Verhoging van de maximumsnelheid brengt overwegend nadelen mee
De regering wil de snelheid op een deel van het Nederlandse snelwegennet verhogen naar 130 kilometer per uur. Wat zijn hiervan de effecten? Kort samengevat zijn de nadelen: meer ongevallen, hogere milieubelasting, meer files. Voordelen zijn: soms kortere reistijden, en wellicht de fun van harder rijden. Een overzicht.
Ongevallen
Hogere snelheden leiden tot meer ongevallen, in de eerste plaats omdat de klap groter is als het fout gaat (de energie neemt kwadratisch toe met de snelheid), en in de tweede plaats omdat de kans op een ongeval toeneemt. Bij die ongevalskans gaat het niet alleen om de hogere snelheden zelf, maar ook om de toename van snelheidsverschillen.
130 in plaats van 120 leidt tot enkele tientallen procenten meer ongevallen (ongeveer 30 procent), zo blijkt uit onderzoek van de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid. In de praktijk zal niet iedereen op wegen waar 130 mag worden gereden ook werkelijk harder gaan rijden, waardoor de toename lager zal zijn. Er is overigens ook een uitstralingseffect denkbaar: als mensen net een stuk 130 hebben gereden, rijden ze mogelijk ook daarna harder op wegen met een lagere maximumsnelheid.
Milieu
Dan het milieu. Samengevat zijn de effecten: meer CO2-emissie, meer emissie van luchtverontreinigende stoffen, en meer geluidshinder. De CO2-uitstoot is bij 130 kilometer per uur hoger dan bij 120 (circa 10 procent). Daar bovenop komt dat hogere snelheden leiden tot kortere reistijden. En kortere reistijden leiden op langere termijn tot meer verkeer. Snellere vervoerssystemen leiden er niet toe dat we met zn allen minder tijd besteden aan reizen, maar dat we meer kilometers in dezelfde tijd afleggen. De groep mensen die 130 rijdt in plaats van 120 heeft een ongeveer 8 procent kortere reistijd.
Op langere termijn rijden ze dan ruwweg 5-8 procent meer kilometers. Een deel van de extra kilometers zal niet op snelwegen worden afgewikkeld, daarom is de toename minder dan 8 procent. In de praktijk zal de toename van het autogebruik op het totale Nederlandse wegennet veel minder zijn, omdat lang niet iedereen 130 gaat rijden waar dat mag, maar ook omdat er meer files te verwachten zijn.
Emissie
De emissie van luchtverontreinigende stoffen neemt boven de 120 hard toe vooral omdat bij hogere snelheden de katalysator wordt uitgeschakeld (closed loop). Zeker als er pas bij bijvoorbeeld 137 wordt bekeurd, mag een toename van het aandeel closed loop kilometers worden verwacht. Ten slotte neemt geluidshinder toe door de hogere geluidsproductie bij hogere snelheden, en een beetje door extra autogebruik.
Files zullen toenemen, op de eerste plaats door de toename van het aantal ongevallen. Op de tweede plaats leiden de grotere snelheidsverschillen tot een lagere capaciteit van wegen, en daardoor ook tot meer files. De toename van files dempt de reistijdwinsten, en daarmee ook de toename van het autogebruik door kortere reistijden. Niet alleen de files zelf nemen toe, ook de negatieve waardering ervan. Dat komt omdat files door ongevallen onverwachte files zijn. En automobilisten vinden vertraging door files extra vervelend als ze er niet op rekenen.
Voordeel is natuurlijk de kortere reistijd voor degenen die 130 rijden in plaats van 120. Maar mogelijk het belangrijkste voordeel is het feit dat sommige automobilisten het prettig zullen vinden harder te rijden. Begrijpelijk: moderne autos zijn ontworpen voor veel hogere snelheden dan 120 kilometer, en de snelwegen laten harder rijden ook toe. En toegegeven: ook na invoering van 130 kilometer zijn snelwegen altijd nog veel veiliger dan andere wegen buiten de bebouwde kom, ook al gelden daar lagere snelheden.
Bart van Wee is hoogleraar transportbeleid
http://opinie.volkskrant.(...)0/130_rijden_is_leuk