Mensen kunnen vaak niet dat onderzoeken wat ze interessant vinden. In de vs zie je nog sterker die " follow the leader" mentaliteit.
Ik schrijf wel eens een commentaar voor de opinie pagina van het NRC. Er is er nog nooit één geplaatst. Voor de grote stukken op de opinie pagina worden vaak mensen uitgenodigd tegen een vergoeding. Alleen lezersreakties van een paar regels worden soms geplaatst.
Het is veel moeilijker om van de grond te komen dan het lijkt. Iedereen loopt een geijkt parcour af binnen een bestaande organisatie. Wat je wel zelf kan doen, is iets kleins zoals een winkeltje openen. Het beste is, om dat te doen met een klein groep mensen, zoals een hechte familie. Turkse ondernemers beginnen zo een winkeltje, en breiden dan geleidelijk aan uit, met nog een winkeltje etc.
Alleen nieuwe ontwikkelingen bieden goede kansen, zoals de ICT in de tijd van Steve Jobs. Of sociale media ontwikkelen voor het internet nu.
Binnen een bedrijf iets ondernemen gebeurd altijd binnen gestelde kaders. Je moet eerst een goede verstandhouding met de mensen opbouwen die de beslissingbevoegdheden hebben. Dan moet je jezelf waardevol maken, zodat je wordt toelaten op een hoger niveau van de organisatie. Zo breid je je mogelijkheden uit. Maar vaak lang binnen een andermans plannetjes.
Slechts weinige spelen werkelijk de rol van een vrije ondernemer zoals de liberale vrije markt ideologie ons graag voorspiegelt. Als consument betredenwij de vrije markt direct, maar als producent indirect, via een grote organisatie. Vanwege deze indirecte toetreding, biedt het marktmodel geen complete analyse van de werkelijke economische situatie van de gemiddelde werknemer, die fungeert als een radertje in een grote hiërarchische organisatie. De ideologie van de vrije markt is misschien aantrekkelijk voor een ondernemer die zelf aan het stuur zit en naar eigen inzicht kan handelen. Maar voor de meeste werknemers is het model inadequaat.
De ondernemer pleit voor minimale regelgeving door overheden en maximale volgzaamheid van zijn werknemers. Het gewenste omslagpunt tussen autoritair gezag en vrije zelfbeschikking scharniert altijd rond de eigen positie. Wie zich boven je bevindt, dient je vrij te laten (zelfregulatie is beter). Wie zich onder je bevindt, dient je gedwee te volgen (aanpassing is noodzakelijk). De vrijheid van de een, gaat ten koste van de vrijheid van de ander. In de onderste laag heeft de individuele werknemer of burger weinig invloed of vrijheden. De voorwaarden worden hem opgelegd door de baas, de overheid of de leverancier. Daar geldt: of de dwang nu van de overheid of de markt komt, is lood om oud ijzer.
De efficiëntie, die door de marktwerking wordt afgedwongen, dringt steeds dieper door in het leven van mensen. Het rationaliseren van productieprocessen reduceert mensen tot productiemiddelen. De dwang van formele regels, de bureaucratie van de overheid en de tucht van de markt, creëren de druk die het individu tot een slaaf maakt van bovenpersoonlijke structuren die te ver boven zijn macht liggen om te kunnen beïnvloeden.
Van belang is de aard van de keuzes die het individu kan maken. Is het individu vrij, als hij genoodzaakt is mee te huilen met de wolven in het bos, tenzij hij een radicale en riskante keuze maakt. Kun je op je werk een eigen inbreng hebben, of kun je slechts ontslag nemen? Als we de consequenties van keuzes vergroten tot alles of niets keuzes, dan neemt de vrijheid af.
[ Bericht 0% gewijzigd door deelnemer op 23-08-2012 23:51:17 ]
The view from nowhere.
Alsof ik Karl Marx hoor spreken.
Dat is niet denigrerend bedoelt overigens.
Een uitgebreidere reactie volgt later.
Dat is niet denigrerend bedoelt overigens.
Een uitgebreidere reactie volgt later.
'De neiging rijke en machtige mensen te bewonderen, zelfs welhaast te aanbidden en mensen van arme of gewone komaf te verachten dan wel te negeren is de belangrijkste en meest universele oorzaak van de corruptie van ons morele besef' Adam Smith
Overigens @ deelnemer, jij hebt ooit eens in een ander topic vertelt dat je wetenschapper bent, hoe ervaar jij in de praktijk, in het dagelijks leven de eventuele tekortkomingen of belemmeringen van de liberale markt cq het kapitalisme?
'De neiging rijke en machtige mensen te bewonderen, zelfs welhaast te aanbidden en mensen van arme of gewone komaf te verachten dan wel te negeren is de belangrijkste en meest universele oorzaak van de corruptie van ons morele besef' Adam Smith
Het hangt er erg vanaf wat je mogelijkheden zijn en waar je terecht komt. Gepromoveerde wetenschappers kunnen vaak niet verder in de wetenschap, en voor het bedrijfsleven is het een hele verkeerde achtergrond. Je hebt geen concreet vak geleerd en intellectuele eerlijkheid is in het bedrijfsleven een ongewenste eigenschap. Als je een beroepsopleiding hebt gedaan is het makkelijker. Dan is het een kwestie van niet te lang blijven hangen op een plek waar je je niet kunt ontwikkelen (het ene bedrijf is het andere niet). Mensen die niet uit een gezin komen waar je wereldwijs gemaakt wordt, maar alleen netjes wordt opgevoed, en zich moeten behelpen met de ideologische propaganda van bedrijven en media, zijn veel te naief.quote:
Overigens @ deelnemer, jij hebt ooit eens in een ander topic vertelt dat je wetenschapper bent, hoe ervaar jij in de praktijk, in het dagelijks leven de eventuele tekortkomingen of belemmeringen van de liberale markt cq het kapitalisme?
De OP's van de volgende topics geven wel enige idee van de tekortkomingen van de vrije markt.
De beperkingen van vrije marktwerking
Het liberalisme en zijn omkering
Tegenwoordig komt de kritiek meer en meer los (een gevolg van de kredietcrisis). Mensen als Noam Chomski, Joe Stiglitz, Naomi Klein, etc spelen daarin een belangrijke rol. Zie oa [CENTRAAL] Het grote F&L video topic.
Hoewel het in Nederland niet zo erg uit de hand gelopen is als in de VS, kun je een soortgelijk verhaal als Stiglitz geeft ook voor Nederland houden. De HRA is een veel groter schandaal dan mensen zich realiseren. Politici hebben jarenlang geweigerd om dit probleem zelfs maar te bespreken. Voor rijken was het een manier om de belastingdruk te verlagen, voor banken was het een cash cow, voor veel gewone huizenkopers was compenseerde het hooguit de hogere huizenprijs (als gevolg van de HRA), en huurders werden genaaid. Waarom zouden huurders niet protesteren dat kopers hun woonlasten wel van de belasting mogen aftrekken en huurders niet? Geen enkele politicus in den Haag heeft het ooit voor de huurders opgenomen. Daaruit blijkt dat de helft van de bevolking niet eens politiek vertegenwoordigd wordt. In deze verkiezingcampage zouden politici hierover eens aan de tand gevoeld moeten worden, maar ik zie dat niet gebeuren.
Dat de top van het Nederlandse bedrijfsleven onderzoeken laat uitvoeren om te bepalen of hun salaris marktconform is, geeft al aan dat het geen markt is. Ze lieten deze onderzoeken uitvoeren in de VS omdat de top daar het meest verdient. Maar als wij een pak melk kopen doen we geen markt onderzoek, want een pak melk heeft gewoon een marktwaarde (als gevolg van marktwerking). Stel dat je toch een marktonderzoek zou uitvoeren naar de prijs van een pak melk, zeg in Soedan, om vast te wat de prijs zou moeten zijn. Stel in Soedan kost het pak melk gemiddeld 10 cent. Je gaat vervolgens naar de supermarkt en je weigert de gewone prijs te betalen, wapperend met je marktonderzoek en zeggende dat een pak melk maar 10 cent kost. Dan is er geen sprake van normale marktwerking.
[ Bericht 3% gewijzigd door deelnemer op 24-08-2012 02:33:01 ]
The view from nowhere.
Uit de uitzending van zomergasten blijkt ook dat de carriere van Ben weinig te maken heeft met iets constructief willen doen, maar slechts met kansen grijpen en succesvol willen zijn. Het begon al met zijn vakbond in het leger, waar hij niets mee wilde, maar een goede oefening vond in 'cold selling'. Ik ben het daarom ook wel eens met dit commentaar uit het NRC:
[ Bericht 0% gewijzigd door deelnemer op 24-08-2012 10:41:02 ]
Integere mensen zijn ongeschikt voor topfuncties omdat het er te onverantwoordelijk / corrupt aan toe gaat. Het gaat dan ook niet alleen om gelijke kansen, maar ook om de verzieking van de werksfeer.quote:Je liet haarfijn zien dat je dus dit soort man moet zijn om het ver te schoppen in het bedrijfsleven. Ik vond dat verhelderend. Want ik dacht dat je juist als topman van zo’n gigantisch bedrijf en dan ook nog eens in Frankrijk, een hele reeks filosofische vergezichten en persoonlijke bevliegingen paraat moest hebben. Een REDEN waarom je alles doet. Die had hij niet. En op een gegeven moment liet je het maar zo, wat eigenlijk heel gemeen was, maar ook weer rechtvaardig.
Ben Verwaayen heeft de ballen verstand van de inhoud van het bedrijf dat hij leidt, zei hij. Na zeven jaar ging hij weer wat anders doen omdat je anders ‘je eigen verhaal terugkrijgt’. Hahaha, goeie.
Hij zei dat het ook niet nodig is de essentie te begrijpen van zo’n bedrijf. Verwaayen moest het blazoen van ITT, een multinational die werd beschuldigd van betrokkenheid bij de staatsgreep tégen Allende, oppoetsen. En dat deed hij, ongeacht de vraag of het klopte. Dat was pas een spannende klus geweest, zei hij!
Hij had niks met de programma’s van John de Mol en Joop van den Ende, maar het was wel de leukste periode in zijn leven toen hij president commissaris was geweest van Endemol. Hij was bij de VVD gegaan omdat hij de politiek een ´goede leerschool’ vond en omdat hij voor vrijheid was. Hij wilde de wereld beter maken, maar hij bedankte ervoor als minister zijn handen vuil te maken. Hij vindt Mark Rutte een rascommunicator omdat die twee keer hetzelfde zegt als hem een kritische vraag gesteld wordt.
Europese bedrijven moeten veranderen zei hij, om de opkomst van China het hoofd te kunnen bieden.
Noem eens zo’n nodige verandering, vroeg je, keer op keer. Uiteindelijk kwam het antwoord. Europese bedrijven moeten ‘iets anders gaan doen dan vandaag’, ‘keuzes maken en ‘de mouwen opstropen’ (Verwaayen zei het echt), ‘innoveren’, en Europa moet een centrale baas krijgen. Ik kraste me suf op de kaart van de bullshit bingo van de managementspeak.
Jammer dat de naam Wilders niet viel, en het salaris van Verwaayen, vorig jaar 2,25 miljoen euro – in verhouding tot al die ontslagen mensen. Ook jammer: dat je niets vroeg over het gevallen kabinet van rascommunicator Rutte. Misschien dacht je, terecht, dat er dan nog meer holle vaten opengetrokken zouden worden.
bron
[ Bericht 0% gewijzigd door deelnemer op 24-08-2012 10:41:02 ]
The view from nowhere.
Vrijheid en eigenverantwoordelijk hebben geleid tot een gebrek aan constructief handelen. De beslissingsnemer is vaak niet de uitvoerder. De uitvoerder heeft veel te maken met niet-constructieve oplossingen, terwijl de beslissingnemer denk alleen in eigen verantwoordelijkheid en vrijheid. Het idee is dat marktwerking garandeerd dat het streven naar succes hand in hand gaat met constructief handelen. Dat is een ideologisch paradigma. In de prijktijk blijkt dat deze indirecte route naar constructief handelen niet werkt. Je ziet aan de levengeschiedenis van Ben Verwaayen dat hij geen draad constructiviteit in zich heeft.
Mensen integreren zichzelf rond doelstellingen. Daarom is de kwaliteit van deze doelstellingen en bijbehorende activiteiten belangrijk ons psychisch welzijn. Dit integratie proces wordt voortdurend van hoger af doorkruist en leidt tot psychische stress. Om niet in conflict te komen met de winstoogmerken van het bedrijf en de keuzes van het management, dient een moderne werknemer zich te onthechten van zijn inhoudelijke werkzaamheden. Als je inhoudelijke waarde aan toekent aan je werkzaamheden en daaraan je motivatie ontleent, dan bent je niet goed bestand tegen managers die deze zaken voor je ogen de nek omdraaien. Dat kan op ieder moment gebeuren en daarin hebt geen inspraak. Men noemt deze inhoudelijke onthechting een professionele of zakelijke houding. De ontkoppeling van motivatie en handelen, wordt door bezielde mensen als rampzalig ervaren. De zielloze mens, doet wat hem wordt gezegd, vindt wat hem wordt voorgespiegeld, en wordt voor het karretje van anderen gespannen.
[ Bericht 12% gewijzigd door deelnemer op 24-08-2012 11:19:47 ]
Mensen integreren zichzelf rond doelstellingen. Daarom is de kwaliteit van deze doelstellingen en bijbehorende activiteiten belangrijk ons psychisch welzijn. Dit integratie proces wordt voortdurend van hoger af doorkruist en leidt tot psychische stress. Om niet in conflict te komen met de winstoogmerken van het bedrijf en de keuzes van het management, dient een moderne werknemer zich te onthechten van zijn inhoudelijke werkzaamheden. Als je inhoudelijke waarde aan toekent aan je werkzaamheden en daaraan je motivatie ontleent, dan bent je niet goed bestand tegen managers die deze zaken voor je ogen de nek omdraaien. Dat kan op ieder moment gebeuren en daarin hebt geen inspraak. Men noemt deze inhoudelijke onthechting een professionele of zakelijke houding. De ontkoppeling van motivatie en handelen, wordt door bezielde mensen als rampzalig ervaren. De zielloze mens, doet wat hem wordt gezegd, vindt wat hem wordt voorgespiegeld, en wordt voor het karretje van anderen gespannen.
[ Bericht 12% gewijzigd door deelnemer op 24-08-2012 11:19:47 ]
The view from nowhere.
Helemaal mee eens. Ik kan hier een mooi praktijkvoorbeeld bij vertellen.quote:Om niet in conflict te komen met de winstoogmerken van het bedrijf en de keuzes van het management, dient een moderne werknemer zich te onthechten van zijn inhoudelijke werkzaamheden. Als je inhoudelijke waarde aan toekent aan je werkzaamheden en daaraan je motivatie ontleent, dan bent je niet goed bestand tegen managers die deze zaken voor je ogen de nek omdraaien. Dat kan op ieder moment gebeuren en daarin hebt geen inspraak. Men noemt deze inhoudelijke onthechting een professionele of zakelijke houding. De ontkoppeling van motivatie en handelen, wordt door bezielde mensen als rampzalig ervaren.
Ik heb enkele maanden geleden gesolliciteerd als (telefonisch) klantenservicemedewerker bij de Rabobank. Er werd gevraagd om integere klantgerichte werknemers, de functie was niet direct commercieel van aard.
Ik ben het niet geworden omdat ik - letterlijk! - te integer zou zijn voor de functie. Ik moest een aantal assesments doen, welke ik met goed resultaat voltooide, enkel bij de voorbeelden van klantadvisering bleek ik niet "commercieel" genoeg. Ik ging namelijk meestal voor oprecht advies van de klant, maar beter was het geweest als ik bepaalde zaken min of meer verzweeg voor de klant en de klant tot 2 beperkte keuzes dwong (die uiteraard meer geld opleverden).
Nu kun je zeggen dat dat niet slim geweest is van mij, geen commercieel inzicht en te naief, maar als ik mijn functie oprecht wil uitvoeren, met plezier, en mezelf recht in de spiegel wil durven aankijken, dan wil ik ook een goed gevoel hebben bij de adviezen die ik geef, is dat zo gek dan?
Ik vind het dan ook niet vreemd dat steeds meer mensen moeite krijgen met dat keurslijf waarin ze zitten, die voorgeprogrammeerde riedel die ze moeten verkopen zonder eigen inbreng. Het is in feite gewoon het voorliegen van mensen en heeft niets meer met de oorspronkelijke doelstelling van de functie te maken.
Zo raak je als samenleving ontweest. Als werknemer vanwege het bovenstaande, en consumenten raken - terecht - het vertrouwen kwijt in instellingen. Uiteindelijk is dit alleen maar slechter voor de maatschappij, maar korte termijn winst staat al decennia voorop, en ik heb niet de illusie dat dat snel zal veranderen.
'De neiging rijke en machtige mensen te bewonderen, zelfs welhaast te aanbidden en mensen van arme of gewone komaf te verachten dan wel te negeren is de belangrijkste en meest universele oorzaak van de corruptie van ons morele besef' Adam Smith
Ik ken tal van dit soort voorbeelden.quote:
[..]
Helemaal mee eens. Ik kan hier een mooi praktijkvoorbeeld bij vertellen.
Ik heb enkele maanden geleden gesolliciteerd als (telefonisch) klantenservicemedewerker bij de Rabobank. Er werd gevraagd om integere klantgerichte werknemers, de functie was niet direct commercieel van aard.
Ik ben het niet geworden omdat ik - letterlijk! - te integer zou zijn voor de functie. Ik moest een aantal assesments doen, welke ik met goed resultaat voltooide, enkel bij de voorbeelden van klantadvisering bleek ik niet "commercieel" genoeg. Ik ging namelijk meestal voor oprecht advies van de klant, maar beter was het geweest als ik bepaalde zaken min of meer verzweeg voor de klant en de klant tot 2 beperkte keuzes dwong (die uiteraard meer geld opleverden).
Nu kun je zeggen dat dat niet slim geweest is van mij, geen commercieel inzicht en te naief, maar als ik mijn functie oprecht wil uitvoeren, met plezier, en mezelf recht in de spiegel wil durven aankijken, dan wil ik ook een goed gevoel hebben bij de adviezen die ik geef, is dat zo gek dan?
Ik vind het dan ook niet vreemd dat steeds meer mensen moeite krijgen met dat keurslijf waarin ze zitten, die voorgeprogrammeerde riedel die ze moeten verkopen zonder eigen inbreng. Het is in feite gewoon het voorliegen van mensen en heeft niets meer met de oorspronkelijke doelstelling van de functie te maken.
Zo raak je als samenleving ontweest. Als werknemer vanwege het bovenstaande, en consumenten raken - terecht - het vertrouwen kwijt in instellingen. Uiteindelijk is dit alleen maar slechter voor de maatschappij, maar korte termijn winst staat al decennia voorop, en ik heb niet de illusie dat dat snel zal veranderen.
Mijn nichtje doet een opleiding personeelszaken. Ze moest een stage lopen en deed dat bij een bedrijf dat schoonmakers inhuurt. Haar target was om 40 mensen per maand aan te nemen (er is een enorm verloop). Bij haar solicitatie twijfelde men eraan of ze hard genoeg was voor het werk.
Ik heb software geschreven voor een uitvaartverzekeraar waar bepaalde polisbedragen niet op de polis of het scherm mochten worden getoond. Waarom is mij nooit duidelijk geworden.
In heb gewerkt voor een software bedrijf dat software ontwikkelt voor tussenpersonen in de verzekeringsbrance. Toen waren verzekeringmaatschappijen bezig om tussenpersonen in te lijven als verkopers van hun eigen producten. De grote tussenpersoon Meeus was bijvoorbeeld grotendeels in handen van Aegon. Er waren geheime afspraken dat Meeus, onder mom van onafhankelijk advies, de verplichting had om minimaal 40% Aegon producten te verkopen. Dat werd een politieke rel. Als gevolg daarvan werden tussenpersonen verplicht om bij te houden op welke gronden zij een klant een bepaald product adviseerde. Daarvoor moest nieuwe software worden geschreven. Maar er werd alleen over gepraat, als een project gericht op het ontwikkelen van een nieuwe marketing tool. De situatie van klanten zou in kaart worden gebracht om kijken welke verzekeringsproducten zij allemaal nodig hadden. Over de het feitelijk doel, controle op misbruik had men het nooit.
Er heerste een brallerig sfeertje in het bedrijf. Het was bijvoorbeeld normaal dat je vond dat ambtenaren geen enkel talent hebben, want als ze dat hadden, zouden ze wel in het bedrijfsleven gaan werken.
Er was een groot software pakket dat geheel uit de klauwen liep. Het bestond uit tientallen miljoenen regels code, volledig ongedocumenteerd, en geheel verknoopt tot spaghetti. Mensen werden er geen wijs meer uit. Dat alles werd verhult en in het bedrijf mocht men slechts lovend erover spreken. Het leidde tot arbeidsconflicten, waarin het bedrijf slecht gericht was op het onderdrukken van de kritiek. Het medewerkerstevredenheid onderzoek werd gemanipuleerd. Sommige mensen werden depressief en ziek en werden het bedrijf uit geknikkerd. Liefs zo dat de kosten zoveel mogelijk op de werknemers op de overheid werd afgeschoven.
Op management niveau werd er gezocht naar een oplossing, maar medewerkers mochten dat niet weten. Uiteindelijk is een bedrijf ingehuurd dat een nieuw software ging ontwikkelen en de medewerkers van het eigen bedrijf moesten het oude pakket in de lucht houden. Alle vaardigheden en kennis die nodig was om het nieuwe pakket te ontwikkelen, ging aan hun neus voorbij en later zouden ze onderaan mogen aanschuiven. Dit werd niet zo gebracht. Het gebracht als een mooi weer verhaal, die iedere mogelijkheid tot kritiek uitsloot. De afdeling die het onderhoud aan het oude pakket bleeft uitvoeren, is uiteindelijk geheel ineen geklapt. Het bedrijf heeft een externe partij moeten inhuren om het pakket overeind te houden. Het hele debacle was louter het gevolg van jarenlange mismanagement, het misleiden en intimideren van werknemers. Niemand in dat bedrijf wist wat iemand anders verdiende, maar de salarissen liepen wijdt uiteen, vaak dwars tegen competeties in. Je moest eerst je ontslagbrief op tafel leggen, om over te kunnen onderhandelen over een salarisverhoging. Het bedrijf was strikt hierarchies georganiseerd.
Ik heb in meerdere bedrijven gezien de medewerkers werden geindoctrineerd met ideologische prietpraat. Ik heb reintegratie bureaus gezien die niets doen voor werkzoekenden, anders dan ze uitleggen dat alles hun eigen verantwoordelijkheid is, dat ze moeten netwerken, en wat tips over wat werkgevers van werknemers verwachten en jezelf daarmee leren te verkopen.
Overal wordt gedaan alsof het vanzelfsprekend is dat je altijd alleen handelt en spreekt gericht op korte termijn eigen voordeel.
Kritiek is een gebrek aan 'eigen verantwoordelijk nemen'. Als het je niet bevalt, neem je toch gewoon ontslag en ga je ergens anders werken.
Wijzen op de situatie / omstandigheden is slachtoffergedrag.
Wat je ziet is dat boodschap 'eigen verantwoordelijkheid nemen' wordt uitgelegd aan de hand van voorbeelden, waarin mensen liever lui dan moe zijn, of geen risico / initiatief durven nemen. Maar dat het in de praktijk leidt tot een cultuur waarin niemand meer constructief denkt of handelt, en de meest doortrapte en onverantwoordelijk types zich als een vis in het water voelen en floreren.
[ Bericht 0% gewijzigd door deelnemer op 24-08-2012 15:27:34 ]
The view from nowhere.
Mee eens.
Ik durf zelfs te stelen dat de samenleving harder wordt dankzij dat liberalisme. Al is het alleen maar omdat het verschil tussen de bovenkant en de onderkant zo groot wordt.
Daarbij moeten dingen als zorg, onderwijs en openbaar vervoer voor iedereen toegankelijk zijn en de praktijk wijst uit dat dat steeds minder het geval is. Dat moeten we toch helemaal niet willen als maatschappij.
Ik durf zelfs te stelen dat de samenleving harder wordt dankzij dat liberalisme. Al is het alleen maar omdat het verschil tussen de bovenkant en de onderkant zo groot wordt.
Daarbij moeten dingen als zorg, onderwijs en openbaar vervoer voor iedereen toegankelijk zijn en de praktijk wijst uit dat dat steeds minder het geval is. Dat moeten we toch helemaal niet willen als maatschappij.
Verkrijgbaar met diverse letter- en cijfercombinaties!
quote:
[..]
Mensen als Noam Chomski, Joe Stiglitz, Naomi Klein, etc spelen daarin een belangrijke rol.
The view from nowhere.
Ik heb het topic een beetje gevolgd hier, en moet zeggen dat ik me er wel in kan vinden.
Het is voor mij persoonlijk heel duidelijk geworden sinds de komst van het huidige kabinet.
Steeds meer lijkt het alsof de hele maatschappij alleen nog maar draait om kortstondige kicks, en het verdienen van geld.
Meedoen en hard werken in de grote ratrace om geld en status...
Over een weekje 31 augustus ga ik naar 't socialistische Zweden voor stage.
Ik ben benieuwd hoe de maatschappij daar is, en hoe men aankijkt tegen een kwestie als deze.
Het is voor mij persoonlijk heel duidelijk geworden sinds de komst van het huidige kabinet.
Steeds meer lijkt het alsof de hele maatschappij alleen nog maar draait om kortstondige kicks, en het verdienen van geld.
Meedoen en hard werken in de grote ratrace om geld en status...
Over een weekje 31 augustus ga ik naar 't socialistische Zweden voor stage.
Ik ben benieuwd hoe de maatschappij daar is, en hoe men aankijkt tegen een kwestie als deze.
|
|
