MadScientology (een nieuwe mix van socialisme en kapitalisme)

Dit naar aanleiding van wat denkwerk in het Neoliberalisme topic (Is het neoliberalisme een complot? (mijn post))

Het idee is een mix van solidariteit en gedeeld risico in geval van persoonlijke pech van het socialisme(/sociaaldemocratie) en gezonde competitie/innovatie zoals die in een deels vrije markt voor gezonde, duurzame groei kan zorgen. Verder meer nadruk op wat mensen gelukkig maakt (individueel en als samenleving) en een gezonde democratie met meer respect voor wetenschap en harde feiten. Het systeem moet ook op lange termijn vol te houden zijn.

Ik ga ervan uit dat die-hard vrijemarkt denkers weinig zien in een systeem waarin er meer gereguleerd wordt en meer verdeeld; ik vraag die mensen om voor zover ze dat willen inhoudelijk te reageren.
Ik ga ervan uit namelijk dat ons kapitalisme momenteel te veel is gebaseerd op consumeren zonder doel, consumeren om het consumeren om de economie maar draaiende te houden zonder oog op duurzaam gebruik van grondstoffen of intomen van vervuiling.

===============================

Het systeem wat ik voorstel is dat basisbehoeften (simpel maar gezond voedsel, simpel onderdak, fatsoenlijk onderwijs, basiszorg. Wellicht sport...) voor iedereen gratis zijn, maar iedereen die werkt zijn verdiende geld kan aanwenden voor luxeproducten of bv entertainment. Dit betekent dan grotere keus aan voedsel (en ook keus voor ongezond voedsel of ook sigaretten), betere zorg, betere woningen. Dan heb je wel een prikkel om iets te doen, maar heb je veel minder conflict en stress om basisbehoeften. Want conflict draait altijd uit op kapitaalvernietiging. En stress leidt tot verkeerde keuzes en slechte gezondheid. Deze dragen ook niet bij aan een succesvolle samenleving voor individu en het geheel.

De scheidslijn tussen wat dan gratis is en wat luxe is op zich natuurlijk vrij arbitrair, maar de overheid kan die lijn zo sober bepalen dat er genoeg mensen willen werken voor de luxe om het geheel draaiende te houden. Ik neem aan dat dit met enige redelijkheid vast te stellen is door de overheid, het zal af en toe bijgesteld moeten worden. De precieze indeling kan (net zoals het basispakket ziektenkosten nu) politiek besloten worden. En als er dan nog een paar procent nietsnutten zijn, dat is dan misschien niet te voorkomen. Er zijn nog amper samenlevingen geweest in de geschiedenis waar geen nietsnutten zijn (behalve kleine groepen oermensen wellicht...), dus ik vraag me af of zoiets echt uit te bannen is, maar je minimaliseert het hopelijk.
Zonder harde overlevingsstress is er wellicht ook minder afgunst.
De bakker bakt zijn brood dan voor de overheid voor een vaste prijs, want sommige mensen willen best simpel maar nobel werk doen met de garantie dat je niet ontslagen wordt. Ambitieuzere mensen kunnen in de "luxe-sector" aan de slag en wellicht veel verdienen als ze zichzelf goed ontwikkelen, maar kunnen altijd terugvallen op "staatsbrood" als ze ontslagen worden
De prijzen in het luxe segment worden grotendeels door de markt bepaald, de overheid past zelf de lonen in het gratis-segment aan.

De democratie zoals die er nu is zal veel meer op openheid gebaseerd moeten zijn. (Dit deels naar aanleiding van het wikileaks gebeuren eerlijk gezegd). Politici die niet corrupt zijn, hebben niets te verbergen in hun professionele handel en wandel, aan de andere kant zal het electoraat moeten accepteren dat politici ook mensen zijn die kunnen twijfelen of van mening veranderen. Dit is een redelijke leap of faith van mijn kant, maar sommige mensen betogen dat Wikileaks heeft aangetoond dat informatie geheim houden voor overheden toch steeds moeilijker wordt in de toekomst. Bovendien ben ik het eens met het idee dat politici als ze eerlijk zijn niets te verbergen hebben. Al zal 100% openheid misschien een illusie zijn, dit is nog redelijk theoretisch gebied want bij mijn weten zijn macht en politiek al sinds eeuwen gehuld in geheimhouding. Overigens is een onafhankelijk instituut à la politifact.com zoals die in de VS er is ook geen luxe. Ik wil emotie en meningsverschil in de democratie dus niet uitbannen, maar waar mogelijk moet er wel op basis van feiten gediscussieerd kunnen worden.

Verder moet ervoor gezorgd worden dat het in het systeem niet mogelijk is dat bijvoorbeeld de werkende klasse de niet-werkenden gaan onderdrukken, omdat ze in de meerderheid zijn. De gratis basisbehoeften kunnen misschien zelfs in de grondwet (veel staan nu al in de verklaring universele rechten van de mens)

Ik stel ook een scheiding van wetenschap en staat voor. Niet absoluut, dat is niet mogelijk (dat is ook met scheiding van kerk en staat niet het geval bijvoorbeeld). Maar politiek leunt voor een groot deel op meningen, a priori ideeën over wat goede normen en waarden zijn, en wat eerlijk is. Dit gedeelte is aan de kiezer, (of hooguit filosofen die hier iets over te zeggen hebben). Anderzijds leunt politiek debat en beleid van de overheid deels op feiten en inzichten van de wetenschap, hier moet politieke ideologie zoveel mogelijk buiten gehouden worden. De wetenschap heeft een intern systeem van kritiek, en daardoor is het het meest objectieve systeem dat we hebben om de waarheid te beschrijven, dus laten we dat ook los van inmenging buitenaf. Als iedereen in het gratis onderwijs leert hoe het wetenschappelijk systeem werkt, zal er ook bij de kiezer rationeler gedebatteerd kunnen worden over hoe de overheid beleid zou moeten voeren op basis van laatste inzichten.

De vrije markt, zoals die in het "luxe" segment aanwezig is, kent regulering die aanstuurt op duurzaamheid. Verder wordt de consument beschermd tegen wanpraktijken die hij niet redelijkerwijs kan weten, aangezien een consument geen deskundige is in alle producten en diensten van de markt (niet heel anders dan nu, met voedsel- en warenautoriteit bijvoorbeeld).
Met een duurzame(re) markt en basisbehoeften om op terug te vallen zal het minder schade veroorzaken als er bijvoorbeeld bubbels ontstaan in de markt. Hierdoor kan er wat meer geëxperimenteerd worden met economische werking.

Een heftige regulering is het versoberen van reclame-uitingen. Een perfecte markt is het meest gebaat bij complete en correcte informatie voor de consument die rationele keuzes moet maken, dus elke vorm van misleiding en manipulatie in reclame zal in principe verboden zijn! (Mocht er een bijna 100% duurzame markt ontstaan op den duur, dan kan men dit misschien loslaten om weer meer consumptie te stimuleren)
Goede wijn behoeft geen krans, en mond-tot-mond reclame is zeker in deze tijd van sociale media ook waardevol, en veel eerlijker voor daadwerkelijk betere producten.
Helaas voor de mensen in de reclame-wereld!
Misschien is dit ook wel nodig voor campagnespotjes voor politici... daar twijfel ik over.

================================

Enkele dingen die mensen zullen tegenwerpen, alvast behandeld:
- Niet genoeg financiële prikkels.
In principe moet de versobering van gratis overheidsdiensten gericht zijn op een hoeveelheid mensen die willen werken waarmee de samenleving draaiend gehouden kan worden. Als jij wil roken of betere gezondheidszorg (of allebei) moet je ervoor werken. Bovendien is gebleken in onderzoek dat mensen lang niet altijd (beter) werken voor financiële prikkels, maar ook uitdagingen in hun werk en voldoening achteraf als belangrijke drijfveren ervaren. Door de reclame-uitingen sober te houden, bereik je volgens mij dat mensen hun leven meer inrichten op wat ze belangrijk vinden voor zichzelf (individuele ontwikkeling is nog steeds te belonen) in plaats van zo veel mogelijk op meer consumptie voor jezelf.
- De gratis sector van de overheid kost te veel.
Goed punt. Deze kosten zullen geheel door belastingen op het luxe segment moeten worden opgebracht. Dat is een zware last. Dit zal meegenomen moeten worden in de berekening van de soberheid van het gratis basispakket. Mijn idee is dat als iedereen zijn basisbehoeften zijn voorzien (wereldwijd, in principe), er geen oorlog en veel minder criminaliteit zal zijn. Dit scheelt erg veel qua kosten vergeleken met de huidige situatie. Ook drugs zullen meer gelegaliseerd zijn dan nu het geval (dus controle op THC-gehalte en belasting hierop), maar misschien moet je ook erg strikt zijn moet hoeveel iemand per week/maand mag kopen. Een kleine mogelijkheid voor werkeloosheid icm met legale drugs zijn potentieel desastreus. Maar als je gratis leeft op de staat, kun je geen drugs betalen en eet je alleen gezond voedsel bijvoorbeeld.
Goed onderwijs voor iedereen betekent ook dat je een zeer hoog rendement haalt uit menselijk potentieel voor creatief denken op hoog niveau op allerlei vlakken. Goed onderwijs betaalt zichzelf terug, dat is ook in de huidige politiek geen raar idee.
Overigens betalen werkende mensen ook belasting voor hun eigen zekerheid: ze kunnen te allen tijde terugvallen op de basisbehoeften van de staat.
- Hoe gaat de staatssector innoveren?
Sommige simpele producten behoeven geen innovatie lijkt me. Gezond voedsel bestaat uit brood en fruit en melk bijvoorbeeld. Dit kan hooguit n.a.v. nieuwe wetenschappelijke inzichten over gezonde voeding aangepast worden. W.b. zorg, onderwijs en woningen zal het luxe segment dat daarboven hangt zoveel innoveren dat sommige ontwikkelingen na verloop van tijd gemeengoed en goedkoop worden en door de staatssector overgenomen worden. Dit is in principe een politieke beslissing, maar wel onderbouwd met cijfers. Zo heb je een soort 'trickle-down' van innovatie naar het sobere staatssegment. De kwaliteit van leven groeit dus voor iedereen, maar voor werkenden het snelst.
- Is beter onderwijs nou gratis of niet?
Deze vind ik ook moeilijk. Je wil iedereen een goede basis en dezelfde kansen geven. Ik denk niet dat je moet willen dat mensen met meer geld beter onderwijs krijgen. De beste leerlingen gaan naar de beste instituten. Dat levert het meest op.
- Hoe ga je dit systeem implementeren?
Tsja, dat is lastig. Het zal sowieso zeer geleidelijk moeten op allerlei vlakken. Het is voor nu een gedachtenexperiment voor een andere indeling van de samenleving.

Voordeel:
- in principe hoef je niet te controleren op misbruik van werkeloosheid en gratis gebruik van basisbehoeften. Niet werken is je eigen keus. Het regime van gratis basisbehoeften wordt zo sober gehouden dat je het zelf moet weten om daarin je leven lang te blijven hangen. Werken heeft alleen maar voordelen.

Overigens denk ik hier geen utopie te bewerkstelligen! Conflict en stress zijn nooit helemaal uit te bannen bijvoorbeeld. En er wordt nog een hoop bepaald in het democratisch proces, dus er is van alles te veranderen. Ik probeer juist het beste van verschillende werelden te combineren, en nuance is overal op zijn plek. Simpele antwoorden voor onze complexe wereld zijn een illusie, en een ultieme ideologie is er niet.

Oh en MadScientology is een vrij slechte naam, maar iets anders naar het voorbeeld van de Papierocratie kon ik zo gauw niet verzinnen.
Maar goed, ik zal wel wat dingen over het hoofd zien of verkeerd inschatten. Denk mee!

[ Bericht 0% gewijzigd door MadScientist op 10-07-2011 18:53:25 (woordje teveel) ]

quote:

Op zondag 10 juli 2011 17:53 schreef Papierversnipperaar het volgende:

[..]

In 1 woord: Basisinkomen?

Of stel je voor dat de staat voor minimum woonruimte zorgt (de huur betaald)? Krijgen mensen een beetje geld waarin ze zelf keuzes kunnen maken, of krijgen ze per sector (wonen/voedsel/...) een budget, bonnen, of iets in natura?

Hm nou in principe geen geld nee. Misschien wat zakgeld zodat je eens kunt proeven aan luxe. Zo dwing je deze mensen ook om gezond te leven bijvoorbeeld door alleen gezond eten gratis te houden. Je bent wel vrij om ongezond te leven, maar je moet er voor werken om het te bekostigen (niet heel anders dan nu). Niet-werkenden zullen zo ook relatief weinig zorg nodig hebben.

quote:

Op zondag 10 juli 2011 17:56 schreef SigfriedAmbrosius het volgende:
Dat heet in mijn vakjargon gewoon neoliberalisme.

omdat er een deels vrije markt is?
In dit systeem zit meer overheid dan in het huidige westerse systeem.

quote:

Op zondag 10 juli 2011 18:26 schreef Papierversnipperaar het volgende:

[..]

In hoeverre dragen bedrijven bij aan de belastingen voor het systeem?

In principe kan je nu voor 1 euro per uur iemand inhuren, want iedere euro is "luxe". Op die manier zorgt deze vorm van minimum-loon juist voor veel werkgelegenheid. Maar als bedrijven te veel belasting moeten betalen zijn ze veel moeilijker rendabel te maken.

Hm, dit vind ik moeilijk eerlijk gezegd, ik ben dan ook geen econoom. In feite gaat de hele economie op de schop. Maar een groot deel van de staatskosten zijn de lonen voor de bakkers en leraren etc, die hoeven ook niet heel hoog te zijn natuurlijk.

Ja inderdaad, je hebt nu ook nog diefstal, en ik denk ook niet dat dat verdwijnt in mijn systeem. Maar het feit dat mensen nadenken hoe je met producten die voor iedereen gratis zijn nog geld kunt verdienen geeft wel aan hoe materialistisch men in het huidig systeem heeft leren denken.

Overigens denk ik dat gratis gezond eten ook voor werkenden beschikbaar zou moeten zijn. Al is het dan geen luxe gezond eten (zoals exotisch fruit).

quote:

Op maandag 11 juli 2011 12:56 schreef Voorschrift het volgende:

[..]

Maar waarom zou een gratis product te prefereren zijn boven een product waar je voor dient te betalen?

omdat het minder kost?

Kijk ik snap wat je bedoelt denk ik: waarom zou de overheid mij moeten vertellen wat goed voor me is als de markt dat kan?
Maar sommige soorten voedsel zijn aantoonbaar goed voor je (volkoren brood, appels). Voor luxe voedsel (wat van ver geïmporteerd wordt bv) of ongezond voedsel (dat is dan je vrije keus) moet je betalen, en er gaat belasting overheen.(bovendien heb je om dat geld te verdienen al economische waarde moeten creëren)
Dus de milieuschade van het transport of je persoonlijke schade door ongezond eten wordt dan soort van belast. Terwijl basisbehoeften daadwerkelijk universeel zijn voor alle mensen, in de zin van dat ze gratis zijn.

quote:

Op maandag 11 juli 2011 13:41 schreef Voorschrift het volgende:

[..]

Zonder kaders der vraag en aanbod bepaald door een prijs is er ook geen rem op consumptie of productie, bovendien gaan de inkomsten van de regering dan ook omlaag, de inkomsten van de boeren, de inkomsten van de bakkers etc. etc.

Nou wil je dat allemaal compenseren met regeringsuitgaven merk ik al, maar waar wil je dat van betalen als producten gratis zijn, waar zit de btw en accijnzen op? Of moeten de belastingschrijven voor burgers omhoog? M.a.w. in plaats van het brood te betalen aan de balie mogen ze het nu betalen op hun belastingaangifte?

Wat heeft het voor nut.

Wel, mijn scheiding van gratis behoefte-producten en betaalde luxe-producten is dan ook een ideologische. Momenteel leven we in een systeem waarin iedereen zoveel mogelijk wil consumeren (maar de aarde dit op een gegeven moment niet meer aan kan). Mijn hoop is dat de mens meer zicht krijgt op de waarde van zijn basisbehoeften, en niet als een malle elke dag 1000 gratis appels bij de overheid gaat ophalen omdat hij niet om kan gaan met matiging en de consequenties van consumptie.
Hoe dat in zijn werk gaat is wat lastig, zeker in het begin (misschien een quotum per persoon? 2 stuks fruit per dag?) Maar mocht men op een gegeven moment een beetje gewend zijn aan het idee van gratis basisbehoeften, dan kan de overheid wel prima inschatten hoeveel er per dag doorheen gaat qua fruit. Een supermarkt weet na verloop van tijd toch ook wel ongeveer hoeveel bananen ze per week moeten bestellen?

quote:

Op woensdag 20 juli 2011 21:17 schreef Voorschrift het volgende:
Ja, maar dat systeem heeft al bestaan, het heette communisme.

In het communisme had je niet een vrije markt?

quote:

Op woensdag 20 juli 2011 21:18 schreef TweeGrolsch het volgende:
Bijstand.

Dat hebben we al.

In de bijstand kun je je geld uitgeven aan bier, friet en sigaretten. Bovendien is het minimumloon zo laag dat je amper stimulans hebt om te werken.
In mijn systeem krijg je alleen gezond eten, maar kun je elke euro (of watdanook) die je verdient uitgeven aan iets wat je basisbehoeften aanvult, dus luxe- en/of schadelijke producten. Dat stimuleert meer tot werk.

quote:

Op donderdag 21 juli 2011 11:44 schreef Voorschrift het volgende:

[..]

Dat heb je met quota ook niet.

true, maar dat gedeelte is maar een deel van mijn systeem.

ik denk zelf dat het verschil is dat in (bijvoorbeeld) de Sovjet-Unie ze per stadje twee (!) ambtenaren hadden die per maand (!) een rapport schreven over de veranderende vraag naar producten. Bovendien heerste er in die totalitaire staat een sfeer dat slechte berichten niet gewaardeerd werden. Dat dit niet werkt is obvious. Maar tegenwoordig, als je alle overdrachten van die gratis producten per computer registreert, kun je in principe per seconde bijhouden hoeveel men afneemt. En veel beter in kaart brengen hoe dat verandert, per regio of weetikwat.

Het mandje van gratis gezonde voedselproducten wat geproduceerd wordt hoeft niet heel uitgebreid, en het lijkt me dat je na verloop van tijd wel een goede indicatie kunt hebben hoeveel men afneemt.
Zoals ik al zei, als jij op de groente-afdeling van een supermarkt werkt weet je na een tijdje wel ongeveer hoeveel bananen je per week verkoopt. Dat fluctueert niet zo. En als er om één of andere reden ineens meer bananen verkocht worden in een week kan het zijn dat er een paar mensen geen bananen hebben. Dan bestel je er de volgende week iets meer en dan kijk je hoe het loopt. Dat is iets anders dan een nieuwe smartphone in de markt zetten bijvoorbeeld.

Ik ben geen econoom, maar ik denk dat het voor dit systeem met enkele basisproducten wel kan werken. Voor de rest is er dus wel een vrije markt, met bepaalde reguleringen.

quote:

Op donderdag 21 juli 2011 17:30 schreef GSbrder het volgende:
Basisvoorzieningen zijn imho te breed.
In Nederland is een laptop + internet een basisvoorziening, in andere landen de beschikking over 1$ per dag.

Dat klopt. Dat zou een overgang van nu naar mijn systeem ook erg complex maken. (in ieder geval, wereldwijd)

Maar ik wil in basisbehoeften voorzien die een mens nodig heeft om te leven. Dat is een ideologische keus (maar wel praktisch ingevuld, want het moet betaalbaar blijven).
Mensen hebben universele rechten (voedsel, woning, onderwijs) en die krijgt men dus ook, hoe sober dan ook. In principe hoort toegang tot informatie daar ook toe vind ik. Misschien is er in de toekomst genoeg infrastructuur en geautomatiseerde productie dat een simpele netbook met een dongel tot de mogelijkheden behoort. Maar daar wil ik eigenlijk niet te veel op vooruitlopen.