Nog niet zo lang geleden was een mastodont niets ander dan een ´uitgestorven slurfdier met grote slagtanden en knobbelkiezen´. Het beest had zijn naam te danken aan de tepelvormige uitsteeksels op zijn kiezen, want het Griekse mastos betekent borst en odon betekent tand.
Een enkele keer wordt mastodont behalve als naam van een uitgestorven dier ook wel figuurlijk gebruikt ter aanduiding van een geweldig gevaarte. Een groot log schip, bijvoorbeeld kun je een mastodont noemen. In dat gebruik is mastodont synoniem met bakbeest. Meer betekenissen kent Van Dale niet.
Nog niet. Want sinds enige tijd wordt mastodont in de media ook persoonsaanduidend gebruikt voor 'iemand met hopeloos verouderde denkbeelden, iemand 'uit het stenen tijdperk' dus. Deze eveneens figuurlijke betekenis van mastodont is natuurlijk gebaseerd op het feit dat mastodonten lang geleden leefden, maar inmiddels uitgestorven zijn en in de wereld van nu geen enkele rol meer spelen.
In deze figuurlijke betekenis figureren de woorden mastodont en partijmastodont de laatste weken veelvuldig in de media, vooral ter aanduiding van oud-politici van het CDA. Gewoonlijk worden zulke oud-politici neutraal prominenten genoemd. Jongeren in de partij, maar ook journalisten noemen politici die niet meer actief betrokken zijn in het politieke bedrijf maar zich daar vanaf de zijlijn nog wel mee bemoeien soms kritisch mastodonten. Ook andere namen van uitgestorven dieren zijn populair ter aanduiding van zulke oudgedienden. Politici wier rol uitgespeeld is, worden bijvoorbeeld ook wel dinosaurussen of brontosaurussen genoemd. De 'overtreffende trap' van zulke kritische benamingen is evenwel fossiel. Zelfs de samenstelling partijfossiel wordt regelmatig aangetroffen.
De vraag die rest is of er verschillen bestaan in de benaming van oud-politici van verschillende partijen. Noem je een iele oud-politicus van linkse signatuur (Rosenmöller, Ritzen) net zo gemakkelijk een mastodont als een forsgebouwde oud-politicus van rechtse signatuur (Vonhoff, Wiegel, Lubbers)? Afgaande op de krantenberichten vanaf circa 2000 moeten we concluderen dat (partij)mastodont vaker gebruikt wordt ter typering van oud-politici van VVD- of CDA-huize dan voor politici van PvdA-, SP- en GL-huize. Maar die hebben dan weer wel de twijfelachtig eer wat vaker te worden aangeduid als fossielen.