Niemand bij ING had rel verwacht om bonus Boze minister, boze Kamer, boze klanten: ING wist niet wat haar overkwam toen vorige week het nieuws over de bonussen naar buiten kwam. Het paste toch allemaal binnen de richtlijnen?
Het leek begin dit jaar een eenvoudig besluit voor de zogeheten renumeratiecommissie van ING, de commissarissen van de bank-verzekeraar die gespecialiseerd zijn in beloningen voor de raad van bestuur. Qua bonussen zou 2010 het eerste normale jaar worden sinds lange tijd. De topbestuurders hadden over 2008 en 2009 geen enkele bonus gekregen. Dat mocht niet van Den Haag omdat de bank-verzekeraar tot twee keer toe staatssteun kreeg.
Maar sinds vorig jaar kent ING een nieuw beloningsbeleid, gezegend door de aandeelhouders, DNB en Lodewijk de Waal, die door het kabinet in de raad van commissarissen is geparachuteerd met als speciale taak te letten op de bonussen.
Aan alles is gedacht: de toeslag is nooit meer dan eenmaal het vaste salaris, hij wordt niet alleen op financiële doelen vastgesteld en hij wordt niet uitgekeerd in een jaar waarin ING verlies maakt. Kortom, het beleid is geheel conform de Code Banken.
Nu is het, zo denken de gespecialiseerde commissarissen op de vergadering eerder dit jaar, een kwestie van optellen. ING is duidelijk door het diepste dal heen, de koers loopt op, klanten zijn tevredener, de staatsschuld wordt langzaamaan afgebouwd. En bovendien: in 2010 wordt euro 3,2 mrd nettowinst geboekt, waarmee een periode van twee jaren verlies wordt afgesloten. De voorzitter van de remuneratiecommissie en vanaf mei de nieuwe president-commissaris, is Jeroen van der Veer, de oud-topman van Shell. Voor hem zijn de bonussen voor het ING-bestuur - euro 1,2 mln voor voorzitter Jan Hommen, zes en zeven ton voor de twee andere bestuursleden - bepaald niet excessief. Hij heeft bij Shell heel wat hogere bedragen gezien.
Er zijn maar een paar mensen in het glazen hoofdkantoor die beseffen hoe gevoelig deze materie nog altijd ligt. Ze waarschuwen in dezelfde periode het bestuur: straks gaan de commissarissen jullie een bonus geven, maar de Tweede Kamer is nog altijd uiterst achterdochtig. Zij wantrouwen de hervormingsbereidheid van de bankbestuurders en zien zich daarin bevestigd door de kritische tussenrapportage van de commissie-Burgmans, die de naleving van de Code Banken toetst. Er wordt gewaarschuwd voor het geringe krediet dat banken nog altijd hebben in de Tweede Kamer en gemaand om toch vooral op te passen met de bonussen. De suggestie klinkt om de bonussen voorwaardelijk toe te kennen en pas over enkele jaren echt te verstrekken, als de overheid is afbetaald en de situatie verder is verbeterd.
De commissarissen krijgen dit argument te horen, maar blijven bij hun besluit. Sterker nog, zij zien geen reden de bonus te matigen, want er is veel respect voor de enorme klus die Hommen klaart. Ze geloven niet dat de ten opzichte van buitenlandse rivalen bescheiden en welverdiende bonus van Hommen veel rumoer kan opleveren, vooral omdat die binnen de afspraken blijft. Ook commissarissen met een erkende maatschappelijke antenne als Peter Elverding en Lodewijk de Waal stemmen in.
Zij onderschatten de wrok die er nog altijd bestaat. Sinds de kredietcrisis is het denken over banken fundamenteel veranderd. De verhalen over woekerpolissen, de AFM-boetes en het NMa-onderzoek naar hypotheken versterken het negatieve beeld. Voor velen is de financiële sector de bron van veel ellende. 'Het voelt alsof we nog steeds straf moeten krijgen, alsof we een kop-van-jut zijn', zegt een ING-bestuurder.
Er is nog wel contact tussen de bank-verzekeraar en het ministerie van Financiën, maar er worden geen details gegeven over het bonusbesluit. Er gaan weken voorbij tot donderdag 17 maart, de dag van publicatie van het jaarverslag. De datum is al ruim van tevoren vastgelegd. Het ongelukkige toeval wil dat er op die dag ook een algemeen overleg in de Kamer is over bankiers en bonussen.
De Kamer reageert als door een wesp gestoken, minister De Jager zit in het defensief. Hij reageert op zondag met de mededeling dat bij een volgende keer dat banken staatssteun krijgen er gedurende de gehele periode geen bonussen worden verstrekt aan de top.
Dat weekeinde verergert de situatie omdat het pensioenfonds van ING laat weten dat de uitkeringen worden bevroren omdat de situatie bij de bank-verzekeraar toch buitengewoon lastig is. Dat vergroot de boosheid.
Collega-bankiers die eerst geen probleem zagen, worden ongerust als zij de hevigheid van de Kamerreacties zien. In het weekeinde volgt druk telefoonverkeer tussen de verschillende topmannen. Ze zien anderhalf jaar werken aan herstel van vertrouwen in één klap tenietgedaan.
Dinsdag laat Hommen in een open brief weten af te zien van zijn bonus. Het gebaar mag niet baten. De Kamer neemt een motie aan waarin alle bonussen bij banken met staatssteun vanaf 2008 worden teruggevorderd.
Bankiers, ook bij ING, zijn het erover eens dat de banken weer terug bij af zijn wat betreft het maatschappelijk vertrouwen. 'Wij hebben het verknald voor de hele sector', zegt ook een ING-bankier. Voorlopig worden er geen bonussen uitgekeerd, ook al maakt een bank prima winstcijfers. Zelfs als de overheid is afbetaald, is het maar de vraag of er snel weer extraatjes worden uitgekeerd. En als het gebeurt, zal het een gematigde bonus zijn. Het lijkt onvermijdelijk dat banken nadenken over een fundamentele herijking van het beloningsbeleid. Dat is wennen voor een sector die heilig gelooft in de werking van variabele beloning.
Invloed politiek Bonusbeleid INGeuro 1,35 mln is het basissalaris van bestuursvoorzitter Jan Hommen
euro 6 mln zou de maximale beloning zijn in het oude ING-beleid
euro 2,7 mln is het maximum onder het nieuwe beleid, dat onder politieke druk is afgesproken na de staatssteun aan ING
Ceo Jan Hommen van ING: afgezien van bonus.
http://www.fdselections.n(...)1666251/default.aspx