De onmetelijke leegheid van het hedendaagse (neo)liberalisme

Het moet me echt van het hart.

Ik vind het lastig om hierbij exact de vinger op de zere plek te leggen, maar het viel me gisteren ook weer op.

Ik zat gisteren de Zomergasten-uitzending te bekijken, te gast was Ben Verwaayen, momenteel CEO bij Alcatel-Lucent, en in het verleden bekleedde hij diverse bestuursfuncties bij PTT-Telecom en British Telecom, en hij is prominent VVD-lid. De gehele uitzending was één grote lofzang voor het kapitalisme en zat vol met inhoudsloze doch pretentieuze clichés.

Het viel me op hoe inhoudsloos en oppervlakkig zijn hele monoloog eigenlijk was.

Dat is tevens mijn aanklacht, ik haal die uitzending van Zomergasten met Ben Verwaayen natuurlijk slechts aan ter voorbeeld, want Ben Verwaayen is het prototype voorvechter van de liberale waarden waarmee we tegenwoordig leven.

Het is allemaal zo leeg, ik hoor geen visie, geen overtuiging, geen gevoel, het enige waar het uiteindelijk altijd op neerkomt is geld, markt, eindeloze groei en winst voor enkelen ten koste van velen.

Er wordt echter door veel (neo)liberalen wel een soort van idealisme geveinst aangezien ze vaak het alleenrecht claimen aan de toekomstige generaties te denken. Maar waar het dan altijd weer op neerkomt is geld. Ze pretenderen economische deskundigheid te bezitten en door de staatsschuld en overheidsuitgaven niet teveel op te laten lopen de toekomstige generaties niet met een immense staatsschuld op te zadelen.

Echter hoor je ze nooit over de toekomstige generatie die wel opgezadeld wordt met afgebroken verworvenheden op het gebied van arbeidsrecht en inkomen, of de toekomstige generatie die opgezadeld wordt met een "uitgeputte" aarde omdat er onvoldoende is geinvesteerd in duurzame energie, of een toekomstige generatie die wordt opgezadeld met smog en klimaatproblemen omdat er onvoldoende van ondernemingen en mensen is gevraagd de uitstoot en vervuiling te beperken, of dat als men in de toekomst de pech heeft om gehandicapt geboren te worden men niet meer kan rekenen op talloze ondersteunende voorzieningen zodat zij toch dezelfde kansen krijgen dan degenen die het beter hebben getroffen.

Nee, bij het hedendaagse liberalisme lijkt alleen geld een rol te spelen, en wat zaken financieel opleveren voor de samenleving. De mate van succes, de mate van creativiteit, alles lijkt kortzichtig te worden uitgedrukt in geld. Mensen, Natuur, milieu, dieren(welzijn) doen allemaal niet ter zake, alleen als het financieel wellicht iets oplevert.

Tegelijkertijd worden we gegijzeld door deze dogmatische gedachtengang. Dagelijks wordt ons wijsgemaakt dat succes een keuze is, dat succes zich uit in de dikte van je portemonnee en je status, en dat het belangrijk is deze ratrace vol te houden. Wat maar ten dele waar is.

Natuurlijk is groei en een prestatiemaatschappij noodzakelijk om iedereen van de benodigde welvaart te voorzien, maar groei lijkt een doel op zichzelf te zijn geworden, met dank aan de economisch liberale ideologie.

Een doel op zichzelf waarmee we bovendien de afbraak van talloze verworvenheden legitimeren. Wordt ons leven daar zoveel beter van?

Maar waar gaat het dan uiteindelijk over?

Volgens mij moet groei toch in dienst staan van de mensen, en zou de immense welvaart die we heden ten dage bezitten zich ook moeten uiten in meer welzijn voor de mensen. Kansen zich te ontplooien met wat ze écht willen, en niet wat de markt van hen vraagt.

Volgens mij is het (neo)liberale gedachtengoed een dun laagje vernis over een discutabele ideologie waarbij succes zich uitdrukt in het financiële plusje aan het eind van ieder boekjaar. Maar dat is wel een hele dunne graadmeter voor succes als je het mij vraagt.

Ik ben van mening dat we verder moeten durven denken dan het denkkader waarin het liberale gedachtengoed ons gevangen houdt.

Waarom zouden wij geen genoegen nemen met wat minder groei? Of wat minder winst? Als dat het welzijn van mensen kan bevorderen. GroenLinks opperde ooit het nationale inkomen van een land niet meer uit te drukken in het BBP (Bruto Binnenlands Product) maar in het BBG (Bruto Binnenlands Geluk). Is dat immers niet veel belangrijker en waar het uiteindelijk om gaat?

Zijn we niet meer gebaat bij een duurzame samenleving waarin we juist meer oog hebben voor elkaar en het maatschappelijk belang, en waarin motivaties niet per definitie financieel zijn gedreven? Natuurlijk moet er geld verdiend worden, maar voor mijn gevoel zitten heel veel mensen nu in een soort maatschappelijk keurslijf die hen dwingt mee te gaan in deze ratrace waardoor deze zich ook in stand houdt, waardoor de mensen niet de échte keuzes in hun leven durven te maken die ze diep in hun hart eigenlijk zouden willen.

Ik denk dus dat de eenzijdige fixatie op groei (tunnelvisie) ons niet gelukkiger maakt op de lange termijn, zeker als daar talloze verworvenheden voor moeten worden opgegeven.

Mensen worden niet gelukkig van eindeloze groei. Ik vind de (neo)liberale agenda waarop wij tegenwoordig onze samenleving baseren dan ook getuigen van een hemeltergende leegheid qua toekomstvisie en idealen. Zeker aangezien de groei in de praktijk vaak ten gunste komt van slechts enkelen ten koste van velen.

Tijd om hiermee anders om te gaan wat mij betreft en te gaan beseffen dat we ons niet in de put moeten laten praten door lieden als Ben Verwaayen met zijn (neo)liberale agenda.

MedeFokkers die mijn stelling / gevoelens mbt deze stroming kunnen onderbouwen danwel ontkrachten? Welke kant moeten we dan op? etc.

quote:

Op maandag 20 augustus 2012 19:17 schreef Saucerian het volgende:
Succes is een keuze, durf te kiezen, handen uit de mouwen! Wat een wijsgeer.

Precies, allemaal zeer goedkope retoriek om mensen die het gemaakt hebben en het geluk aan hun zijde hebben zich beter te laten voelen, en waardoor mensen die minder hoog in aanzien staan zich slechter voelen dan nodig.

Het geloof in deze dogma's leeft echter als nooit tevoren. Terwijl het bezijden de waarheid is.

Ter aanvulling enkele stukjes van en over Tony Judt, omdat hij het punt wat ik wil maken nu eenmaal vele malen beter weet te verwoorden dan ik zelf.

quote:

In zijn boek Denken over de twintigste eeuw stelde de historicus Tony Judt een snoeiharde diagnose. Ergens in de jaren zeventig van de vorige eeuw is de wereld van koers geraakt. Het naoorlogse ideaal van vooruitgang, van een betere wereld, van collectieve lotsverbetering en strijd tegen ongelijkheid werd weggevaagd door een cultus van hebzucht, narcisme en marktverdwazing. In het bijzonder in de Angelsaksische wereld en in landen die dat model hebben willen kopiëren.

Egocentrisch
Tony Judt richtte zich in zijn intellectueel testament speciaal tot de jongere generaties. Gepassioneerd houdt hij hen voor dat de wereld waarin zij nu leven niet de enig denkbare is. Niet altijd was de wereld zo egocentrisch, materialistisch en carrièristisch.

Niet altijd danste de wereld naar de pijpen van het financiële casinokapitalisme. Niet altijd was er een elite die vooral aan zichzelf dacht. Niet altijd werd het vrolijk-menselijke ondergeschikt gemaakt aan loos efficiencydenken, waren mensen fte's binnen managementsystemen.

En hier een hoofdstuk uit het boek van Tony Judt, Het land is moe, alhoewel niet volledig van toepassing op de huidige situatie in Europa, raakt het wat mij betreft precies de kern:

‘Als vanzelf bekruipt mij de vrees dat de mens ooit elke nieuwe theorie als een gevaar, elke vernieuwing als een moeizaam probleem en elke sociale vooruitgang als een eerste stap op weg naar de revolutie zal zien, en dat hij dan helemaal zal weigeren zich nog te bewegen.’
– Alexis de Tocqueville

Er is iets fundamenteel mis met de manier waarop wij vandaag de dag leven. Dertig jaar lang hebben we de jacht op materieel eigenbelang als een deugd beschouwd; die jacht is tegenwoordig zelfs het laatste restant van ons gevoel voor een collectieve zaak. We weten wat dingen kosten, maar we hebben geen idee wat ze waard zijn. Van een rechterlijk oordeel of een juridische stap vragen we ons niet meer af of die terecht, eerlijk, rechtvaardig of juist is, en al helemaal niet of die zal bijdragen aan de totstandkoming van een betere maatschappij of een betere wereld. Hoe moeilijk de antwoorden soms ook konden zijn, ooit waren dat dé politieke vragen. We moeten opnieuw leren die vragen te stellen.
Het materialisme en het egoïsme die het hedendaagse leven kenmerken, zijn niet inherent aan de natuurlijke toestand van de mens. Veel van wat vandaag de dag ‘vanzelfsprekend’ lijkt – de obsessie met het scheppen van rijkdom, de voorliefde voor privatiseringen en de particuliere sector, de groeiende ongelijkheid tussen rijk en arm – dateren uit de jaren tachtig van de vorige eeuw. En dat geldt zeker voor de retoriek waarmee die kenmerken gepaard gaan: kritiekloze bewondering voor een onbegrensde vrije markt, minachting voor de publieke sector en het waandenkbeeld van de onbeperkte groei.
We kunnen niet op deze wijze blijven voortgaan. De kleine crisis van 2008 bracht in herinnering dat het ongebreidelde kapitalisme zijn eigen grootste vijand is. Vroeg of laat valt het aan zijn eigen excessen ten prooi en zal het zich voor redding tot de staat wenden, maar als we niets anders doen dan de scherven bijeenvegen en op de oude voet voortgaan, kunnen we de komende jaren nog veel grotere opschudding verwachten.
We blijken echter niet in staat om alternatieven te bedenken, en ook dat is nieuw. Tot voor zeer kort geleden voltrok het openbare leven in liberale samenlevingen zich in de schaduw van het debat tussen verdedigers van het ‘kapitalisme’ en de criticasters ervan; die laatsten vielen meestal in de categorie van een of andere vorm van ‘socialisme’. In de loop van de jaren zeventig verloor die discussie voor beide kanten veel van zijn betekenis, maar het onderscheid tussen ‘links’ en ‘rechts’ behield zijn nut, niet in het minst als kapstok om kritische beschouwingen over eigentijdse kwesties aan op te hangen.
Aan de linkerkant sprak het marxisme vele generaties jongeren aan, al was het alleen maar omdat het een manier bood om afstand van de status quo te nemen. Hetzelfde gold in grote lijnen voor het klassieke conservatisme: een goed onderbouwde afkeer van overhaaste veranderingen bood onderdak aan degenen die moeite hadden met het loslaten van gevestigde gebruiken. Vandaag de dag lukt het links noch rechts vaste grond onder de voeten te vinden.
Studenten hebben dertig jaar lang bij mij geklaagd dat ik makkelijk praten had: ‘Jouw generatie had ideeën en idealen, jullie geloofden ergens in, jullie konden veranderingen teweegbrengen. Wij’ (de kinderen van de jaren tachtig en negentig, en de ‘nullen’) ‘hebben niets.’ Die studenten hadden in veel opzichten gelijk, want het wás voor ons ook makkelijk, net zoals het in elk geval in dit opzicht ook makkelijk was voor de generaties die ons voorgingen. De laatste keer dat een groep jongeren vergelijkbare frustraties over de leegte van hun leven en de ontmoedigende doelloosheid van hun bestaan uitte, was in de jaren twintig van de twintigste eeuw; historici spreken niet voor niets over een ‘lost generation’.
Dat jongeren vandaag de dag zoekende zijn, is niet het gevolg van een gebrek aan doelstellingen. Gesprekken met studenten of middelbare schoolkinderen leveren een uitgebreide opsomming van zorgen op. De generatie die momenteel opgroeit is bijvoorbeeld buitengewoon bezorgd over de wereld die zij zullen erven. De angst daarover gaat echter gepaard met een algemeen gevoel van frustratie: ‘we’ weten dat er iets mis is en er zijn veel dingen die we niet goed vinden, maar waar kunnen we in geloven? Wat moeten we doen?
Dat is een ironische omkering van instelling in vergelijking met vroeger tijden. In het tijdperk van de zelfverzekerde, radicale dogma’s waren jongeren immers allesbehalve onzeker. Was de kenmerkende toonzetting van de jaren zestig er niet een van een buitensporige zekerheid dat wij precies wisten hoe we de wereld konden verbeteren? Die toon van op niets gebaseerde arrogantie is ook een van de oorzaken van de reactionaire tegenstroom die erop volgde, en als links iets van zijn voorspoed wil heroveren is bescheidenheid op zijn plaats. Maar om een probleem op te lossen zal het toch echt benoemd moeten worden.
Ik heb dit boek geschreven voor jongeren aan beide zijden van de Atlantische Oceaan. Amerikaanse lezers zullen wellicht opkijken van de veelvuldige verwijzingen naar de sociaaldemocratie. Hier, in de Verenigde Staten, zijn dat soort verwijzingen zeldzaam. Als journalisten en commentatoren voor overheidsuitgaven ten behoeve van sociale zaken pleiten, zullen ze zichzelf eerder omschrijven als ‘liberalen’ – en hun tegenstanders zullen hun dat etiket ook graag opplakken. Dat is verwarrend. Liberaal is een eerbiedwaardige en gerespecteerde betiteling, die met trots gedragen zou moeten worden. Als een goed ontworpen jas verhult het etiket echter meer dan het laat zien.
Een liberaal is een tegenstander van bemoeienis met andermans zaken, maar betoont tolerantie voor afwijkende opvattingen en onconventioneel gedrag. Liberalen zijn er van oudsher voor om andere mensen buiten hun leven te houden en het individu de maximale ruimte te bieden zijn leven te leiden en zich te ontplooien. In zijn meest extreme vorm wordt een dergelijke instelling wel in verband gebracht met het ‘libertarisme’, maar dat is een tegenwoordig goeddeels in onbruik geraakt begrip. De meeste echte liberalen zijn er vooral voorstander van andere mensen zo veel mogelijk met rust te laten.
Sociaaldemocraten zijn daarentegen een enigszins hybride soort. Ze hebben met liberalen een toewijding aan culturele en religieuze tolerantie gemeen, maar wat overheidsbeleid betreft geloven sociaaldemocraten in de mogelijkheden en de voordelen van collectieve actie ten bate van het collectieve welzijn. Net als de meeste liberalen zijn sociaaldemocraten voorstander van een progressief belastingsysteem ter bekostiging van publieke diensten en andere sociale verworvenheden die voor het individu niet te betalen zijn; maar waar veel liberalen een dergelijke belasting dan wel een algemene voorziening als een noodzakelijk kwaad zien, gaat het sociaaldemocratische beeld van een fatsoenlijke maatschappij van meet af aan uit van een grote rol van de staat en de publieke sector.
Het is te begrijpen dat de sociaaldemocratie in de Verenigde Staten niet goed te verkopen is. Een van mijn doelen is aan te tonen dat de overheid een sterkere rol in ons leven kan spelen zonder dat onze vrijheden worden aangetast, alsmede ervoor te pleiten dat we gaan nadenken over het soort staat dat we eigenlijk willen – omdat er zonder overheid nu eenmaal geen toekomst gloort. Veel van wat gedurende de twintigste eeuw goed was in de wetgeving en het sociale beleid van de Verenigde Staten – zaken die een toenemend aantal mensen tegenwoordig onder het mom van meer doelmatigheid en een ‘terugtredende overheid’ ontmanteld willen zien worden – komen in praktische zin nauw overeen met wat in Europa sociaaldemocratie wordt genoemd. Het probleem is niet wat er gedaan moet worden, maar hoe we erover praten.
Europa kent een ander dilemma. Veel Europese landen brengen al langere tijd iets in praktijk wat op sociaaldemocratie lijkt in de praktijk, maar ze zijn vergeten hoe ze hun beleid moeten verkondigen; hedendaagse sociaaldemocraten zijn schuldbewust en in de verdediging gedrongen. Critici die stellen dat het Europese model te duur dan wel economisch inefficiënt is, krijgen onvoldoende weerwoord. Toch is de verzorgingsstaat onder degenen die er voordeel van hebben geliefder dan ooit: in Europa is nergens draagvlak voor de afschaffing van de openbare gezondheidszorg, beëindiging van het gratis dan wel gesubsidieerd onderwijs of terugdringing van de bemoeienis van de overheid met het openbaar vervoer en andere essentiële diensten.
Ik wil de conventionele inzichten aan beide zijden van de Atlantische Oceaan aan de kaak stellen. Zeker, de verschillen zijn de afgelopen jaren aanzienlijk minder scherp geworden. In de eerste jaren van deze eeuw heeft de ‘Washington-consensus’ terrein gewonnen. Waar je ook ging, overal bepleitten economen dan wel ‘deskundigen’ de voordelen van deregulering, een teruggetreden overheid en lage belastingen. Het leek erop dat alles wat de overheid kon, door particulieren beter kon worden gedaan.
De opkomst van deze in Washington ontwikkelde doctrine werd toegejuicht, door iedereen van degenen die hadden geprofiteerd van het ‘Ierse wonder’ (de explosieve groei van de Ierse economie, ook wel de ‘Keltische tijger’ genoemd) tot de ultrakapitalisten in het voorheen communistische deel van Europa. Zelfs ‘oude Europeanen’ lieten zich meeslepen. Als bewijs van wat de Fransen het nieuwe ‘pensée unique’ noemden golden bijvoorbeeld het vrijemarktproject van de eu – de zogenaamde ‘strategie van Lissabon’ – en de enthousiaste privatiseringsplannen van de Franse en Duitse overheden.
Langzaam maar zeker wordt men nu wakker. Om faillissementen van hele landen en de instorting van het bankwezen tegen te gaan hebben overheden en centrale banken opmerkelijke beleidswijzigingen moeten toepassen. Ze hebben vrijelijk en zonder enige bedenking met overheidsgeld gestrooid om de economische stabiliteit te herstellen en om technisch failliete bedrijven overeind te houden. Een opmerkelijk groot aantal aanhangers van de vrije markt, adepten van Milton Friedman en zijn collega’s uit Chicago, hebben het boetekleed aangetrokken en hun trouw aan de nalatenschap van John Maynard Keynes hernieuwd.
Dat is allemaal heel bevredigend, maar het is bepaald geen intellectuele revolutie. Integendeel, de reactie van de regering-Obama wekt de indruk dat de terugkeer naar het keynesiaanse model vooral een tactische terugtrekking is. Eenzelfde vaststelling kon worden gedaan ten aanzien van New Labour, dat zich als nooit tevoren verplichtte aan de particuliere sector in het algemeen en de financiële markten in Londen in het bijzonder. Een van de gevolgen van de huidige crisis is weliswaar geweest dat de liefde van de landen op het Europese vasteland voor het ‘Anglo-Amerikaanse model’ flink is afgenomen, maar degenen die daar het meeste garen bij spinnen zijn dezelfde centrumrechtse partijen die tot voor kort zo graag met Washington wedijverden.
Kort en goed: de praktische behoefte aan sterke staten en interventionistische overheden is boven elke twijfel verheven. Toch ‘heroverweegt’ niemand de staat. De terughoudendheid om de publieke sector op basis van collectieve belangen en principes te beschermen, houdt stand. Het is opmerkelijk dat de sociaaldemocraten het in de verkiezingen die sinds het begin van de financiële crisis in Europa zijn gehouden vrijwel zonder uitzondering slecht hebben gedaan. Ze bleken niet in het minst in staat een aansprekend antwoord op de ineenstorting van de markten te formuleren.
Als links weer serieus wil worden genomen, moet het zijn stem hervinden. Er is van alles om boos over te zijn: van de toenemende ongelijkheid in rijkdom en kansen, de onrechtvaardigheid tussen de klassen en kasten en de economische uitbuiting in binnen- en buitenland tot corruptie, de manier waarop geld en privileges de slagaderen van de democratie doen dichtslibben. Het is tegenwoordig niet langer voldoende de tekortkomingen van ‘het systeem’ te benoemen en dan net als Pilatus af te wachten, onverschillig voor de gevolgen. De onverantwoorde manier waarop de afgelopen tientallen jaren voor de show retoriek werd bedreven, heeft links geen goed gedaan.
We leven in een economisch, fysiek en politiek onzekere tijd. Het is een schrale troost dat we ons daar maar nauwelijks van bewust zijn. In 1914 voorzag ook vrijwel niemand de totale ineenstorting van hun wereld en de economische en politieke rampspoed die in het verschiet lag. Onzekerheid kweekt angst, en angst – voor verandering, voor aftakeling, voor vreemdelingen en voor een onbekende wereld – ondermijnt het vertrouwen en de wederzijdse afhankelijkheid waar beschaafde samenlevingen op gebaseerd zijn.
Alle verandering ontregelt. We hebben kunnen zien dat het schrikbeeld van het terrorisme in staat is stabiele democratieën in totale verwarring te brengen. Veranderingen in het klimaat zullen nog verstrekkender gevolgen hebben. Mannen en vrouwen zullen in toenemende mate op de staat aangewezen raken. Ze zullen van hun politieke leiders en volksvertegenwoordigers bescherming verlangen. In open samenlevingen zal de roep toenemen om de instroom van vreemdelingen te beperken en vrijheid op te offeren voor ‘veiligheid’. De keus zal er niet langer een zijn tussen de staat en de markt, maar tussen twee soorten staten. Wij zijn het dus verplicht de rol van de overheid opnieuw te definiëren. Als wij dat niet doen, doen anderen dat wel.
De hiernavolgende argumenten zijn voor het eerst benoemd in een essay dat ik in december 2009 voor de New York Review of Books schreef. Als reactie daarop ontving ik tal van interessante commentaren en aanbevelingen. Daartoe behoorde onder meer een weloverwogen kritiek van een jongere collega. ‘Het opmerkelijkst aan hetgeen u zegt is niet de inhoud maar de vorm,’ schreef zij. ‘U schrijft dat u boos bent om onze politieke zwijgzaamheid, over de noodzaak dat er in ons door de economie gestuurde denken een tegengeluid weerklinkt, en over de dringende behoefte aan een terugkeer naar een ethisch-inhoudelijk openbaar debat. Niemand heeft het daar tegenwoordig nog over.’

@ Deelnemer:

Je hebt helemaal gelijk, waarbij ik nog wil opmerken dat het niet per definitie zo hoeft te zijn dat iedereen een groter stuk van de taart overhoudt indien de taart vergroot wordt, zoals dat voorbeeld dat je aanhaalt.

Juist de laatste jaren zie je dat men de taart wilt vergroten ten koste van het stuk taart aan de onderkant van de samenleving, door de rechten af te pakken of te beperken, of mensen te ontslaan.

Dan wordt de taart weliswaar vergroot, maar blijven er meer mensen met een kleiner stukje taart over, ten behoeve van een beperkt aantal mensen die zich een groter stuk toeëigenen.

Wel jammer dat deze discussie schijnbaar niet erg leeft.

quote:

Op woensdag 22 augustus 2012 00:01 schreef deelnemer het volgende:

[..]

[CENTRAAL] Het grote F&L video topic

Dank voor de filmpjes.

Ik heb het boek al, dus ik ken de inhoud al maar toch.

Ik neem aan dat jij Judt ook al kende? Verder kan ik je ook Michael J. Sandel aanbevelen (bijvoorbeeld zijn boek "Alles is te koop - de morele grenzen van de marktwerking").

quote:

Op woensdag 22 augustus 2012 11:02 schreef hoatzin het volgende:
Ik heb de uitzending ook gezien. Ik meen me te herinneren dat de heer Verwaayen ook bezig is met het vraagstuk hoe de wereld "leefbaarder" te maken voor de medemens. Het energievraagstuk, het voedselvraagstuk, het milieu, allemaal aspecten die daarbij horen.

Het is dus niet alleen maar geld, macht en economische groei die hij propageert.

Ik heb hem niet specifiek over het energievraagstuk, over het voedselvraagstuk en het milieu horen praten hoor. Maar dat kan aan mij liggen, omdat ik een stuk van de Zomergasten-aflevering heb gemist.

Ik heb hem wel horen praten over concurreren met China, het opgeven van bepaalde zekerheden in Europa en durven kiezen, en meer van die stereotypische retoriek.

quote:

Op woensdag 22 augustus 2012 11:55 schreef hoatzin het volgende:

[..]

Klopt, maar je schetst (hierdoor?) een incompleet beeld. Uitzending gemist een tip?

Als het klopt wat ik zeg, dan schets ik toch geen incompleet beeld?

Verder is iedereen in het Zomergasten topic wel ongeveer met mijn analyse eens, wat betreft het beeld dat Verwaayen schetste.

quote:

Op woensdag 22 augustus 2012 12:05 schreef hoatzin het volgende:

[..]

Jawel. Je kunt dingen zeggen die kloppen en toch een incompleet beeld schetsen.

Klopt, maar volgens mij valt dat wel mee.

Maar goed, wat is je punt dan? Wat doet dat verder af aan mijn analyse en standpunt in dit topic?

quote:

Zo ongeveer ja. Alle drie. (buiten mezelf dan).

Ik heb jou niet gezien in het Zomergasten topic.

quote:

Op woensdag 22 augustus 2012 12:15 schreef hoatzin het volgende:

[..]

[..]

Bovenstaande zaken zijn wel degelijk aan de orde geweest.

Ik zal de uitzending nog eens in z'n geheel terug kijken.

Maar het algemene beeld wat ik schetste is wel ongeveer de realiteit, ook gezien het feit hoe de meerderheid van de overige kijkers en columnisten het geinterpreteerd hebben. Dat komt niet zomaar uit de lucht vallen.

Waarom voel je je overigens zo geroepen om het op te nemen voor Ben Verwaayen?

Overigens sloeg het stukje dat je quote vooral op rechts-liberalen in het algemeen, sociaal-liberalen uitgezonderd. Bij de VVD hoor je ze bijvoorbeeld hier ook nooit over, of in ieder geval onvoldoende en niet in verhouding met hun prioriteiten.

quote:

Op woensdag 22 augustus 2012 01:12 schreef deelnemer het volgende:

[..]

Ik kende Judt niet, maar dank zij jouw post nu wel.

Ik ben het met zijn analyse eens. De Ansluss van Oostenrijk door Nazi Duidsland is de bron van de neoliberale ideologie. Het is een uitwerking van het liberalisme die in het marktmodel een oplossing ziet voor het gevaar van totalitairisme. Maar het werkt averrechts.

Kijk eens aan, is mijn post toch nog ergens goed voor geweest.

Overigens is de liberale ideologie ook een antwoord op de overdreven betutteling en verstikkende overheid van de jaren 60 en 70, waardoor meer mensen juist vrijgevochten werden, recalcitrant en hun eigen leven wilde bepalen, en niet een overheid die bepaalde "wat goed voor je was". Daarop is het neoliberalisme ook een wat doorgeschoten reactie.