bronquote:
De officieren staan in dienst van de man tegen wie het gaat.
Wachten tot het weer overwaait
Door: Peter Wierenga
Gepubliceerd: gisteren 21:56
Update: vandaag 06:26
Het ministerie ziet ‘geen enkele aanleiding’ om topambtenaar Joris Demmink, tegen wie aangifte van verkrachting is gedaan, te schorsen. En dat is een beetje raar.
Met loeiende sirenes werd Dominique Strauss-Kahn, topman van het IMF, in de boeien afgevoerd door de Amerikaanse autoriteiten. Omdat hij een kamermeisje zou hebben verkracht. Hoe anders gaat dat als er aangifte van verkrachting wordt gedaan tegen de secretaris-generaal van het Nederlandse ministerie van Veiligheid en Justitie, Joris Demmink. Twee Turkse mannen stellen dat ze toen ze minderjarig waren door de Turkse politie zijn geronseld, naar een hotelkamer zijn gebracht en daar door hem zijn verkracht.
Het Openbaar Ministerie onderzoekt de zaak nu. Dat Demmink niet meteen achter de tralies wordt gegooid, oké. Maar bij zo’n ernstige aantijging zou je denken dat een topambtenaar zijn werk – in afwachting van de uitkomst – tijdelijk neerlegt. Zoals NMa-topman Kalbfleisch geschorst werd toen hij verdacht werd van meineed. Niks daarvan: Demmink zit gewoon op zijn post. ‘Wij zien geen enkele aanleiding om maatregelen te nemen’, zegt een woordvoerder van het ministerie. ‘Er is geen sprake van een strafrechtelijk onderzoek, alleen een oriënterend onderzoek.’
De woordvoerder wijst er op dat er nog niets van de aantijgingen bewezen is, en dat een paar jaar geleden in een soortgelijke aantijging ook niet tot vervolging is overgegaan.
Extra pikant
De geruchten over seks met minderjarige jongens door Demmink spelen al jaren. Extra pikant is in dit geval de relatie met een andere geruchtmakende strafzaak. In 2002 werd de Koerdische activist dan wel drugshandelaar Hüseyin Baybasin in Nederland veroordeeld tot levenslang. Wegens drugshandel, gijzeling en het opdracht geven tot twee liquidaties.
Opmerkelijk is dat het bewijs hoofdzakelijk bestond uit telefoontaps, waarvan Baybasin altijd heeft gezegd dat ze gemanipuleerd zijn door de Turkse overheid, die nog een appeltje met hem te schillen had. Om die manipulatie voor elkaar te krijgen zouden de Turken Demmink gechanteerd hebben met diens escapades met jongetjes in het mediterrane land.
Voor de goede orde: ook al dateren de geruchten over seksuele escapades van Demmink – ook in Nederland zelf zou hij met minderjarigen naar bed zijn geweest – al van vele jaren terug, de man is nooit veroordeeld. En Baybasin (bij wiens rechtszaak zeker vraagtekens te zetten zijn) heeft een arm die vermoedelijk nog ver reikt in zijn geboorteland, plus een duidelijk belang om de Nederlandse justitie in een kwaad daglicht te stellen.
Maar in tegenstelling tot al die eerdere schimmige aantijgingen ligt er nu een officiële aangifte tegen Demmink. En dan wordt een andere omstandigheid wel heel erg onhandig: dat hij de hoogste ambtenaar is van het departement waaronder het Openbaar Ministerie valt. Weliswaar heeft Demmink geen formeel gezag over het Openbaar Ministerie, dat over vervolging moet besluiten, maar het is van groot belang om alleen al de schijn van belangenverstrengeling te vermijden – zoals expliciet in de gedragscode integriteit van de Rijksoverheid staat.
En die schijn kun je vermijden door het werk neer te leggen, of anders heel goed uit te leggen waarom dat niet nodig is.
Geen beweging
Op die mogelijke belangenverstrengeling wijst ook advocate Adèle van der Plas, die namens de Turkse mannen Mustafa Y. en Osman B. aangifte heeft gedaan bij het Landelijk Parket van het OM. ‘Ik noteer dat de officieren van justitie in dienst staan van de man tegen wie het gaat.’ Zij heeft het gevoel dat er ‘geen beweging is te krijgen’ in de zaak.
Van der Plas, die ook Baybasin bijstaat, heeft een punt. Naar eigen zeggen diende zij al in 2008 een aangifte in wegens verkrachting van Y. op 12-jarige leeftijd. Dat was eigenlijk het stuk van diens Turkse advocaat, die zij hier in Nederland op de juiste plaats bezorgde. ‘Daar is niet op gereageerd.’
Nadat oud-rechercheur Klaas Langendoen verklaringen van de twee mannen opnam in Turkije, deed Van der Plas in mei 2010 twee nieuwe aangiften van misbruik. ‘Mustafa is mishandeld. Daarom durfde alleen Osman naar Nederland te komen om zijn verklaring persoonlijk toe te lichten. Dat was in februari van dit jaar. Het OM erkent alleen die persoonlijke verklaring in de studio als een officiële aangifte. Daarover verschillen we van mening.’
Directe aangifte
Volgens een woordvoerder van het Landelijk Parket is het ‘nieuw’ dat er een ‘directe aangifte’ ligt, maar die ligt er dus al vanaf februari. En dat werpt serieuze vragen op over het tempo van het onderzoek. Het betekent dat men na dik een half jaar nog steeds in de ‘oriënterende’ fase zit, terwijl het toch om een ernstige beschuldiging gaat.
Van der Plas doet daarom een beroep op de politiek. ‘Minister Opstelten moet Demmink schorsen, tot het onderzoek voorbij is. Dat is voor een rechtsstaat de enige juiste weg. Alleen in een bananenrepubliek laten ze dit gebeuren.’